ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

6 συναισθήματα που δεν έχουν λέξη να τα εκφράζει στα ελληνικά

6 συναισθήματα που δεν έχουν λέξη να τα εκφράζει στα ελληνικά Facebook Twitter
Η γερμανική λέξη Waldeinsamkeit σημαίνει το αίσθημα μακαριότητας που νοιώθεις όταν περπατάς στο δάσος, απολαμβάνοντας τη μοναξιά σου
28

Έχεις ποτέ προσπαθήσει να περιγράψεις αυτή την μικρή ανατριχίλα που αισθάνεσαι όταν ένα τραγούδι ή έργο τέχνης σε αγγίξει βαθιά; Υπάρχει μια λέξη για αυτό στα ισπανικά. Ή την αίσθηση της ενόχλησης όταν διαφωνείς με κάποιον και δεν βρίσκεις επιχειρήματα τα οποία σου έρχονται όλα μαζί μόλις φύγεις; Υπάρχει και για αυτό μια λέξη στα γαλλικά.

Waldeinsamkeit

Περιπλανιέσαι μόνος σου στο δάσος και θέλεις να εκφράσεις το μοναδικό συναίσθημα αυτής της μοναχικής περιπλάνησης; Η γερμανική λέξη Waldeinsamkeit σημαίνει «μοναχικότητα στο δάσος».

L’esprit de l’escalier

Κατά λέξη στα γαλλικά σημαίνει «το πνεύμα της σκάλας». Εκφράζει όμως το ενοχλητικό συναίσθημα που σου δημιουργείται όταν αργείς να απαντήσεις σε μια διαφωνία επειδή δεν βρίσκεις τη σωστή λέξη ή το σωστό επιχείρημα, αλλά μόλις απομακρυνθείς σου έρχονται μαζεμένα και λέξεις και επιχειρήματα. Αλλά είναι αργά. Θα μπορούσε απλά να σημαίνει «γαμώ την ατυχία μου». Προέρχεται από την αργοπορημένη ευστροφία που σου προκύπτει την ώρα που κατεβαίνεις την σκάλα του σπιτιού που βρισκόσουν και που μόλις εγκατέλειψες με νεύρα (και προφανώς ισχύει μόνο για σπίτια που έχουν σκάλα).

Schlimazel

Αυτό που αισθάνεται ένα πρόσωπο που είναι συνεχώς άτυχο και τραβάει σαν μαγνήτης τα ατυχήματα. Το συναίσθημα του loser, το καντέμη. Στα γερμανικά. Δεν μεταφράζεται σε καμία άλλη γλώσσα.   

Depaysement

Γαλλική λέξη για το συναίσθημα του αποπροσανατολισμού που αισθάνεσαι όταν βρίσκεσαι σε άγνωστο μέρος (σε μια ξένη χώρα).

Duende

Ισπανική λέξη. Σημαίνει καλικάτζαρος, ξωτικό, κάτι μαγικό ή σαγηνευτικό. Είναι και το συναίσθημα που σου προκαλείται όταν ένα μουσικό κομμάτι ή έργο τέχνης σου αγγίξει βαθιά την ψυχή.

Torschlusspanik

Γερνάς; Φοβάσαι να μην μείνεις στο ράφι ή να μην σε ξεπεράσει η εποχή; Σε πιάνει πανικός επειδή έχεις να προλάβεις μια προθεσμία και σου τελειώνει ο χρόνος; Το γερμανικό Torschlusspanik που κατά λέξη σημαίνει «ο πανικός στο άνοιγμα μια πόρτας» εκφράζει αυτό ακριβώς.

Αρχείο
28

ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Σωτήρης Ντάλης / «Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επικεφαλής της Μονάδας Έρευνας για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Πολιτική σχολιάζει τον αντίκτυπο της πανδημίας και της εκλογής Μπάιντεν στην Ευρώπη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Σωτήριος Σέρμπος / «Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Τι σηματοδοτεί η εποχή Μπάιντεν και τι αφήνει πίσω του ο απερχόμενος Πρόεδρος; Απαντά στη LiFO ο Σωτήριος Σέρμπος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης και Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ελλάδα / Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ο καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και μέλος της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας μιλά για τα τελευταία δεδομένα της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Νικόλας Σεβαστάκης / Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ένας Γουίλι Σταρκ της εποχής μας. Υπάρχει κάτι σημαντικό που χωρίζει τη λαϊκιστική φαντασία των χρόνων του Μεσοπολέμου –όπως την αναπλάθει το μυθιστόρημα του Γουόρεν– από τα πλήθη που είδαμε να βγαίνουν από τα μεσαιωνικά σπήλαια των social media για να ορμήσουν προς το Καπιτώλιο.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ελλάδα / Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ο καθηγητής Φαρμακολογίας, Φαρμακογονιδιωματικής και Ιατρικής Ακριβείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακολογίας, Ευάγγελος Μανωλόπουλος, μιλά στη LiFO για τα εμβόλια και τις φαρμακευτικές αγωγές που εξετάζονται. Απαντά για το δεύτερο κύμα της πανδημίας, εξηγεί ποια είναι η αλήθεια για τις ΜΕΘ, πότε θα αποχωριστούμε τις μάσκες αλλά και πότε προβλέπεται η επάνοδος στην κανονικότητα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τech & Science / Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τι θα σημάνει η γενική χρήση των εμβολίων; Θα εφαρμοστούν νέοι κανόνες σχετικά με τον εμβολιασμό; Πότε προσδιορίζεται η έναρξή του; Και τι γίνεται με τους αρνητές;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Νικόλας Σεβαστάκης / Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Η όποια στρατηγική για τον εμβολιασμό χρειάζεται να είναι σκληρή με τον νεοφασισμό των fake news και της ωμής παραπλάνησης. Την ίδια στιγμή, όμως, πρέπει να εντάξει τις ανησυχίες, τις αντιρρήσεις και τις δεύτερες σκέψεις πολλών ανθρώπων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ελλάδα / Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ο πνευμονολόγος-εντατικολόγος στο νοσοκομείο Παπανικολάου μιλά για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις ΜΕΘ και τις μελλοντικές ανησυχίες του σχετικά με την πανδημία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ελλάδα / Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχολιάζει όλες τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

15 σχόλια
Ελαφρώς οφ τοπικ γιατί αφορά αίσθηση, είναι η αγγλική λέξη flavor που σημαίνει μεν γεύση αλλά συγκεκριμένα αναφέρεται στον συνδυασμό της γεύσης με την όσφρηση μαζί, και όχι αποκλειστικά στην γεύση της γλώσσας. Στα ελληνικά αν δεν κάνω λάθος δεν υπάρχει λέξη για αυτού του τύπου την "γευση-αίσθηση" Αν το καλοσκεφτούμε θα έπρεπε να έχουμε μια τέτοια λέξη μιας και αν κλείσεις την μύτη και γευθείς κάτι παρατηρούμε πως και η ίδια σου η γεύση χάνεται-αλλοιώνεται και είναι κάτι άλλο
Να βάλω κι εγώ το λιθαράκι μου: τη δανέζικη λέξη hygge που πολύ χονδρικά μεταφράζεται ως cosiness. H πιο κοντινή λέξη στα ελληνικά που μπορώ να βρω είναι η θαλπωρή. Οι Δανοί την έχουν περί πολλού αυτή την έννοια, που περιγράφει το να βρίσκεσαι με φίλους, να τρως ένα ωραίο γεύμα, να έχεις ανάψει κεράκια και γενικά να έχεις φτιάξει ατμόσφαιρα.
Wanderlust (Γερμανικά) η επιθυμία που έχει κάποιος να ταξιδέψει, να περιπλανηθεί, να δει νέους τόπους. "Φιλαποδημία" το μεταφράζουν αλλά το λέει κανείς; Θα μπορούσε να πει κανείς πως είναι αντίστροφο (όχι το αντίθετο) της "νοσταλγίας για την πατρίδα" (homesickness--το οποίο επίσης υπάρχει μόνο ως περίφραση, γιατί η λέξη "νοσταλγώ" δεν σημαίνει κατ'ανάγκην "νοσταλγώ την πατρίδα μου").;-)
Στα αρχαία ελληνικά, νόστος είναι η επιστροφή στην πατρίδα (βλέπε Ομήρου Οδύσσεια), οπότε νοσταλγία ήταν όντως ο πόνος που νιώθει κάποιος που είναι μακριά από τον τόπο του. Μετά η σημασία της επεκτάθηκε.Δεν πιστεύω ότι δεν μεταφράζονται κάποιες εκφράσεις, αρκεί από λαό σε λαό να επικρατούν τα ανάλογα συναισθήματα, οπότε θα βρεθεί και η λέξη. Πόσο βέβαιοι είμαστε ότι δεν υπάρχει κάποια αντίστοιχη λέξη, αν δεν την χρησιμοποιούμε ή την θεωρούμε αστεία ή πολύ λογία;
"Schlimazel" δεν είναι γερμανική λέξη, αλλά Yiddish--η γλώσσα που μιλούσαν οι Εβραίοι Ασκενάζι (Ashkenazi) της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Αποτελεί συγχώνευση από γερμανικές διαλέκτους με την Εβραϊκή και την Αραμαϊκή, έχει επίσης πολλές σλαβικές λέξεις αλλά και κατάλοιπα ρομανικών γλωσσών, και χρησιμοποιεί το εβραϊκό αλφάβητο.Η λέξη Schlimazel για παράδειγμα, αποτελείται από το γερμανικό schlimm, που θα πει "στραβός", "κακός", και το εβραϊκό mazzāl, που θα πει "τύχη". Παρεμπιπτόντως απ'το mazzāl προέρχεται και το εβραϊκό επιφώνημα Mazel tov, με το οποίο εύχονται καλή τύχη, συγχαρητήρια κλπ (αλλά το οποίο καμιά φορά χρησιμοποιείται και χιουμοριστικά ή σαρκαστικά--όπως εμείς λέμε καμιά φορά μπράβο σε κάποιον ειρωνικά).Schlimazel βασικά θα πει "γκαντέμης"--ο σταθερά άτυχος που γίνεται πολύ συχνά θύμα ατυχημάτων για τα οποία δεν ευθύνεται καθόλου. Aπαντάται ως δίπολο με το Schlemiel, που είναι ο "ατζαμής", ο κωμικά αδέξιος. Η περιγραφή που συνήθως χρησιμοποιούν οι Εβραίοι για να εξηγήσουν τις δυο λέξεις (που αν έχετε δει παλιές ταινίες του Γούντυ Άλεν χρησιμοποιούνται πολύ συχνά), είναι η εξής: Schlemiel είναι αυτός που σκοντάφτει και χύνει την σούπα του και Schlimazel είναι εκείνος που περεχύνεται απ'την καυτή σούπα του ατζαμή Schlemiel.
Το άρθρο πάντως λέει σωστά πως το Schlimazel δεν μεταφράζεται απολύτως από καμμία ελληνική λέξη--γιατί σε αντίθεση με τον γκαντέμη ο Schlimazel δεν φέρνει κακοτυχία σε άλλους.
umami (うまみ) που σημαινει "θελω να φαω κρεας", "θελω την γευση του κρεατος".. Δεν χαρακτηριζεται τοσο σαν συναισθημα, οσο σαν εκτη γευση. Δεν ξερω αν η γευση ειναι συναισθημα τελικα η σωματικη λειτουργεια..
μετα απο συζητηση με Αγγλο φιλο μου, μου λεει " ειναι απιστευτο οτι οι Ελληνες δεν εχετε λεξη για την λεξη hungover (ο πονοκεφαλος απο μεθυσι που ειναι η λεξη που ακους σχεδον καθε μερα στην Αγγλια) ενω εχετε λεξη για το girl who pisses herself (κατρουλου)" !!! ειχε σκασει στα γελια!!
Να προσθέσω επίσης τη γερμανική λέξη Fernweh που αποδίδει με μια λέξη το συναίσθημα της περιπετειώδους ψυχής που διψά για ταξίδια κι εμπειρίες σε άλλες χώρες, της παράξενης αυτής λαχτάρας του ταξιδεύειν :)
Στα γερμανικά μάλιστα υπάρχει και δεύτερη λέξη γι αυτό ακριβώς το συναίσθημα: Wanderlust, που όμως δεν χρησιμοποιείται πλέον απ'τους Γερμανούς (αλλά το πήραν οι Αγγλόφωνοι). Fernweh (lit. "farsickness"), was coined as an antonym to Heimweh ("homesickness"). The first documented use of the term in English occurred in 1902[2] as a reflection of what was then seen as a characteristically German predilection for wandering that may be traced back to German Romanticism and the German system of apprenticeship (the journeyman), as well as the adolescent custom of the 'Wanderbird' seeking unity with Nature.[3]