«Όλη σου η ζωή αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη και το μόνο που αναρωτιέσαι είναι αν θα τα καταφέρεις», λέει ο Δημήτρης. Πριν από λίγες μέρες οι εξετάσεις έδειξαν καρκίνο του εντέρου, με αποτέλεσμα να τρέχει για να προλάβει τις προθεσμίες των θεραπειών που θα χρειαστούν. Τον συναντώ σε μεγάλο νοσοκομείο της Αθήνας και μου εξηγεί ότι είναι αναγκασμένος να περιμένει, διότι δεν έχει τα χρήματα για να επισκεφθεί ιδιωτικό κέντρο. «Χάνεις τη γη κάτω από τα πόδια σου, όταν σου ανακοινώνουν ότι έχεις καρκίνο και μέσα σε όλα αυτά η κατάσταση να εξελίσσεται δραματικά, όταν σε ενημερώνουν ότι η πιο σύντομη ημερομηνία είναι τον Ιούλιο», λέει.
Το πρόβλημα με την αναμονή στα δημόσια νοσοκομεία έχει επιδεινωθεί. Ειδικά το τελευταίο χρονικό διάστημα, έντονες είναι οι αντιδράσεις από τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών, καθώς και από την πλευρά της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας. Σε μια εποχή που οι ανασφάλιστοι αυξάνονται συνεχώς, οι δύο επιλογές που σου παρέχονται είναι επώδυνες και η πραγματικότητα οδυνηρή. Είτε αναγκάζεσαι να περιμένεις μήνες για να υποβληθείς σε ακτινοθεραπείες σε δημόσιο νοσοκομείο είτε πηγαίνεις σε ιδιωτικό, όπου το κόστος ανέρχεται σε χιλιάδες ευρώ. Συνεπώς, ο κόσμος ή δανείζεται, προκειμένου να ζήσει, ή δεν βρίσκει, τελικά, τα λεφτά και πεθαίνει.
Οι συνθήκες διαβίωσης των καρκινοπαθών έχουν επιδεινωθεί ραγδαία και αυτό διακρίνεται και σε πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη, διαπιστώνοντας ότι το 30% δεν έχει πρόσβαση στο νοσοκομείο και στον γιατρό, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό που αγγίζει το 25% αντιμετωπίζει προβλήματα και στη θεραπεία.
«Οι συνθήκες διαβίωσης των καρκινοπαθών έχουν επιδεινωθεί ραγδαία και αυτό διακρίνεται και σε πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη, διαπιστώνοντας ότι το 30% δεν έχει πρόσβαση στο νοσοκομείο και στον γιατρό, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό που αγγίζει το 25% αντιμετωπίζει προβλήματα και στη θεραπεία. Παράλληλα, το ποσοστό που δηλώνει ότι έχει περιορίσει σημαντικά τις δαπάνες του σε είδη πρώτης ανάγκης έχει ξεπεράσει το 60%, ενώ πάνω από τους μισούς καταφεύγουν σε δανεισμό από φιλικά ή συγγενικά πρόσωπα», δηλώνει η κ. Ζωή Γραμματόγλου, πρόεδρος του Συλλόγου Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών (ΚΕΦΙ).
«Δεν είναι δυνατόν να περιμένουμε τρεις ή και έξι μήνες για ακτινοθεραπείες και να μας αναγκάζουν να πηγαίνουμε σε ιδιωτικά ιατρεία, όπου τα ποσά για τις θεραπείες είναι απαγορευτικά. Ακούς τις τιμές, οι οποίες κυμαίνονται από 2.000 έως και 9.000 ευρώ, και αναρωτιέσαι αν θα πεθάνεις από καρκίνο ή από την καρδιά σου», τονίζει ο κ. Νίκος Παπαδόπουλος, ο οποίος αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα, υποφέροντας από καρκίνο του πνεύμονα.
«Η διαδικασία για τη διάγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου προβλέπει ότι πρώτα πηγαίνεις στο νοσοκομείο που διαθέτει ακτινοθεραπευτικά μηχανήματα μαζί με το παραπεμπτικό του γιατρού και στη συνέχεια, αν κριθεί απαραίτητο, θα ακολουθήσουν χημειοθεραπείες, καθώς και οι ακτινοθεραπείες. Με τις χημειοθεραπείες η διαδικασία είναι σχετικά πιο εύκολη, με τις ακτινοβολίες όμως τα πράγματα περιπλέκονται, αφού χρειάζονται μηχανήματα και προσωπικό. Όταν έχεις σκονισμένα, χαλασμένα και παλιά μηχανήματα ή δεν έχεις το κατάλληλο, εξειδικευμένο προσωπικό, πώς θα γίνει εφικτό να προχωρήσουν οι ακτινοθεραπείες; Σε μεγάλα, δημόσια νοσοκομεία υπάρχουν ακόμη μηχανήματα με κοβάλτιο που δεν θα έπρεπε καν να λειτουργούν. Και όμως, συνεχίζουν και λειτουργούν, μεταδίδοντας περισσότερη ραδιενέργεια στο ανθρώπινο σώμα, με συνέπεια, αντί να βοηθά, να προκαλεί κακό σε άλλα όργανα του σώματος. Είναι ενδεικτικό ότι το Ίδρυμα "Σταύρος Νιάρχος" έχει δωρίσει πέντε ακτινοθεραπευτικά μηχανήματα, από τα οποία το ελληνικό Δημόσιο δεν έχει θέσει κανένα σε λειτουργία. Απόρροια όλης αυτής της κατάστασης είναι ότι το πρόβλημα πιθανόν να γίνει ακόμη χειρότερο, επειδή το ίδρυμα σκέφτεται να αποσύρει τη δωρεά. Δηλαδή, μας χαρίζουν κάτι κι εμείς δεν το αξιοποιούμε και αυτό συμβαίνει επειδή θα χρειαστούν προσλήψεις 50 ατόμων περίπου» υποστηρίζει η κ. Γραμματόγλου.
Σε αίθουσα αναμονής μεγάλου δημόσιου νοσοκομείου συναντάμε την κ. Ελένη Ζ., 65 ετών, η οποία σημειώνει «από τη στιγμή που γίνεται η διάγνωση, χρειάζονται 35 περίπου μέρες για να εισαχθείς στο νοσοκομείο και να χειρουργηθείς. Τα ιδιωτικά ιατρεία, στα οποία θα καταφύγεις πάνω στο άγχος σου να κάνεις την επέμβαση δεν σε ενημερώνουν ότι στο διάστημα των δύο μηνών που θα έχεις προχωρήσει στις χημειοθεραπείες, θα μπορούσες να έχεις επικοινωνήσεις με το δημόσιο νοσοκομείο, ώστε, αν χρειαστούν ακτινοβολίες, να έχεις πάρει σειρά και να μην περιμένεις έως και έξι μήνες στην αναμονή, με μεγάλη πιθανότητα να επιδεινωθεί αρκετά η υγεία σου».
Ο Άγιος Σάββας, το Αττικό, το Λαϊκό και οι Άγιοι Ανάργυροι είναι μερικά από τα δημόσια νοσοκομεία όπου παρατηρείται η μεγαλύτερη αναμονή, από δύο έως και έξι μήνες. Πολλοί από τους καρκινοπαθείς αναφέρουν ως ένα ακόμη πρόβλημα το γεγονός ότι δεν είναι δυνατόν ιδιωτικά ιατρεία να κάνουν ακτινοθεραπείες μέχρι αργά το βράδυ και στο δημόσιο νοσοκομείο να σου ανακοινώνουν στις τέσσερις το μεσημέρι ότι έκλεισαν. Ο κ. Γιώργος Νικολόπουλος δεν έχει λίγους μήνες που βγήκε στη σύνταξη και πάσχει από καρκίνο του προστάτη. «Υπάρχει κόσμος που επειδή δεν είχε τα χρήματα για τις θεραπείες, απεβίωσε − αυτό είναι απάνθρωπο. Επιπλέον, δεν είναι μόνο η σωματική επιδείνωση αλλά και η ψυχολογική κόπωση από την πολύμηνη αναμονή. Να ξέρεις ότι έχεις καρκίνο, ότι μπορείς να σωθείς και ότι δεν τα κατάφερες επειδή δεν είχες τα χρήματα να πληρώσεις ή επειδή τα μηχανήματα παραμένουν ανενεργά; Και πείτε μου, πώς με μια σύνταξη των 600 ευρώ να πληρώσεις 3.000 ευρώ σε ιδιωτικά κέντρο; Είναι δυνατόν να φτάνουμε στο σημείο να κοστολογείται η ανθρώπινη ζωή;».
Δίπλα, παρατηρώ μια νεαρή κοπέλα, νομίζοντας ότι έχει έρθει για να συνοδεύσει κάποιο συγγενικό της πρόσωπο. Και όμως, η Μαρία είναι μόλις 28 ετών και η οικογένειά της κουβαλά βαρύ ιστορικό καρκίνου, που έχει αγγίξει και την ίδια. «Το να πάσχεις από καρκίνο την εποχή των μνημονίων είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να σου συμβεί. Σκέφτεσαι πολλά, την οικογένειά σου, τους φίλους σου, αν θα αντέξεις. Εργάζομαι σε ιδιωτική εταιρεία για 300 ευρώ και πηγαίνω με όση όρεξη μπορώ, αφού, όταν φεύγω, έχω να αντιμετωπίσω τον δικό μου Γολγοθά. Βέβαια, όταν είσαι νέος, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να σκέφτεσαι με αισιοδοξία. Αν δεις τα πράγματα από τη μαύρη πλευρά, δεν θα κερδίσεις απολύτως τίποτα» λέει. Λίγο πιο πέρα, μια ηλικιωμένη κυρία που ακούει τη συζήτησή μας θα προσθέσει: «Πριν από λίγες μέρες ήρθε γιατρός και μας είπε, όταν του αναφέραμε τις μεγάλες αναμονές, "πάρτε την κάρτα μου και ελάτε το απόγευμα να σας εξυπηρετήσω στο ιδιωτικό κέντρο όπου εργάζομαι". Ή σου λένε "δεν είναι καλό το μηχάνημα αυτού του νοσοκομείου" και όταν πηγαίνεις στο "Α" ιδιωτικό κέντρο, σε ρωτάνε κατευθείαν ποιος γιατρός σε έστειλε, ώστε να πάρει τη μίζα του. Παιχνίδια στις πλάτες των ασθενών που συμβαίνουν καθημερινά, αλλά έλεγχος δεν υπάρχει από πουθενά».
Πείτε μου, πώς με μια σύνταξη των 600 ευρώ να πληρώσεις 3.000 ευρώ σε ιδιωτικό κέντρο; Είναι δυνατόν να φτάνουμε στο σημείο να κοστολογείται η ανθρώπινη ζωή;
Οι ιστορίες που ακούς μεταφέρουν την αγωνία και τον φόβο για ένα αόριστο μέλλον. «Αν σβήσει το δημόσιο νοσοκομείο, θα σβήσει και ο ιδιωτικός τομέας» θα ακούσεις να λένε αρκετά συχνά. «Ζούμε με το συνεχές άγχος ότι κάθε πόνος που μπορεί να είναι κάτι απλό και φυσιολογικό, ίσως να είναι μεταστάσεις. Από τον Δεκέμβριο που επικοινώνησα μου απάντησαν να έρθω τον Ιούνιο», υποστηρίζει ο κ. Κώστας Μητρόπουλος. «Δανείστηκα ένα πολύ μεγάλο ποσό, πήγα σε ιδιωτικό κέντρο και περιμένω σε λίγες μέρες να δω αν θα με δεχθούν για τις υπόλοιπες θεραπείες. Το ζήτημα είναι ότι και να ζήσω, θα έχω να ξοφλάω για την υπόλοιπη ζωή μου, ;oση μου μείνει» λέει. Επιπρόσθετα, πολλοί από τους ανθρώπους με τους οποίους συνομιλώ εστιάζουν στο ότι υπάρχουν αρκετά ιδιωτικά κέντρα που, πέρα από τα χρήματα που λαμβάνουν από τον ΕΟΠΥΥ, σου ζητούν και «ταρίφα» με τη δικαιολογία ότι είναι εξοπλισμένα με νέα μηχανήματα.
«Οι ακτινοθεραπείες, αν δεν γίνουν εγκαίρως, σου κοστίζουν την ίδια σου τη ζωή», επισημαίνει η κ. Γραμματόγλου. «Παλιότερα είχαμε μηδενική συμμετοχή στα ιδιωτικά νοσοκομεία, ενώ σήμερα είσαι υποχρεωμένος να συμμετάσχεις σε ποσοστό 15%. Το ίδιο ισχύει και στα φάρμακα, όπου και εκεί το ποσοστό αγγίζει το 15%. Προκαλεί απορίες, πάντως, το γεγονός ότι σε τελευταίο στάδιο του καρκίνου εγκρίνονται ακριβά φάρμακα που κατά πάσα πιθανότητα ο ασθενής δεν θα προλάβει ποτέ να τα πάρει. Επίσης, πολλές φορές ερχόμαστε αντιμέτωποι με απίστευτες ελλείψεις σε φάρμακα. Όταν το κράτος δεν πληρώνει τις φαρμακευτικές εταιρείες, τότε αυτές χρησιμοποιούν τον σίγουρο τρόπο πίεσης, αποσύροντας τα φάρμακα, λόγω της οποίας δημιουργείται τεράστια αναστάτωση, με τραγικές συνέπειες. Ας καταλάβουμε επιτέλους ότι οι καρκινοπαθείς είναι η μεγαλύτερη ομάδα ασθενών και πρέπει η πολιτεία να σκύψει πάνω στο πρόβλημα. Για τον καρκινοπαθή το φάρμακο και ο γιατρός είναι ο θεός. Όταν αυτά δεν τα έχεις, πού θα ακουμπήσεις;» καταλήγει η κ. Γραμματόγλου.
