Είναι ίσως η πιο άχαρη δουλειά, όσο δύσκολες και να είναι οι καιρικές συνθήκες, σε αργίες και γιορτές, ακόμα και πολύ αργά το βράδυ, οι ντελιβεράδες τρέχουν ασταμάτητα για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των πελατών, αδιαμαρτύρητα, γιατί «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο», πολλές φορές και με κίνδυνο της ζωής τους.
Είναι από τα πιο δύσκολα επαγγέλματα, παρ' ότι για τον πιο πολύ κόσμο δεν είναι παρά «μια βόλτα με το μηχανάκι». Οι κίνδυνοι πολλοί, ατυχήματα, ληστείες, όλες οι κακουχίες του δρόμου, η αγενής συμπεριφορά των οδηγών, οι ατελείωτες ώρες πάνω στο μηχανάκι που δημιουργούν μυοσκελετικά προβλήματα.
Οι ντελιβεράδες δεν έχουν μεγάλη προϊστορία, είναι μια δουλειά που άνθησε τα τελευταία χρόνια με την έκρηξη των φαγάδικων, που τη βρίσκεις εύκολα γιατί πάντα υπάρχει ζήτηση (το μόνο «προσόν» που χρειάζεται είναι να έχεις μηχανάκι), που ξεκινάει ως δουλειά ανάγκης, αλλά μπορεί να γίνει μόνιμη, διότι «ουδέν μονιμότερο του προσωρινού», όπως λέει και ο Σταμάτης, 26 χρονών, ο οποίος την είδε ως μια ευκαιρία για να αυξήσει το εισόδημά του.
Το μαγαζί κλείνει για δέκα μέρες τον Δεκαπενταύγουστο, τις οποίες δεν πληρωνόμαστε. Τις αργίες δουλεύουμε φουλ και πληρωνόμαστε όπως μια κανονική μέρα, για το βραδινό, μετά τις δέκα το βράδυ, δεν το αναφέρω καν.
«Εργάζομαι 9 μήνες στον τομέα του delivery. Τη δουλειά τη βρήκα μόνος μου ψάχνοντας στη γειτονιά, γιατί παντού πλέον ζητάνε delivery, και την κάνω από επιλογή, σαν δεύτερη δουλειά, για ένα έξτρα εισόδημα. Είναι αδύνατο να ζήσεις με τα λεφτά της μίας δουλειάς. Παράλληλα, δουλεύω και σε ένα σούπερ-μάρκετ και, ανάλογα με τις βάρδιες, τις βολεύω και τις δύο δουλειές.
Είναι σκληρή δουλειά. Θέλει αντοχή και υπομονή, γιατί είσαι όλη την ώρα στον δρόμο και έχεις να αντιμετωπίσεις δεκάδες απρόσεκτους οδηγούς που μπορεί να σε "φάνε" ανά πάσα στιγμή και πρέπει να έχεις τα μάτια σου δεκατέσσερα.
Η πιο μεγάλη δυσκολία που αντιμετωπίζω κάθε μέρα είναι ο μεγάλος όγκος παραγγελιών. Πολλές βραδιές δεν προλαβαίνω να ξεκουραστώ ούτε πέντε λεπτά και μετά από έξι συνεχόμενες ώρες πάνω στο μηχανάκι "πιάνεται" η μέση μου.
Τον χειμώνα είναι πολύ πιο δύσκολα τα πράγματα, γιατί κάνει κρύο και βρέχει. Ο συνδυασμός των δύο αυτών μπορεί να σε σκοτώσει. Πρέπει να ντυθείς καλά για να προστατευτείς και να έχεις και ρούχα να αλλάζεις, γιατί η δυνατή βροχή σε κάνει μουσκίδι, ό,τι και να φοράς.
Πολλές φορές οι οδηγοί είναι εχθρικοί απέναντι σε ένα μηχανάκι, αλλά εκτός δρόμου είναι πιο επικίνδυνη η δουλειά, γιατί μπορεί να παρκάρεις σε ερημικές περιοχές και να σου την "πέσουν" για να σε ληστέψουν. Ως ντελιβεράς είναι σίγουρο ότι κουβαλάς πάνω σου ένα ποσό χρημάτων.
Επίσης, στα σπίτια που πάμε παραγγελίες ποτέ δεν ξέρεις ποιος θα βρίσκεται πίσω από την πόρτα και αν θα είναι περίεργος. Έχω ακούσει πολλές περιπτώσεις που λήστεψαν ντελιβεράδες.
Τα λεφτά σού φτάνουν να ζήσεις αν είσαι μόνος, όχι αν θες να έχεις οικογένεια. Εκτός κι αν αντέχεις να είσαι στους δρόμους 12 και 14 ώρες την ημέρα. Παίρνω 4 ευρώ την ώρα καθαρά, αλλά αλλού μπορείς να βρεις και 3 ευρώ και 5. Εξαρτάται από τον εργοδότη.
Φιλοδώρημα δίνουν περίπου στις μισές παραγγελίες που θα πάω. Το κακό είναι ότι αν η παραγγελία έχει πληρωθεί μέσω κάρτας, όταν την πας δεν σου αφήνουν τίποτα. Συνήθως μου λένε ένα "καληνύχτα" και φεύγω.
Επίσης, αν η παραγγελία έχει στρογγυλό πόσο, π.χ. 10 ευρώ, πάλι δεν θα σου αφήσουν φιλοδώρημα, ενώ αν είναι 9,50 ευρώ, θα σου πουν "τα 50 λεπτά δικά σου". Το μεγαλύτερο tip που έχω πάρει είναι 5 ευρώ από μια παρέα πιτσιρικάδων που είχαν πάρτι. Με κάλεσαν κιόλας!
Είμαι ασφαλισμένος, γιατί τα μεγάλα μαγαζιά, όπως αυτό που δουλεύω, φοβούνται πολύ τους ελέγχους.
Το μαγαζί κλείνει στις 12 το βράδυ, άρα τελειώνω λίγο μετά, αλλά στις αργίες δουλεύω φουλ, όπως και τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου. Ο κόσμος, άλλωστε, δεν σταματάει ποτέ να τρώει.
Δεν γνωρίζω αν υπάρχει κάποιο σωματείο ή φορέας που μπορεί να με βοηθήσει αν υπάρχει πρόβλημα, δεν το έχω ψάξει, ξέρω όμως ότι υπάρχει η επιθεώρηση εργασίας.
Η συμπεριφορά των Αθηναίων εξαρτάται από το πόσο γρήγορα ή αργά θα τους πας την παραγγελία. Αν την πας κομπλέ, χωρίς λάθη και χωρίς καθυστέρηση, τότε είναι ευχαριστημένοι, σου χαμογελούν και φέρονται ευγενικά, αν αργήσει, στραβώνουν και είναι λογικό.
Μου έχει τύχει πολλές φορές να μου μιλήσουν απότομα επειδή καθυστέρησε η παραγγελία, ενώ δεν φταίω. Αν είναι μεγάλος ο όγκος των παραγγελιών, θα αργήσουν, δεν γίνεται να πετάξω για να τις προλάβω όλες. Γενικά, όμως, αν είσαι χαμογελαστός και τυπικός, συμπεριφέρονται κι αυτοί το ίδιο.
Λίγη ανθρωπιά δεν θα έβλαπτε κανέναν, υπάρχει ένας άνθρωπος εκεί έξω που βγαίνει στον δρόμο είτε έχει κρύο, είτε ζέστη, είτε βροχή, για να σου φέρει να φας επειδή βαριέσαι να πας εσύ στο μαγαζί. Το λιγότερο που έχεις να κάνεις είναι να είσαι ευγενικός απέναντί του, όπως θα ήσουν απέναντι σε οποιονδήποτε άνθρωπο...
Η πιο περίεργη ιστορία που έχω ζήσει είναι η παραγγελία που πήγα κάποια φορά σε μια πολυκατοικία. Ήταν στον δεύτερο όροφο. Χτυπάω το κουδούνι, η κυρία βγαίνει στο μπαλκόνι, μου κατεβάζει ένα καλάθι με σκοινί και μου λέει "βάλε την παραγγελία εδώ, δεν θέλω να ανέβεις στο σπίτι".
Της είπα να μου βάλει πρώτα τα λεφτά στο καλάθι για να είμαι σίγουρος ότι θα με πληρώσει κι έτσι παρέλαβε την παραγγελία με τον παλιό καλό τρόπο.
Υπάρχουν και πελάτισσες που μου την "πέφτουν", αλλά πάντα με χιούμορ και σε νορμάλ πλαίσιο, δεν με έχουν κάνει να αισθανθώ άβολα. Συνήθως μου λένε "έλα να πιεις ένα ποτήρι νερό, κάτσε λίγο", και την επόμενη φορά ζητάνε εμένα να κάνω το delivery.
Πάντα, όμως, είμαι τυπικός. Σε κάποιες πλούσιες περιοχές της Αθήνας μου έχει τύχει να με κοιτάνε κάπως περίεργα, γιατί σίγουρα δεν θα έκαναν ποτέ αυτήν τη δουλειά».
Ο Μάριος είναι 27 χρονών και κάνει delivery 6 ώρες την ημέρα, μετά την πρωινή δουλειά του.
«Τη δουλειά αυτή την κάνω εδώ και περίπου δύο χρόνια, σαν συμπληρωματικό εισόδημα, γιατί οι αποδοχές από τη βασική δουλειά δεν επαρκούσαν για τις υποχρεώσεις που υπήρχαν.
Δεν ήταν δύσκολο να τη βρω, λίγο-πολύ παντού ζητάνε διανομείς τον τελευταίο καιρό. Κάνω delivery περίπου 30 ώρες την εβδομάδα. Τα ωράρια είναι κυρίως βραδινά, από τις 7 μέχρι τη μία-μιάμιση, ανάλογα με την ημέρα. Τα Σαββατοκύριακα δεν μπορείς να πάρεις ρεπό για κανέναν λόγο.
Σαφώς η χειρότερη περίοδος για να δουλεύεις διανομή είναι οι χειμερινοί μήνες. Το κρύο είναι πολύ δυσκολότερο από τη ζέστη όταν είσαι στον δρόμο και σε διαρκή κίνηση.
Η μετακίνηση μέσα στη βροχή είναι από τα χειρότερα που μπορούν να σου συμβούν, το να βραχείς και να πρέπει να πας στο σπίτι σου να αλλάξεις ρούχα. Πάντα φοβάμαι όταν κουβαλάω πάνω μου χρήματα, ακόμα και λίγα, γιατί όλο και πιο συχνά ακούμε ότι κάποιος διανομέας δέχτηκε επίθεση από αγνώστους, φεύγοντας από κάποιο σπίτι.
Μια φορά μου την έπεσαν Τσιγγάνοι με ένα Smart σε φανάρι, λέγοντάς μου διάφορα. "Έκαψα" το μηχανάκι κι έφυγα δίχως να κοιτάξω πίσω!
Υπάρχουν πελάτες που δίνουν πάντα φιλοδώρημα και πελάτες που δεν δίνουν ποτέ. Είναι στον άνθρωπο ξεκάθαρα, δεν έχει να κάνει με την οικονομική κατάσταση. Οπότε, τα 50 λεπτά που θα δώσει δεν είναι τεράστια επιβάρυνση.
Το μεγαλύτερο ποσό που έχω πάρει είναι 3 ευρώ για μια παραγγελία που πήραμε στις 12:45 τη νύχτα, ενώ κλείναμε στη μία, και έπρεπε να διανύσω απόσταση ενάμισι χιλιομέτρου.
Δεν είμαι ασφαλισμένος για όλες τις ώρες που δουλεύω. Για την ακρίβεια, ούτε για τις μισές. Μου βάζει ένα γελοίο ποσό στην τράπεζα κάθε μήνα για να φαίνεται ότι με πληρώνει και τα υπόλοιπα τα παίρνω στο χέρι.
Εκτός από διανομή, αν δεν έχω δουλειά, γεμίζω τα ψυγεία με αναψυκτικά και ποτά. Το μαγαζί κλείνει για δέκα μέρες τον Δεκαπενταύγουστο, τις οποίες δεν πληρωνόμαστε.
Τις αργίες δουλεύουμε φουλ και πληρωνόμαστε όπως μια κανονική μέρα, για το βραδινό, μετά τις δέκα το βράδυ, δεν το αναφέρω καν.
Για να είμαι ειλικρινής, δεν έχω ψάξει να βρω κάποιον φορέα να με βοηθήσει κι αυτό γιατί το αφεντικό λέει πως δεν χρειάζεται να μπλέκουμε τρίτους στην επιχείρηση και πως αν χρειαστώ κάτι να του το πω.
Η συμπεριφορά του κόσμου είναι σε γενικές γραμμές από καλή έως παγερή και αδιάφορη. Βεβαίως, υπάρχουν και οι περιπτώσεις με κομπλεξικούς ανθρώπους που ψάχνουν απεγνωσμένα να επιβληθούν σε κάποιον πιο αδύναμο.
Ένα βράδυ κάποιος πελάτης που ήταν σχετικά τακτικός άρχισε να φωνάζει όταν του πήγα την παραγγελία ότι την προηγούμενη φορά είχαμε αλλάξει σάλτσα στο προϊόν και τα έβαλε μαζί μου λες κι εγώ την έφτιαξα.
Είναι δύσκολο να το χειριστείς, πρέπει να είσαι όσο πιο ευγενικός και ανεκτικός μπορείς, γιατί δεν ξέρεις πώς μπορεί να αντιδράσει ο πελάτης.
Μια άλλη φορά, μια πελάτισσα, η οποία είχε παραγγείλει δύο πίτσες, πλήρωσε με πενηντάρικο και, αφού έγινε η συναλλαγή, μου έδωσε κάτι ψιλά που τα είχε έτοιμα από πριν.
Ντράπηκα να τα δω μπροστά της, της είπα ευχαριστώ και έφυγα. Καθώς κατέβαινα τα σκαλιά είδα ότι ήταν εννιά λεπτά σε κέρματα του ενός λεπτού!
Το πιο περίεργο περιστατικό που έχω αντιμετωπίσει είναι να πάω δώδεκα πίτσες σε ένα πάρτι παιδιών γυμνασίου ή λυκείου, όπου με το που μου άνοιξαν την πόρτα έπεσαν καταπάνω μου τρεις μεθυσμένοι έφηβοι, μου άρπαξαν κυριολεκτικά τις πίτσες μέσα από τα χέρια και μετά έκαναν τους παλαβούς, έλεγαν ότι δεν είχαν να πληρώσουν και ότι θα τα έφερναν την επόμενη μέρα από το μαγαζί.
Όσο πιο εύποροι είναι οι άνθρωποι, τόσο πιο μεγάλο κόμπλεξ ανωτερότητας έχουν. Δουλεύω κυρίως Περιστέρι και Πετρούπολη, αλλά έχω πάει και σε σπίτια πιο πλούσια, όπου οι άνθρωποι μου φώναζαν "έλα δω, κούριερ"!
Λίγη ανθρωπιά δεν θα έβλαπτε κανέναν, υπάρχει ένας άνθρωπος εκεί έξω που βγαίνει στον δρόμο είτε έχει κρύο, είτε ζέστη, είτε βροχή, για να σου φέρει να φας επειδή βαριέσαι να πας εσύ στο μαγαζί. Το λιγότερο που έχεις να κάνεις είναι να είσαι ευγενικός απέναντί του, όπως θα ήσουν απέναντι σε οποιονδήποτε άνθρωπο...».
Τους ρωτάω αν υπάρχει κάποιος κώδικας που να χρησιμοποιούν μεταξύ τους για να ενημερώσουν τους άλλους ντελιβεράδες για τη συμπεριφορά συγκεκριμένων πελατών, όπως το αυτοκόλλητο με το «Γ» που βάζουν οι ντελιβεράδες της Θεσσαλονίκης δίπλα σε κάποια κουδούνια –κυρίως γραφείων- για να δείξουν ότι οι άνθρωποι εκεί δεν αφήνουν φιλοδώρημα (όπου Γ=γύφτος). Δεν ξέρει κανείς κάτι τέτοιο. «Το μόνο που κάνουμε είναι να στέλνουμε μήνυμα ο ένας στον άλλον ότι βγήκε το ΙΚΑ» λέει ο Νίκος.
Ο Νίκος είναι 33 χρονών, παντρεμένος, με δύο παιδιά. «Τη δουλειά αυτή την κάνω εδώ και τέσσερα χρόνια και ήταν και επιλογή και ανάγκη. Δουλεύω 8-9 ώρες την ημέρα, αλλά η σύμβαση είναι τετράωρη και είμαι ασφαλισμένος μόνο για το 4ωρο. Δεν παίρνω κανένα επίδομα, ο μισθός μου, ανάλογα με τις εργάσιμες, είναι 600-700 ευρώ τον μήνα, έχω ζήσει και με λιγότερα.
Πρόσφατα πήρα και μια μικρή αύξηση, 30 λεπτά την ώρα, από 3,80 ευρώ, τώρα παίρνω 4,10. Φιλοδωρήματα αφήνουν περίπου οι μισοί, από 10 μέχρι 50 σεντς, το πιο μεγάλο που έχω πάρει είναι 5 ευρώ. Και είναι πάρα πολλά.
Υπάρχουν και πελάτισσες που μου την "πέφτουν", αλλά πάντα με χιούμορ και σε νορμάλ πλαίσιο, δεν με έχουν κάνει να αισθανθώ άβολα. Συνήθως μου λένε "έλα να πιεις ένα ποτήρι νερό, κάτσε λίγο", και την επόμενη φορά ζητάνε εμένα να κάνω το delivery. Πάντα, όμως, είμαι τυπικός.
Η κανονική μου δουλειά είναι ηλεκτρολόγος εγκαταστάσεων. Νόμιζα ότι ήταν επικίνδυνη δουλειά, επειδή ήμουν σε οικοδομές και στις ταράτσες, αλλά όταν σταμάτησα να δουλεύω ηλεκτρολόγος και άρχισα να κάνω delivery, κατάλαβα ότι είναι ακόμα πιο επικίνδυνη.
Θα έπρεπε να παίρνουμε βαρέα και ανθυγιεινά, γιατί είμαστε για ώρες πάνω στο μηχανάκι. Εισπνέουμε πολύ καυσαέριο, αλλά και ο δρόμος είναι ζούγκλα.
Κινδυνεύουμε καθημερινά από απρόσεκτους οδηγούς και από τις κακές καιρικές συνθήκες. Πολύ συχνά ακούς για ατυχήματα που συμβαίνουν σε ντελιβεράδες. Έχουμε χάσει γνωστούς και φίλους. Πριν από έναν μήνα στην Πεύκη σκοτώθηκε ένας ντελιβεράς, νέο παιδί που δούλευε σε πιτσαρία. Είχε πολλά μποφόρ και ο αέρας τον έριξε με το μηχανάκι σε μια κολόνα.
Κινούμαι κυρίως στο Μαρούσι και στον κόσμο βλέπεις τα πάντα, χαρούμενους, αδιάφορους, γκρινιάρηδες, τσιγκούνηδες που μετράνε και το σεντ. Μου έχουν συμβεί διάφορα, πολλές φορές ο κόσμος έχει τα δικά του και ξεσπάει πάνω σου.
Μια μέρα πήγα καφέδες σε έναν τύπο σε μια εταιρεία και επειδή είχε λερωθεί λίγο το καπάκι από το φρέντο πήρε τηλέφωνο στο μαγαζί και είπε ότι μου έπεσαν οι καφέδες».
Ο Σάββας ξεκίνησε να δουλεύει ως ντελιβεράς για να βοηθήσει τον πατέρα του και συνεχίζει να κάνει την ίδια δουλειά μετά από 6 χρόνια.
«Έχω τελειώσει Διοίκηση Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας στο ΤΕΙ Αθήνας και το delivery ήταν λύση ανάγκης, η καλύτερη τη δεδομένη χρονική στιγμή.
Κατά καιρούς, το ωράριο αλλάζει βάσει των δικών μου αναγκών. Τα πράγματα, όσο περνάνε τα χρόνια, γίνονται όλο και χειρότερα. Κατά μέσο όρο, αυτά τα έξι χρόνια δουλεύω 8 ώρες την ημέρα.
Οι περισσότεροι που μας βλέπουν πιστεύουν ότι είναι εύκολη δουλειά, νομίζουν ότι πάμε μια βόλτα με το μηχανάκι, αλλά, εκτός από τα καιρικά φαινόμενα και τους κινδύνους, κρύο τον χειμώνα, ζέστη το καλοκαίρι, όλο τον χρόνο έχεις να αντιμετωπίσεις την γκρίνια των πελατών. Και η γκρίνια μεγαλώνει με την πείνα. Για μένα, το χειρότερο είναι όταν βρέχει. Το κρύο και η ζέστη αντέχονται, οι κίνδυνοι της βροχής είναι κάτι που με τρομάζει.
Ο μισθός δεν είναι καλός, αλλά ευτυχώς υπάρχουν τα φιλοδωρήματα. Δεν δίνουν όλοι και δεν είναι στάνταρ τα tips, παίζει ρόλο το πόσες ώρες δουλεύεις και το πελατολόγιο του κάθε μαγαζιού, αν οι πελάτες σε γνωρίζουν, αφήνουν κάτι παραπάνω. Τριακόσια ευρώ βγαίνουν άνετα. Το μεγαλύτερο tip που έχω πάρει είναι 7 ευρώ.
Είμαι ασφαλισμένος στο ΙΚΑ και κάνω μόνο delivery. Αυτό, βέβαια, από μαγαζί σε μαγαζί αλλάζει, αρκετοί ντελιβεράδες βοηθάνε και σε άλλες δουλειές. Το μαγαζί μας κλείνει μόνο Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά και τις μέρες του Πάσχα. Τις υπόλοιπες αργίες δουλεύεις κανονικά.
Οι περισσότεροι πελάτες σε σέβονται, αρκεί να μην τους αφήσεις να πεινάσουν. Η ποιότητα των πελατών αλλάζει με τη γειτονιά και συνήθως τους κρίνουμε βάσει των tips. Από τις καλύτερες περιοχές που έχω καλύψει είναι το Φάληρο και ο Άγιος Δημήτριος και από τις χειρότερες η Δάφνη και ο Νέος Κόσμος.
Το πιο περίεργο περιστατικό που μου έχει συμβεί είναι να μου την πέσει στεγνά ένας άντρας, φέρνοντάς με σε πολύ δύσκολη θέση.
Δεν θέλει πολύ μυαλό για να καταλάβει κάποιος τις δυσκολίες που περνάμε και τι μπορεί να μας συμβεί προκειμένου να μη σηκωθεί από τον καναπέ του κάποιος και να φάει στο σπίτι του. Θα τον συμβούλευα να μη μας βλέπει σαν υπηρέτες και να έρθει για λίγο στη θέση μας...».
Εικονογράφηση: Luca de Salvia / LiFO
Ιnfo
Την Πέμπτη 11 Απριλίου οι διανοµείς, οι κούριερ και οι εξωτερικοί υπάλληλοι (οι επαγγελµατίες οδηγοί δικύκλου) απεργούν με αιτήματα το εταιρικό δίκυκλο, τα μέσα ατομικής προστασίας, ένσημα βαρέα και ανθυγιεινά και την ενιαία ειδικότητα. Τους τελευταίους δύο μήνες έχουν χάσει τη ζωή τους έξι ντελιβεράδες σε εργατικά «ατυχήµατα», ενώ τον Δεκέµβριο του 2018 δύο συνάδελφοί τους ξυλοκοπήθηκαν από τους εργοδότες τους.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
