________________
1.

Λένα, ο φίλος μου μου λέει συνέχεια ότι πρέπει να ενεργοποιηθώ στη ζωή μου και να είμαι πιο δυναμική. Δούλευα πολλά χρόνια αλλά τώρα δεν έχω δουλειά. Πώς να του πω ότι η ζοφερή πραγματικότητα με πνίγει και ότι το μόνο που με κάνει χαρούμενη είναι η σχέση μου μαζί του, δίχως να του φανώ ρομαντικά εξαρτημένη απ΄αυτόν ;- I.K.

Πώς σου φαίνεται να μην το πεις; Πώς σου φαίνεται να προσπαθήσεις να φροντίσεις ώστε να μην ισχύει;

________________
2.

Ελενάρα,

Θέλω να ρωτήσω κι εσένα και όλους τους αναγνώστες αν τελικά η Coco Channel έκανε μόδα ή ήταν μόδα.
(Btw: Merry Christmas!)- Coco's Fan

Ίσως θα μπορούσα να απαντήσω αν μας εξηγούσες τι σημαίνει «ήταν μόδα». Γιατί αυτό το λένε για διάφορους αλλά πρόκειται για μια γλωσσική καλλιγραφία, όχι ιδιαίτερα πετυχημένη, που δε σημαίνει και τίποτα.
Η Coco Chanel ήταν από τους ελάχιστους ανθρώπους που επηρέασαν σε πολύ μεγάλο βαθμό τη μόδα, όχι επειδή ήταν επισκέπτρια από το μέλλον, αλλά επειδή ήταν από τους πρώτους που διέκρινε ότι οι γυναίκες είχαν αλλάξει τρόπο ζωής και αυτό σημαίνει πάντα αλλαγές και στα ρούχα. Η νέα, δυναμική γυναίκα εκείνης της εποχής (οι νέες, δυναμικές γυναίκες είναι τελικά αυτές που ορίζουν τη μόδα: οι μόδιστροι είναι αυτοί που τις [παρα]κολουθούν κωδικοποιώντας τις επιλογές τους για τις λιγότερο νέες και λιγότερο δυναμικές γυναίκες) χρειαζόταν ρούχα με λιγότερους ακόμη περιορισμούς και πιο μίνιμαλ ρούχα που αντικατόπτριζαν την νέα τους θέση στην κοινωνία. Χρησιμοποίησε υφάσματα και φόρμες με καταγωγή αντρικού ενδύματος, χωρίς να αφαιρέσει τη θηλυκότητα. Δεν είναι εύκολο σε καμία εποχή, σε εκείνη που έζησε η Chanel ήταν ακόμη πιο ηχηρή η δήλωση, και το αποτέλεσμα έκανε τεράστιο πάταγο.

________________
3.

Καλημέρα Α,μπα! αναρωτιόμουν ασθένειες όπως η κατάθλιψη / διαταραχές προσωπικότητας κτλ υπήρχαν πάντα στο σημερινό βαθμό και απλώς τώρα υπάρχει η ανάλογη γνώση/ενημέρωση ή τις τελευταίες 10ετίες γνώρισαν αύξηση για λόγους που δεν μπορώ να φανταστώ (μιας και οι συνθήκες διαβίωσης είναι μακράν καλύτερες) ?- jasmin boy

Πω πω, τι φύρδην μίγδην ερώτηση είναι αυτή.

Ποιος μπορεί να πει με σιγουριά ότι η κατάθλιψη είναι πιο συχνή τις τελευταίες δεκαετίες; Ποιος μπορεί να πει ότι οι διαταραχές προσωπικότητας έχουν αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες; Βλέπω ότι θεωρείς δεδομένο ότι και τα δύο έχουν αυξηθεί, βάζοντας τα στο ίδιο τσουβάλι, βάζοντας κι ένα 'κτλ' στο τέλος. Τι είναι το 'κτλ'; Σχιζοφρένεια; Ψυχώσεις; Τι; Όλες οι ψυχικές ασθένειες έχουν αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες; Οι μισές; Κάποιες ναι και κάποιες όχι;

Και τι θα πει «γνώρισαν αύξηση;» Εννοείς ότι υπάρχουν λιγότεροι αδιάγνωστοι, περισσότερες θεραπείες, περισσότερα περιστατικά σε ποσοστό πληθυσμού; Εγώ έψαξα 10 δευτερόλεπτα και βρήκα μια έρευνα που λέει ότι ο ρυθμός αύξησης ασθενών που αναζητούν βοήθεια για κατάθλιψη έχει μειωθεί από το 1998 μέχρι το 2007 σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία. Κατάλαβες πόσο συγκεκριμένα πρέπει να ορίσεις λέξεις όπως «αύξηση» και «μείωση» για κάτι που αφορά ασθένειες και πληθυσμό;

Το αν έχουν αυξηθεί τα περιστατικά κατάθλιψης τις τελευταίες δεκαετίες μου φαίνεται περισσότερο φιλοσοφική ερώτηση. Η κατανόηση της ασθένειας έχει αλλάξει, η θεραπεία έχει αλλάξει, το στίγμα που συνοδεύει τους ασθενείς έχει αλλάξει, η μεθοδολογία της έρευνας έχει αλλάξει. Υπάρχει τρόπος να μετρήσει κανείς με βεβαιότητα και να βγάλει συμπέρασμα;

Μια βεβαιότητα που έχω είναι ότι το στίγμα μειώνεται, αλλά είναι ακόμη μεγάλο, και γι'αυτό υπάρχει η σιγουριά ότι ο κόσμος «τρελαίνεται όλο και περισσότερο». Μου φαίνεται τρομερά επιπόλαια δήλωση που από πίσω της κρύβει φόβο για τον «τρελό», κάτι που κάνει όσους υποψιάζονται έστω ότι πάσχουν από κατάθλιψη να μην το αντιμετωπίζουν.

________________
4.

Αγαπητή Α, μπα;,
πώς μπορώ να βελτιώσω την ικανότητά μου να προσεγγίζω ανθρώπους; Μια φορά και έναν καιρό (προεφηβεία) ήμουν απλά στρείδι λόγω συστολής. Τώρα στην μετά-εφηβεία έχω χαλαρώσει λίγο περισσότερο και έχω αποδεχτεί ότι δεν ταιριάζω με τους πάντες. Παρ' όλα αυτά όταν βρίσκω κάποια άτομα που νιώθω ότι συμπαθώ και αντιλαμβάνομαι ότι με συμπαθούν και αυτά, επανέρχεται η παλιά μου συστολή (ιδιαίτερα αν η παρέα απαρτίζεται από περισσότερα από τρία άτομα, το δικό μου 2ν+2 όπου ν=1). Έχω φίλους με τους οποίους έχω χτίσει κάτι, αλλά πλέον βρίσκονται μακριά (σπουδές). Βλέπω άτομα, είτε από κοντά είτε μέσω διαδικτύου, τα οποία επικοινωνούν με έναν τρόπο με τον οποίον μού φαίνεται αδύνατον να συμβαδίσω. Δεν λύνουν κανένα κυπριακό, λένε βλακείες, καταλαβαίνεις με ποια έννοια το εννοώ, αλλά θέλω και γω να μπορώ να πω βλακείες μαζί τους. Το αστείο είναι ότι μου έχει τύχει να έχω τέτοιου είδους επικοινωνία με μια άλλη κοπέλα, την οποίαν όμως δεν έχω δει ποτέ από κοντά και για να είμαι ειλικρινής, δεν θα ήθελα και τρομερά να βάλω στην ζωή μου. Μόνο στον εγωισμό οφείλεται αυτή μου η στάση; (όπως λέει η καλή μου μανούλα...)- διδυμότειχο

Όπως είπε και ο Θεός, μην προσπαθείς να είσαι κάποιος άλλος παρά μόνο ο εαυτός σου, όλοι οι άλλοι είναι πιασμένοι. Σταμάτα αρχικά να παρατηρείς τι κάνουν οι άλλοι, όχι για πάντα, σταμάτα το για λίγο. Όσο δεν ξέρεις και δεν αποδέχεσαι τον εαυτό σου (και αυτό είναι το πρόβλημα τώρα) δεν μπορείς να ερμηνεύσεις σωστά τη συμπεριφορά των άλλων. Ειδικά την διαδικτυακή που είναι χίλιες φορές παραπάνω «άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε».

Δεν θα γίνεις όπως νομίζεις ότι πρέπει να γίνεις. Στην καλύτερη περίπτωση θα γίνεις αυτό που μπορείς να γίνεις. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είσαι ένας πιο κλειστός άνθρωπος από τους άλλους – δεν τρέχει τίποτα, υπάρχουν μιλιούνια πιο κλειστοί άνθρωποι από τους άλλους. Βγαίνουμε σε μυριάδες χρώματα. Δε χρειάζεται να προσπαθήσουμε να γίνουμε κάτι άλλο από αυτό που είμαστε ΕΚΤΟΣ και αν αυτό που είμαστε δημιουργεί προβλήματα στην κοινωνικοποίηση.

Όταν λέμε «προβλήματα» δεν εννοούμε «μα οι άλλοι είναι πιο άνετοι από εμένα». Πρόβλημα είναι όταν δεν έχεις κανέναν φίλο, μακριά ή κοντά. Πρόβλημα είναι όταν σε αποφεύγουν ακόμη και οι άγνωστοι. Πρόβλημα είναι αν δεν σε έχουν καλέσει ποτέ σε γενέθλια, σε ταξίδι, σε μπαρ, εστιατόριο, πικ νικ, σινεμά. Πρόβλημα είναι αν τσακώνεσαι με όλους μετά από λίγο. Πρόβλημα είναι αν έχεις μόνο γνωστούς και κανέναν φίλο (κι αυτό, μόνο αν σε ενοχλεί). Όλα τα άλλα δεν είναι προβλήματα. Όλα τα άλλα είναι απλώς ο εαυτός σου.

________________
5.

Μεταξύ του "Κάνε το καλό και ρίχτο στο γυαλό" και "Καλό μη κάνεις, κακό δε θα βρεις" τι διαλέγεις κατά γενικό κανόνα;- Το Δίλημμα

Κατά γενικό κανόνα επιλέγω να μην ορίζω τη συμπεριφορά μου σε σταυροδρόμια που έχουν προκύψει από λαϊκές σοφίες.

________________
6.

Σού δημιουργείται ποτέ η αίσθηση ότι ως κοινωνία αντιμετωπίζουμε με διαφορετικό τρόπο την σχέση του Ελληνισμού/Ελλήνων με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ανάλογα με την εξεταζόμενη περίοδο;

Η μία περίοδος είναι αυτή που καταλήγει στο "1821". Σε αυτήν οι Οθωμανοί φαίνονται βάρβαροι, δυνάστες κλπ. Επίσης, νομίζω ότι υπάρχει μια αμφιθυμία στο "1821". Προφανώς, όχι στο εάν έπρεπε ή δεν έπρεπε να γίνει (λες και υπάρχουν πρέπει στην ιστορία; ), αλλά στο ποίοι την έκαναν. Φουστανελάδες; Που χορεύαν τσάμικα και καλαματιανά; Mon Dieu, σίγουρα θα μιλούσαν με το "λι" και με το "νι". Φορείς κουλτούρας, που αισθανόμαστε άβολα μαζί της. Δεν την αποκαλούμε "βλάχικη" και την έχουμε περιορίσει μόνο στην ημέρα του Πάσχα, άντε και την 25η Μαρτίου; Δεν ξέρω, βέβαια, εάν για αυτήν την αντιμετώπιση συνετέλεσε και η δικτατορία με όλες αυτές τις ταινίες "φουστανέλας", που βγήκαν την περίοδο εκείνη.

Από την άλλη, αντιστοίχως, δεν ξέρω εάν έπαιξε κάποιο ρόλο η τριλογία του Θέμελη -πρωτίστως- στο πώς βλέπουμε τις αντίστοιχες σχέσεις στο τέλος του 19ου αρχές του 20ου αιώνα. Τότε οι Οθωμανοί αντιμετωπίζονται μεν ως κυρίαρχοι, όπως και ήταν, αλλά όχι ως δυνάστες. Διακρίνονται δε δύο ομάδες η κυβερνώσα τάξη και οι απλοί Οθωμανοί χωρικοί και λίγο πολύ υπηρέτες-βοηθοί των Ελλήνων (εδώ διακρίνονται και στοιχεία "καλοπροαίρετου" πατερναλισμού). Οι δε Έλληνες αντιμετωπίζονται ως δυναμικοί αστοί, με δυτική κουλτούρα, ανοιχτοί στην πολυπολιτισμικότητα εκμεταλλευόμενοι τον ενιαίο χώρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: Η εξιδανικευμένη εικόνα του Έλληνα μεγαλεμπόρου με τον ανταποκριτή στην Βιέννη κλπ, εν συνόψει

Μπορείς να δώσεις μια ερμηνεία για αυτήν την διάκριση ανάλογα με τις περιόδους;- 1821 κλπ

Πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση. Μου λείπουν οι γνώσεις για να σχολιάσω και να ερμηνεύσω, σε πρώτη ανάγνωση μου φαίνεται ότι ισχύει αυτό που λες. Είναι μια από τις απορίες που έχω σ' αυτή τη ζωή. Πόσα χρόνια πρέπει να περάσουν ακόμα για να δούμε την περίοδο μετά το '21 όπως ήταν; Υπάρχει ο μύθος (;) του πετυχημένου Έλληνα εμπόρου με τα γυαλικά από το Παρίσι που έκανε μπίζνες μέχρι τη βαθιά Ανατολή, αλλά πάντα απορώ: δεν υπήρχαν φτωχοί Έλληνες, αμόρφωτοι, χωρίς ευκαιρίες στην Κωνσταντινούπολη; Και αν όντως οι πρόσφυγες που ήρθαν στην Ελλάδα έφεραν μαζί τους και παραδόσεις και συνήθειες πιο κοσμοπολίτικες (δεν έχω λόγο να μην το πιστέψω αυτό, αφού ποτέ δεν αμφισβητείται), γιατί τους ξεχωρίζουμε από τους υπόλοιπους κατοίκους της Τουρκίας; Δεν ήταν μέλη εκείνης της κοινωνίας, δεν είχαν επηρεαστεί από το περιβάλλον τους; Γίνεται να ήταν αυτοί οι μόνοι κοσμικοί και οι μορφωμένοι σε μία θάλασσα άγνοιας και αμορφωσιάς;

Για τη φουστανέλλα όμως δε νομίζω ότι υπάρχει ιδιαίτερη αμφιθυμία. Είναι σύμβολο παλικαριάς και επανάστασης, μαζί με τα τσάμικα και τα καλαματιανά και τα αρνιά στη σούβλα και ό,τι συνεπάγεται. Σ' αυτό αναγνωρίζουμε περισσότερο, νομίζω, τους εαυτούς μας.

________________
7.

Κάποια χρόνια τώρα έχω ένα ερώτημα που δεν μπορώ να απαντήσω. Έχω δύο φίλες με προβλήματα υγείας. Η μία έχει αρρυθμίες στην καρδιά χωρίς παθολογικό αίτιο και πρέπει να παίρνει ένα χαπάκι την ημέρα (όπως εγώ παίρνω για τον θυρεοειδή μου), αλλά αρνείται από τότε που έγινε η διάγνωση (έχουν περάσει 8 χρόνια). Όποτε την ρωτάω γιατί απαντάει 'δεν τους εμπιστεύομαι ρε' (εννοεί τους γιατρούς). Πριν 4 χρόνια ανακίνησα το θέμα της ζητώντας τις εξετάσεις της που τις πήγα σε καρδιολόγο στην Αθήνα ο οποίος έχει μεγάλη εμπειρία. Μου έγβαλε μεγάλη επιθετικότητα και με κατηγόρησε ότι την ανάγκασα να ξαναδεί το θέμα αυτό. Δεν έβγαλα καμία άκρη από τη συμπεριφορά της. Πλέον δεν έχουμε επαφή (δεν είναι αυτός ο λόγος αυτός αλλά όμως συνέβαλε). Δεύτερη περίπτωση, δεύτερη φίλη με σκλήρυνση κατά πλάκας. Διαγνώστηκε πριν 20 χρόνια, πλέον είναι σε άσχημο στάδιο και πηγαίνει όλο και χειρότερα. Επίσης έχει αρνηθεί να πάρει φάρμακα. Όποτε έχω κουβεντιάσει για το γιατί απαντά 'αφού δεν έχουν βρει το φάρμακο που θεραπεύει την ασθένεια, εγώ πειραματόζωο δεν γίνομαι'. Την απάντηση αυτή την βρίσκω παρόμοια με την προηγούμενη. Η κοπέλα αυτή ελπίζει ότι μία μέρα θα γίνει καλά, πιστεύει πολύ στον Θεό και είναι σχεδόν σίγουρη ότι πράγματι θα γίνει καλά γιατί θα της τύχει το 10 το καλό (αναρωτιέται μάλιστα γιατί να μην της τύχει).

Προσωπικά βρίσκω και τις δύο συμπεριφορές εγωιστικές. Ειδικά την δεύτερη φίλη μου πολλές φορές με πιάνω να μην την δικαιολογώ γιατί εξαιτίας της υποφέρει όλη η οικογένεια της. Τους έχει κάνει υπηρέτες της λόγω της ασθένειάς της ενώ η ίδια δεν προσπαθεί για το παραμικρό. Αλήθεια δεν προσπαθεί, π.χ. όταν είναι στο κρεβάτι και την φροντίζει η μαμά της δεν κουνάει ούτε τα χέρια της για να την βοηθήσει όταν ισιώνει το σεντόνι (ενώ μπορεί). Επίσης μου έχει φερθεί επιθετικά όταν ξύνω το θέμα (του ότι αρνείται να πάρει χάπια) παραπάνω από ό,τι επιθυμεί.

Δεν ξέρω τί κρύβεται πίσω από αυτές τις συμπεριφορές, δεν μπορώ να τις εξηγήσω. Μου φαίνονται αδιανόητο να ρισκάρεις την ζωή σου για μία πεποίθηση που είναι μέσα στο κεφάλι σου. Όπως αδιανόητο μου φαίνεται να φέρεσαι επιθετικά σε αυτόν που σε σπρώχνει (μήπως) να κάνεις κάτι αντί να μην κάνεις τίποτα.
Έχεις καμία ιδέα τί ψυχολογικό υπόβαθρο γεννά τέτοιες συμπεριφορές?- Τόνια

Πρώτα από όλα, πρέπει να προσπαθήσεις να δεχτείς, όσο δύσκολο κι αν είναι, ότι πρόκειται για δύο ενήλικες.
Αυτό σημαίνει ότι έχουν το κάθε δικαίωμα να ζήσουν (ή, στη συγκεκριμένη περίπτωση να πεθάνουν) όπως θέλουν. Τουλάχιστον εφόσον πιστεύεις ότι έχουν σώας τα φρένας (γιατί αν αμφισβητείς κι αυτό, πρέπει να αλλάξει ο τρόπος δράσης).

Οι μόνοι που θα μπορούσαν να επιμείνουν, να απαιτήσουν, να εκβιάσουν ή να κάνουν κάτι ανάλογο είναι οι άμεσοι συγγενείς και όπως βλέπω, όχι μόνο δεν κάνουν κάτι, αλλά σιωπηλά εγκρίνουν και συνηγορούν. Η συμπεριφορά των κοριτσιών δε μπορεί να μη συσχετίζεται με τη συμπεριφορά της οικογένειας.
Δεν ξέρω γιατί φέρονται όπως φέρονται, αυτό χρειάζεται σίγουρα ειδικό. Επειδή ρωτάς αν έχω καμιά ιδέα, θα σου πω μια ιδέα: νομίζω ότι δεν έχουν καταλάβει τι είναι οι ασθένειες, τι είναι τα φάρμακα και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις αν δεν τα πάρουν. Έτσι απλά: έλλειψη βασικής μόρφωσης σχολείου. Αυτό, σε συνδυασμό με την άρνηση και τη μοιρολατρία, που επίσης σχετίζονται με τη έλλειψη μόρφωσης.

Λέμε έτσι γενικώς και αορίστως «πρώτη πρέπει να έρχεται η παιδεία» αλλά σπάνια συνειδητοποιούμε τι σημαίνει αυτό. Δύο άνθρωποι τέλειωσαν σχολείο (υποθέτω;) και δεν έχουν πειστεί ακόμη για το ότι ο άνθρωπος είναι αυτή τη στιγμή σε θέση να θεραπεύσει ορισμένες ασθένειες και να καθυστερήσει την εξέλιξη άλλων. Όχι επειδή του έδωσε τις συνταγές ο μεγάλος Μανιτού, αλλά επειδή εδώ και χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος παρατηρεί, ερευνά και βγάζει συμπεράσματα.

Η ψηφοφορία συνεχίζεται!