Η φράση "τα καινούργια ρούχα του αυτοκράτορα" χρησιμοποιείται υπερβολικά συχνά στον κόσμο της μόδας. Φέτος όμως η λογοτεχνική αυτή αναφορά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κυριολεκτικά. Γιατί πολύ απλά η νέα καυτή τάση στην ανδρική μόδα δεν είναι τα ρούχα αλλά τα γυμνά σώματα. Καλά καταλάβατε, το πέος είναι εμφανώς στη μόδα.
Τον περασμένο Ιανουάριο την αρχή έκανε ο Rick Owens στην επίδειξη του στο Παρίσι, παρουσιάζοντας πέη που λικνίζονταν. Ο σχεδιαστής, ο οποίος φημίζεται για τα εξαιρετικά ακριβά δερμάτινα μπουφάν του, αμόλησε στην πασαρέλα αρκετά μοντέλα άνευ εσωρούχων με τουνίκ που διέθεταν οπές σε βέλτιστο σημείο ώστε να αποκαλύπτουν τα απόκρυφα τους. Το αποτέλεσμα ήταν μια θύελλα κάλυψης και ανταπόκρισης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου το hashtag Dick Owens πήρε φωτιά.
Άραγε θα δούμε και τους άνδρες ως αντικείμενα; Θα μοιάσει η ανδρική ένδυση με την γυναικεία βιομηχανία μόδας; Είναι σαφές ότι τα μέσα δικτύωσης σήμερα βρίθουν ανδρικής σάρκας, όπου τα περισσότερα μοντέλα επιδεικνύουν ξεδιάντροπα τους γραμμωμένους κοιλιακούς τους.
Εντωμεταξύ την προηγούμενη σαιζόν ο φωτογράφος Alasdair McLellan απαθανάτισε το μοντέλο Danny Blake σε δύο γυμνές λήψεις για το Arena Homme+ και τις συλλογές Raf Simons/Sterling Ruby. Η μία ήταν ανφάς απόλυτο γυμνό ενώ στην άλλη το μοντέλο φορούσε μόνο ένα φούτερ και τίποτα από κάτω. Πιο πρόσφατα, το διετές περιοδικό Man About Town είχε στο συλλεκτικό εξώφυλλο του το μοντέλο Michael Morgan γυμνό, επίσης φωτογραφημένο από τον McLellan. Η συλλεκτική αυτή έκδοση σε 500 αντίτυπα ξεπούλησε σε 10 μόλις λεπτά. Εντωμεταξύ το εξώφυλλο της 10ετούς επετείου του Fantastic Man κάλυπτε μια γυμνή φωτογράφηση ανδρών διαφόρων ηλικιών.
Το ανδρικό γυμνό στην μόδα βέβαια δεν είναι κάτι καινοφανές: ο Bruce Weber φωτογραφίζει εδώ και χρόνια μαυρισμένους και πλούσια προικισμένους άνδρες να χαριεντίζονται σε παραλίες με το τσουτσούνι έξω. Ο σχεδιαστής Tom Ford λάνσαρε το άρωμα M7 με μια εκστρατεία ολόγυμνων ανφας εικόνων. Σε αυτή τη νέα επίδειξη γύμνιας όμως υπάρχει μια ωμότητα, και στην περίπτωση του έργου του McLellan μια "βρετανικότητα" που απέχει παρασάγγας από τα αψεγάδιαστα σώματα και το τροπικό μαύρισμα που ήταν ο κανόνας στον κόσμο της μόδας.
Γιατί όμως όλο αυτό συμβαίνει τώρα; Ενοχλούνται πλέον λιγότερο οι άνδρες από τα πέη των άλλων ανδρών σε κοινή θέα; Ή είναι δημόσιες σχέσεις και πολύ κακό για το τίποτα; Ή μήπως επιτέλους υπάρχει μια νέα άνεση και πειραματισμός στην βιομηχανία της ανδρικής μόδας η οποία αναπτύσσεται 1,5 φορές πιο γρήγορα από την γυναικεία.
Ο Owens πάντως ισχυρίζεται ότι οι προθέσεις του είναι αγνές: "Αναρωτιόμουν γιατί κρύβουμε τα πέη και για ποιον ακριβώς λόγο θεωρείται κακό να τα δείχνουμε." λέει. "Ο κοινωνικός κανόνας που απαιτεί να μένει το πέος κρυφό του προσδίδει μια δύναμη που δεν είμαι και τόσο βέβαιος ότι την αξίζει. Δεν είναι εντυπωσιακό όταν κάτι είναι τόσο ιερό και βέβηλο ταυτόχρονα;" Αρνήθηκε να αποκαλύψει αν θα συνεχίσει με εξίσου αποκαλυπτικές επιδείξεις αλλά υπονόησε ότι σίγουρα δεν αφορούν μόνο τα ρούχα που θα φορέσουν οι αγοραστές. "Θέλησα να παρουσιάσω κάτι κομψό και κλασικό, σαν τους πίνακες νεαρών Σπαρτιατών που γυμνάζονται... Πάνω στην πασαρέλα είχα το πλεονέκτημα να το παρουσιάσω ως αναρχικό και Αρκαδικό συνάμα." δήλωσε.
Άλλοι θεωρούν ότι ο Owens το έκανε απλώς για την κάλυψη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως κάνει ο Karl Lagerfeld στήνοντας εντυπωσιακά σκηνικά για τις επιδείξεις της Chanel. "Το έκανε μόνο και μόνο για να σοκάρει" λέει ο Robert Johnston, διευθυντής μόδας του βρετανικού περιοδικού GQ. "Πιστεύω πως ο Rick Owens είναι ένας εξαιρετικά έξυπνος άνδρας αλλά ξαφνικά γίνεται πολύς ντόρος γύρω από το όνομα του χωρίς να έχει αλλάξει ότι κάνει εδώ και 15 χρόνια."
Ο Ben Reardon, αρχισυντάκτης του Man About Town, λέει ότι το γυμνό τους εξώφυλλο δεν είναι κόλπο δημοσίων σχέσεων αν και αποδέχεται ότι το περιοδικό έτσι τράβηξε την προσοχή. "Ο σκοπός δεν ήταν να σοκάρουμε ή να διεγείρουμε, αλλά απλά να είμστε ειλικρινείς." λέει. "Όταν βλέπετε [ανδρικά] γυμνά είναι επεξεργασμένα με photoshop, η ηβική περιοχή είναι πάντα απόλυτα αποτριχωμένη σαν άλλου Άδωνη." Κι ο McLellan λέει πως οι εικόνες του Morgan – οι οποίες είναι ηθελημένα ωμές και τολμηρές – έπρεπε "να μοιάζουν πολύ αληθινές. Ναι, ήθελα να είναι όμορφος κι όλα αυτά, αλλά δεν ήθελα να φωνάζουν: "Κοιτάξτε με, είμαι ωραίος, το μισώ αυτό είναι ντροπιαστικό." Ο McLellan, ο οποίος επίσης φωτογράφησε το γυμνό εξώφυλλο του Fantastic Man, στο οποίο εμφανίζονταν άνδρες ηλικίας 22 έως 52 ετών και συνοδευόταν από ένα δοκίμιο σχετικά με την διαδικασία γήρανσης του ανδρικού σώματος, είπε πως η φωτογράφηση είχε ως στόχο να δημιουργηθούν χαρακτήρες "ελκυστικοί μεν αλλά όχι απαραίτητα με σεξουαλική απόχρωση." Ο Jop van Bennekom, συνιδρυτής, καλλιτεχνικός διευθυντής και συντάκτης του Fantastic Man, λέει ότι η φωτογράφηση αυτή εκτός από το να αναδείξει την διαφορετικότητα προσέφερε και μια "ματιά χωρίς προκαταλήψεις στο ανδρικό σώμα χωρίς να το σεξουαλικοποιεί."
Όσο για το αν μια γυμνή ή ημίγυμνη φωτογραφία θα μπορούσε να πείσει κάποιον να αγοράσει ένα μπλουζάκι, ας πούμε ότι δεν είναι αυτό το θέμα. Η αλήθεια είναι πως οι εικόνες αυτές κάνουν τον θεατή να τις κοιτάξει. Καλώς ή κακώς το γυμνό ανδρικό σώμα όπου αποκαλύπτεται και το πέος παραμένει το τελευταίο ταμπού σε μια κατά τα άλλα υπερσεξουαλικοποιημένη κοινωνία, και εξακολουθεί να σοκάρει κι ακόμα και να εξοργίζει. Ο Johnston, για παράδειγμα δεν είναι θαυμαστής της ανδρική γύμνιας στα ανδρικά περιοδικά. "Δεν το αντέχω. Το θεωρώ τραγικό... Η μόδα του Man About Town μπορεί να είναι εντυπωσιακή αλλά η γύμνια φτηνή. Δεν είναι σέξι, ή προχωρημένη ή σοκαριστική. Δεν προωθούν γυμνούς άνδρες, πρόκειται πάντα για αγόρια."
Οι γυναίκες τοπ μόντελ είναι εξοικειωμένες με το γυμνό. "Αν ζητήσεις από μια γυναίκα μοντέλο να βγάλει τα ρούχα του δεν χρειάζεται συνήθως να πάρεις άδεια από τον ατζέντη." λέει ο McLellan. "Αλλά αν ζητήσεις από έναν άνδρα να τα πετάξει τότε γίνεται ζήτημα." λέει ο Andrew Garratt, πράκτορας μοντέλων στην Select Model Management, επιβεβαιώνει ότι το ανδρικό γυμνό πάντα συζητιέται πριν από μια φωτογράφηση και δεν παρέχονται εκ των προτέρων γυμνές φωτογραφίες του μοντέλου στον φωτογράφο. Πολλοί άνδρες μοντέλα σύμφωνα με εκείνον έχουν απορρίψει συνεργασίες με επιτυχημένους διεθνείς φωτογράφους επειδή δεν ήθελαν να γδυθούν.
Ο σταρ του εξωφύλλου του Man About Town είναι ο Morgan, 22 ετών από την Ουαλία. "Όταν μου τηλεφώνησαν ανησυχούσα λίγο" λέει, "κι αναρωτιόμουν ποιος θα το δει και πως θα μοιάζω, αλλά λατρεύω την δουλειά του Alasdair McLellan και το περιοδικό Man About Town και έχω σεβασμό για αμφότερους οπότε είπα: Θα το κάνω. Τηλεφώνησα στην μαμά μου και την ρώτησα τι πιστεύει. Στήριξε πλήρως την απόφαση μου και είπε: αν είναι να σε βοηθήσει να κάνεις ότι θέλεις, τότε κάν'το." Η μαμά του δεν έχει δει τις φωτογραφίες αλλά ο Morgan είναι ικανοποιημένος με την φωτογράφηση και ελπίζει ότι θα έχει μια θετική απήχηση στην σημερινή γενιά που άγεται και φέρεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την εξωτερική εμφάνιση. "Άλλοι συνομήλικοι μου ίσως συνειδητοποιήσουν ότι δεν είναι ανάγκη να είσαι ο φουσκωτός με το σολάριουμ και τα λάδια."
Καθώς η ανδρική μόδα ξεφεύγει από την σκιά της γυναικείας, διευρύνεται και το πεδίο δράσης των στυλίστα και των φωτογράφων ώστε να επαναπροσδιορίσουν την έννοια της αρρενωπότητας. Άραγε θα δούμε και τους άνδρες ως αντικείμενα; Θα μοιάσει η ανδρική ένδυση με την γυναικεία βιομηχανία μόδας; Είναι σαφές ότι τα μέσα δικτύωσης σήμερα βρίθουν ανδρικής σάρκας, όπου τα περισσότερα μοντέλα επιδεικνύουν ξεδιάντροπα τους γραμμωμένους κοιλιακούς τους. Και δεν είναι μόνο τα μοντέλα που τη σήμερον ημέρα σμιλεύουν με θρησκευτική προσήλωση το κορμί τους όπως παρατηρεί ο Van Bennekom: "Όταν ήμουν στην Καλών Τεχνών στα μέσα της δεκαετίας του 1990 κανείς δεν πήγαινε γυμναστήριο, ήταν κάτι πουα φορούσε τελείως άλλο τύπο ανθρώπων. Τώρα όμως στις Σχολές Καλών Τεχνών όλοι κουβαλάνε και την τσάντα του γυμναστηρίου. Οι άνθρωποι φροντίζουν καλύτερα τον εαυτό τους, τρώνε καλύτερα και ασχολούνται περισσότερο με την εμφάνιση τους."
Ωστόσο οι περισσότεροι άνδρες-μούσες των σχεδιαστών δεν είναι οι φουσκωτοί του γυμναστηρίου. Ο Jonathan Anderson της JW Anderson εξερευνά το θέμα του φύλου για διάφορους λόγους. Για την συλλογή Φ/Χ 2013 δημιούργησε το ανδρικό μπαντό στήθους. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του οίκου Gucci, ο Alessandro Michele, επίσης εμφάνισε τους άνδρες μοντέλα με λουλούδια στα μαλλιά και μπλούζες με φιόγκο. Όταν ένας οίκος με σαφή εμπορικό προσανατολισμό όπως η Gucci παίζει με το ανδρόγυνο στυλ, τότε οι αλλαγές επίκεινται σύντομα. Επιπλέον, σε μία εποχή όπου τα καταστήματα λιανικής δημιουργούν δικά τους εκδοτικά προϊόντα, τα περιοδικά οφείλουν να αλλάξουν τις κυρίαρχες ιδέες για να διασφαλίσουν ότι δεν μοιάζουν με προϊοντικούς καταλόγους.
Ο Johnston ωστόσο παραμένει σκεπτικιστής. Θα πιστέψει πραγματικά ότι σημειώθηκε αλλαγή σχετικά με την εικόνα της αρρενωπότητας όταν στις μεγάλες διαφημιστικές καμπάνιες ένα μοντέλο θα έχει ένα πιο ανδρόγυνο λουκ και δεν θα είναι ο σφίχτης που θυμίζει τον David Gandy ή τον Beckham. Τώρα σε ότι αφορά το αν πρόκειται σύντομα να δούμε ένα πέος στο εξώφυλλο του GQ η απάντηση του είναι: "Ας το θέσουμε απλά: το GQ είναι για να αγοράζεις ωραία πράγματα. Δεν μπορείς να αγοράσεις μια πούτσα. Οπότε γιατί να το κάνουν;"
σχόλια