Η Charlie Hebdo αποτελούσε στόχο εδώ και πολύ καιρό, χάρη στην μακρά ιστορία σκοπίμως αμφιλεγόμενων και προκλητικών σκίτσων και εξώφυλλων. Πρώτα κατά την ίδρυσή της, το 1970, όταν ο προκάτοχος της εφημερίδας αναγκάστηκε να την κλείσει μετά από πίεση της γαλλικής κυβέρνησης για εμπαιγμό του Charles de Gaulle. Το 1992 έχει να κυκλοφορήσει περισσότερα από δέκα χρόνια, και η Charlie Hebdo εμφανίζεται ως μια γαλλική έκδοση του περιοδικού Mad, με χαρωπή διάθεση και απροκάλυπτα επιθετική πολιτική συνείδηση. Η στάση του Charlie είναι ξεκάθαρα αριστερή, αντιεξουσιαστική, αντι- θρησκευτική και αντι – θεσμική, αλλά τραβάει την περισσότερη προσοχή όταν απεικονίζει τον Μωάμεθ.
Παρακάτω είναι μια γρήγορη - και όχι πλήρης – λίστα με τις πιο εκκωφαντικές περιπτώσεις που προκάλεσαν μεγάλες αντιπαραθέσεις:
2011: ο Μωάμεθ ως 'guest editor' στο εξώφυλλο
Τον Οκτώβριο του 2011 η Charlie Hebdo δημοσίευσε ένα τεύχος στο οποίο «συμμετείχε» ο Μωάμεθ. Στο εξώφυλλο υπήρχε ένα σκίτσο του Luz με τον προφήτη να δηλώνει στους αναγνώστες ότι «θα τιμωρηθούν με εκατό βουρδουλιές αν δεν πεθάνουν από τα γέλια».
Μια εβδομάδα μετά τα γραφεία του περιοδικού δέχτηκαν βομβιστική επίθεση και η ιστοσελίδα δέχτηκε επίθεση από χάκερς. Ο διευθυντής της εφημερίδας και ένας από τους πιο διάσημους γελοιογράφους αποκάλεσε τους επιτιθέμενους «ριζοσπαστικά ηλίθιους που δεν ξέρουν τι είναι το Ισλάμ» και «ηλίθιους που προδίδουν την ίδια τους τη θρησκεία». Στο επόμενο εξώφυλλο υπήρχε ένας γελοιογράφος της Charlie να φιλιέται με έναν μουσουλμάνο με τον τίτλο «η αγάπη είναι ισχυρότερη από το μίσος».
2012: η αθωότητα των Μουσουλμάνων
Λιγότερο από ένα χρόνο μετά, στον απόηχο της οργής που δημιουργήθηκε στον μουσουλμανικό κόσμο λόγω μιας μικρής ταινίας που κυκλοφόρησε στο YouTube με τίτλο «η αθωότητα των μουσουλμάνων», η Charlie δημοσίευσε μια σειρά σκίτσων με τον προφήτη. Σε μια είναι σκυμμένος, και ένα αστέρι καλύπτει τον πρωκτό του, ο τίτλος είναι «ένα αστέρι γεννιέται». Σε ένα άλλο πάνω από τη φράση «η ταινία που θα βάλει φωτιά στον μουσουλμανικό κόσμο» ο Μωάμεθ βρίσκεται γυμνός σε ένα κρεβάτι ενώ κινηματογραφείται.
Το εξώφυλλο ήταν παρωδία του γαλλικού φιλμ «οι Άθικτοι» (η ιστορία ενός πλούσιου λευκού άντρα που έμεινε παράλυτος μετά από ένα ατύχημα και προσλαμβάνει έναν μαύρο άντρα για να τον φροντίζει). Ο Μουσουλμάνοι και οι Εβραίοι λένε «δεν γίνεται να μας κοροϊδέψουν!»
Όπως ανέφερε τότε το περιοδικό New Yorker, το μεγαλύτερο τμήμα των διανοούμενων της Γαλλίας κατέκρινε την Charlie Hebdo και η αστυνομία ζήτησε να μην κυκλοφορήσει εκείνο το τεύχος.
2006: το εξώφυλλο του Μωάμεθ της Jyllands-Posten
Το 2006 η Charlie αναδημοσίευσε τις διάσημες γελοιογραφίες της δανέζικης Jyllands-Posten που απεικόνιζαν τον Μωάμεθ, προσθέτοντας κάποιες επιπλέον και δίνοντας στο εξώφυλλο τον τίτλο «Ο Μωάμεθ είναι συγκλονισμένος από τους φονταμενταλιστές» και ο Μωάμεθ κλαίγοντας, έλεγε «είναι δύσκολο να αγαπιέσαι από μαλάκες».
Ο Γάλλος πρόεδρος Ζακ Σιράκ καταδίκασε το περιοδικό και μια ομάδα μουσουλμανικών οργανώσεων έκαναν μήνυση, λέγοντας ότι οι γελοιογραφίες ήταν ρατσιστικές. Η αγωγή απορρίφθηκε.
2008: η διαμάχη αντισημητισμού του Sine
Το 2008 ο γελοιογράφος Sine έκανε μήνυση στη Charlie Hebdo για καταχρηστική απόλυση, επειδή απολύθηκε για μια φαινομενικά αντι-σημιτική αιχμή σε μια στήλη για τον γιο του Γάλλου προέδρου Νίκολας Σαρκοζί. Ο Sine δικαιώθηκε και κέρδισε 40.000 ευρώ στο δικαστήριο και ξεκίνησε το δικό του περιοδικό, Sine Hebdo.
Τα καθολικά εξώφυλλα
Οι «ίσες ευκαιρίες» είναι ένα σημαντικό ιδανικό για την Charlie και είναι το επιχείρημα με το οποίο απαντάει πάντα όταν κατηγορείται για ισλαμοφοβία ή ρατσισμό. Τον περασμένο μήνα η εφημερίδα παρουσίασε τη γέννηση του Χριστού:
Και αυτή είναι η πιο κυριολεκτική και ακριβής κοσμοθεωρία του Charlie σε ένα σκίτσο: «Λένε ότι η Charlie Hebdo πρέπει να καλυφθεί».
1970: το εξώφυλλο Ντε Γκωλ
Πριν το περιοδικό αρχίσει να επιτίθεται στον Μωάμεθ, έκανε επιθέσεις κατά του Ντε Γκωλ. Το 1970 η εφημερίδα Hara-Kiri Hebdo έκλεισε από την Γαλλική κυβέρνηση επειδή έκανε ένα αστείο εις βάρος του στρατηγού. To ΒΒC εξηγεί:
«Δύο δραματικά γεγονότα κυριαρχούσαν στις ειδήσεις: μια φοβερή πυρκαγιά σε μια ντισκοτέκ στην οποία σκοτώθηκαν περισσότεροι από εκατό άνθρωποι και ο θάνατος του Σαρλ Ντε Γκωλ. Η Hara-Kiri έβγαλε μια έκδοση με τίτλο που σχολίαζε τον θάνατο του πρώην προέδρου: «Τραγικός χορός στο Colombey (η γενέτειρα του Ντε Γκωλ) – ένας νεκρός».
Το σκάνδαλο που ακολούθησε οδήγησε στην απαγόρευση της Hara-Kiri. Οι δημοσιογράφοι απάντησαν στήνοντας μια νέα εβδομαδιαία εφημερίδα – την Charlie Hebdo.
σχόλια