Από την 1η Ιουλίου του 2009 τίθεται σε εφαρμογή ο αντικαπνιστικός νόμος από το υπουργείο Υγείας, σύμφωνα με τον οποίο απαγορεύεται το κάπνισμα σε όλους τους δημόσιους χώρους. 9 χρόνια μετά, ο νόμος βρίσκεται στα αζήτητα, καθώς η πλειονότητα των καταστημάτων στην Αθήνα και την υπόλοιπη χώρα επιμένει να μην τον εφαρμόζει.
Μια ομάδα ανθρώπων, εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, προσπαθεί να αλλάξει τα δεδομένα. Έχει δημιουργήσει μια ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία δηλώνονται όλα εκείνα τα καταστήματα που δεσμεύονται πως όντως δεν πρόκειται να επιτρέψουν το κάπνισμα εντός τους.
Συναντώ τον Γιώργο Μπαλαφούτη, ιδρυτή του «Άκαπνος», σ' ένα κατάστημα που έχει μπει στη λίστα, στο κέντρο της πόλης. Ο ίδιος ζει για χρόνια στο εξωτερικό, ωστόσο το 2016 επιλέγει να επιστρέψει πίσω στην Ελλάδα και να εργαστεί στη χώρα. Αυτό που συναντά, δεν το πιστεύει.
«Γύρισα από την Αμερική και είδα όντως όλους να καπνίζουν στα μαγαζιά. Αυτό στις ΗΠΑ δε συμβαίνει. Και εκεί παλιότερα κάπνιζαν, αλλά μετά τη θέσπιση του νόμου σταμάτησαν» εξηγεί. Αυτή είναι η αφορμή για να φτιάξει την πλατφόρμα. «Ξέρεις, στην Ελλάδα πρέπει να προσπαθούμε κάποιες φορές για να κάνουμε το αυτονόητο».
Η διαδικασία ένταξης είναι απλή. Ιδιοκτήτες ή πελάτες που επισκέπτονται ένα κατάστημα, στέλνουν στο akapnos.gr την πρότασή τους, και ύστερα αναλαμβάνει η ομάδα για να ελέγξει και να το συμπεριλάβει στη λίστα.
14 μήνες μετά, ο «Άκαπνος» έχει εγγεγραμμένα 309 καταστήματα, από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Κρήτη, τα οποία διαρκώς αυξάνονται. Σύμφωνα, μάλιστα, με τις νέες αιτήσεις που έχουν φτάσει στην πλατφόρμα και δεν έχουν αξιολογηθεί ακόμη, ο αριθμός τους το επόμενο διάστημα πρόκειται να ξεπεράσει τα 900.
Η διαδικασία ένταξης είναι απλή. Ιδιοκτήτες ή πελάτες που επισκέπτονται ένα κατάστημα, στέλνουν στο akapnos.gr την πρότασή τους, και ύστερα αναλαμβάνει η ομάδα για να ελέγξει και να το συμπεριλάβει στη λίστα.
«Είναι άσχημο να υπάρχει η εικόνα πως όλοι οι Έλληνες καπνίζουν, γιατί δεν ισχύει». Ο ίδιος φέρνει για παράδειγμα το μετρό της Αθήνας. «Δείτε πόσο σεβάσμιος είναι ο Έλληνας όταν μπαίνει σ' αυτό και πόσο καθαρό το κρατάει. Θεωρούμε δεδομένο πως δεν πρέπει να καπνίσουμε και δεν το κάνουμε. Το τηρούμε όλοι» σημειώνει ο Γιώργος Μπαλαφούτης.
Για ποιον λόγο, ωστόσο, πιστεύει πως οι Έλληνες, εδώ και τόσα χρόνια, σε αντίθεση με τόσα ευρωπαϊκά κράτη, δεν εφαρμόζουν τον αντικαπνιστικό νόμο; «Στην Ελλάδα, πώς να το πω, υπάρχει η φιλοσοφία πως όποιος νόμος δεν μας βολεύει δεν τον εφαρμόζουμε. Όταν, όμως, ο πολίτης βλέπει κάτι τέτοιο να συμβαίνει, νιώθει αδικημένος, αισθάνεται πως δεν είναι ίσος με κάποιον άλλο.
»Μπορείς, αν θες να καπνίσεις, να βγεις έξω για 5 λεπτά και να το κάνεις. Ειδικά στην Ελλάδα που δεν κάνει κρύο είναι πιο εύκολο. Δεν γίνεται να εφαρμόζουν τον νόμο χώρες που τον χειμώνα έξω κάνει -20 βαθμούς και όχι εμείς».
Σύμφωνα με τον ιδρυτή του «Άκαπνος» το παθητικό κάπνισμα δεν έχει να κάνει μόνο με τους πελάτες του καταστήματος. «Αυτοί μπορούν να φύγουν και να πάνε σε κάποιο άλλο. Τι γίνεται, όμως, με τους υπαλλήλους που αναγκάζονται να εισπνέουν τον καπνό, όσο περπατούν και κουράζονται;».
Δεν είναι όμως, μόνο, αυτό. Όπως του εξηγούν αρκετοί καταστηματάρχες που έχουν μπει στη λίστα και έχουν απαγορεύσει το κάπνισμα, η οσμή του καπνού είναι ικανή ακόμη και να αλλοιώσει τη γεύση του καφέ ή του κρασιού που σερβίρουν.
Για αυτό σχεδόν η πλειοψηφία των wine bars στην Αθήνα δεν επιτρέπει το κάπνισμα, καθώς θέλουν οι πελάτες τους να μπορούν απρόσκοπτα να διακρίνουν τη διαφορετική γεύση του κάθε κρασιού που δοκιμάζουν.
Αρκετά στη λίστα του «Άκαπνος» είναι επίσης τα εστιατόρια, ενώ το τελευταίο διάστημα ξεκινούν να εισέρχονται ακόμη και ταβέρνες στην πλατφόρμα. «Ξέρεις, δεν είναι μόνο τα ακριβά εστιατόρια. Εμείς θέλουμε να έχουν πρόσβαση όλοι, όχι μόνο αυτοί που μπορούν να ξοδέψουν πολλά χρήματα για ένα γεύμα» υποστηρίζει.
Πολλά είναι ακόμη, όμως, εκείνα τα καταστήματα που θέλουν, αλλά επειδή φοβούνται μήπως χάσουν την πελατεία τους, επιτρέπουν το κάπνισμα κανονικά. «Με στεναχωρεί πολύ αυτό που λένε πως δεν αλλάζει τίποτα στην Ελλάδα. Δεν πρέπει να είμαστε αφοριστικοί. 309 τολμούν και λένε πως δεν επιτρέπουν το κάπνισμα. Μπορούν και περισσότεροι».
σχόλια