"Υπάρχουν πολλοί εκεί έξω σαν και εμένα με τις ίδιες ανησυχίες και προβλήματα"
Έχεις πει σε μια συνέντευξη σου ότι αυτό που λείπει από το ελληνικό Hip Hop σήμερα είναι: Η αξιοπρέπεια, το ήθος των ανθρώπων που κάνουν μουσική και η μουσική παιδεία από αρκετούς ακροατές. Θα ήθελα να σε ρωτήσω τα εξής με αφορμή αυτή την δήλωση σου: Με ποιο τρόπο χάθηκε η αξιοπρέπεια από την σκηνή του ελληνικού hiphop; Ποιες είναι οι πράξεις των ανθρώπων που ασχολούνται με το ραπ στην Ελλάδα που υποδηλώνουν έλλειψη ήθους;Εκτός από την προσωπική ευθύνη του κάθε ακροατή για την μουσική του παιδεία, υπάρχουν άλλοι υπεύθυνοι;
Το ήθος και η αξιοπρέπεια έχει χαθεί από τους εκπροσώπους της μουσικής αυτής, όταν ακούς κομμάτια που δε σέβονται το ίδιους τους ακροατές των συγκροτημάτων, όταν ακούς κομμάτια που προωθούν τη ναρκοκουλτούρα, και όταν ακούς κομμάτια που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα εκείνου που τα έχει γράψει. Οι ακροατές δεν έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης γιατί είναι απλά δέκτες των μηνυμάτων. Ειδικά μικρές ηλικίες είναι δύσκολο να φιλτράρουν τι ακούνε και να σκεφτούν αν αυτά που ακούνε είναι αλήθεια ή παραμύθια οπότε είναι δύσκολο να απορρίψουν ή να δεχτούν. Οι υπόλοιποι παράγοντες που είναι υπεύθυνοι πιστεύω πως έχουν δευτερεύοντα ρολό, όποτε δεν χρειάζεται και να αναφερθούν.
Σε μια συνέντευξη του ένας Έλληνας ραπερ που συνεργάστηκε σε κάποια φάση με μια μεγάλη εταιρεία και τελικά επέστρεψε πάλι στις ανεξάρτητες παραγωγές, είχε πει το εξής: «Δεν με νοιάζει αν με εκμεταλλεύονται οι εταιρείες οικονομικά. Αυτό που με νοιάζει περισσότερο είναι να μην με εκνευρίζουν», αναφερόμενος σε υποχωρήσεις που έκανε σχετικά με το πώς θα τραγουδήσει, τους στίχους, την γενικότερη εμφάνιση που θα έχει κ.τ.λ Ποιες υποχωρήσεις είσαι διατεθειμένος να κάνεις εάν σου ζητούσε μια μεγάλη εταιρεία, για να συνεργαστείς μαζί της;
Είμαι πρόθυμος να κάνω όσες υποχωρήσεις θέλω εγώ και μόνο εγώ για εμένα και τη μουσική μου. Το γεγονός ότι συνεργάζεσαι με μια εταιρεία είτε αυτή είναι μεγάλη-πολυεθνική είτε μικρή-ανεξάρτητη, είναι άσχετο με το αν εσύ φέρνεις τα μέτρα σου στα «θέλω» της εταιρείας. Θα πρέπει να μην χάνεις τη μουσική σου ταυτότητα και να παραμένεις αναλλοίωτος όπου και αν βρίσκεσαι.
Το νέο σου cd ονομάζεται Hansel and Gretel από το γνωστό παραμύθι των αδερφών Γκριμ. Η μάγισσα σε έχει ακόμα κλεισμένο; Σε κυνηγάει; Θα τα καταφέρεις να τις ξεφύγεις;
Η μάγισσα είναι όλες οι κακουχίες και οι αντιξοότητες της καθημερινότητας. Αυτές μας κλείνουν στο άστι και μας κυνηγάνε πάντα. Το αν θα ξεφύγουμε είναι στο χέρι μας. Μιας και αναφέρθηκε, η μάγισσα βρίσκεται και μέσα στα αντίτυπα του δίσκου για όσους πάρουν το cd στα χέρια τους.
Στην αρχική μορφή του, το παραμύθι, όταν ακόμη πρωταγωνιστούσε η μητέρα των παιδιών, αποτελούσε καταγγελία για τις κοινωνικές δομές της εποχής: Τα παιδιά εγκαταλείπονται στο δάσος από τους ίδιους τους γονείς τους, λόγω του υποσιτισμού. Έχει κάποια σχέση η επιλογή του τίτλου με την οικονομική κρίση στην σημερινή Ελλάδα;
Ο τίτλος αυτός καθαυτός δεν έχει σχέση με την οικονομική κρίση στην χώρα μας αλλά το περιεχόμενο του δίσκου έχει άμεση σχέση. Όσο για το μήνυμα του παραμυθιού Hansel & Gretel, έχει να κάνει με την δική μου προσωπική ιστορία και οικογενειακή κατάσταση.
Το cd σου περιλαμβάνει 24 τραγούδια. Πέτυχες να ραπάρεις επι ένα τρίωρο χωρίς να ακουστεί μια βρισιά. Δεν σε ρωτάω για λόγους πολιτικής ορθότητας, όμως κάθε φορά που ακούω ελληνικό ή ξένο ραπ αναρωτιέμαι μήπως τα πολλά μπινελίκια είναι η καταπιεσμένη οργή του δημιουργού ή η ανικανότητα του να μετουσιώσει αυτή την οργή σε στίχους. Ποια είναι η γνώμη σου;
Τα πράγματα δεν είναι άσπρο ή μαύρο. Συνήθως η τέχνη εκφράζεται με ωμότητα άρα οι βρισιές συμπεριλαμβάνονται στην έκφραση του εκάστοτε καλλιτέχνη, ο οποίος είναι όντως καταπιεσμένος και οργισμένος και θέλει να βγάλει την οργή και την καταπίεση από μέσα του. Από την άλλη όμως υπάρχουν άνθρωποι με χαμηλή εκπαίδευση οι οποίοι δεν έχουν θεματολογία, λεξιλόγιο ή και εμπειρίες ζωής ώστε να εκφράσουν ευκολότερα, ό,τι έχουν μέσα στο κεφάλι τους, με αποτέλεσμα να γεμίζουν το κενό των τραγουδιών τους με βρισιές και επαναλήψεις. Εμένα απλά δε μου βγαίνει στα τραγούδια μου κάτι τέτοιο. Απλά.
Το cd σου ανοίγει με το ατμοσφαιρικό Hansel. Ένας αμανές με τα φωνητικά της Μαρίας Καρέτσου. Πόσο σε έχει επηρεάσει η Ανατολή σαν μουσικό;
Μεγάλωσα με την Ανατολή και η Ανατολή είναι μέσα μου. Με παππούδες πρόσφυγες και με ακούσματα λαϊκής και ρεμπέτικης μουσικής από μωρό παιδί. Είναι φυσικό να έχω επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό. Αυτή είναι άλλωστε και η μουσική που ακούω στο σπίτι μου, στο αυτοκίνητό μου κτλ. Η Μαρία Καρετσου είναι η μοναδική τραγουδίστρια που θα μπορούσε να το αποτυπώσει αυτό πάνω στον Χάνσελ.
Στο «Αυτή είναι η πόλη» λες στο ρεφρεν :
"Αυτή είναι η πόλη
Κεραίες στις ταράτσες
Κι από κάτω δρόμοι
Αυτή είναι η πόλη
Διαφορετικοί μεταξύ μας
Άνθρωποι κλώνοι"
Θέλω να σε ρωτήσω ποιος είναι κατά την γνώμη σου το πιο εκνευριστικό είδος ανθρώπων-κλώνων στην σημερινή Αθήνα.
Τα ανθρωπάκια που δεν έχουν προσωπική ζωή και ασχολούνται με τις ζωές των άλλων για να γεμίζει η δική τους ζωή. Οι ίδιοι άνθρωποι που ενώ έχουν μπει στη ρουτίνα της ζωής και σε μια στάνταρ καθημερινότητα δε κάνουν τίποτα για να ξεφύγουν, για να ξεχωρίσουν και για να δημιουργήσουν. Βρίσκονται αμέτοχοι στη γραμμή παραγωγής.
Στο «Δε σέβομαι» λες: «Κάποιοι με αμφισβητήσανε ήταν οι ίδιοι που με προσεγγίσανε για να με χρησιμοποιήσουν». Δεν θέλω να μου πεις ποιοι είναι αυτοί, αλλά θα ήθελα να σε ρωτήσω με ποιο τρόπο ήθελαν να σε χρησιμοποιήσουν και τι είδους υποχωρήσεις σου ζήτησαν να κάνεις για να συνεργαστείς μαζί τους.
Δεν είχα σκοπό ούτως ή άλλως να μιλήσω με ονόματα μιας και ο καθένας από αυτούς ξέρει και δε χρειάζεται να κάνω διαφήμιση σε κανέναν. Πολλά άτομα με πλησίαζαν και με πλησιάζουν κατά καιρούς για να πάρουν κάτι από εμένα. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν τη συνήθεια να ζητάνε και να ζητάνε και μόλις πάψω να τους δίνω, αρχίζουν να με αμφισβητούν, να με κράζουν και να με κατηγορούν. Άνθρωποι οι οποίοι ουσιαστικά δεν πιστεύουν σε εμένα σαν άνθρωπο αλλά με βλέπουν σαν μέσο για να γίνει η δουλειά τους. Είναι πολλοί αυτοί και δεν μου κάνει εντύπωση πλέον όταν γνωρίζω τέτοια άτομα. Δε μου ζητάνε να κάνω υποχωρήσεις, θέλουν μόνο να γίνει η δουλειά τους. Να τους φτιάξω μια αφίσα, να τους κλείσω μια συναυλία, να συνεργαστώ μαζί τους σε κάποιο κομμάτι κτλ κτλ και όλα αυτά κάνοντας επίκληση στο συναίσθημα και προσεγγίζοντάς με πάντα φιλικά.
Στο "Αλλάζω τη διαρρύθμιση” λες:
"Άναψα τη λάμπα
Στον καθρέφτη πήγα να δω το παιδί
μα είδα τον άντρα."
Θα ήθελα να μου πεις πόσο φοβάσαι το χρόνο και αν αυτό ο φόβος σε επηρεάζει στις προσωπικές και επαγγελματικές σου επιλογές.
Ο στίχος αυτός θέλει να πει ότι εκεί που είσαι μικρός, ξαφνικά μια μέρα συνειδητοποιείς ότι έγινες ολόκληρος άντρας και συνεχίζει λέγοντας «από μένα τι να καμαρώσεις μάνα, λυπάμαι για όλα», δείχνοντας ότι ίσως να μην έχεις καταφέρεις στη ζωή σου όσα εσύ ή οι δικοί σου θέλατε. Δε φοβάμαι το χρόνο με την έννοια ότι μεγαλώνω αλλά ώρες- ώρες με ανησυχεί το γεγονός ότι θέλω να κάνω πράγματα και ίσως να μην προλάβω.
Στο «πρώτο τρένο» συμμετείχε η παιδική χορωδία της Θήβας. Πόσο εύκολο είναι να δουλεύεις με παιδιά; Θυμάσαι κάποιο χαρακτηριστικό περιστατικό από αυτή την συνεργασία σου;
Είναι εύκολο μόνο αν το διασκεδάζεις. Το να συντονίσεις 30 μικρά παιδιά σε στούντιο και σε γυρίσματα για video clip είναι μεγάλη υπόθεση ειδικά όταν το πιτσιρίκια δεν έχουν ξανακάνει ποτέ κάτι παρόμοιο. Μια φάση που θυμάμαι χαρακτηριστικά είναι όταν τελειώσαμε την ηχογράφηση του κομματιού και ρώτησα τα πιτσιρίκια: «Θέλει κανείς να γυρίσουμε το τραγούδι σε βίντεο; » και πετάχτηκε ένα κοριτσάκι και με ρώτησε: «Πόσα δίνεις;
Στο κομμάτι «Σύστημα» λες: «Ποτέ ως μικροαστός δε λειτούργησα σαφώς γι αυτό δεν αναγνώρισα ποτέ μου το υπάρχον καθεστώς». Ποιες είναι εκείνες οι ενέργειες των ανθρώπων που θα χαρακτήριζες μικροαστικές;
Οι προκαταλήψεις, τα ταμπού, τα στερεότυπα, η κατινιά και η μικρότητα, η μισαλλοδοξία, η μοιρολατρία και η μόνιμη κακοκεφιά, η προσήλωση στα «πρέπει» της κοινωνίας και ό,τι σε κρατάει πίσω σαν άνθρωπο, δε σε εξελίσσει και σε προσκολλά στις ζωές των άλλων.
«Κανένας δεν ψεύδεται τόσο όσο ο αγανακτισμένος» έχει πει ο Νίτσε. Έχει κάποια δόση αλήθειας αυτή η ρήση την εποχή της αγανάκτησης για όλους και για όλα;
Έχει μεγάλη δόση αλήθειας για όλες τις εποχές πόσο μάλλον για τη σημερινή εποχή της αγανάκτησης. Άλλωστε, ποιός είμαι εγώ για να αμφισβητήσω τον μεγάλο Νίτσε;
Ποια είναι κατά την γνώμη σου η μεγαλύτερη πληγή της Αθήνας σήμερα;
Η Αθήνα είναι μια μεγάλη πληγή από μόνη της για τα παιδιά της.
Ποια είναι η πιο δυνατή ανάμνηση από τα ταξίδια που έχεις κάνει μέχρι σήμερα;
Κάθε προορισμός ήταν και είναι μια διαφορετική δυνατή εμπειρία. Από όλα έχω δυνατές αναμνήσεις, καλές και κακές. Αυτό που μου μένει πάντα είναι οι άνθρωποι που γνωρίζω σε κάθε μου ταξίδι. Εκεί είναι η μεγαλύτερη ομορφιά.
Τι είναι αυτό που κέρδισες και τι είναι αυτό που έχασες τα χρόνια που ασχολήθηκες με το Hip Hop;
Το γεγονός ότι μπορώ να εκφράζω όσα έχω μέσα στο κεφάλι και στην ψυχή μου πάνω σε μουσική και ότι δεν είμαι μόνος μου. Υπάρχουν, τελικά, πολλοί εκεί έξω σαν και εμένα με τις ίδιες ανησυχίες και προβλήματα στους οποίους δίνω δύναμη και μου δίνουν δύναμη και αυτοί.
*Ο Μόνιμος Κάτοικος όλο τον Μάιο θα δώσει συναυλίες σε 14 ελληνικές πόλεις παρουσιάζοντας το "Hansel and Gretel" . Τα live του δεύτερου δεκαπενθημερου: Παρασκευή 16 Μαΐου- Αθήνα, Σάββατο 17 Μαΐου -Θήβα, Παρασκευή 23 Μαίου Πάτρα, Σάββατο 24 Μαΐου Γιάννενα, Παρασκευή 30 Μαΐου Λάρισα, Σάββατο 31 Μαΐου -Θεσσαλονίκη
σχόλια