«Το μήνυμα που θα ήθελα να στείλω στον ελληνικό λαό είναι ότι αυτή τη στιγμή της κρίσης πρέπει να είναι ψύχραιμοι, να έχουν μεγάλη θέληση και να αναζητήσουν λύσεις. Να μη γίνονται πολλά σχόλια για την κρίση, αλλά να συζητούν ποιες είναι οι λύσεις. Νομίζω ότι ούτε η Ελλάδα ούτε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα θα βίωνε τις σημερινές καταστάσεις, αν είχαν ληφθεί οι σωστές αποφάσεις πριν από τέσσερα χρόνια».
Η δήλωση αυτή δεν ανήκει σε κάποιον βορειοευρωπαίο εταίρο που προσπαθεί να μας νουθετήσει. Ούτε σε κάποιον από αυτούς τους «αντιπαθητικούς» τεχνοκράτες που ασχολούνται «με τους αριθμούς και όχι με τους ανθρώπους». Ανήκει στον Αριστερό πρώην πρόεδρο της Βραζιλίας Λούλα και έγινε κατά την επίσκεψη του τελευταίου στην Βραζιλία τον Δεκέμβριο του 2012.Ο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα αποτελεί πρότυπο αριστερού ηγέτη ο οποίος κυβέρνησε ως μεταρρυθμιστής και όχι ως εξτρεμιστής. Με ρεαλισμό και όχι με ιδεοληπτικό βολονταρισμό.
Επειδή όμως οι ταμπέλες έχουν μικρή αξία, ας δούμε εν συντομία τι πολιτική ακολούθησε. Ο Λούλα εξελέγη το 2002, με ένα πρόγραμμα με έντονα αριστερά χαρακτηριστικά. Το πρώτο διάστημα δεν ήταν εύκολο καθώς παρουσιάστηκαν αρκετές δυσκολίες στην εφαρμογή του και μεγάλη ύφεση. Τι έκανε τότε ο Λούλα και η κυβέρνησή του; Ανανέωσε τη συμφωνία της προηγούμενης Κυβέρνησης με το ΔΝΤ και αναπροσάρμοσε την οικονομική του πολιτική περιλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, εμπλοκή ιδιωτών στα δημόσια έργα, προώθηση αποκρατικοποιήσεων και αυτοχρηματοδοτούμενων έργων και μείωση της φορολογίας που είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της ιδιωτικής οικονομίας. Με την πολιτική του πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού κατά τα πρώτα δύο έτη, ενώ τον τρίτο χρόνο η Βραζιλία υπερέβη τους στόχους και προχώρησε στην αποπληρωμή των δανείων 2 χρόνια νωρίτερα. Η πολιτική του ήταν πετυχημένη τόσο οικονομικά όσο και εκλογικά, καθώς ο ίδιος επανεξελέγη με 60% το 2006 και ολοκλήρωσε τη θητεία του το 2011, ενώ η δυναμική και η παρακαταθήκη που άφησε πσω του βοήθησαν στην εκλογή της επίσης αριστερής διαδόχου του Ντίλμα Ρούσεφ. Στις αρχές του 2012 η Κυβέρνηση της Βραζιλίας εκχώρησε σε ιδιώτες 3 μεγάλα αεροδρόμια με συνολικά έσοδα 14,3 δις δολάρια (ΣΣ: τη στιγμή που εμείς συζητάμε αν πρέπει να ακυρωθεί η παραχώρηση των δικών μας περιφερειακών αεροδρομίων, ο διαγωνισμός των οποίων έχει ήδη ολοκληρωθεί...), ενώ το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων μέχρι το 2017 είναι ύψους 45 δις δολαρίων. Σε εξέλιξη βρίσκεται επίσης πρόγραμμα εκχώρησης σε ιδιώτες της κατασκευής και εκμετάλλευσης 7 μεγάλων αυτοκινητοδρόμων συνολικού μήκους 5.700 χλμ.
Την ίδια ώρα στη Βραζιλία λειτουργούν 90 ιδιωτικά πανεπιστήμια, το 40% της παραγωγής ενέργειας βρίσκεται ήδη στα χέρια ιδιωτών, με αυξητικές τάσεις, οι αερομεταφορές είναι ιδιωτικές, υπάρχουν και ιδιωτικές εταιρίες τρένων.
Πολλά από τα θέματα αυτά, που αποτελούν «ταμπού» για την καθ' ημάς Αριστερά, για μια άλλη Αριστερή Κυβέρνηση, αποτέλεσαν αναπτυξιακό όχημα.
Όλα αυτά βέβαια δεν σημαίνουν ότι ο Λούλα και οι επίγονοί του τα έκαναν όλα «καλά και άγια». Πολλοί θεωρούν ότι η υψηλή δημοτικότητά τους οφείλεται στην στεγαστική πολιτική που ακολούθησαν η οποία εγκυμονεί τον κίνδυνο μιας μεγάλης «φούσκας». Η προσπάθεια κατασκευής μεγάλων φραγμάτων στον Αμαζόνιο, έχει ξεσηκώσει παγκόσμιες αντιδράσεις λόγω των σοβαρών περιβαλλοντικών της επιπτώσεων. Ενώ οι παραχωρήσεις επίσης – ειδικά τα χρόνια της Ρούσεφ – δημιούργησαν εστίες σκανδάλων που κόντεψαν να της κοστίσουν την επανεκλογή της πριν λίγους μήνες.
Σε κάθε περίπτωση, το θέμα μας δεν είναι τόσο η αποτίμηση του έργου του Λούλα, όσο η ανάδειξη ενός βασικού στοιχείου της πολιτικής του: της έλλειψης δογματισμού. Του ρεαλιστικού πραγματισμού ενός ηγέτη, ο οποίος αντί να προσαρμόσει την πραγματικότητα στις ιδεοληψίες του, προσάρμοσε την πολιτική του στην πραγματικότητα. Κάτι που είναι όχι απλώς ζητούμενο, αλλά προϋπόθεση κυβερνητικής επάρκειας.
Απέναντι στο μοντέλο Λούλα, υπάρχει φυσικά και αυτό του Τσάβες. Με μεγάλη εσωτερική ένταση, με συγκρουσιακή αντίληψη απέναντι στην «κακή Δύση» που ήταν η μητέρα όλων των δεινών, ενισχυμένο ρόλο του κράτους στην οικονομία, κοινωνικές παροχές πάνω από τα όρια της οικονομίας, κ.α. Μια ιδιότυπη έκφανση του εθνολαϊκσμού, στην οποία συνυπήρχε ο εθνικισμός των λατινοαμερικανικών κινημάτων, με την αριστερόστροφη ρητορική και την κρατικιστική μονολιθικότητα.
Και ο Τσάβες κέρδισε εκλογές, το ίδιο και ο διάδοχός του. Με τη διαφορά ότι σήμερα (ειδικά μετά την πτώση της τιμής του πετρελαίου...) η χώρα διαλύεται, οι ουρές στα άδεια σούπερ μάρκετ είναι καθημερινότητα, ο πληθωρισμός έχει ξεπεράσει το 68% (ο μεγαλύτερος στον κόσμο σύμφωνα με στοιχεία Φεβρουαρίου 2015) και οι συγκρούσεις στους δρόμους μεταξύ πολιτών, αντιπολίτευσης, αστυνομίας και πραιτωριανών του καθεστώτος, είναι καθημερινές.
Η καθ' ημάς κυβερνητική Αριστερά μπορεί να διαλέξει όποιο μοντέλο θεωρεί ότι ταιριάζει καλύτερα τόσο στην κοσμοθεωρία της όσο και στη χώρα. Σε ό,τι αφορά την κοσμοθεωρία της, θα αποφασίσει μόνη της. Σε ό,τι αφορά τη χώρα, ας σκεφτούν απλώς ότι εμείς δεν έχουμε ούτε δικό μας νόμισμα να υποτιμήσουμε, ούτε πετρελαιοπηγές...
σχόλια