ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ

Ο Άντυ Γουόρχολ είπε κάποτε: «Στο μέλλον ο καθένας θα είναι διάσημος για δεκαπέντε λεπτά». Η φράση αυτή εκφράζει την τρίτη ανάγκη του ανθρώπου, μετά από εκείνη του ανήκειν σε μια κοινωνική ομάδα και του σεβασμού της ατομικότητάς του από τους άλλους. Την ανάγκη για επέκταση της σφαίρας επιρροής του. Και αυτό ισχύει τόσο σε επίπεδο χωρών, όσο και σε ατομικό επίπεδο. Στην εποχή της εικόνας η ανάγκη αυτή εκφράζεται με τον όρο «διασημότητα».Κάποιοι ξεχωρίζουν για το έργο τους. Η διασημότητα, η αναγνωρισιμότητα, συμβαίνει σε αυτούς ως δευτερογενές αποτέλεσμα, όχι ως επιδιωκόμενο. Για κάποιους άλλους όμως αποτελεί σκοπό ζωής. Στη δυτική κοινωνία του 20ου αιώνα, της «εποχής του Εαυτού», εμφανίστηκαν αρχικά οι «κοσμικοί». Με αυτό τον όρο χαρακτηρίζονταν οι γλαφυροί τύποι που ξεφύτρωναν στις κοινωνικές εκδηλώσεις των επωνύμων χωρίς προφανή λόγο και αιτία. Ήταν οι «της προσκολλήσεως», οι «μαιντανοί». Το μόνο επίτευγμα που είχαν να παρουσιάσουν ήταν η εξασφάλιση πρόσκλησης για τη συγκεκριμένη εκδήλωση.Στην εποχή της τηλεόρασης εμφανίστηκε το φρούτο της «τιβί περσόνας». Περιφερόμενοι γραφικοί ανά τις εκπομπές και τα σώου που έφεραν ένα ιδιαίτερο «στίγμα», συνήθως σε βαθμό υπερβολής ή γκροτέσκου. Κριτήριο της αναγνωρισιμότητάς τους ήταν ο αριθμός των προσκλήσεων που λάμβαναν από τα τηλεοπτικά κανάλια, συνήθως της κατηγορίας “trash tv”.Το διαδίκτυο, κυρίως με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, άλλαξε τους κανόνες. Η αναγνωρισιμότητα μετριέται πλέον απευθείας με την ψήφο των άλλων, το περίφημο “like”. Αυτός που επιδιώκει τη διασημότητα πρέπει να «ιδρώσει τη φανέλα». Τα συστατικά της επιτυχίας εδώ διαφέρουν. Κατ’ αρχήν είναι η υιοθέτηση μιας στιβαρής περσόνας. Στη νεοελληνική πραγματικότητα αυτό σημαίνει:- Ο τύπος «Δε μασάω. Σας τα χώνω με ευκολία και για πλάκα, γι αυτό μη μου τη λέτε, γιατί είμαι αψύς και τα παίρνω κρανίο». Οι νεοέλληνες, ίσως λόγω ενός λανθάνοντος μαζοχισμού, έχουμε σε ιδιαίτερη εκτίμηση όσους μας μπινελικώνουν και κατά κύριο λόγο όσους στοχοποιούν τους ασκούντες εξουσία.- Ο τύπος «Είμαι ψημένος από τη ζωή και τις εμπειρίες. Δεν το λέω ανοιχτά, αλλά το αφήνω να αχνοφαίνεται μέσα από τυχαίες εκμυστηρεύσεις ή αυθορμήτως προκύπτουσες αναμνήσεις σε στιγμές συγκινησιακής φόρτισης». Γνωρίζει πρόσωπα και καταστάσεις, βλέπει πίσω από το προφανές και χαρίζει απλόχερα συμβουλές επιβίωσης στις μαύρες μέρες που έρχονται…- Ο τύπος «Είμαι ιδεολόγος ανθρωπιστής». Απόλυτος μέχρι σκληρότητας με κείνους που η κοινή γνώμη στοχοποιεί ως φταίχτες και ένθερμος υποστηρικτής των αδυνάτων. Αριστερίζων αγωνιστής παλαιάς κοπής , μια που οι νέας κοπής ξεφτιλίστηκαν. Στο βάθος απλά λαικίζει αναίσχυντα, χαιδεύοντας τα αυτιά του διψασμένου για άρτον και θεάματα πλήθους- Ο τύπος «ευαίσθητος καλλιτέχνης», συνήθως ποιητής. Μοναχικός, βαθυστόχαστος, ολίγον καταραμένος, ολίγον απόλκηρος. Η κατηγορία αυτή βρίσκεται σε παρακμή τα τελευταία χρόνια, καθώς ο τόπος βρίθει τραγουδιάρηδων του μπάνιου και ποιητών του κατάστιχου. Κυρίως όμως επειδή οι τύποι αποδείχτηκαν απλά γκομενοθηρευτές…- Ο τύπος του «σοφού», του «γκουρού» και εσχάτως του «ψυχολόγου». Πετάει τσιτάτα, κάνει βαθυστόχαστες αναλύσεις, λέει πικρές αλλά χρήσιμες αλήθειες, μας ξεστραβώνει, μας ανοίγει τους πνευματικούς ορίζοντες. Από τις δύσκολες περσόνες, καθώς τα όρια μεταξύ κύρους και γελοιότητας καραδοκούν…- Ο τύπος "το παρόν κατεδαφίζεται". Ανατρεπτικό χιούμορ, ατέλειωτη πλάκα, αυτοσαρκασμός, διακωμώδηση που αγγίζει τα όρια της προσβολής. Ίσως ο πιό γνήσιος και αυθόρμητος από τους τύπους των επίδοξων διάσημων του διαδικτύου, γιατί "πρέπει να είσαι λέρα για να οδηγείς γαλέρα"....- Ο τύπος «μικρή τρελή πεταλουδίτσα». Σέλφις, σέλφις, σέλφις. Από τους «περιορισμένης ευθύνης» δευτεραγωνιστές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που έχουν αποκτήσει εντούτοις κρίσιμη μάζα. Επιδίδονται σε χαριτωμενιές, σκορπούν καλημέρες και καληνύχτες αδιακρίτως, αρκούμενοι στο ρόλο χειροκροτητού των παραπάνω.Υπάρχουν βέβαια και τα «αστέρια», εκείνοι που συνδυάζουν περισσότερους του ενός από τους τύπους που περιέγραψα. Ξεχωρίζουν από τον τριψήφιο και άνω αριθμό λάικ. Σε κάθε τους ανάρτηση αποτιμούν τις επιδόσεις τους με την αγωνία του χρηματιστή που μετρά το δείκτη των μετοχών του σε καρδιοχτύπα. Χτίζουν την εικόνα τους μεθοδικά. Αρχικά, αυξάνοντας τον αριθμό των φίλων, περιφερόμενοι από τοίχο σε τοίχο κάνοντας δημόσιες σχέσεις. Μόλις φτάσουν στο επιθυμητό κατά την κρίση τους επίπεδο, γίνονται επιλεκτικοί και ακριβοθώρητοι. Νιώθοντας καθιερωμένοι,περιορίζουν τις επισκέψεις σε αλλότριους τοίχους.Με τον καιρό σπουδάζουν το κοινό τους. Ξέρουν τι τους αρέσει, τι τους δονεί, τι φέρνει το χειροκρότημα: Μελετημένες δόσεις αυτοαποκάλυψης –και όμως, είμαι κι εγώ ανθρώπινος, σαν κι εσάς, παρόλο που στέκω εκεί ψηλά- , περιγραφή στιγμών συγκινησιακής φόρτισης (κυρίως με μικρά παιδιά, ηλικιωμένους, κοινωνικά αδικημένους κ.λ.π) στις οποίες υιοθετούν την αντίθετη από την καθεστηκυία θέση, για λόγους δημοφιλίας. Και προπάντων χώσιμο, αλύπητο χώσιμο, για όλους εμάς που σκύβουμε το κεφάλι και δε μιλάμε όταν μας αδικούν. Είναι οι ήρωες της διπλανής πόρτας, οι «δικοί μας άνθρωποι»…Το ζήτημα με τους διαδικτυακούς celebrities, που μετρούν νυχθημερόν την υπαρξιακή τους ανασφάλεια με χτυπήματα στο πληκτρολόγιο, είναι σε ποιο βαθμό η φαινομενική διασημότητα που απολαμβάνουν μεταφράζεται σε «σφαίρα επιρροής» στον πραγματικό κόσμο. Κατά πόσο τα εκατοντάδες ή χιλιάδες λάικ εξαργυρώνονται σε ικανοποιητική για αυτούς τιμή. Πόσοι από τους οπαδούς τους του διαδικτύου τους ακολουθούν στην πραγματική ζωή. Αυτό το γνωρίζουν μόνον οι ίδιοι…