Η μελέτη της απέχθειας

Η μελέτη της απέχθειας Facebook Twitter
0

Θα ‘θελε η κοινωνική μας ηθική να συμπεριφερόμαστε όλοι προς όλους με αψεγάδιαστη ευγένεια. Να είμαστε πάντα χαμογελαστοί, γαλήνιοι, και στα δύσκολα υπερβατικοί. Να συγκρατούμε το θυμό ή την αποστροφή μας -ακόμη δυσκολότερο- και στην προσβολή ή στην αισχρότητα που εισπράττουμε απ' τον απέναντι να απαντάμε με καλοσυνάτη διπλωματία. Θα θέλαμε και 'μείς να το πετυχαίνουμε πάντα ή, έστω, όταν χρειάζεται για να διαφυλάξουμε συμφέροντα ή το έξυπνο image του καλού μας εαυτού. Η ανθρωπολογία όμως κατέληξε πως η αηδία είναι δικαίωμα καλά γραμμένο στα γονίδιά μας και κρατάει από τον πίθηκο ως αντανακλαστικό επιβίωσης από καταβολής κόσμου.

Η έρευνα για την αυθεντικότητα της απέχθειας ως μέρους της κοινωνικής συμπεριφοράς έχει ξεκινήσει εδώ και μια δεκαετία από το Πανεπιστήμιο Harvard και τον καθηγητή Frans de Waal, ο οποίος κατέγραψε τα ζωικά ένστικτα των χιμπατζήδων και τα ανάλογα αντανακλαστικά, όχι μόνο απέναντι στις δυσάρεστες οσμές, το ξινισμένο γάλα ή το βρωμερό φαγητό. Και αυτή η βιολογική αντίδραση, σημειωτέον, έχει εξηγηθεί ως γενετική μνήμη-κλειδί για το ένστικτο της επιβίωσης, με την έννοια ότι σε ανθρώπους και ανώτερα θηλαστικά η αηδία προστατεύει τον οργανισμό από αυτό που υποσυνείδητα ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται ότι θα θέσει σε κίνδυνο τη ζωή. Σ' αυτό το μηχανισμό, έχουν εξηγήσει οι έρευνες, τον κυρίαρχο ρόλο παίζουν οι αισθήσεις της γεύσης και της οσμής. Το ενδιαφέρον κομμάτι, όμως, της έρευνας είναι ότι στη συνέχεια κατέγραψε πως οι πίθηκοι, με αντίστοιχες κινήσεις και μορφασμούς, εκφράζουν την αποστροφή και την αηδία τους προς ό,τι ανήθικο ή μη ομαδικά δίκαιο μπορεί να αντιμετωπίσουν από το διπλανό τους πίθηκο εντός του δικού τους ζωικού γκρουπ!

Τελευταία, και μετά την επιστημονική παρατήρηση για τα ένστικτα της ηθικής στην κοινωνία των χιμπατζήδων, πιστοποιήθηκε από τις έρευνες και στους ανθρώπους ο ίδιος αντίστοιχος μηχανισμός. Ο μορφασμός της αηδίας, κατέληξαν, δεν είναι χούι, ούτε κουσούρι, αλλά σοφός και δίκαιος γενετικός κωδικός. Και εμάς μας προστατεύει, όπως τον πίθηκο, από το ξινισμένο γάλα, το βρωμερό περιβάλλον και ό,τι δυνητικά θα έθετε σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή. Όμως, είπαν οι Καναδοί επιστήμονες, τα ίδια αντανακλαστικά έκφρασης, το συναίσθημα της ναυτίας, το παίξιμο στα χείλη, και το στράβωμα στη μύτη, που συχνά, χωρίς να το θέλουμε, μας κάνουν να φαινόμαστε εμείς κακοήθεις ή απεχθείς, είναι η γνήσια ηθική διαμαρτυρία μας προς ό,τι ανήθικο ή σάπιο αντιλαμβανόμαστε στη ζούγκλα των ανθρώπων στη σύγχρονη ζωή. Το comme il faut σίγουρα δεν πέθανε και δεν θα επιτρέπει αγένειες βασισμένες στις θεωρίες της ανθρωπολογίας και της ψυχιατρικής. Όμως μπορείτε να κρατάτε τη συνείδηση γι' αυτούς και εκείνα που γνήσια σας αρρωσταίνουν κι ίσως έτσι επιβιώσετε καλύτερα στα μοντέρνα σπήλαια της ανύπαρκτης ηθικής...

Αρχείο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Σωτήρης Ντάλης / «Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επικεφαλής της Μονάδας Έρευνας για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Πολιτική σχολιάζει τον αντίκτυπο της πανδημίας και της εκλογής Μπάιντεν στην Ευρώπη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Σωτήριος Σέρμπος / «Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Τι σηματοδοτεί η εποχή Μπάιντεν και τι αφήνει πίσω του ο απερχόμενος Πρόεδρος; Απαντά στη LiFO ο Σωτήριος Σέρμπος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης και Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ελλάδα / Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ο καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και μέλος της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας μιλά για τα τελευταία δεδομένα της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Νικόλας Σεβαστάκης / Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ένας Γουίλι Σταρκ της εποχής μας. Υπάρχει κάτι σημαντικό που χωρίζει τη λαϊκιστική φαντασία των χρόνων του Μεσοπολέμου –όπως την αναπλάθει το μυθιστόρημα του Γουόρεν– από τα πλήθη που είδαμε να βγαίνουν από τα μεσαιωνικά σπήλαια των social media για να ορμήσουν προς το Καπιτώλιο.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ελλάδα / Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ο καθηγητής Φαρμακολογίας, Φαρμακογονιδιωματικής και Ιατρικής Ακριβείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακολογίας, Ευάγγελος Μανωλόπουλος, μιλά στη LiFO για τα εμβόλια και τις φαρμακευτικές αγωγές που εξετάζονται. Απαντά για το δεύτερο κύμα της πανδημίας, εξηγεί ποια είναι η αλήθεια για τις ΜΕΘ, πότε θα αποχωριστούμε τις μάσκες αλλά και πότε προβλέπεται η επάνοδος στην κανονικότητα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τech & Science / Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τι θα σημάνει η γενική χρήση των εμβολίων; Θα εφαρμοστούν νέοι κανόνες σχετικά με τον εμβολιασμό; Πότε προσδιορίζεται η έναρξή του; Και τι γίνεται με τους αρνητές;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Νικόλας Σεβαστάκης / Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Η όποια στρατηγική για τον εμβολιασμό χρειάζεται να είναι σκληρή με τον νεοφασισμό των fake news και της ωμής παραπλάνησης. Την ίδια στιγμή, όμως, πρέπει να εντάξει τις ανησυχίες, τις αντιρρήσεις και τις δεύτερες σκέψεις πολλών ανθρώπων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ελλάδα / Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ο πνευμονολόγος-εντατικολόγος στο νοσοκομείο Παπανικολάου μιλά για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις ΜΕΘ και τις μελλοντικές ανησυχίες του σχετικά με την πανδημία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ελλάδα / Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχολιάζει όλες τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ