Τώρα απευθύνομαι σε σένα, ξάδερφε μου Ρ. Η μάνα σου στενοχωριέται και ρωτάει συνεχώς πότε θα επιστρέψεις, όμως κατά τα άλλα όλοι είμαστε καλά εκτός από τον ξάδερφο Τζ., το γιο της θείας Ν., που υποφέρει από αιμορροΐδες κι ο κουρέας τού συνέστησε θεραπεία να καθίσει πάνω σε φρέσκο χιόνι.
Δεν ξέρω ποιο νέο να σου πρωτογράψω. Θα ξεκινήσω με τα επαγγελματικά. Δε νομίζω ότι θα φτουρήσει εδώ στη Βερόνα η δουλειά που μου ανέθεσες. Αν και δε γνωρίζω πολλά πράγματα από ρούχα, στην έρευνα αγοράς που έκανα διαπίστωσα πως λίγοι πλέον προτιμούν τήβεννο μέχρι τον ποδόγυρο. Οι μοντέρνοι ευγενείς προτιμούν το κοντό παντελόνι φουφούλα. Δεν ξέρω τι φοριέται εκεί στο Ρότερνταμ, εδώ πάντως λίγα κομμάτια θα καταφέρεις να πουλήσεις. Γιατί δεν ασχολείσαι ξανά με τα πουκάμισα; Είναι κάτι κλασικό και μάλιστα, τώρα που γέμισε η Ευρώπη προτεστάντες, φοριέται πολύ το μονόχρωμο.
Όσον αφορά τα χρέη σου προς τους Φλωρεντινούς τραπεζίτες, δεν έχει αλλάξει κάτι. Έμαθαν ότι με όρισες διαχειριστή της περιουσίας σου και κάθε λίγο και λιγάκι μού στέλνουν ειδοποιήσεις με ταχυδρομικά περιστέρια. Όχι τίποτ' άλλο, μου έχουν καταχέσει και την άμαξα (τα περιστέρια, όχι οι τραπεζίτες). Επειδή το έσκασες από τη Βερόνα, δε σημαίνει ότι θα γλιτώσεις και τη δίκη. Τα κτήματά σου παραμένουν εδώ, βορά στις ορέξεις τους. Θα πρέπει να ορίσεις κάποιο δικηγόρο για να κερδίσεις έστω μια πίστωση χρόνου. Διαφορετικά θα σου δημεύσουν ό,τι ακίνητη περιουσία έχεις και, αν τους τσιγκλίσεις και λίγο, μπορούν να σου πασάρουν και κανένα ληξιπρόθεσμο συγχωροχάρτι και άντε μετά να βγάλεις άκρη με τους Ιησουίτες.
Μια που μίλησα για ακίνητα, ο πεθερός σου απαιτεί να του επιστρέψεις τα κτήματα που σου έγραψε και όλο το ποσό από τα γαμήλια γλέντια. Προσπαθεί μάλιστα εδώ και καιρό να πείσει τον επίσκοπο να ακυρώσει το γάμο σας, χωρίς όμως ακόμη αποτέλεσμα.
Όσον αφορά τα δικά μου νέα, δεν έχει πάψει να με βασανίζει ο έρωτάς μου για εκείνη, θυμάσαι για ποια μιλώ. Ελπίζω ότι όλη αυτή η ιστορία θα έχει αίσιο τέλος, γιατί δεν ξέρω κι εγώ τι θα κάνω!... Αυτά για την ώρα, αγαπημένε μου ξάδερφε. Να είσαι καλά και περιμένω οπωσδήποτε την απάντησή σου.
Με αγάπη, Μπ.
Ρότερνταμ, 4 Οκτωβρίου 1588
Ξάδερφε Μπενβόλιο,
ελπίζω το γράμμα μου αυτό να σε βρίσκει καλά. Ο φίλος σου ο Πετρώνιος αποδείχθηκε αξιόπιστος και δε χρειάζεται στο εξής να παίρνεις τόσες προφυλάξεις. Με διαβεβαίωσε πως το δρομολόγιό του είναι ασφαλές και ότι οι μόνοι ίσως κίνδυνοι που μπορεί να απαντήσει στην πορεία του είναι μερικές φουρτούνες στον Ατλαντικό, καμιά συμπλοκή με πειρατές, άντε και κάνα αντάμωμα με την Ισπανική Αρμάδα του Φιλίππου Β'.
Πέρασαν μήνες από τα τελευταία σου νέα και στο μεταξύ συνέβησαν πολλά. Εγώ κι ο συνέταιρός μου εγκαταλείψαμε τις τηβέννους, αλλά ακόμα δεν αποφασίσαμε σε τι είδους ένδυμα θα στραφούμε. Ακούγονται φήμες ότι αλλάζουμε εποχή. Στο εξής θα ονομάζεται Μπαρόκ και θα φορεθεί πολύ το επιβλητικό ρούχο, με μεγαλοπρεπή γραμμή και συναισθηματικά κοψίματα.
Οι εκβιασμοί από τους Φλωρεντινούς τραπεζίτες δε μ' αφήνουν να ησυχάσω ούτε στιγμή. Μέχρι κι εδώ πάνω με εντόπισαν και μου στέλνουν ραβασάκια. Πρέπει να καταφύγουμε στα μεγάλα μέσα, γι' αυτό ζήτα από τον Πετρούκιο Σάντι να αναλάβει την υπόθεση. Θυμάσαι, εκείνος ο δικηγόρος με τα πεταχτά αυτιά, που είχε κερδίσει την αποζημίωση για τον πύργο της Πίζας. Είναι ακριβός, το ξέρω, αλλά αν κερδίσει το δικαστήριο, θα του γράψω μερικά από τα κτήματά μας.
Όσον αφορά τα ακίνητα του πεθερού μου, πες του ότι παραιτούμαι από τα δικαιώματα τους και ότι ζητώ συγγνώμη για τις πράξεις μου. Σου επισυνάπτω υπογεγραμμένη δήλωση. Ζήτα εκ μέρους μου συγγνώμη και από εκείνη. Θα περάσει πολύς καιρός μέχρι να αποφασίσω να της γράψω. Μάθε πώς είναι, σε παρακαλώ, και στείλε μου νέα της. Το ξέρω, θα με καταριέται ώσπου να πεθάνει, αλλά δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Δεν άντεχα τη ζήλεια της και τη γκρίνια της μάνας της. Μου έκατσαν και τα χρέη στο κεφάλι – ας όψονται οι πόλεμοι με αυτούς τους κρετίνους τους προτεστάντες. Εσύ στη θέση μου θα έκανες κάτι καλύτερο; Μόλις καταφέρω κι ανασάνω, θα τους στείλω, πες τους, όλα τα χρωστούμενα, ακόμα και για τις μπομπονιέρες.
Ο επίσκοπος είναι δύσκολος άνθρωπος και δύσκολα θα δεχτεί να ακυρώσει το γάμο μας. Το ζήτημα είναι πότε επιτέλους ο Άγιος Πατέρας στη Ρώμη θα επιτρέψει το διαζύγιο. Αλήθεια, τόσοι λόγιοι υπάρχουν, έχει πήξει ο τόπος από δαύτους, δεν μπορούν να κάνουν κάτι γι' αυτό; Τι στο καλό, Αναγέννηση έχουμε! Μονάχα «η γη γυρίζει» και πράσινα άλογα; Καλύτεροι δηλαδή είναι οι Γραικοί που τους επιτρέπονται τρεις γάμοι και πάλι δεν τους φτάνουν;
Μετέφερε στη μάνα μου πως είμαι καλά και ότι εδώ στο καπηλειό μαγειρεύουν περίφημα. Ελπίζω να ευόδωσε ο έρωτας σου για την Αντονέλλα και κυρίως να μην έχεις κάνει καμιά βλακεία. Πρόσεξε πολύ, μη βιαστείς, για να μην την πατήσεις σαν κι εμένα!
Σε χαιρετώ για την ώρα, ξάδερφέ μου, κι ελπίζω το γράμμα να φτάσει γρήγορα στον προορισμό του.
Ρωμαίος Μοντέγος
Βερόνα, (σβησμένη ημερομηνία)
Ξάδερφε Ρωμαίε,
καταρχάς σου ανακοινώνω περιχαρής ότι προ ημερών η Αντονέλλα γέννησε το δεύτερό μου γιο. Σκέφτομαι μάλιστα να προτείνω στο φίλο μας το Μερκούτιο να γίνει νονός του. Θαρρώ πως μάταια περιμένεις την ακύρωση του γάμου σου. Ο καινούριος επίσκοπος δε θέλει να ακούσει κουβέντα, πόσο μάλλον ο Άγιος Πατέρας στη Ρώμη. Να ξέρεις πως όλα αυτά τα χρόνια οι λόγιοι προσπαθούν να τον πείσουν να αλλάξει στάση ως προς τα διαζύγια χωρίς αποτέλεσμα. Ούτε ο ίδιος ο Μακιαβέλι δεν τα κατάφερε, παρόλο που έβαλε κάθε μέσο για να πετύχει το σκοπό του. Αν θες τη συμβουλή μου, καλύτερα θα έκανες να αφήσεις τους εγωισμούς και να επιστρέψεις κοντά στη σύζυγό σου την Ιουλιέτα.
Δεν ξέρω αν σε ενημέρωσαν εκεί πάνω, οι Φλωρεντινοί έστειλαν εξώδικο για τα απλήρωτα δάνεια. Δεν καταλαβαίνουν τίποτα από διεθνείς κρίσεις. Ίσα ίσα που αποδίδουν αποκλειστική ευθύνη σε εσένα για την καθυστέρηση των δόσεων. Τώρα που έχουμε Αναγέννηση, λένε, έγινες κι εσύ ένας Homo Universalis και επομένως δεν καθορίζει ο Θεός το πεπρωμένο σου αλλά εσύ ο ίδιος.
Ο πατέρας της Ιουλιέτας αποδέχτηκε τη συγγνώμη σου. Τακτοποίησε όλα τα κτηματικά ζητήματα και όσον αφορά τα υπόλοιπα χρωστούμενα, λέει, χάρισμά σου. Η ίδια η Ιουλιέτα, μόλις της ανέφερα το όνομά σου, μου πέταξε μερικά πιάτα κι ένα πέτυχε τον πατέρα Λαυρέντιο στο κεφάλι. Έχει επιστρέψει στο σχολείο της, αλλά δεν πολύπροσέχει στο μάθημα. Είναι αφηρημένη και όλη την ώρα σκαλίζει το θρανίο. Στα οικοκυρικά και τη φροντίδα αρσενικού διαδόχου τα πάει χάλια, κάπως καλύτερες επιδόσεις έχει στο ιπποτικό μυθιστόρημα και τη χημεία.
Εσύ πώς τα βγάζεις πέρα; Συνεχίζεις και ασχολείσαι με το ρούχο; Ένας φίλος μου που κυκλοφορεί στην πιάτσα μού πρότεινε να ασχοληθώ με το εμποριο κουρτινών. Τώρα που εφευρέθηκε το κάπνισμα, οι κουρτίνες κιτρινίζουν συχνότερα και υπάρχει ζήτηση.
Όλοι εδώ είμαστε πολύ καλά και κυρίως η μάνα σου. Αποφάσισε να ακολουθήσει τις νέες τάσεις της μόδας κι άρχισε να πλέκει ένα Μπαρόκ σεμεδάκι. Ασχολείται εδώ και μήνες και μέχρι στιγμής το έχει φτάσει στα τέσσερα μέτρα.
Ελπίζω ο γιος του Πετρώνιου, τώρα που άρχισε να εμπορεύεται παστά ψάρια, να φανεί πιο συνεπής στους χρόνους του σε σχέση με τον πατέρα του, ώστε να μπορούμε να ανταλλάσουμε τα νέα μας πιο συχνά. Να είσαι πάντα υγιής και ακμαίος.
Με αγάπη, Μπενβόλιο
Ρότερνταμ, 29 Ιουνίου 1593
Ξάδερφε Μπενβόλιο,
ο γιος του Πετρώνιου αποδείχθηκε πράγματι πιο συνεπής στους χρόνους του σε σχέση με τον πατέρα του, παρόλο που τα ψάρια που έφερε μπήκαν στο μουσείο φυσικής ιστορίας.
Όσον αφορά τις δικές μου υποθέσεις, δεν άλλαξαν και πολλά πράγματα από την τελευταία φορά που επικοινωνήσαμε. Το μόνο καινούριο αφορά την ενασχόλησή μου με το θέατρο. Έχοντας αφηγηθεί την ιστορία μου στα τοπικά ολλανδικά μεσα, ο ατζέντης κάποιου νεαρού Άγγλου συγγραφέα με πλησίασε και μου πρότεινε να την κάνουμε θεατρικό έργο. Ίσως σε αυτούς εκεί πάνω τέτοιες ιστορίες να πιάνουν τόπο. Στην πατρίδα μας, αντίθετα, ποιος θα ενδιαφερόταν για δύο ανηλίκους που κλέφτηκαν, ξεκίνησε κόντρα μεταξύ των οικογενειών, βάλαμε τους υπηρέτες να σκοτωθούν μεταξύ τους, ο πρίγκιπας ανέβαλε τις διαπραματεύσεις με τη Βενετία για να ασχοληθεί με το δικό μας ζήτημα κλπ.; Πόσο μάλλον που η δική μου ιστορία κατέληξε σε διαζύγιο εν αναμονή.
Περιμένω από μήνα σε μήνα το συγγραφέα να καθίσουμε μαζί στο καπηλειό, να τα βάλουμε κάτω και να δουλέψουμε την ιστορία από την αρχή βάζοντας λίγη σάλτσα. Ξέρεις, ο πατέρας της κοπέλας να μένει ανένδοτος ως το τέλος, να προσθέσουμε μια ντουζίνα ακόμα μονομαχίες, ματζούνια για εικονικούς θανάτους, παρεξηγήσεις, δηλητήρια, αυτοκτονίες, τέτοιου είδους πράγματα πιασιάρικα.
Προσωπικά θα ήθελα η ιστορία να εκτυλίσσεται καμιά διακοσαριά χρόνια παλιότερα, τότε που όλα ήταν πιο ρομαντικά και ιπποτικά – όχι τώρα που την ζητάς σε γάμο και σε ρωτάει αν έχεις μπάρμπα τραπεζίτη. Δεν ξέρω πώς σου φαίνονται όλα τούτα.
Όσο για τα ονόματα, ο ατζέντης μού υποσχέθηκε ότι στο έργο θα είναι όλα αλλαγμένα. Ούτε το δικό σου θα αναφέρεται ούτε του Μερκούτιου ούτε του κόμη Πάρη ούτε της Ιουλιέτας ούτε καν του πατέρα Λαυρέντιου (θα βάλω κι εκείνον στην ιστορία, όπου θα μας παντρεύει τζάμπα κι όχι να μας ζητάει όπως τότε ένα κάρο φιορίνια!). Ελπίζω να ευοδώσει η συνεργασία μας για να ανασάνω λίγο οικονομικά. Τα λεφτά σιγά σιγά μου τελειώνουν κι έχω πήξει στις πατάτες με μαγιονέζα. Σε παρακαλώ μόνο αυτές μου τις επαφές να μην τις αναφέρεις πουθενά στη Βερόνα, γιατί μπορεί να προκύψουν, όπως καταλαβαίνεις, διάφορες παρεξηγήσεις. Για τις υπόλοιπες υποθέσεις πες στο δικηγόρο Σάντι να τις διαχειριστεί εν λευκώ, του έχω απόλυτη εμπιστοσύνη. Αν υπάρξει καμιά σημαντική εξέλιξη, ενημέρωσέ με.
Σε ασπάζομαι, ξάδερφέ μου, κι εύχομαι να υγιαίνεις εσύ και η οικογένειά σου.
Ρωμαίος
Βερόνα, 3 Απριλίου 1594
Ρωμαίε,
ελπίζω αυτό το γράμμα να φτάσει σύντομα στα χέρια σου. Απείλησα το γιο του Πετρώνιου ότι αν καθυστερήσει, δεν πρόκειται να ξαναγοράσω μπακαλιάρο από εκείνον ούτε εγώ ούτε καμιά άλλη δεσποσύνη της Βερόνας. Αν έχει απομείνει ακόμα άρωμα στο γράμμα τούτο, καλά θα μάντεψες ότι είμαι εκείνη που έδινες αιώνιους όρκους πίστης και αγάπης, εκείνη που δε λογάριαζες ούτε τα πλούτη της ούτε τους νευρικους συγγενείς της, εκείνη που για χάρη της ξέκοψες από πολλούς φίλους σου και μονομάχησες με άλλους τόσους.
Ο ξάδερφός σου Μπενβόλιο μού μετέφερε τα νέα σου από τα ολλανδικά λιμάνια. Η αντίδρασή μου ήταν κάπως θερμή, αλλά όλοι γνωρίζουν τι τράβηξα από την εποχή του χωρισμού μας. Ο παπα-Λαυρέντιος με συγχώρεσε για το πιάτο που έφαγε, εκτός που με έβαλε να νηστέψω μια βδομάδα και να του σφουγγαρίσω όλο το ναό και τον προαύλιο χώρο. Εκτιμώ πολύ τη συγγνώμη σου στον πατέρα μου και την παραίτησή σου από τα κτήματα. Από τη μεριά μου δεν ξέρω αν θα μπορέσω ποτέ να σε συγχωρήσω για τη λιγοψυχία σου. Ελπίζω μόνο να τηρήσεις τους γαμήλιους όρκους μας μέχρι να ακυρωθεί ο γάμος. Καλά το διαβάζεις, σε λίγους μήνες θα είσαι και πάλι «ελεύθερος». Πληρώσαμε σχολαστικιστή θεολόγο και μας βρήκε χωρίο στον Άγιο Αυγουστίνο που δικαιολογεί την υπόθεσή μας. Ο επίσκοπος, θέλει δε θέλει, θα αναγκαστεί να συναινέσει. Σύντομα, λοιπόν, θα απαλλαγείς από εμένα και θα μπορέσεις να ζευγαρώσεις εκεί πάνω με όποια φακιδομούρα επιθυμείς.
Ο κύριος λόγος όμως που αποφάσισα να σου γράψω αφορά την ιστορία μας, που θέλεις να πουλήσεις στον Άγγλο συγγραφέα. Πιθανόν να αναρωτιέσαι πού το έμαθα. Άμα ποτίσεις άνδρα με δυο λίτρες γράπα, μια χαρά κελαηδάει και απαντά σε ό,τι κι αν τον ρωτήσεις. Ποσοστά από δικαιώματα δεν πρόκειται να ζητήσω, ξέρεις καλά ότι τα χρήματα με αφήνουν αδιάφορη. Σκέφτηκα απλώς να βάλω κι εγώ το χεράκι μου στην υπόθεση του έργου, γιατί φαντάζομαι ότι σαν άντρες που είστε θα επινοήσετε μια εντελώς πεζή ιστορία. Υποθέτω, λοιπόν, πως θα έχετε βάλει μέσα κόντρες ανάμεσα στα δύο σόγια, λογομαχίες, μονομαχίες και μία κοπέλα που παρακολουθεί τις εξελίξεις αδύναμη να αντιδράσει και παραδομένη στη τραγική (και βαρετή) της μοίρα.
Αποδεκτά όλα τούτα μέχρις ενός σημείου, τέτοια είναι η εποχή, τέτοια θέλει και ο κόσμος. Το έργο όμως δε θα μπορούσε να σταθεί χωρίς σκηνές από τον έρωτα του ζευγαριού... τον έρωτά... Θυμάσαι; Κάτω από το ολόγιομο φεγγάρι, εγώ στη βεράντα να κρύβομαι από τη γκουβερνάντα κι εσύ από κάτω να μου στέλνεις τα φιλιά σου... τα φιλιά σου... Πηδούσες τις μάντρες με τα ανάλαφρα φτερά του έρωτα... έτσι μου έλεγες... Να με θυμάσαι, αν το έργο βγει καλό και ένα πράγμα είναι να μείνει αλησμόνητο στον κόσμο, θα είναι σκηνές σαν και τούτη. Και το τέλος θα πρέπει να είναι σπαραχτικό, να φεύγουν κι οι δυο μαζί για τον άλλον Κόσμο, τραγικά θύματα της μοίρας. Κι εγώ, να ξέρεις, ήμουν έτοιμη να το πιω το δηλητήριο. Εσύ θα το κανες για χάρη μου;... Άλλα τι ρωτάω, παλιές νεανικές τρέλες, τώρα ξέρω να φυλάγομαι, σκέφτομαι με αυτό που οι μοντέρνοι φιλόσοφοι ονομάζουν «λογική», όχι με τα φλογερά μου αισθήματα για σένα... για σένα, Ρωμαίο...
Τέλος πάντων, μην τολμήσεις και αγνοήσεις τις προτάσεις μου, ο μπαμπάς έχει σημαντικές φιλίες και στην αγγλική αυλή!
Και κάτι τελευταίο. Δε μένω πια στη Βερόνα αλλά στη Μάντοβα. Έστω κι αν υπάρχει μια πιθανότητα να με αναζητήσεις, σε παρακαλώ, μην το κάνεις.
Η σκιά κάτω από τα τελευταία τούτα γράμματα είναι από το δάκρυ μου.
Καλή τύχη στη νέα σου ζωή...
Ιουλιέτα
Υ.Γ. Αχ Ρωμαίο, Ρωμαίο, γιατί να είσαι ο Ρωμαίος; Τόσοι άντρες στον κάμπο, με σένα βρήκα να μπλέξω!...
σχόλια