Μερικές φορές κάποιες κριτικές είναι τόσο εύστοχα βιτριολικές, τόσο αστεία κακές που αξίζουν πολύ περισσότερο απ' ό,τι το πολιτιστικό αγαθό το οποίο υποτίθεται ότι κρίνουν.
Τέτοια είναι και η ανάρτηση στο dazzein από τον Ανδρέα Αντωνίου, υπ. διδ. Φιλοσοφίας σχετικά με τα δραματικά σίριαλ της κυπριακής τηλεόρασης...
Να τη λοιπόν η κριτική του:
Κάθε φορά που τυχαίνει να ανοίγω την τηλεόραση και να πέφτω πάνω σε κυπριακή σειρά, μετανιώνω και κλείνω αμέσως το μηχάνημα. Όσες φορές πίεσα και έπεισα τον εαυτό μου να δώσει μια ευκαιρία, διαψεύσθηκα πανηγυρικά. Ζητώ εκ των προτέρων συγγνώμη από τους συντελεστές των κυπριακών σειρών και από τα κανάλια στα οποία φιλοξενούνται. Ειλικρινά πιστεύω -σε αντίθεση με αρκετούς- πως η τηλεόραση μπορεί να προσφέρει απίστευτα στον πολιτισμό. Και όχι, δεν αναφέρομαι στην απίστευτη δηθενιά που ονομάζεται Ραδιο-φονικό Ίδρυμα Κύπρου.
Ανήκω (στα είκοσι επτά μου) στην γενιά εκείνη που πούλησε αντί πινακίου Youtube την τηλεόραση και αρμένισε στα torrent την τελευταία δεκαετία. Παρόλο που δεν δηλώνω φαν των σειρών, δεν μπορώ να μην έχω κάποια επαφή με τα διαμάντια που λέγονται Game of Thrones ή House of Cards, True Detective ή Big Bang Theory. Σειρές συνώνυμες με κορυφαίες παραγωγές, πολυβραβευμένες σκηνοθεσίες, ερμηνείες για σεμινάριο, πλοκές που καθηλώνουν ακόμη και το πιο κυνικό άνθρωπο.
Και ξαφνικά γυρίζεις στις εγχώριες παραγωγές και βλέπεις «7 Ουρανούς και Σύννεφα Αλήτες» -Τι εννοείς «είναι ένας τίτλος»;-. Η μέρα με την νύχτα.
Η γνωστή καραμέλα για να δικαιολογήσουμε την διαφορά; Το οικονομικό. Εντάξει, δεν είμαι (εντελώς) τρελός. Δεν περιμένω στο «Μπρούσκο» να βγουν οι δράκοι της Daenerys Targaryen, ούτε στην «Τύχη μου Μέσα» ένα Tardis να πλέει στο διάστημα. Καταλαβαίνω πως ένας από τους λόγους επιτυχίας των ξένων σειρών στο κυπριακό κοινό είναι και τα εφέ -κουστούμια- whatever, τα οποία θέλουν ουκ ολίγα. Καταλαβαίνω πως δεν θα υπάρξει κυπριακή σειρά που θα στοιχίζει πέντε εκατομμύρια το επεισόδιο. Αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι το πως το οικονομικό επηρεάζει έννοιες όπως σενάριο, σκηνοθεσία, ερμηνεία. Δηλαδή αν ο μέσος Κύπριος ηθοποιός έπαιρνε εκατό χιλιάδες το επεισόδιο, θα μεταμορφωνόταν μαγικά σε Kevin Spacey, αλλά τώρα με τον πενιχρό του μισθό, οκ, ας βγάλει κάτι λιγότερο;
Ας ξεκινήσουμε από τον απλό παράγοντα: Αριθμός επεισοδίων. Σε κάθε σύγχρονη ξένη σειρά, που παρακολουθεί ο μέσος Κύπριος κάτω των τριάντα, ο αριθμός επεισοδίων ανά σεζόν είναι απίστευτα μικρός: True Detective: 8 επεισόδια. Game of Thrones: 10 επεισόδια. Doctor Who: 13 επεισόδια. House of Cards: 13 επεισόδια. Big Bang Theory: 23 επεισόδια. Το αποκορύφωμα; Η παραγωγή του BBC "Sherlock", η οποία βγάζει τρία (3) επεισόδια κάθε δύο (2) χρόνια.
«Μα καλά» θα πείτε με ύφος τρολ «τρία επεισόδια κάθε δύο χρόνια. Είναι κερδοφόρα; Είναι τρελοί αυτοί οι Άγγλοι»;
Όχι απλά είναι κερδοφόρα, αλλά εκτίναξε τις μετοχές των σεναριογράφων Steven Moffat και Mark Gatiss αλλά και των πρωταγωνιστών Benedict Cumberbatch και Martin Freeman (πώς κέρδισε τον ρόλο ο Freeman ως θρυλικός Bilbo Baggins στα Hobbit;)
Κερδίζει, λοιπόν, η σειρά από τον μικρό αριθμό επεισοδίων; Απίστευτα και σε πολλούς τομείς!
Πρώτον, μικρός αριθμός επεισοδίων σημαίνει πιο σφιχτή και πιο γρήγορη πλοκή. Έχω βαρεθεί -τη μία φορά που είδα κυπριακή καθημερινή σειρά- να βλέπω διαλόγους τύπου «Τι είχες Γιάννη; Τι είχα πάντα» και «Τι κάνεις Γιάννη; Κουκιά σπέρνω». Καταλαβαίνω πως όλοι αυτοί οι ανούσιοι διάλογοι γίνονται για να γεμίσουν τα 200 επεισόδια που πρέπει να βγάλει η σειρά, αλλά αυτό δεν θα υπήρχε, αν κάναμε σειρές της μισής διάρκειας. Στο Game of Thrones έχει σκοτωθεί η μισή υφήλιος μέσα σε δέκα επεισόδια και σε μια κυπριακή σειρά θέλουμε τριάντα επεισόδια για να μαθευτεί μια είδηση.
Η σφιχτή και γρήγορη εξέλιξη σημαίνει καλύτερη σκηνοθεσία. Σε συζήτηση που είχα με φίλη ηθοποιό (που θα με σκοτώσει αν διαβάσει αυτό το κείμενο) μου εξήγησε τον λόγο έλλειψης σκηνοθετικής άποψης: Όταν έχεις διακόσια επεισόδια και σε αυτά πρέπει να κάνεις εκατό σκηνές σε ένα δωμάτιο, είναι φυσικό πως στην 50η σκηνή θα σου στερέψουν οι ιδέες. Όμως όταν έχεις μόνο δέκα επεισόδια ανά σεζόν, τότε έχεις όλη την ευχέρεια να εξαντλήσεις την δημιουργικότητά σου ως φιλόδοξος (;) σκηνοθέτης και να σου μείνει και περίσσευμα για ταινία μικρού μήκους.
Καλύτερη σκηνοθεσία σημαίνει πάνω από όλα καλύτερες ερμηνείες.
Έχω την εντύπωση πως ό,τι βλέπουμε στην τηλεόραση είναι αποτέλεσμα ενός και μόνου γυρίσματος. Φαντάζομαι ώρες ώρες τον κύπριο σκηνοθέτη να λέει: «Άντε πείτε τα, να τελειώνουμε, να γυρίσουμε την επόμενη σκηνή, να πάμε στο επόμενο επεισόδιο». Για παράδειγμα, έχει χαραχθεί στη μνήμη μου με πυρωμένο σίδερο μια σκηνή «βιασμού» στην σειρά «Φόντο Κόκκινο». Πέραν του γεγονότος πως η σκηνή δεν βλεπότανε, το κερασάκι στην τούρτα ήταν πως ο νεαρός πήγε να βιάσει την νεαρά, ενώ φορούσαν και οι δύο ρούχα. Και-Οι-Δύο-Φορούσαν-Ρούχα! Καλά δεν βρέθηκε κάποιος να τους μιλήσει για τις μελισσούλες και τα λουλουδάκια; Δεν υπήρχε ένας σκηνοθέτης να δώσει μια οδηγία, να πάρει πάλι την σκηνή από την αρχή;
Δεν είμαι (εντελώς) τρελός. Ξέρω πως γυμνό στην κυπριακή τηλεόραση δεν πρόκειται να παίξει ποτέ -ούτε καν σε σειρά που λέγεται «Ελένη η Πόρνη». Λογικόν: Πέραν του προστιμοεισπράκτορα που λέγεται Αρχή Ραδιοτηλέορασης, φαντάζεστε το έμφραγμα της γιαγιάς που «έκατσε στην τηλεόραση να δει την αγγόνισσα» και την είδε όπως την γέννησε η μάνα της; Οκ, δεν λέω να το κάνετε «Californication» αλλά έστω, βάλτε τον να ξεκουμπώνει μια ζώνη με σαρδόνιο χαμόγελο και κάνε απλά fade out.
Τέλος, λιγότερος αριθμός επεισοδίων σημαίνει (ναι, καναλάρχες) περισσότερα χρήματα ανά επεισόδιο! Μαθηματικά δευτέρας δημοτικού: Κάθε επεισόδιο καθημερινής σειράς στοιχίζει 4.000 ευρώπουλα. Κάθε εβδομάδα παίζονται πέντε (5) επεισόδια, άρα μια σειρά στοιχίζει κάθε εβδομάδα σε ένα κανάλι 20.000 ευρώπουλα. Σκεφτείτε λοιπόν αν μια σειρά ήταν εβδομαδιαία (όπως είναι όλες οι σύγχρονες ξένες σειρές). Αυτά τα είκοσι χιλιάρικα θα πήγαιναν σε ένα μόνο επεισόδιο, το οποίο προφανώς θα είχε περισσότερα χρήματα για καλύτερη παραγωγή, περισσότερες λήψεις και ίσως μια υποψία εξωτερικών γυρισμάτων.
Είναι θέμα να πιάσεις τον παλμό της εποχής, η οποία σου φωνάζει «Πάρε παράδειγμα από τους άλλους»! Δες πως το κάνει το BBC ή το Netflix και φτιάξε κάτι αντίστοιχο, που στο κάτω κάτω, αν είναι τόσο καλό και βλέπεται, μπορείς να το παίζεις σε επανάληψη και να το εκμεταλλευτείς για περισσότερα χρόνια από ό, τι θα παίζεται (κλασικό παράδειγμα: «Κωνσταντίνου και Ελένης»). Όταν φτιάχνεις προχειροδουλιές, ακόμη και με τις αγαθότερες των προθέσεων, μην περιμένεις να σε συγχωρήσει ο τηλεθεατής, ακόμη και αν οι μετρήσεις της Nielsen λένε το αντίθετο. Αν η σειρά σου «καθήλωσε» 90.000 τηλεθεατές, πρέπει να αναρωτιέσαι γιατί οι υπόλοιποι 710.000 σου έριξαν άκυρο.
Εκτός βέβαια κι αν το «target group» σου είναι η μέση γριά στα Άνω Κάτω Πλαγιαστά, που δεν μπορεί να ξεχωρίσει το τηλεκοντρόλ από τον αποχυμωτή. Αλλά αν ισχύει κι αυτό, τότε έχεις χάσει ήδη το παιχνίδι...
σχόλια