του Aνδρέα Παπαγιαννίδη από την Ναυτεμπορική
Χρειάστηκε, δηλαδή, να έλθει στην ελληνική πολιτική σκηνή του 2011 ένας άνθρωπος έξω από το καθιερωμένο πολιτικό σκηνικό -ο Ηλίας Μόσιαλος, καθηγητής Οικονομικών της Υγείας στο LSE, από τους διοργανωτές των εκεί ιστορικών συναντήσεων της αρχής της δεκαετίας του ΄90 για τον εκσυγχρονισμό, σύμβουλος του Αλέκου Παπαδόπουλου στο υπουργείο Υγείας, εν συνεχεία από σπόντα γνωριμία του ΓΑΠ λόγω LSE και ήδη βουλευτής Επικρατείας- για να αποδειχθεί τι; Οχι απλώς ότι η ενημέρωση μπορεί να ουσιαστικοποιηθεί, όχι απλώς ότι μια αίσθηση αντιπαράθεσης με τα απαράδεκτα μπορεί να περάσει, αλλά και ότι... στο δρόμο του περιορισμού του (αυτάρεσκα «εκτός υποχρεώσεων προσαρμογής») ευρύτερου δημόσιου τομέα μπορεί να γίνουν βήματα. Τώρα. Μεσοκαλόκαιρα, Αυγουστιάτικα. Στον πιο επικίνδυνο πυρήνα, δε: στην ενημέρωση, εκεί που δεν υπάρχει «άμαχος πληθυσμός», στην ΕΡΤ Εκεί όπου ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής (ο παλιός, ο γνήσιος) δεν τόλμησε να βάλει χέρι στη Μεταπολίτευση -πλην εγκαινίασε την τραγική πρακτική «βάλτους αυτούς στο ψυγείο, φέρε όμως δικούς μας».
Δηλαδή; Δηλαδή την ώρα που μαθαίνουμε ότι ο Δημήτρης Ρέππας τα κατάφερε κι άφησε πίσω μια «διευθέτηση» στον ΟΣΕ που δεν μείωσε, αλλά διέσπειρε το κόστος, την ώρα που ο Θόδωρος Πάγκαλος -κοτζάμ αντιπρόεδρος- έκανε 20 μήνες για να μην κάνει τίποτε στο μέτωπο των συγχωνεύσεων των μικρο-φορέων βολέματος του δημόσιου τομέα, την ώρα που ο ίδιος ο ΓΑΠ πισωπάτησε στην ιστορία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ, σκιαγμένος από τους Φωτόπουλους, την ώρα που ο ίδιος ο συμπρωθυπουργεύων Βαγγέλης Βενιζέλος αφενός δεν προχωράει βήμα στον ΟΠΑΠ (πλην, με ωραία ευρήματα, αντλεί πόρους προκειμένου να κάνει το καλό παιδί στους στόχους τρόικας, όμως εκχωρώντας τον ΟΠΑΠ πληρέστερα στους προμηθευτές τεχνολογίας του: άμα μαθευτεί ότι αυτοί ήδη πουλήθηκαν/πουλιούνται σε ξένους που «κανονικά» θα διαγωνίζονταν για την ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ, θα 'χει ενδιαφέρον...), αφετέρου παραπέμπει στο μέλλον την εκποίηση ΕΥΑΘ και ΟΛΘ (το «Θ» αναφέρεται στην Θεσσαλονίκη, άρα στις ευαισθησίες Χρύσας Αράπογλου/Χάρη Καστανίδη/Ιωάννη Κουκιάδη)- την ώρα λοιπόν αυτή, τι προκύπτει Αυγουστιάτικα από πλευράς Μόσιαλου; Ευρύτερο σχέδιο συρρίκνωσης των ΕΡΤ, με την ΕΤ-1 να κατευθύνεται στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, με μια ντουζίνα περιφερειακά ραδιόφωνα να κλείνουν, με τα ψηφιακά «κανάλια Ρουσόπουλου» να αδειάζουν τη γωνιά (και να ξεβολεύουν ντουζίνες καλών φίλων), με κατάργηση της ανύπαρκτης «Ραδιοτηλεόρασης», με το Αθηναϊκό Πρακτορείο/Μακεδονικό Πρακτορείο να επιχειρείται να συμμαζευτεί (εδώ να δείτε ξεβόλεμα!), με προβλεπόμενη περικοπή 45% συνολικά του προσωπικού μέσα σε μια 4ετία.
«Μα είναι αληθινά σωστά και μελετημένα όλα αυτά;», μαντεύουμε το ερώτημα του αναγνώστη. Πρώτα-πρώτα, να σπεύσουμε να πούμε ότι οι σχεδιασμοί Μόσιαλου είναι ακόμη αυτό: σχεδιασμοί, ανακοινώσεις, προθέσεις. Να τα δούμε να υλοποιούνται, λοιπόν! Υστερα, μπορεί κοντά στα ξερά να χαλάσουν και χλωρά: όμως η πολιτική σημασία του να ξεκινήσει κάτι να κινείται, άμεσα, εκτεταμένα, σε χώρο κατεξοχήν ευαίσθητο, όπου μύρια επιχειρήματα υπάρχουν για σκέψη, καθυστέρηση, μελέτη, καθυστέρηση, αναβολή, συζήτηση, καθυστέρηση, «να μας πιάσουν οι εκλογές και βλέπουμε!», αυτών των ανατροπών η πολιτική σημασία είναι ανυπολόγιστη... .
Μέσα στην τέλεια καταιγίδα, ξανάρχεται η τρόικα, καταφθάνουν και οι Γερμανοί
... Γι' αυτό, άλλωστε, και δώσαμε μέσα στην επιστροφή από τις σύντομες αυγουστιάτικες διακοπές του πολιτικού συστήματος τέτοια έκταση στο «φαινόμενο Μόσιαλου». Διότι δείχνει ότι, μέσα στο απόλυτο χάος, υπάρχει περιθώριο για όποιον θέλει -και αναδέχεται το κόστος- να κάνει κάτι. Να το επιχειρήσει, έστω!
Απότομα το κατάλαβε η δύστυχη η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου/Β.Βενιζέλου -διότι, πλέον, περί αυτού πρόκειται- ότι ο χρόνος τής ξεφεύγει, πάει, έφυγε. Μαζί και η πρωτοβουλία των κινήσεων. Μετά την επιφανειακή αίσθηση επίσπευσης που έφερε η ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου και η Κορυφή της 21ης Ιουλίου (με τον υπερπερίπλοκο, αλλά πολλά υποσχόμενο νέο μηχανισμό στήριξης της Ελλάδας), έρχεται τώρα μια πολλαπλή προσγείωση. Πώς αυτό; Πρώτον, συνειδητοποιείται σταδιακά ότι το νέο πακέτο διάσωσης έχει την Ελλάδα -την ίδια την Ελλάδα - σε κεντρικό ρόλο συμμετέχοντος: πρώτον με τα 28 δισ. πρόσθετων δημοσιονομικών πόρων (έκτακτες φορολογίες, μετατάξεις από τον κεντρικό στο μέσο συντελεστή ΦΠΑ , δεύτερον με τις διαβόητες αποκρατικοποιήσεις/ ιδιωτικοποιήσεις/αξιοποιήσεις κρατικής περιουσίας των 50 δισ. Αυτές οι ελληνικές συμβολές στη διάσωση είναι που «ξεκλειδώνουν» την υπόλοιπη -μεγάλη- βοήθεια: αντί γι' αυτό... βαθαίνει το έλλειμμα, πισωρίχνονται οι ιδιωτικοποιήσεις. Αυτό θα ανακαλύψει, από σήμερα Δευτέρα, η «τεχνική ομάδα» της τρόικας.
Δεύτερον, εγκαθίσταται πλέον στη συνείδηση των ανθρώπων -ακόμη και των κυβερνώντων!...- η αίσθηση ότι έχουμε περάσει σε ύφεση. Βαθύτερη ύφεση: τα ανέκδοτα περί -3,5% για το 2011 δεν τέρπουν πια κανένα, ένα -5% για φέτος και άσε καλύτερα για του χρόνου! Γι' αυτό και όλοι πιπιλάνε πλέον την «ανάπτυξη», γι' αυτό και το πρώτο που θα συναντήσουν οι άνθρωποι της τρόικας είναι «οι μηχανισμοί προώθησης των επενδύσεων», γι' αυτό και -το σημαντικότερο όλων- καταφθάνει την Πέμπτη ή κάπου εκεί η γερμανική αποστολή του υπουργείου Οικονομίας, μαζί με το BDI/το γερμανικό ΣΕΒ και άλλους φορείς. Αυτή η γερμανική στροφή προς την ελληνική ανάπτυξη, αντί για την τιμωρητική λογική (η οποία όμως συχνά επανέρχεται: «κόψτε τους τους πόρους ΕΣΠΑ, άμα δεν αποδίδει η σταθεροποίησή τους»), θα μπορούσε να έχει μεγάλο ενδιαφέρον -αν δηλαδή (ΑΝ) εμείς ξεπεράσουμε το κόμπλεξ «έρχονται οι ναζί, να μας πάρουν κοψοχρονιάς τα ασημικά». Ισως γι αυτό και η γερμανική αποστολή κατέβηκε επίπεδο: δεν θα 'ρθει ο υπουργός Οικονομίας και αντικαγκελάριος Ρέσλερ, ούτε όλη η βαριά ανωδομή του BDI.
Τρίτον, ξεκινάει να συνειδητοποιείται ότι ο συντονισμός (α) αναπτυξιακής στροφής του προγράμματος στήριξης της Ελλάδας και (β) προώθησης των ιδιωτικοποιήσεων, και μόνον αυτός, μπορεί να φέρει επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Γι' αυτό, άλλωστε, και προσκαλείται στη Γενική Συνέλευση του BDI, στην Γερμανία, το Σεπτέμβριο, ο Γιώργος Παπανδρέου, γι' αυτό και ταχύτατα (ευτυχώς) απεδέχθη την πρόσκληση. Τίποτε όμως από τις αντιαναπτυξιακές αναστολές δεν υποχωρεί στην Ελλάδα -για την ώρα. Καθώς, δε, σπαταλιέται ο χρόνος με τη γνώριμη ανεμελιά μας και, ταυτόχρονα, βαραίνει το κλίμα με τη συναίσθηση ότι χάνεται το στοίχημα της σταθεροποίησης (οπότε η κοινή γνώμη περιέρχεται σε φάση άμυνας, βγάζει αγκάθια προς κάθε κατεύθυνση) πώς να αισιοδοξήσει κανείς;
Κάπου εδώ χάθηκε και η πρώτη αισθητά καλή είδηση: η υποχώρηση του πληθωρισμού στην Ελλάδα (στο 2,1% έναντι 3,1%), δηλαδή η έναρξη -επιτέλους!- της διαδικασίας του αποπληθωρισμού/της εσωτερικής υποτίμησης, που κήρυττε για μας ο «αλήστου μνήμης» Ντομινίκ Στρος Καν.
Οταν έρχεται το μεγάλο τσουνάμι, οι πονηροί ξανασκέφτονται τη στάση τους
Ευλόγως, όλα τα παραπάνω μπορούν να παραβλεφθούν, άμα κοιτάξει κανείς προς στιγμήν τη μεγάλη, τη διεθνή/ευρωπαϊκή εικόνα. Υπήρξε αληθινά «ο φοβερός μήνας Αύγουστος»: η εβδομάδα που πέρασε, έφερε στις διεθνείς αγορές τον αληθινό φόβο του «παγώματος» της διατραπεζικής αγοράς, απότοκο του counterpark risk, που κάνει τις διεθνείς τράπεζες να μην εμπιστεύονται καν το διπλανό τους. Είναι ίδιο το φάσμα της Lehman, που έως τώρα ξορκιζόνταν με επιτυχία. Είναι εκείνο που -τελικά- έπεσε στα κεφάλια των μεγάλων του διεθνούς συστήματος (ακόμη ψάχνουν να βρουν ποια είναι η μεγάλη/συστημικά σημαντική ευρωπαϊκή τράπεζα που χρειάστηκε διάσωση 500 εκατ. δολαρίων, από ΕΚΤ/FED από κοινού, ώστε να μην πέσει το ταβάνι).
Είναι γνωστό πια το ανέκδοτο: σε απομακρυσμένη πόλη, βλέπουν να 'ρχεται το τσουνάμι, ύψους 85 μέτρων. Ενας τουρίστας μαζεύει γύρω του την οικογένειά του, προσεύχονται, αγκαλιασμένοι. Ενας άλλος επιτίθεται στην κοπελιά του ξενοδοχείου, που ήδη τη λιμπιζόταν. Ο τρίτος -ηγετική φιγούρα- μαζεύει γύρω του μια ομάδα, τους οδηγεί τρέχοντας στον ψηλότερο λόφο της πόλης (ύψος: 30 μέτρα). Ποιος έκανε τη σωστή επιλογή;
Απάντηση: όποιος τύχει να επιβιώσει!
Μπροστά, λοιπόν, στο μεγάλο κύμα: Ο Βαγγέλης Βενιζέλος βρίσκει «τη λύση» -να αναδιαπραγματευθούμε με την Ευρώπη το στόχο ελλείμματος για το 2011 (άλλωστε τον χάσαμε προ πολλού). Ο Αντώνης Σαμαράς και οι άνθρωποί του μισοκρύβονται, βλέποντας ότι κινδυνεύουν να ... βρεθούν αυτοί με την ευθύνη διακυβέρνησης. Ο ΓΑΠ αναστοχάζεται ένα διαφορετικό, νέο ΠΑΣΟΚ ΟΙ ΠΑΣΟΚοι κοιτάζουν να σώσουν ο καθείς το φέουδό του -και βρίζουν εγκαρδίως τον ΒΒ. Πολλοί σχεδιάζουν/ονειρεύονται εκλογές. Οι τροϊκανοί βλέπουν και επισημαίνουν πού οι ιθαγενείς έκαναν λάθος.
Ποιος κάνει τη σωστή επιλογή; Οποιος τύχει και επιβιώσει!
σχόλια