Κυριακή πρωί, στο γήπεδο. Παρακολουθώ ποδοσφαιρικό αγώνα σε εξέλιξη. Οι παίκτες κινούνται αργά, αφύσικα όπως μου φαίνεται στην αρχή, αλλά το συνηθίζω. Τρέχουν μπουλούκι πάνω στη μπάλα, όλοι μαζί, ποδαράκια που μπερδεύονται. Πέφτει ένας, πέφτουν ομαδικά, σαν τα τραπουλόχαρτα. Ξαφνικά, χωρίς σχεδόν να καταλάβουμε το πώς, μπαίνει γκολ. Ο τερματοφύλακας βάζει τα κλάματα. Ο διαιτητής προσπαθεί να τον παρηγορήσει. Ο σκόρερ πανηγυρίζει έχοντας φύγει από το γήπεδο, για να πει κάτι στη μαμά του. Ο μισάωρος αγώνας τελειώνει. Οι παίκτες είναι ξεθεωμένοι κι ευτυχισμένοι. Εγώ έχω δακρύσει από τα γέλια, έχω διασκεδάσει με το κωμικά χαριτωμένο θέαμα των 6χρονων αθλητών και νιώθω και περήφανη (ως μητέρα του ποδοσφαιριστή που έβαλε το γκολ). Αναρωτιέμαι, γιατί να μην γίνεται να είναι περισσότερα πράγματα στη ζωή έτσι; Αστεία, χαριτωμένα, ανώδυνα, ψυχαγωγικά, με ουσία, με ανώτερο σκοπό.
Πριν από λίγο καιρό η Μ. μου σχολίασε το θάρρος (ή το θράσος) όσων αποφασίζουν να κάνουν παιδιά με δεδομένα τα όσα ζούμε και προβλέπουμε να ζήσουμε τα επόμενα χρόνια. Η ίδια έχει δύο παιδιά. «Αν ήξερα πώς θα είναι τα πράγματα σήμερα, δεν ξέρω αν θα έπαιρνα μια τέτοια απόφαση», μου λέει και αν και αναγνωρίζω ότι μιλάει 'εκ του ασφαλούς', δηλαδή για μια απόφαση που δεν θα κλιθεί ποτέ πλέον να πάρει, μπορώ να καταλάβω τι εννοεί και πώς αισθάνεται.
Η τεκνοποίηση είναι νομίζω μια απόλυτα εγωιστική ιστορία. Κάνουμε παιδιά για μας, για λόγους που μπορεί να ποικίλουν (από το γενικό «να δημιουργήσουμε», μέχρι το πεζά ρεαλιστικό «να μας γηροκομήσουν»), στην πραγματικότητα όμως όλοι οι λόγοι καταλήγουν στο ίδιο: για μας τα κάνουμε. Τα παιδιά δεν θα έπρεπε να είναι ζητούμενο, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, ούτε και για όλους. Η προσωπική ελευθερία θα πρέπει κανονικά να επεκτείνεται και σ' αυτούς που κατορθώνουν να αντισταθούν στην ύπουλη κυριαρχία του ενστίκτου ή των κοινωνικών νορμών. Από την άλλη όμως, πόσο δίκαιο είναι για τον κόσμο (για τον πλανήτη, για τη ζωή γενικώς), να αποφασίζεται η συνέχεια αυτής της ζωής από τις ευμετάβλητες, ασταθείς και, σε μεγάλο βαθμό υποκειμενικές συνθήκες διαβίωσής μας;
Δεν έχω κατορθώσει να αποφασίσω γι' αυτό. Αυτοί που αραδιάζουν δέκα παιδιά και τα ταΐζουν ψίχουλα (αν), δεν ανήκουν φυσικά σ' αυτόν τον προβληματισμό. Ούτε κι εκείνοι που δεν θέλουν παιδιά γιατί δεν τους αρέσουν, δεν θέλουν τη δέσμευση ή κάθε άλλο τέτοιο τέτοιου τύπου 'δεν', απόλυτα σεβαστό. Γι' αυτούς όμως που δεν τολμάνε να κάνουν παιδιά -ενώ θέλουν, γιατί δεν ξέρουν πώς θα τα μεγαλώσουν αν τα πράγματα χειροτερέψουν, αν χάσουν τη δουλειά τους, αν αναγκαστούν να αλλάξουν τις συνθήκες διαβίωσής τους, αν, αν... εκεί, είμαι λιγότερο σίγουρη.
Το να έχεις παιδιά, εκτός από ωραίο, είναι και το πιο τρομακτικό πράγμα στον κόσμο και δίκαια οι σκεπτόμενοι το επεξεργάζονται διπλά πριν τους προκύψει στο ξαφνικό. Διατηρώ όμως κάποιες επιφυλάξεις για το πώς αντιλαμβάνεται κανείς το ασφαλές, το επαρκές, το σωστό. Ο ποδοσφαιρικός αγώνας ήταν απλώς ένα παράδειγμα ελπίδας, ένα στιγμιότυπο από έναν κόσμο που θα μπορούσε ίσως να είναι διαφορετικός.
Μεγαλώνοντας παιδιά κρατάμε ζωντανή την ελπίδα, αν όχι για μας τους ίδιους ή για εκείνα, για τον κόσμο ως αφηρημένη έννοια και ως συγκεκριμένη φιλοσοφία με παναθρώπινο σκοπό. Μερικά κλισέ, απλώς παραείναι αληθινά για να μπορέσουν να ανατραπούν.
σχόλια