Μιχάλης Ασλάνης: «Όχι, δεν είμαι ευχαριστημένος από τη ζωή μου!»

Απέναντι από το γραφείο του, στον τρίτο όροφο του ατελιέ-σπιτιού του στου Ψυρρή, η Ακρόπολη φωτισμένη, οι κεραμιδένιες σκεπές από τα σπίτια της Πλάκας, το Αστεροσκοπείο, η Ρωμαϊκή και Αρχαία Αγορά, ο Λυκαβηττός, μικρές πλατείες και δρόμοι σε μικρογραφία – «μία άλλη Αθήνα, διαφορετική και τόσο μαγικά όμορφη όταν την κοιτάς από ψηλά», μου έλεγε. «Αυτή η εικόνα με εμπνέει», μου εξηγούσε μετά από λίγο, καθώς φορούσε το καλό του κοστούμι «για να πάμε αργότερα μια βόλτα μαζί, να πάρω λίγο αέρα», δείχνοντας μου κάτι που ζωγράφισε τελευταία με τους χρωματιστούς του μαρκαδόρους που είχε αφημένους επάνω σε ένα μικρό ξύλινο τραπεζάκι.

Παντού φωτογραφίες του: Από επιδείξεις μόδας αγκαλιά με διάσημα μοντέλα που «τώρα χαθήκαμε, να 'ναι όμως καλά», τη Μελίνα Μερκούρη, δύο προέδρους Δημοκρατίας, κάποιους ξένους δημοσιογράφους που έρχονταν για να καλύψουν τα events και να πάρουν συνέντευξη από «τον Έλληνα σχεδιαστή που κατέκτησε τη μόδα στην Ελλάδα» (όπως έγραφε ο τίτλος από ρεπορτάζ του «Ταχυδρόμου» που είχε σφηνωμένο στη γωνία ενός μεγάλου καθρέφτη), φίλους του, ανθρώπους που κάποτε γνώριζε πολύ καλά και τον τελευταίο καιρό σκεφτόταν «που να ναι; Τι να κάνει;».

Ήταν παράξενη η ψυχοσύνθεσή του τελευταία, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια που τον γνώριζα-έμοιαζε να γελούσε αλλά να κλαίει ταυτόχρονα, να μιλάει για χαρά και να εννοεί τη λύπη, να εξηγεί τις επιτυχίες αλλά να υπονοεί τις μεγάλες αποτυχίες της ζωής του. 

«Δεν βαριέσαι», μου έλεγε λίγο πριν από τις πρόσφατες συνεντεύξεις μας, των τελευταίων δύο χρόνων, για τον «Φιλελεύθερο» της Κύπρου, το «Down Town» και το «People». «Όλα αυτά είναι περαστικά. Μόνο η αγάπη μένει. Κι εγώ δεν υπήρξα ευτυχής σε αυτό τον τομέα…».

 

 

-Πως βιώνεις αυτή τη δύσκολη, γενικότερα, περίοδο;

-Πότε καλά, πότε άσχημα, πότε είναι ανεβασμένο το ηθικό μου, πότε είναι κατεβασμένο, πότε λέω «θα τα καταφέρω», πότε λέω «δεν μπορώ άλλο», πότε σκέφτομαι «καλύτερα που ήρθαν έτσι τα πράγματα για να παλέψω ακόμη περισσότερο, να αγωνιστώ», πότε μονολογώ «δεν αντέχω άλλο, δεν έχω άλλες δυνάμεις». Είμαι περίεργα. Η συναισθηματική μου κατάσταση δεν είναι σε ευθεία γραμμή, είναι σαν καρδιογράφημα.

-Ζούσες και παλιά τέτοιες κυκλοθυμίες;

-Ναι. Εγώ, δυστυχώς, μεγάλωσα με χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτό με ταλαιπώρησε πάρα πολύ στη ζωή μου. Για πολλά χρόνια. Ήμουν ένα παιδί με χαμηλή αυτοπεποίθηση που προσπαθούσα να κάνω κάποια πράγματα σε ένα πολύ δύσκολο και ανταγωνιστικό χώρο, να φανώ κι εγώ. Γιατί μόνο το ταλέντο μου είχα-ούτε λεφτά, ούτε ομορφιά για να μου ανοιχτούν πόρτες. Για να σου δώσω να καταλάβεις, η μαμά μου με έβλεπε που σχεδίαζα, μου έλεγε «πολύ ωραία αυτά που ζωγραφίζεις» αλλά, μετά από λίγο, μου μιλούσε για το γιο της γειτόνισσας που «σπουδάζει γιατρός». Αυτόν μου έφερνε ως παράδειγμα. Έπρεπε, λοιπόν, να αντλήσω δύναμη μόνο από μέσα μου για να προχωρήσω, γιατί το περιβάλλον μου δεν με βοηθούσε.

-Δεν μετανιώνεις που, όλα αυτά τα χρόνια, έβαζες την προσωπική σου ζωή σε δεύτερη μοίρα, σε σχέση με τη δουλειά σου;

-Τώρα τελευταία, στα 62 μου χρόνια, έχω αρχίσει και αναρωτιέμαι «μήπως έκανα λάθος;». Καμιά φορά, ξυπνάω το βράδυ στο σπίτι και αισθάνομαι τόσο απελπιστικά μόνος που δεν αντέχεται! Και τότε σκέφτομαι «για σκέψου να είχα μία ευτυχισμένη οικογένειά ή να είχα δυο παιδιά…Δεν θα ήταν ωραία;». Απ’ την άλλη, όμως, λέω «σ’ αυτή την εποχή, με αυτή την κρίση, σε αυτή τη χώρα, με τόσο μεγάλο ποσοστό ανεργίας, δεν θα ήταν πολύ άσχημο αυτό γι αυτούς τους ανθρώπους;». Παρόλα αυτά, είναι πολλές φορές που μου λείπει η συντροφιά. Και στο λέω σε γενικό πλαίσιο-όχι μόνο για το ερωτικό κομμάτι. Δηλαδή, έχουν χαθεί πολλοί γνωστοί μου, πολλοί φίλοι, οι παρέες. Αλλιώς είναι τα πράγματα όταν είσαι 20 χρόνων και αλλιώς όταν είσαι 62-έχεις άλλη διάθεση, άλλη ενέργεια, βγαίνεις πιο πολύ έξω, τρέχεις όλη μέρα, γελάς, είσαι πιο ξέγνοιαστος. Δυστυχώς, με το πέρασμα των χρόνων, όλα σκορπίζουν. Ωστόσο, υπάρχουν άνθρωποι στην ηλικία μου που έχουν διάφορα προβλήματα και εγώ λέω «δόξα τω Θεώ, κινούμαι, σχεδιάζω, δημιουργώ»-όλο αυτό με κρατάει ζωντανό.

-Σου λείπει ο έρωτας;

-Τώρα πια, όχι. Συνήθισα. Αν και δεν ήμουν ποτέ άνθρωπος του έρωτα-δεν τον κυνήγησα, δεν επεδίωξα να πετύχω σε αυτό το κομμάτι της ζωής. Εγώ ήθελα-και κυνήγησα-να τα καταφέρω στη δουλειά μου. Μάλλον λόγω στερήσεων από την παιδική μου ηλικία, λόγω του ότι ήμουν ένα φτωχό παιδί, ένα «τίποτα», ένας άνθρωπος που ήθελε να φτιάξει κάτι στη ζωή του, να τον δουν και να πουν «κοίτα, αυτός αγωνίστηκε και τελικά τα κατάφερε».

-Από πότε έχεις να ερωτευτείς;

-Ουουουου πάνε πολλά χρόνια από τότε. Δεν θα ναι 40 χρόνια;

-Στα 22 σου ερωτεύτηκες τελευταία φορά;

-Κάπου εκεί. Δεν με πείραζε, όμως, δεν με ενόχλησε ποτέ αυτό, γιατί μετά το συνήθισα να είμαι μόνος. Εγώ είχα ερωτευτεί τη δουλειά μου και αυτήν παντρεύτηκα. Ξέρεις, μου είναι πάρα πολύ δύσκολο να συμβιώσω με έναν άνθρωπο. Ίσως να φταίνε και τα κατάλοιπα των παιδικών μου χρόνων, που δεν ήταν καθόλου καλά…Με τρομάζει η συντροφικότητα. Το θεωρώ πολύ δύσκολο, στην ηλικία που είμαι τώρα, να μπορέσω να συμβιώσω με κάποιον που να μπορέσω να ερωτευτώ. Εξάλλου, για μένα, η εποχή της αγάπης, δεν είναι καλό πράγμα, δεν περνάω καλά: Ζηλεύω, παραμελώ τη δουλειά μου, υποφέρω. Μάλλον επειδή έχω χαμηλή αυτοεκτίμηση. Οπότε το φιλοσόφησα. Είπα «Μιχάλη, δεν κάνεις εσύ γι αυτά». Θυμάμαι, στη Μύκονο, πριν από 10 χρόνια, γυρνάει ο Νίκος ο Τσελέπης ο διακοσμητής και μου λέει «Μιχαλάκη, πενηνταρίσαμε πια. Άμα ήταν, θα μας είχε συμβεί μέχρι τα 50». Το ήξερα από τότε. Δεν περίμενα τίποτα πια στην προσωπική μου ζωή.

-Έχεις αποδεχτεί το γεγονός ότι θα είσαι για πάντα μόνος;

-Έχω ρυθμίσει τα πράγματα με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην αισθάνομαι αυτή την έλλειψη. Δεν είναι τυχαίο που, εδώ και δύο χρόνια, έφερα το σπίτι μου πάνω από τη δουλειά μου, στους κάτω ορόφους, εδώ στου Ψυρρή. Τους υπαλλήλους μου, τα μανεκέν, τους έχω σαν σπίτι μου, σαν οικογένειά μου. Είμαι όλη μέρα μέσα σε κόσμο, χτυπάνε συνεχώς τα τηλέφωνα, έχω το ένα ραντεβού μετά το άλλο, δεν προλαβαίνω να σκεφτώ οτιδήποτε άλλο.Όταν ανεβαίνω στο σπίτι, το μόνο που θέλω είναι να μείνω μόνος μου και να ζωγραφίσω.

-Θα έλεγες πως σε εκμεταλλεύτηκαν ποτέ κάποιοι άνθρωποι ερωτικά;

-Μου το λένε πολλοί αυτό-και όχι μόνο για τα ερωτικά μου θέματα. Δεν νομίζω. Και κάτι να έπεσε στην αντίληψή μου, το σταμάτησα. Και εκείνοι μου έδιναν τη χαρά τους, την παρέα τους, τα νιάτα τους. Εγώ γιατί να μην δώσω αυτά που είχα; Το θεωρώ πολύ φυσιολογικό. Είναι δίκαιο αυτό το αλισβερίσι.

-Με αυτό τον τρόπο, όμως, μπορεί να έλεγαν κάποιοι ότι υποτιμάς τον εαυτό σου…

-Θα σου φέρω ένα παράδειγμα: Αν είμαι σε έναν διαγωνισμό και, αντί να έρθω πρώτος, βγω προτελευταίος, δεν θα διαμαρτυρηθώ, θα πω «έτσι είναι». Ξέρω να χάνω. Ποτέ δεν θα σηκώσω το τηλέφωνό μου για να γκρινιάξω ή να παραπονεθώ για το οτιδήποτε σε κάποιον.

-Οι Κυριακές σου πως είναι;

-Είναι οι χειρότερές μου μέρες! Απλά, για να μην πέφτω ψυχολογικά, σηκώνομαι το μεσημεράκι και πηγαίνω με τα πόδια στο παζάρι που γίνεται στο Μοναστηράκι, για να βλέπω κόσμο και να μιλάμε. Ίσως συναντηθώ και με ένα δύο φίλους για φαγητό. 

-Έχεις αναθεωρήσει κάτι από τη ζωή σου τον τελευταίο καιρό;

-Όσα και να λες, σε αυτή την ηλικία που είμαι εγώ τώρα δεν μπορείς να την πας αλλού τη ζωή σου. Το κισμέτ προχωράει με αυτό τον τρόπο. Αυτό που θέλω τουλάχιστον εγώ είναι να παραμένω δημιουργικός, γιατί εγώ μόνο μέσα από τη δουλειά μου αντλώ πραγματική χαρά.

-Φοβάσαι τα γηρατειά;

-Είμαι γενναίος. Όταν, όμως, αρχίσω να σκέφτομαι ότι σε 10 χρόνια θα είμαι 72 και σε 20 θα γίνω 82, με πιάνει ένας τρόμος…

-Βιώνεις συχνά καταθλίψεις, Μιχάλη;

-Ναι…

-Γίνονται εντονότερες τελευταία;

-Όσο περνούν τα χρόνια, ναι. Δεν με ενοχλεί όμως.

-Πριν από δύο χρόνια μου έλεγες πως είχες αισθανθεί πολύ απογοητευμένος από τη ζωή σου. Για ποιο λόγο;

 

-Ήταν περισσότερο συναισθηματικό το θέμα μου. Ένιωσα ότι μεγάλωνα και βάραινα. Θυμάμαι ότι, όταν ήμουν 25 και 35 χρόνων, ξενυχτούσα συνεχώς με τους συνεργάτες μου, τους φίλους μου, τα μοντέλα ενώ, τα τελευταία χρόνια, δεν άντεχα να το κάνω πια αυτό.

-Θα προτιμούσες να λειτουργούσες αλλιώς τώρα;

-Βλέπω καμιά φορά τον Μάκη Τσέλιο-με τον οποίο έχουμε πάνω κάτω την ίδια ηλικία-και τον ζηλεύω. Του λέω «Θέλω να γίνω Τσέλιος!». Βγαίνει, διασκεδάζει, πάει στη Μύκονο, κάθεται αρκετές εβδομάδες και το χαίρεται. Εγώ δεν μπορώ να το κάνω αυτό. Σκέφτομαι συνέχεια το ατελιέ μου, τη δουλειά, την επόμενη κολεξιόν, όλα όσα εκκρεμούν.

-Είναι αλήθεια ότι είχες περάσει μεγάλη κατάθλιψη το 2008;

-Ναι. Δεν ήμουν καλά εκείνη περίπου την περίοδο, ήθελα να είμαι συνέχεια κλεισμένος μέσα στο σπίτι, δεν είχα καμία διάθεση για να βγω ή να δω γνωστούς μου και να περάσουμε καλά. Αυτό το είχα ξαναπάθει τρεις τέσσερις φορές στο παρελθόν- έφτανα στο χείλος της καταστροφής, αλλά μετά ξανανέβαινα-, αυτή τη φορά όμως καταλάβαινα ότι οι λόγοι ήταν διαφορετικοί. Πήγαινα στο φαρμακείο, έπαιρνα κάποια ελαφριά αντικαταθλιπτικά που μου είχε συστήσει ο παθολόγος μου, προσπαθούσα να ηρεμήσω και να κουλάρω. 

Μέχρι που, μια μέρα, είχα πάει στο αεροδρόμιο για να πάω σε κάποιο επαγγελματικό ταξίδι, παθαίνω ένα ξαφνικό σοκ, έτσι όπως ήμουν καταβεβλημένος και κουρασμένος, και λέω στον εαυτό μου «για ποιο λόγο, ο βλάκας, να είμαι έτσι, σε αυτή την μίζερη κατάσταση; Μέχρι πότε θα μπορώ να σέρνω ο ίδιος τη βαλίτσα μου, από αεροδρόμιο σε αεροδρόμιο; Μέχρι πότε θα μπορώ να κάνω ταξίδια; Μέχρι πότε θα μπορώ να χαίρομαι όλα όσα απέκτησα με τόσο κόπο από το μηδέν; Πρέπει να δω αλλιώς τα πράγματα και να ζήσω όσα δεν έζησα μέχρι τώρα!». Εκεί άρχισα να συνέρχομαι και, τον τελευταίο καιρό, κάνω ταξίδια για τη διασκέδαση και την ξεκούρασή μου. Το καταχαίρομαι! Κάνω σαν μικρό παιδί! Έχω πάει στη Βραζιλία, στο Μαρόκο, στη Νέα Υόρκη, στο Βερολίνο, στη Λειψία, σε πολλές πόλεις. Αυτό με αναζωογονεί. Τα ταξίδια μάλιστα με βοήθησαν πολύ και σχεδιαστικά, είναι πλέον πηγή έμπνευσης για μένα.

-Για το τέλος, τι θα έλεγες; Είσαι ευχαριστημένος από τη ζωή σου;

-(σκέφτεται για λίγο) Ξέρεις κάτι; Όχι, δεν είμαι ευχαριστημένος από τη ζωή μου. Αλλά, έτσι κι αλλιώς, ποτέ δεν ήμουνα. Γενικά, δεν έζησα ευτυχισμένα χρόνια. Δεν τα απόλαυσα όλα αυτά: Τις επιτυχίες, τις μεγάλες επιδείξεις, την αναγνωρισιμότητα, τη διασημότητα. Όλα αυτά δεν τα ευχαριστήθηκα! Κι αν ξαναγεννιόμουνα, ξέρεις τι θα θελα; Θα ήθελα να γεννιόμουν πάρα πολύ όμορφος! Πολύ! Και με πολλά λεφτά.Τότε ίσως να μην χρειαζόταν καν να κάνω αυτή τη δουλειά.

-Τι διαφορετικό πιστεύεις ότι θα σου έδινε η ομορφιά στην εξωτερική σου εμφάνιση;

-Κακά τα ψέματα, όταν είσαι όμορφος παίρνεις πιο πολλή αγάπη από τους ανθρώπους. Ακούγεται ρατσιστικό αυτό, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα.