Από τότε που ο άνθρωπος άρχισε να μεταχειρίζεται το μέταλλο για λόγους καλλωπιστικούς, το δαχτυλίδι ήταν πάντα όχι μόνο ένα κόσμημα, αλλά και ένα σύμβολο εξουσίας. Η πρώτη φάση του μυκηναϊκού πολιτισμού, η Υστεροελλαδική Ι, είναι ελάχιστα γνωστή στην Αθήνα, κυρίως από όστρακα αγγείων από την Ακρόπολη. Η επόμενη φάση (Υστεροελλαδική ΙΙ), που χρονικά αντιστοιχεί στο 15ο αι. π.Χ. (1500-1400) έχει αφήσει αρκετά ίχνη στην Ακρόπολη. Η μεγάλη ακμή της μυκηναϊκής Αθήνας ταυτίζεται με την τρίτη φάση της Υστεροελλαδικής περιόδου, ιδιαίτερα τα πρώιμα χρόνια της (περίπου1410-1380). Ο πληθυσμός εξαπλώνεται σε όλο το νότιο τμήμα της πόλης. Είναι όμως πιθανό να είχε σχηματιστεί και ένας νέος οικισμός στα βόρεια της Ακρόπολης, του οποίου το νεκροταφείο ήταν στην Αγορά της Αθήνας. Άλλα δύο σημαντικά νεκροταφεία τοποθετούνται στον Άρειο Πάγο, με εξαιρετικά πλούσιες ταφές, και στη ρίζα του Λόφου των Νυμφών.
Εξήντα πέντε χρόνια αργότερα, το αριστουργηματικό δαχτυλίδι αναδύθηκε ξανά στο φως και εκτίθεται στα μάτια του ελληνικού κοινού για πρώτη φορά, 35 αιώνες μετά από την τελευταία του χρήση.
Τη δεκαετία του 1950 εντοπίζεται στα χώματα των εκσκαφικών εργασιών που γίνονταν στο παλιό Μουσείο Ακρόπολης και που απορρίπτονταν στην βόρεια πλαγιά του Βράχου, εκεί όπου είναι τα Αναφιώτικα, ένα χρυσό δαχτυλίδι. Ένα χρυσό σφραγιστικό δαχτυλίδι του 15ου αι. π.Χ., που σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν φυλάχτηκε από τον άνθρωπο που το εντόπισε και παραδόθηκε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία πενήντα χρόνια μετά, από τους απογόνους του. Το δαχτυλίδι εκτιμήθηκε από εξειδικευμένους αρχαιολόγους του Υπουργείου Πολιτισμού και εξετάστηκε από φυσικούς επιστήμονες στα εργαστήρια αρχαιομετρίας, που τεκμηρίωσαν την αυθεντικότητά του. Κατόπιν της σχετικής Υπουργικής Απόφασης, αγοράστηκε από το ελληνικό Κράτος, σύμφωνα με τη νόμιμη διαδικασία και φυλάχθηκε στις ασφαλείς αποθήκες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Την άνοιξη του 2004 εμφανίστηκε μπροστά στα μάτια των αρχαιολόγων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.
Σήμερα, εξήντα πέντε χρόνια αργότερα, το αριστουργηματικό δαχτυλίδι αναδύθηκε ξανά στο φως και εκτίθεται στα μάτια του ελληνικού κοινού για πρώτη φορά, 35 αιώνες μετά από την τελευταία του χρήση. Το χρυσά σφραγιστικά δαχτυλίδια ανήκαν σε ηγεμόνες των πρώτων ελληνόφωνων βασιλείων και χρησιμοποιούνταν από εκείνους ως εργαλεία υπογραφής. Η φερόμενη προέλευσή του δικού μας δαχτυλιδιού από το Βράχο της Ακρόπολης ρίχνει φως στην ελάχιστα γνωστή ιστορία της μυκηναϊκής Αθήνας, την εποχή που οργανώθηκε η πρώτη πόλη με την κατοικία του ηγεμόνα στην κορυφή του Βράχου. Με όρους μυθολογικούς, αυτή ήταν η εποχή του βασιλιά Θησέα. Και με έναν μαγικό τρόπο, το δαχτυλίδι τον θυμίζει.
Η παράσταση στη σφενδόνη του κοσμήματος απεικονίζει αθλητή που πηδάει πάνω από ταύρο, όπως στα μινωικά ταυροκαθάψια. Και η προτίμηση του πρώτου Αθηναίου ηγεμόνα να φέρει στην υπογραφή του ένα κρητικό θέμα, ανακαλεί το γνωστό μύθο που θέλει το βασιλιά Μίνωα να προκαλεί το Θησέα να βρει το δαχτυλίδι του για να αποδείξει τη θεϊκή του καταγωγή. Και το Θησέα να βουτά στο νερό και να ανασύρει το πολύτιμο κρητικό σύμβολο της εξουσίας, που από τότε ήταν δικαιωματικά δικό του.
Το Αθέατο μουσείο στο φως
Κάτω από τις πολύβουες αίθουσες του μουσείου κρύβεται ένας ξεχωριστός κόσμος. Αγάλματα, χρυσά κοσμήματα, πολύτιμα χάλκινα σκεύη, αλλά και προσωπικά καθημερινά αντικείμενα περιμένουν υπομονετικά τη στιγμή που θα γίνουν το κέντρο της προσοχής. Όσο γνωρίζουμε ένα μουσείο, τόσο μεγαλώνει και το μυστήριο γύρω από αυτό. Το δαχτυλίδι του Θησέα αποτελεί ένα από τα αναρίθμητα αντικείμενα του Αθέατου Μουσείου, όπως ονομάζεται ο κόσμος των αποθηκών του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Οργανωμένα και ασφαλή τα αρχαία των αποθηκών είναι ικανά να αφηγηθούν ισάριθμες ιστορίες ανθρώπων, που δεν καταγράφηκαν στην ιστορία γιατί ήταν ανώνυμοι και που μας μοιάζουν.
Τα εκθέματα του Αθέατου Μουσείου, δεν διαφοροποιούνται από εκείνα του ορατού, του εκτεθειμένου ως προς τη σημασία τους. Ωστόσο, συμπληρώνουν άγνωστες πτυχές της αρχαιότητας, που κρίνουμε ότι αξίζει να φωτιστούν για να υπενθυμίζουν στους επισκέπτες ότι δεν υπάρχει Μουσείο της επικράτειάς μας που να έχει ολοκληρώσει την αφήγησή του.
Τα εκθέματα του Αθέατου Μουσείου συμπληρώνουν άγνωστες πτυχές της αρχαιότητας, που αξίζει να φωτιστούν για να υπενθυμίζουν στους επισκέπτες ότι δεν υπάρχει Μουσείο της επικράτειάς μας που να έχει ολοκληρώσει την αφήγησή του.
Το Αθέατο Μουσείο, είναι η νέα δράση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου που προβάλλει επιλεγμένες αρχαιότητες από τον κόσμο των αποθηκών. Κάθε δύο μήνες ένα αντικείμενο θα παρουσιάζεται στους επισκέπτες για πρώτη φορά. Το Αθέατο Μουσείο είναι η νέα, ανοιχτή πρόσκληση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου για την αφήγηση της άγνωστης ιστορίας που κρύβει το επιλεγμένο έκθεμα.
Η αρχή γίνεται με την παρουσίαση του «δαχτυλιδιού του Θησέα» από αρχαιολόγους του Μουσείου 15 Φεβρουαρίου (ημέρα Κυριακή) και στις 20 και 27 του μηνός (ημέρα Παρασκευή), ώρα 11.00. Στις συναντήσεις αυτές, οι αρχαιολόγοι θα παρουσιάσουν και θα συζητήσουν με το κοινό τις άγνωστες πτυχές των επιλεγμένων αρχαιοτήτων, δοκιμάζοντας να εντάξουν στο περιβάλλον της εποχής τους τόσο εκείνα, όσο και τη φαντασία των επισκεπτών.
Τα επόμενα αντικείμενα είναι ακόμη πιο αναπάντεχα. Κι επειδή κάθε ανάδυση από τον κόσμο των αποθηκών ενέχει ένα μυστήριο, δεν θα σας αποκαλύψουμε με λεπτομέρειες το πρόγραμμά μας. Μην εκπλαγείτε ωστόσο αν δείτε τους επόμενους μήνες στο Αθέατο Μουσείο την αιώνια κατοικία μιας γάτας από την αρχαία Αίγυπτο, ένα αειθαλές μοντέλο γυναικείας κομψότητας 35 αιώνων και πολλά άλλα.
σχόλια