Υπάρχει το κλισέ των media: «τα διαδοχικά λουκέτα στην αγορά, οι άδειες βιτρίνες, ο Γολγοθάς των εμπόρων». Όχι και τόσο κλισέ, θα διαμαρτυρηθείτε, η πραγματικότητα έξω βοά. Σύμφωνοι, αλλά τους τελευταίους μήνες στο κέντρο της Αθήνας αλλά και στις συνοικίες της πόλης δεν υπάρχει μία και μοναδική πραγματικότητα. Πρέπει να είσαι τυφλός ή υπερβολικά επιρρεπής στον μελοδραματισμό των δελτίων των οκτώ για να μη βλέπεις τα νέα καταστήματα που ανοίγουν τους τελευταίους μήνες.
Δεν είναι οι υπερπαραγωγές του παρελθόντος αλλά μικρά, συνήθως, μαγαζάκια που διεκδικούν μια θέση στον ήλιο του «κατεψυγμένου» αθηναϊκού εμπορίου. Στη μεγάλη τους πλειονότητα είναι χώροι εστίασης, καφέ, τυροπιτάδικα, μικροί φούρνοι, μπιστρουδάκια αλά ελληνικά με έτοιμο φαγητό, σουβλατζίδικα παλιάς ή νέας κοπής και, φυσικά, yogurt bars που εξελίσσονται στη μεγάλη μόδα της κρίσης.
Ακόμα κι έτσι, πού βρίσκονται άνθρωποι να πάρουν το ρίσκο μιας επένδυσης την πιο δύσκολη εποχή της ελληνικής οικονομίας; Χωρίς ρευστότητα, με παγωμένα τα τραπεζικά δάνεια και τη δαμόκλειο σπάθη της χρεοκοπίας να μη λέει να ξεκουμπιστεί πάνω από τα κεφάλια μας;
Με όποιον επιχειρηματία κι αν μιλήσεις θα πάρεις την ίδια απάντηση: «Έπεσαν σημαντικά τα ενοίκια και αρπάξαμε την ευκαιρία». Πραγματικά. Αυτό που συμβαίνει τον τελευταίο χρόνο στην αγορά ακινήτων της Αθήνας δεν έχει προηγούμενο. Η υποχώρηση των εμπορικών μισθωμάτων μπορεί να αγγίζει ή να ξεπερνάει σε πολλές περιπτώσεις το 50 και το 60%. Ο κ. Κοσμάς Θεοδωρίδης από τα «Ακίνητα Πόλις» μας λέει ότι πριν από λίγες ημέρες νοικιάστηκε στο Σύνταγμα σουβλατζίδικο με 600 ευρώ.
«Πριν από ένα ή δύο χρόνια η τιμή σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να πέσει κάτω από τα 1.500 ευρώ. Στους εμπορικούς δρόμους της Αθήνας, αν ένα κατάστημα μισθωνόταν στα επίπεδα των 3.000 ευρώ, τώρα ενοικιάζεται στα 1.000». Ανάλογη δραματική πτώση καταγράφει και ο κ. Νίκος Θεοδωρόπουλος από το ομώνυμο κτηματομεσιτικό γραφείο. «Σας αναφέρω μια ενδεικτική περίπτωση: πολύ πρόσφατα νοικιάσαμε για λογαριασμό πελάτη κατάστημα σε στοά της οδού Πανεπιστημίου έναντι 350 ευρώ!
Κι αυτό με το ζόρι! Το 2010 νοικιαζόταν 1.200 ευρώ». Εκτός κέντρου, σε περιοχές όπως η Κηφισιά, προσθέτει ο κ. Θεοδωρόπουλος, ακούς ακόμα πιο εντυπωσιακές μεταβολές. «Μισθώματα των 4.000 ευρώ καταρρέουν και πέφτουν στα επίπεδα των 1.800...».
Ο κ. Ίων Οικονομάκης μετακόμισε πρόσφατα σε ακίνητο μεγάλης προβολής επί της οδού Σταδίου. «Ακούς πια τιμές ενοικίων σε ιδιαίτερα προνομιακά σημεία που δεν μπορούσες να τα σκεφτείς το 2010. Γι’ αυτό περισσότερες “κινήσεις” πραγματοποιούνται σε κεντρικά σημεία, στα λεγόμενα “περάσματα”, και όχι τόσο σε μικρούς, συνοικιακούς δρόμους».
Τους Αθηναίους κτηματομεσίτες επιβεβαιώνουν και οι διεθνείς οίκοι. Πανευρωπαϊκή έρευνα της Colliers International κατέδειξε ότι οι τιμές των ενοικίων των καταστημάτων που βρίσκονται στους εμπορικότερους δρόμους του Λεκανοπεδίου σημείωσαν το πρώτο εξάμηνο του 2012 πτώση της τάξεως του 11,8%, με αποτέλεσμα η Αθήνα να καταγράφει τη δεύτερη χειρότερη επίδοση, μετά τη Σόφια, όπου η μείωση των ενοικίων το ίδιο διάστημα διαμορφώθηκε στο 20%.
«Ό,τι ανοίγει ανήκει στον χώρο της εστίασης», μας λέει ο κ. Θεοδωρόπουλος, «ακριβώς λόγω της μεγάλης υποχώρησης που εμφανίζει το λιανεμπόριο στον χώρο της ένδυσης και της υπόδησης». Το 2011, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο σχετικός κλάδος εμφάνισε απώλειες κατά 18,8% μεγαλύτερες σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά. Πάντως, για τον κ. Θεοδωρίδη ο κύκλος της διόρθωσης αρχίζει και κλείνει. «Το κέντρο έχει φάει τόσο πολύ ξύλο, που η τάση πια είναι σταθεροποιητική. Πιστεύω ότι το μεγαλύτερο μέρος της διόρθωσης έχει εκτονωθεί στην περιοχή του Συντάγματος και του Κολωνακίου. Τα πράγματα αγριεύουν εκτός κέντρου, στα προάστια».
σχόλια