Εδώ και αρκετό καιρό, οι συζητήσεις που αφορούν το μέλλον του Τύπου, αλλά κυρίως της έντυπης δημοσιογραφίας στρέφονται όχι απλώς γύρω από το διαδίκτυο, αλλά γύρω από τις εφαρμογές και τη δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που απειλούν να αλλάξουν για πάντα τις εκδοτικές παραδόσεις και ευθέως καταδικάζουν σε μαρασμό όσους δεν δύνανται να ακολουθήσουν.
Έχει γίνει σαφές πια ότι το Facebook, το Snapchat και άλλες πλατφόρμες social media εξουσιάζουν τις συζητήσεις - αλλά και τα κέρδη - γύρω από τη δημοσιογραφία, τη στιγμή που εκδότες ανά τον κόσμο, ειδικά οι πιο ευέλικτοι και ευπροσάρμοστοι, προσπαθούν να ακολουθήσουν τους καιρούς και τις εξελίξεις τους: αναγκαστικά αγκάλιασαν εργαλεία όπως το Facebook Live και το Instant Articles, αλλά και το Snapchat Discover σε μία προσπάθεια όχι μόνο να μη χάσουν το αναγνωστικό τους κοινό, αλλά να ανοιχτούν και σε νέο.
Στο διαδίκτυο και κυρίως στις εφαρμογές που προσφέρουν τα κινητά και τα tablets και οι αναδυόμενες πλατφόρμες ενημέρωσης στις οποίες ανοίγονται έξυπνα και με στοχευμένη επιχειρηματική τακτική τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Όμως, η ανησυχία για τις μεταλλάξεις που υφίσταται η δημοσιογραφία και ειδικά τα έντυπα, δεν καθησυχάζονται. Τα νέα μέσα, όσο κι αν επιχειρούν να προσαρμοστούν στην ολοκαίνουρια και διαρκώς εξελισσόμενη πραγματικότητα των media, δεν παύουν να βλέπουν όλο αυτό το ασταθές, ρευστό, περίπλοκο περιβάλλον ως απειλή για τις δουλειές τους. Και έτσι είναι. Βάσει και της ετήσιας έκθεσης που δημοσίευσε πριν από λίγες μέρες το κέντρο στατιστικών ερευνών, μελετών και αναλύσεων "Pew", προκύπτει ξεκάθαρα ότι οι νέες τεχνολογίες θεριεύουν και κερδίζουν καθημερινά δυνάμεις και ζώνες ελέγχου στη βιομηχανία της ενημέρωσης.
Η έρευνα που πρακτικά εξετάζει τις τάσεις στην ενημέρωση καταγράφει ότι σχεδόν οι μισοί από τους ενήλικες Αμερικανούς ενημερώνονται από το Facebook τη στιγμή που οι κυκλοφορίες των εφημερίδων σημείωσαν ένα ακόμη 7% πτώσης σε σχέση με το 2014 και το 2015. Ομοίως και η διαφημιστική δαπάνη - προς τον παραδοσιακό Τύπο, δηλαδή, εφημερίδες και περιοδικά - η οποία έχασε ένα ακόμη 8% ακριβώς την ίδια περίοδο και με τα περισσότερα κραταιά, πλην παραδοσιακά μέσα, να αναζητούν τρόπους, προκειμένου να επιζήσουν.
Οι στατιστικοί πίνακες που ακολουθούν είναι ενδεικτικοί της αλλαγής που έχει σημειωθεί τόσο σε ό,τι αφορά το ενδιαφέρον του κοινού που... καταναλώνει ενημέρωση, αλλά και των διαφημιζόμενων που επιλέγουν να επενδύσουν πλέον τα χρήματα τους, ακριβώς εκεί που στρέφεται το κοινό. Στο διαδίκτυο και κυρίως στις εφαρμογές που προσφέρουν τα κινητά και τα tablets και οι αναδυόμενες πλατφόρμες ενημέρωσης στις οποίες ανοίγονται έξυπνα και με στοχευμένη επιχειρηματική τακτική τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τα παραπάνω γραφήματα παρουσιάζουν ακριβώς αυτή την ανησυχητική τάση για τον Τύπο: όσο οι κυκλοφορίες των εφημερίδων και η διαφημιστική τους δαπάνη αντιστοίχως κατρακυλά από έτος σε έτος, τόσο η διαφημιστική επένδυση στις εφαρμογές κινητής γιγαντώνεται και αποτελεί περισσότερο από τη μισή συνολική δαπάνη σε συμβατικά μέσα...
Μιλώντας με αριθμούς και ποσοστά η διαφήμιση στην κινητή αυξήθηκε κατά 65% (ποσοστό - μαμούθ) κατά τη διάρκεια των ετών 2014 - 2015. Ειδικά το '1531,6 δις δολάρια ή αλλιώς ένα 53% της συνολικής διαφημιστικής δαπάνης σε ψηφιακά μέσα, επενδύθηκε σε εφαρμογές κινητής τηλεφωνίας.
Ομοίως, η διαφήμιση σε videos σκαρφάλωσε σε ένα διόλου ευκαταφρόνητο 46% (7,7 δις δολάρια για το 2015), προξενώντας δικαιολογημένη ανησυχία ακόμη και σε εκδοτικούς κολοσσούς που παλεύουν να κλείσουν με αξιοπρέπεια το οικονομικό έτος των εφημερίδων τους, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα τους. Το πόσο τρομακτικό είναι αυτό για το μέλλον του Τύπου διεθνώς, γίνεται σαφέστερο, όταν η έρευνα αποκαλύπτει τα ποσά που κέρδισαν σε διαφήμιση 5 εταιρείες: η Google, το Facebook, η Yahoo, η Microsoft και το Twitter.
Όλες μαζί συγκέντρωσαν το 65% των 59,6 δις δολαρίων που δαπανήθηκαν για διαφήμιση στα ψηφιακά μέσα κατά τη διάρκεια του 2015. Το ίδιο ποσοστό το 2014 ήταν στο 61%. Τα μεγέθη - και φυσικά οι αριθμοί - δεν λένε ψέματα ειδικά για την περίπτωση του κολοσσού του Μαρκ Ζάκερμπεργκ. Μόνο το Facebook από αυτό το 65% καρπώθηκε το 30%, ήτοι 8 δις δολάρια...
Επιχειρώντας μία σύγκριση με την προψηφιακή εποχή, τότε οι μεγάλοι ενημερωτικοί οργανισμοί έλεγχαν τις ειδήσεις, τα προϊόντα ενημέρωσης και τις υπηρεσίες που παρείχαν η τελική εικόνα, είναι εικόνα σφαγής, ή αν κάποιος θέλει να είναι μετριοπαθής στους χαρακτηρισμούς του, εικόνα μετάλλαξης. Το ρεπορτάζ, η σύνταξη, η παραγωγή ειδήσεων, η οπτικοακουστική εμπειρία έχει μεταμορφωθεί σε κάτι νέο και μαζί και οι απαιτήσεις του ενημερωτικού κοινού. Με το πέρασμα του χρόνου, μεγαθήρια τεχνολογίας, όπως το Facebook και η Apple έγιναν σκληροί παίκτες στο πεδίο της ενημέρωσης, επηρεάζοντας τον τρόπο που "καταναλώνουμε" ειδήσεις, που διαβάζουμε, που επιλέγουμε σε τι θα εστιάσουμε και τι θα προσπεράσουμε.
Ακριβώς, γι' αυτό στην ετήσια έκθεση της "Pew" το κινητό εμφανίζεται να παίζει κομβικό ρόλο στην ενημέρωση του πολίτη, έχοντας σαφέστατο προβάδισμα από εφημερίδες, περιοδικά, τηλεοπτικά κανάλια. Παρουσιάζονται κάποιες αυξομειώσεις στην επισκεψιμότητα, αλλά το τελικό αποτέλεσμα δείχνει την τάση του κοινού, που για την ενημέρωση του προτιμά το κινητό, από μία μικρή στάση στα περίπτερα ή στα stands των περιοδικών.
Εξαιρετικά ενδιαφέροντα για τις τάσεις που διαμορφώνονται στον Τύπο διεθνώς είναι επίσης τα αποτελέσματα της έρευνας για την αυξανόμενη ανεργία στον δημοσιογραφικό κλάδο, για τις επενδύσεις στη "βιομηχανία" των video και των podcasts, ως ανερχόμενη και σαφώς υπολογίσιμη τάση, αλλά και για τις σοβαρές ήττες που εδώ καιρό υφίσταται η άλλοτε αυτοκράτειρα της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας, η τηλεόραση.
Βάσει των ίδιων γραφημάτων, οι τηλεοπτικοί σταθμοί στις ΗΠΑ δοκιμάζουν μία πρωτόγνωρη συνθήκη, όπου τα προγράμματα τους χάνουν τηλεοπτικό κοινό τόσο το πρωί και το μεσημέρι όσο και στις prime time ζώνες. Αυτό, τη στιγμή που το Youtube εδώ και καιρό έχει πάρει κεφάλι σε σχέση με το απανταχού τηλεοπτικό πρόγραμμα και ενώ, τα live videos, στα social media - και φυσικά οι σχετικές εφαρμογές - προκαλούν πλέον ανησυχία και στον τηλεοπτικό κόσμο, παγκοσμίως...
Με στοιχεία από το NiemanLab
σχόλια