Όσο οδεύει προς τη λήξη του το διεθνές φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους Κύπρου, τόσο περισσότερος κόσμος μαζεύεται στο Ριάλτο με σκοπό να παρακολουθήσει τα διαγωνιζόμενα φιλμάκια και να τα συζητήσει μετά στο υπαίθριο μπαρ με τις νόστιμες κυπριακές μπίρες. Τηρουμένων των αναλογιών, μια και η Λεμεσός δεν είναι Αθήνα, έχω την αίσθηση πως η επιτυχία αυτού του φεστιβάλ έχει κάτι από τις δικές μας Νύχτες Πρεμιέρας κάθε Σεπτέμβριο. Και αναμφισβήτητα η δουλειά που έχει γίνει σε επικοινωνιακό επίπεδο είναι απόλυτα σοβαρή! Ποιες ήταν όμως οι ταινίες μικρού μήκους που παρακολουθήσαμε χθες βράδυ, 6η και προτελευταία μέρα του φεστιβάλ;
Στο 18λεπτο ελβετικό Saloperie de pruneaux του Rinaldo Marasco γνωρίζουμε δυο αδέρφια που ζουν σε τροχόσπιτο. Ο ένας είναι αλτρουιστής φτωχοδιάβολος και θεωρεί μάλλον βάρος τον άλλον, έναν ευφυέστατο χιουμορίστα κωφάλαλο. Στο τέλος, καταφύγιο στο τροχόσπιτο των απόκληρων θα βρει ένας διάσημος Ρώσος σκακιστής που συναντά στο πρόσωπο του κωφάλαλου τον πιο απρόσμενο, αλλά και πιο ισχυρό αντίπαλο. Κωμωδία σε ίσες δόσεις με συγκίνηση για έναν άνθρωπο που ουσιαστικά αφιερώνει τη ζωή του στον προβληματικό αδερφό του μέχρι τα πράγματα να πάρουν μια ευφάνταστη τροπή και για τους δυο τους.
Το 4λεπτο βρετανικό Dad' s stick, παρά την αντικινηματογραφικότητα του, είναι ένα συγκινητικό πειραματικό φιλμάκι, στο οποίο ο σκηνοθέτης John Smith σκιαγραφεί τον ζωγράφο πατέρα του και τα τρία αντικείμενα που του έδειξε, λίγο πριν το θάνατο του. Διόλου τυχαίο που απέσπασε το βραβείο Jean Vigo στο φεστιβάλ Navarra στην Ισπανία και ειδικό καλλιτεχνικό βραβείο στο φημισμένο φεστιβάλ Oberhausen στη Γερμανία.
Μόνο ως ανεκδοτάκι μπορεί να σταθεί το 7λεπτο κυπριακό First love, αν και η σκηνοθετική άποψη με τον ήρωα να διασχίζει το χωροχρόνο απ' τό'να δωμάτιο στ'άλλο, φανερώνει πως ο 33χρονος Σωτήρης Χρίστου ξέρει να χειρίζεται καλά τα μέσα του. Ένας ρέμπελος τύπος δέχεται την επίσκεψη αστυνομικού που τον ανακρίνει για έναν άσχετο θάνατο άλλου. Όχι και τόσο άσχετο τελικά, εφόσον το θύμα είχε γνωριστεί με τον νεαρό μέσω facebook και τον καψουρεύτηκε μέχρι θανάτου! Καθόλου κακή ιδέα, αλλά όπως ήδη είπαμε δεν κατορθώνει να ξεπεράσει τον σκόπελο της ανεκδοτολογίας και μιας χαριτωμενιάς μεσ' στην τραγικότητα της.
Με συμμετοχή στο επίσημο διαγωνιστικό της Μπερλινάλε, η 10λεπτη Matilde από την Ιταλία είναι ένα εξαιρετικό μικρού μήκους πορτραίτο ενός κωφάλαλου κοριτσιού, διψασμένου για ζωή και για μάθηση. Η Matilde δε μπορεί ν' ακούσει τι λέει ο δάσκαλος της, ούτε να διαβάσει τα χείλη του αφού τα κρύβει το παχύ μουστάκι του. Η σκηνή του τέλους που ο δάσκαλος ανταποκρίνεται στο αθώο αίτημα της μικρής και ψαλιδίζει το μουστάκι του μεσ' στην τάξη, μ' έκανε να θέλω να χειροκροτήσω πριν να τελειώσει η ταινία. Εξαιρετική η ακουστική μπαλαντο-ποπ μουσική του Stefano Garaffa Botta.
Το 10λεπτο ελβετικό ασπρόμαυρο The course of things που γύρισαν ο Claude Piguet και η Annelore Schneider, δηλαδή η collectif_fact, βασίζεται σε μια πανέξυπνη ιδέα που εμπεριέχει το θέατρο, την κινηματογραφοφιλία, το film noir, αλλά και τον Alfred Hitchcock αυτοπροσώπως, αφού καθ' όλη τη διάρκεια του τον ακούμε ως εισηγητή των όσων παρακολουθούμε! Με δυο λόγια, οι δύο σκηνοθέτες μπήκαν στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, κινηματογράφησαν ανθρώπους εν αγνοία τους και στη συνέχεια μοντάρισαν το ακατέργαστο υλικό σαν αυτοί οι τυχαίοι άνθρωποι να πρωταγωνιστούν σε κάποιο αστυνομικό θρίλερ! Εφτά βραβεία σε εφτά διαφορετικά κινηματογραφικά φεστιβάλ της Ελβετίας αντιστοίχως!
Το 6λεπτο φινλανδικό Gates of life των Hannes Vartiainen - Pekka Veikkolainen είναι ένα έξυπνο πειραματικό φιλμάκι, στο οποίο σύντομες κλεμμένες στιγμές περαστικών ανθρώπων συνθέτουν μια σειρά από γεγονότα, κρυμμένα σε κοινή θέα. Εξαιρετικό, πολυβραβευμένο σε Μεξικό, Σουηδία και Φινλανδία, με την όμορφη πρωτότυπη μουσική του Joonatan Portaankorva.
Ταινιάρα το 13λεπτο Lief Konijn (Γλυκό κουνέλι) από την Ολλανδία που σκηνοθέτησε ο Camiel Schouwenaar! Ταινιάρα γιατί, πρώτον, περνάς καλά - μία μεσόκοπη γυναίκα με αδιάφορο σύζυγο βγάζει ξαφνικά αυτιά...κουνελιού και πουθενά δε μπορεί να βρει γιατρειά -, δεύτερον, γιατί αντλεί έμπνευση από τον Κάφκα και τους σουρεαλιστές, τρίτον, γιατί παίζει η Sylvia Poorta, μία καταπληκτική Ολλανδέζα ηθοποιός, και, τέταρτον, γιατί αποτελεί σχόλιο πάνω στις κουρασμένες συζυγικές σχέσεις και την ανθρώπινη αγάπη - στο τέλος, ο σύζυγος δε βρίσκει τίποτα παράξενο στην όψη της γυναίκας του, δείχνει να λατρεύει τα πελώρια καινούργια αυτιά της και η σχέση τους αναθερμαίνεται! Ταιριαστή και καλή η lounge jazz μουσική των Wouter van Bemmel - Kris Berry de Ruiter!
Να και μια ελληνική ταινία που συμμετέχει στο φεστιβάλ και που διαθέτει πολλές αρετές: Κατ'αρχάς ένα πανέξυπνο σενάριο με ένα χαρτονόμισμα των 100 ευρώ στην Ελλάδα της κρίσης να δημιουργεί έναν κύκλο χρεών και διακανονισμών. Έπειτα την τεχνογνωσία, αλλά και το σωστό πλανάρισμα απ' την πλευρά του σκηνοθετικού ζεύγους Φίλιππος Βαρδάκας - Δέσποινα Οικονομοπούλου, ώστε να φτιάχνουν κινηματογράφο και όχι σήριαλ. Τέλος, εξαιρετικές ερμηνείες απ' όσα πρόσωπα παρελαύνουν μέσα σε 9 λεπτά, καθώς και την υπέροχη ρεμπετο-μπλουζ μουσική του Στέλιου Βαμβακάρη! Το Debtfools είναι μια κωμωδία άκρως επιτυχημένη και ως γνωστόν δεν είναι και ότι πιο εύκολο να κάνεις κωμωδία με τα όλα της!
Η επόμενη ταινία από την Κύπρο, το 25λεπτο The Immortalizer του Μάριου Πιπερίδη με συγκλόνισε! Πρώτα απ' όλα για το επίπεδο της παραγωγής της - μιλάμε για ταινία εποχής, που διαδραματίζεται στην Κύπρο του 1878 εν μέσω βρετανικής και τουρκικής κατοχής. Έπειτα για τη φωτογραφία του Βλαδίμηρου Σούμποτιτς που χρωστάει πολλά στον Σβεν Νίκβιστ του Μπέργκμαν και της ταρκοφσκικής Θυσίας. Για τις ερμηνείες των ηθοποιών που μοιάζουν να προέρχονται από το θέατρο, αλλά και να είναι απόλυτα εξοικειωμένοι με την κινηματογραφική μηχανή λήψης. Τέλος, για το ίδιο το θέμα της που δεν πλάτιασε ούτε λεπτό: Ένας Τούρκος που θρηνεί τη μοίρα της κόρης του, ταξιδεύει μέσα στη βροχερή νύχτα προκειμένου να βρει τον άνθρωπο, έναν Κύπριο φωτογράφο, ο οποίος μπορεί να κρατήσει ζωντανό το κοριτσάκι του. Όσο η ταινία προχωράει, αναρωτιέσαι αν ο ταπεινός αυτός άνθρωπος είναι κάτι σαν Ιησούς θαυματοποιός που θ' αναστήσει την κόρη του Τούρκου. Στο τέλος καταλαβαίνουμε πως ο φωτογράφος πράγματι θα διατηρήσει ζωντανή την κόρη μέσω της τέχνης του και συγκεκριμένα μέσα από μια οικογενειακή τραγική φωτογραφία των γονιών με το νεκρό παιδί τους! Εύχομαι καλή πορεία στην κυπριακή αυτή ταινία που έκανε το ντεμπούτο της στο Διεθνές Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους της γενέτειρας της. Την περιμένουν σίγουρα και πολλά άλλα σημαντικά διεθνή φεστιβάλ!
Μ' αυτό πάλι το ιαπωνικό μεταμοντέρνο, sorry, αλλά δεν την παλεύω! Και πήγε και στο Φεστιβάλ Βερολίνου, τρομάρα του, ο σκηνοθέτης Masahiro Tsutani, που επί 8 λεπτά μας έδειχνε τα χιόνια από τη χαλασμένη...τηλεόραση του. Ένα σύμπλεγμα ήχων και συσπάσεων, όπου ο δημιουργός - λέει - συνομιλεί με τον εαυτό του και του έρχονται στο νου κοσμοθεωρητικές μνήμες. Τι να σας πω, αποσπάσματα από το κείμενο του καταλόγου μεταφέρω τώρα εδώ, μπας και καταλάβω κι εγώ τι σόι πράγμα ήταν αυτό που είδαμε και τα νεύρα μας γίνανε ζαρτιέρες. Between regularity and irregularity λέγεται το εν λόγω ψηφιακό παραλήρημα που αν ήμασταν στα 60s - 70s και όχι στο 2013 μπορεί και να στεκόμουν με δέος απέναντι του.
Τελευταία ταινία για χθες ήταν το 16λεπτο Doghouse από την Ιρλανδία της οικονομικής κρίσης που πολύ μου άρεσε! Πρωταγωνιστής ο άνεργος και απένταρος Doug, που του κάνουν έξωση, ενώ η εν διαστάσει σύζυγος του τού φορτώνει την επιμέλεια του γιού τους, Billy, αλλά και του σκύλου, που υπεραγαπάει ο Billy. Τι θα κάνει τελικά ο αναρχικός και αστείος Doug, πως θα τη βγάλει ανάμεσα στα θηρία; Θα καταφέρει να νικήσει τις όποιες αναστολές του και να πάει το σκυλί για ευθανασία παρ' ότι ο γιος του το λατρεύει; Δεν θα το λυπηθεί όταν το παρατήσει σε ερημικό επαρχιακό δρόμο; Μα, δε θα το παρατήσει! Θα το ξαναβάλει μέσα στ' αυτοκίνητο και καθώς ακούει τις ειδήσεις για τα νέα μέτρα του ΔΝΤ, θα μονολογήσει ''Πάμε να φύγουμε απ' αυτή την κωλοχώρα'' και θα πατήσει γκάζι. Και ερωτώ: Πόσοι και πόσοι Έλληνες δεν έχουν ξεστομίσει την ίδια ατάκα για τη χώρα τους με τον Ιρλανδό Doug; Ή, σωστότερα, δε μπορεί να είσαι Έλληνας στην Ελλάδα του 2013 και να μη σου μιλήσει η εν λόγω ταινία - γέννημα θρέμμα των φτωχοποιημένων σημερα ευρωπαϊκών χωρών! Την ξανάβλεπα ευχαρίστως την ταινία του κυρίου Morgan Bushe!
