Στις 6 Αυγούστου του 1991, ο Τim Berners-Lee δημοσίευσε την πρώτη ιστοσελίδα. Ήταν απλά μαγική, αλλά λίγο «μονότονη». Δεν είχε εικόνες, δεν είχε κουμπάκια, δεν είχε μουσική, δεν είχε σέλφι, δεν είχε βίντεο, ούτε καν χρώμα, μόνο ένα λευκό φόντο, με μαύρο κείμενο και μπλε υπερσύνδεσμους. Κι αυτές λέξεις ήταν, απλά σε μπλε χρώμα και υπογραμμισμένες. Εάν κλίκαρες πάνω στην πρώτη που θα συναντούσες διαβάζοντας το κείμενο της πρώτης ιστοσελίδας, δηλαδή στη λέξη «hypermedia», αυτόματα θα έχανες αυτό που διάβαζες, και θα σε μετέφερε (σχεδόν μαγικά) σε μια άλλη σελίδα όπου θα σου εξηγούσε τι είναι το HyperText. Ο πρωταρχικός στόχος της ιστοσελίδας ήταν να «μοιράζεται» την πρόοδο σχετικά με τον Παγκόσμιο Ιστό μαζί με άλλους ερευνητές, να τους εκπαιδεύσει να αναπτύξουν κι αυτοί τις δικές τους ιστοσελίδες και τέλος, να προσκαλέσει τους πάντες να συμμετάσχουν στη νέα αυτή κοινότητα.
«Η κοινωνική αξία του Ιστού είναι ότι βοηθάει την ανθρώπινη επικοινωνία, το εμπόριο και τις ευκαιρίες ανταλλαγής γνώσεων. Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους του W3C είναι να κάνει αυτά τα οφέλη διαθέσιμα σε όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από τις συσκευές, το λογισμικό, την υποδομή δικτύων, την μητρική γλώσσα, τον πολιτισμό, τη γεωγραφική θέση ή τη σωματική ή πνευματική τους ικανότητα.»
To Web μεγάλωσε γρήγορα από τότε...
Αυτοί οι υπερσύνδεσμοι ήταν τα πρώτα links, τα οποία γράφτηκαν σε μια μαθηματική γλώσσα για να γίνουν φόντα, συμβολάκια, διαφημίσεις, κουμπάκια για Likes και βιβλιοθήκες για φωτογραφικά άλμπουμ. Αλλά, πριν φτάσουμε εκεί, το 1994 ο Tim Berners-Lee ίδρυσε την Κοινοπραξία του Παγκόσμιου Ιστού ή αλλιώς World Wide Web Consortium, εν συντομία W3C. Το W3C περιελάμβανε διάφορους οργανισμούς όπως το Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA) ή τη δική μας Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πολλά πανεπιστήμια όλου του κόσμου. Ιδρύθηκε στο MIT και σκοπός του ήταν η ανάπτυξη και σύσταση προτύπων για τη βελτίωση των ιδιοτήτων του Παγκόσμιου Ιστού. Το W3C υποστήριξε (και συνεχίζει να υποστηρίζει) ότι τα πρότυπα και οι τεχνολογίες του Παγκόσμιου Ιστού είναι απαλλαγμένα από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας έτσι ώστε ο καθένας να μπορεί να τα χρησιμοποιεί χωρίς οικονομική επιβάρυνση.
Κάτω από τον τίτλο «Ένας ιστός για όλους», η πρωταρχική αρχή σχεδιασμού που καθοδηγεί το έργο του W3C δηλώνει ότι «Η κοινωνική αξία του Ιστού είναι ότι βοηθάει την ανθρώπινη επικοινωνία, το εμπόριο και τις ευκαιρίες ανταλλαγής γνώσεων. Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους του W3C είναι να κάνει αυτά τα οφέλη διαθέσιμα σε όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από τις συσκευές, το λογισμικό, την υποδομή δικτύων, την μητρική γλώσσα, τον πολιτισμό, τη γεωγραφική θέση ή τη σωματική ή πνευματική τους ικανότητα.»
Αυτό σαφέστατα υποδεικνύει ότι όλοι όσοι βρίσκονται συνδεδεμένοι στον Ιστό είναι ίσοι. Δεν υπάρχει απολύτως καμία διάκριση, σε οποιοδήποτε επίπεδο, μεταξύ των ανθρώπων του Παγκοσμίου Ιστού ανεξάρτητα από το υπόβαθρο ή τα τεχνολογικά προτερήματά τους. Αυτή είναι η βασική ομορφιά του Ιστού.
Ας ρίξουμε τώρα μια ματιά στη δικτυακή ουδετερότητα για να δούμε πώς την ορίζει η Wikipedia: «Η δικτυακή ουδετερότητα είναι εκείνη η αρχή που ορίζει ότι οι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου (ISP) πρέπει να αντιμετωπίζουν το ίδιο όλα τα σύνολα δεδομένων στο διαδίκτυο, να μην εισαγουν διακρίσεις ή να χρεώνουν διαφορετικά το χρήστη, το περιεχόμενο, τον ιστότοπο, την πλατφόρμα, την εφαρμογή, τον τύπο του εξοπλισμού ή την μέθοδο επικοινωνίας. Για παράδειγμα, σύμφωνα με αυτές τις αρχές, οι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου δεν μπορούν να μπλοκάρουν, να επιβραδύνουν ή να χρεώνουν χρήματα για συγκεκριμένους ιστότοπους και περιεχόμενο στο διαδίκτυο.»
Συχνά έχουμε την τάση να παίρνουμε τα πράγματα ως δεδομένα και δεν τα εκτιμούμε μέχρι να τα χάσουμε. Η δικτυακή ουδετερότητα είναι ένα από αυτά. Δίνει τη δυνατότητα σε όλους να πάνε όπου θέλουν στο διαδίκτυο, χωρίς περιορισμούς πρόσβασης ή εύρους ζώνης. Και κάπως έτσι μάθαμε όλοι μας να μοιραζόμαστε στιγμές της ζωής μας, να λέμε δημόσια τις απόψεις μας, να μιλάμε και να κάνουμε πλάκα σε ένα κοινό περιβάλλον, χωρίς βαθμίδες πρόσβασης και περιορισμούς. Μάθαμε να βλέπουμε τηλεοπτικές σειρές και ταινίες, χωρίς να ανησυχούμε ότι δεν θα δούμε ποτέ αυτό που μπορεί να έχουν δει όλοι οι υπόλοιποι. Και αυτή η ελευθερία της επιλογής, όσο η τρομακτικά απολαυστική διείσδυση σε όλα τα σημεία του Διαδικτύου οφείλεται στη δικτυακή ουδετερότητα.
Όσο και εάν φαίνεται ότι δεν μάς αγγίζει ή δεν μάς επηρρεάζει άμεσα η τροποποίηση του νομοσχεδίου περί δικτυακής ουδετερότητας στις ΗΠΑ, η κατάργηση αυτής της "αρχής" ορίζει ένα επικίνδυνο και τρομακτικό προηγούμενο. Ένα ισχυρό εμπόδιo, το οποίο πρόκειται να συναντήσουμε μπροστά μας όλοι. Αργά ή γρήγορα. Γιατί; Τι μπορεί να γίνει χωρίς τη δικτυακή ουδετερότητα;
Φανταστείτε ότι αγοράζετε ένα ποδήλατο για να πηγαίνετε στην κοντινή δουλειά σας ή για να ασκηθείτε ή για οτιδήποτε άλλο μπορεί να κάνετε με ένα ποδήλατο. Κάποια στιγμή αποδυκνείεται ότι, για να ρυθμίσετε το ύψος της σέλας του πάνω από ένα συγκεκριμένο όριο, θα πρέπει να πληρώσετε ένα μηνιαίο ασφάλιστρο. Επιπλέον, θα πρέπει να πληρώσετε πρόσθετη χρέωση για να βγείτε με το ποδήλατο αυτό έξω από μια συγκεκριμένη ακτίνα της περιοχής σας ή σε κάποια κεντρικά σημεία της πόλης, όπως ένα πολυκατάστημα. Όσο τρελό κι αν ακούγεται, σκεφθείτε για λίγο ότι αυτό το ποδήλατο είναι το Internet.
Μετά την απόφαση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών των HΠΑ (FCC), την προηγούμενη Πέμπτη, να καταργήσει τους κανονισμούς της δικτυακής ουδετερότητας, όλες οι ανέσεις του διαδικτύου θα μπορούν να χρεώνονται. Οι εταιρείες καλωδιακών και τηλεφωνικών υπηρεσιών θα μπορούν να χωρίσουν το διαδίκτυο σε γρήγορες και αργές λωρίδες, ενώ ένας πάροχος θα μπορεί να επιβραδύνει το περιεχόμενο των ανταγωνιστών του ή να αποκλείει τις πολιτικές απόψεις με τις οποίες διαφωνεί. Με άλλα λόγια, το ανοιχτό διαδίκτυο, όπως το γνωρίζουμε, δεν θα είναι ξανά το ίδιο χωρίς την «Net Neutrality». Αναπόφευκτα, οι χρήστες του θα χωριστούν σε επίπεδα, ενώ κάποιοι άλλοι μπορεί να τρώγονται σαν μικρά παιδάκια ποιος βλέπει πιο γρήγορα τις ταινίες στο διαδικτυακό του σινεμά.
Το Internet δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα βοηθητικό πρόγραμμα, κάτι σαν την παροχή νερού. Πληρώνεις για το νερό που καταναλώνεις και όχι για το που το χρησιμοποιείς, κι έτσι θα έπρεπε να μείνει. Από τον προηγούμενη Πέμπτη όλα φαίνεται να αλλάζουν στο διαδικτυακό σκηνικό των Ηνωμένων Πολιτειών, το οποίο ας μην ξεχνάμε ότι καθοδηγεί την παγκόσμια τάση και αγορά του σύγχρονου κυβερνοχώρου. Οι μεγαλύτεροι πάροχοι ευρυζωνικών υπηρεσιών λένε στο κοινό ότι δεν έχει τίποτα να ανησυχεί. Η AT&T, η Comcast και η Verizon, μεταξύ άλλων, έχουν υποσχεθεί να μην μπλοκάρουν ή να «φρενάρουν» περιεχόμενο. Αλλά τέτοιου είδους υποσχέσεις αφήνουν ανοιχτό κάθε περιθώριο είτε να δίνουν προτεραιότητα στο δικό τους περιεχόμενο είτε σ' αυτό των καλών συνεργατών τους.
Η κατάργηση της δικτυακής ουδετερότητας, όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου πρέπει να αμφισβητηθεί και ουσιαστικά να αποκλειστεί γιατί διαιρεί εκατομμύρια ανθρώπους συνδεδεμένους μεταξύ τους. Τουλάχιστον οι δημιουργοί του Internet και οι επάξιοι αρχηγοί του τόλμησαν ανοιχτά να πουν στην κυβέρνηση του Τραμπ «Δεν καταλαβαίνετε πώς δουλεύει το Internet» (αυτός ήταν ο τίτλος της ανοιχτής επιστολής προς την FCC που υπογράφουν μεταξύ άλλων οι Tim Berners-Lee, Vinton G. Cerf και Steve Wozniak). Αλλά τίποτα δεν άλλαξε τα μυαλά του Ajit Pai, επικεφαλής της FCC, διορισμένος από τον Τραμπ, πρώην νομικός σύμβουλος της Verizon. H κατάργηση πέρασε. Και όλοι μούδιασαν, από την κοινότητα των «καλών» χάκερ μέχρι το Κογκρέσσο, και από τον Tim Berners-Lee μέχρι τον Steve Wozniak (και το φάντασμα του Steve Jobs).
Τα νέα δεν είναι ευχάριστα από το αμερικανικό μέτωπο. Η πορεία δράσης για τη διατήρηση της δικτυακής ουδετερότητας ίσως να οδηγήσει σε δικαστικές αίθουσες αλλά σίγουρα μπορεί να αποδειχθεί και ως μια καλή ευκαιρία να εκπαιδεύσουμε λίγο καλύτερα τους εαυτούς μας (και τους ανθρώπους γύρω μας) ώστε να μπορέσουμε να βιώσουμε τον Παγκόσμιο Ιστό, έτσι όπως ορίζονται από τον Tim Berners-Lee και το W3C: «ένας Ιστός για όλους».
σχόλια