Τους προβληματισμούς, τις προτάσεις και τις προτεραιότητες της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας για την περίοδο 2024-2029 δημοσιοποίησε ο ΣΕΒ ενόψει των ευρωεκλογών.
Στην ειδική έκδοση που έδωσε στη δημοσιότητα ο ΣΕΒ τονίζεται ότι είναι επιτακτική η ανάγκη να απαντήσουμε στο πώς η Ευρώπη μπορεί να αλλάξει πορεία, ώστε να αντιμετωπιστεί το αυξανόμενο έλλειμα ανταγωνιστικότητας και να ενισχυθεί η αναπτυξιακή της δυναμική με ορίζοντα το 2030. Είναι ενδεικτικό ότι ενώ σε όρους αγοραστικής δύναμης, η οικονομία της ΕΕ το 2008 ήταν 5,8% ισχυρότερη των ΗΠΑ, το 2022 η αμερικάνικη οικονομία είναι ισχυρότερη της ΕΕ κατά 4,7%.
Σύμφωνα με τον ΣΕΒ η κατάσταση σε πολλούς τομείς της επιχειρηματικότητας είναι ανησυχητική καθώς:
- 265 εκ. πολίτες βρίσκονται σε εργασιακή ηλικία το 2022 έναντι πρόβλεψης για μόνο 258 εκ. το 2030.
- Μόλις το 54% των πολιτών της ΕΕ έχει βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Στο 44% για τους άνω των 55 ετών.
- Στο -25% η παραγωγικότητα της ΕΕ έναντι των ΗΠΑ.
- Στο 46% των επιχειρήσεων, η έλλειψη χεριών με ψηφιακές δεξιότητες περιορίζει τις παραγωγικές δυνατότητες.
- Επιδείνωση σε σχέση με το 2018, στα μαθηματικά και λοιπές θετικές επιστήμες.
- 100 μήνες είναι σήμερα ο μέσος χρόνος για τη διερεύνηση παραβάσεων στην ενιαία αγορά, την εξέταση της παράβασης από το ευρωπαϊκό δικαστήριο και την εφαρμογή των αποφάσεων από τα κράτη-μέλη
- 4% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ τα διοικητικά βάρη για τις επιχειρήσεις
- Το 51% της νομοθεσίας δεν αξιολογεί τις επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.
- 25% του ΑΕΠ η βιομηχανία της ΕΕ το 2000 έναντι 16,3% το 2020.
- 75% των επιχειρήσεων της ΕΕ αναφέρει το κόστος ενέργειας ως τη μεγαλύτερη πρόκληση
- €33,5 δισ. είναι το έλλειμα από την εισαγωγή πρώτων υλών στην ΕΕ, παρότι η χρήση ανακυκλωμένων μειώνει την εξάρτηση και αμβλύνει τους κινδύνους διακυμάνσεων τιμών και διαθεσιμότητας πόρων.
Η κατεύθυνση προς το 2030
Όπως επισημαίνεται στην έκδοση σε μια περίοδο, με έντονες γεωπολιτικές προκλήσεις, η επιτυχία της κοινής ευρωπαϊκής προσπάθειας εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το πώς θα ενισχύσουμε πέντε κύριους πυλώνες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, και ειδικότερα:
1. Μια καλύτερη και αποτελεσματικότερη Ενιαία Αγορά, χωρίς υπερ-ρυθμίσεις, με υποδομές που μας διασυνδέουν και με περιφέρειες που αναπτύσσονται ισόρροπα. Η Ενιαία Αγορά παραμένει θεμέλιος λίθος ευημερίας, με την ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων, προϊόντων, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ιδεών να έχει συμβάλει σημαντικά. Μέσω της ειδικής ομάδας Single Market Task Force, η ΕΕ βελτιώνει συνεχώς την εφαρμογή των κανόνων της ενιαίας αγοράς. Ωστόσο, η πρόσφατη έκθεση του Enrico Letta δείχνει ότι μετά από τριάντα χρόνια εφαρμογής η ενιαία αγορά χρειάζεται προσαρμογές. Οι υπερ-ρυθμίσεις, η δυσκαμψία μπροστά στις ταχύτητες της ψηφιακής εποχής και οι καθυστερήσεις στην επίλυση παραβάσεων μειώνουν την ελκυστικότητά της για επενδύσεις.
Ειδικότερα:
100 μήνες είναι σήμερα ο μέσος χρόνος για τη διερεύνηση παραβάσεων στην ενιαία αγορά, την εξέταση της παράβασης από το ευρωπαϊκό δικαστήριο και την εφαρμογή των αποφάσεων από τα κράτη-μέλη.
Επιπλέον €713 δισ. στην οικονομία της ΕΕ μέχρι το 2029 από την άρση ακόμα περισσότερων φραγμών στην ενιαία αγορά.
- Γιατί είναι σημαντικό για την Ελλάδα: Μια δυναμική ενιαία αγορά κινητοποιεί περισσότερες επενδύσεις, ενισχύει την κοινωνική συνοχή και αποτελεί εχέγγυο ανταγωνιστικότητας στις ελληνικές περιφέρειες. Επίσης, δημιουργεί περισσότερη εξωστρέφεια (ειδικά στις ΜμΕ) εντός της ΕΕ λόγω λιγότερης γραφειοκρατίας και ευκολότερης πρόσβασης.
2. Ένα σοκ ρυθμιστικής απλοποίησης και δομικά λιγότερης γραφειοκρατίας, ώστε οι επιχειρήσεις (ειδικά οι ΜμΕ) να μπορούν να λειτουργούν και να επενδύουν σε ένα φιλικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Η εκτεταμένη γραφειοκρατία και η πολυνομία δεν είναι μόνο εθνικό πρόβλημα. Ξεκινούν από τον τρόπο που νομοθετεί η ΕΕ και συμπληρώνεται από τον τρόπο που εφαρμόζεται εθνικά κάθε ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η στρατηγική για μείωση των αναφορών συμμόρφωσης κατά 25% και η Ετήσια Έκθεση Διοικητικών Βαρών μπορούν να συνεισφέρουν στη μείωση της γραφειοκρατίας. Όμως, όπως δείχνει η πρόσφατη έρευνα της BusinessEurope, το πολύπλοκο ρυθμιστικό πλαίσιο στην ΕΕ επιβαρύνει τη λειτουργία των επιχειρήσεων, ειδικά των ΜμΕ, δυσχεραίνοντας την προσέλκυση επενδύσεων, αλλά και τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.
Ενδεικτικά:
4% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ τα διοικητικά βάρη για τις επιχειρήσεις.
1 ως 6 χρόνια για ολοκλήρωση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
850 νέες ρυθμιστικές υποχρεώσεις σε 5.400 σελίδες νομοθεσίας για επιχειρήσεις (2017-2022).
Το 51% της νομοθεσίας δεν αξιολογεί τις επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.
- Γιατί είναι σημαντικό για την Ελλάδα: Παρά τις λύσεις ψηφιακής διακυβέρνησης, η γραφειοκρατία στην Ελλάδα παραμένει σημαντικό πρόβλημα. Η βελτίωση της ποιότητας της νομοθέτησης που προέρχεται από ΕΕ, σε συνδυασμό με μια γενναία μεταρρύθμιση για την πάταξη της γραφειοκρατίας πριν τη δημιουργία της, προσελκύει περισσότερες επενδύσεις και επιταχύνει τις αναπτυξιακές δυνατότητες (ιδιαίτερα των ΜμΕ).
3. Ενίσχυση της επανα-βιομηχάνισης, για περισσότερη ανθεκτικότητα, θέσεις εργασίας σε κέντρα και περιφέρειες, παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και διεθνές εμπόριο. Πρόσφατες πρωτοβουλίες της ΕΕ, όπως τo Green Deal Industrial Plan, το Net Zero Industry Act, το Critical Raw Materials Act, το AI Act αποτελούν θετικά βήματα στην ανάκτηση της βιομηχανικής δυναμικής της ΕΕ. Παρότι δεν διακρίνονται για την τόλμη τους, έρχονται σε μια περίοδο όπου η βιομηχανία -και ιδιαίτερα η ενεργοβόρος- αντιμετωπίζει υπαρξιακό ζήτημα ανταγωνιστικότητας. Το τρίγωνο «ενεργειακό κόστος – κόστος πράσινης μετάβασης – διεθνής ανταγωνιστικότητα» βρίσκεται σε προφανή έλλειψη ισορροπίας, εντείνοντας τον κίνδυνο αποβιομηχάνισης στην ΕΕ. Ανάλογες είναι οι προκλήσεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, με τις καινοτόμες τεχνολογίες να ανοίγουν νέες ανάγκες μετασχηματισμού της παραγωγής.
Ενδεικτικά:
25% του ΑΕΠ η βιομηχανία της ΕΕ το 2000 έναντι 16,3% το 2020.
-66% οι ΑΞΕ στην ΕΕ έναντι +66% στις ΗΠΑ (2019-2021).
-2% οι επενδύσεις εκ του μηδενός (green…eld investments) στην ΕΕ, +19% στις ΗΠΑ.
75% των επιχειρήσεων της ΕΕ αναφέρει το κόστος ενέργειας ως τη μεγαλύτερη πρόκληση.
2,2% του ΑΕΠ οι δαπάνες έρευνας & ανάπτυξης στην ΕΕ, έναντι 3,5% στις ΗΠΑ και 3,3% στην Ιαπωνία.
- Γιατί είναι σημαντικό για την Ελλάδα: Στη χώρα μας, η μεταποίηση έχει δείξει ανθεκτικότητα. Ωστόσο, η μεγέθυνσή της στο 15% του ΑΕΠ μπορεί να επιταχυνθεί με ευρωπαϊκές πολιτικές για ανταγωνιστικές τιμές ενέργειας, πρόσβαση σε πρώτες ύλες, διασυνδέσεις και υποδομές, αποτροπή του κινδύνου διαρροής άνθρακα, προσέλκυση επενδύσεων σε πράσινες και ψηφιακές τεχνολογίες αιχμής.
4. Ενδυνάμωση της αγοράς εργασίας με σύγχρονες γνώσεις και ευελιξία στο εργασιακό περιβάλλον, ώστε άνθρωποι και επιχειρήσεις να προσαρμοστούν στις αλλαγές στην εργασία και τα επαγγέλματα. 17 εκατομμύρια πολίτες ζουν και εργάζονται σε άλλες χώρες της ΕΕ, αξιοποιώντας την ενιαία αγορά που διευρύνει τις επαγγελματικές προοπτικές τους. Παρόλα αυτά, οι επιχειρήσεις αναζητούν νέους τρόπους αύξησης της δεξαμενής διαθέσιμων ταλέντων λόγω της εντεινόμενης δημογραφικής γήρανσης και του σημαντικού χάσματος δεξιοτήτων. Πέρα από τις επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα, οι ελλείψεις καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού οδηγούν σε αύξηση του εσωτερικού ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών-μελών. Επίσης, τα τελευταία 5 χρόνια χαρακτηρίστηκαν από την αυξανόμενη ρύθμιση του εργασιακού περιβάλλοντος σε ζητήματα που αποτελούν παραδοσιακά εθνική αρμοδιότητα. Αυτή η προσέγγιση συχνά δεν έλαβε υπόψη τον αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα της ΕΕ (ειδικά στις ΜμΕ). Ενδεικτικά:
265 εκ. πολίτες σε εργασιακή ηλικία το 2022 έναντι πρόβλεψης για μόνο 258 εκ. το 2030.
54% των πολιτών της ΕΕ έχει βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Στο 44% για τους άνω των 55 ετών.
-25% η παραγωγικότητα της ΕΕ έναντι των ΗΠΑ.
Στο 46% των επιχειρήσεων, η έλλειψη χεριών με ψηφιακές δεξιότητες περιορίζει τις παραγωγικές δυνατότητες.
PISA 2022: Επιδείνωση σε σχέση με το 2018, στα μαθηματικά και λοιπές θετικές επιστήμες.
- Γιατί είναι σημαντικό για την Ελλάδα: Η ευελιξία στην οργάνωση της εργασίας με σύγχρονες δεξιότητες και ένα ανθρώπινο κεφάλαιο που επιβραβεύεται για την απόδοσή του, είναι προϋποθέσεις μιας συμπεριληπτικής ευημερίας. Η κάλυψη των ποσοτικών και ποιοτικών ελλείψεων, η μεγαλύτερη απορροφητικότητα από την αγορά εργασίας και η προσαρμογή των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στις ανάγκες της αγοράς, περνάνε από εθνικές πολιτικές που βασίζονται σε ένα αποτελεσματικό ευρωπαϊκό πλαίσιο.
5.Επιταχυνόμενη και επιτυχημένη μετάβαση στη βιώσιμη επιχειρηματικότητα, ως αναπόσπαστο στοιχείο της παρακαταθήκης για τις επόμενες γενιές. Η ΕΕ λαμβάνει συνεχώς πρωτοβουλίες με στόχους τη μείωση της χρήσης πρωτογενών υλικών, την αύξηση της ανακύκλωσης, την επαναχρησιμοποίηση υλικών, όπως και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας δραστηριοτήτων που συνδέονται με την πράσινη μετάβαση. Το νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία και ο κανονισμός απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού στα βιώσιμα προϊόντα, είναι μερικά παραδείγματα τέτοιων πρωτοβουλιών. Όμως, η πρόσβαση σε πρωτογενείς ή δευτερογενείς ύλες με ανταγωνιστικό κόστος παραμένει ζητούμενο.
Ενδεικτικά:
12% των υλικών που χρησιμοποιούνται στην ΕΕ αποτελούνται από δευτερογενή υλικά.
2,5 δισ. τόνοι απόβλητα και 20% της βιοδυναμικότητας, ενώ η ΕΕ έχει το 7% του παγκόσμιου πληθυσμού.
€33,5 δισ. έλλειμα από την εισαγωγή πρώτων υλών στην ΕΕ, παρότι η χρήση ανακυκλωμένων μειώνει την εξάρτηση και αμβλύνει τους κινδύνους διακυμάνσεων τιμών και διαθεσιμότητας πόρων.
- Γιατί είναι σημαντικό για την Ελλάδα: Οι πολιτικές σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορούν να αποτελέσουν κινητήριο δύναμη για την αύξηση της παραγωγικότητας των πόρων της Ελλάδας, μειώνοντας την εξάρτηση σε κρίσιμα υλικά, αλλά και δημιουργώντας νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες (ειδικά για τις ΜμΕ). Η μετάβαση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον €1,1 δισ. ΑΕΠ έως το 2030 και σε 4,6 χιλιάδες νέες δουλειές ετησίως.
Ο γενικός διευθυντής του ΣΕΒ Δρ. Γιώργος Ξηρογιάννης επισήμανε σχετικά: «Η ανθεκτικότητα της εγχώριας βιομηχανίας στις κρίσεις, οι μεταρρυθμίσεις της Πολιτείας και η εμπιστοσύνη των επενδυτών αποτελούν πηγές αισιοδοξίας για την Ελλάδα. Όμως, σε ένα κόσμο που αλλάζει ταχύτατα, καμία χώρα της ΕΕ δεν έχει το μέγεθος να προχωρήσει μόνη, πόσο μάλλον μία μικρότερη. Στην ευρωεκλογές αποφασίζουμε αν και πως θα συμμετέχουμε στη συζήτηση για την ευρωπαϊκή επανεκκίνηση μιας και η πρόοδος της Ελλάδας βασίζεται σε επιλογές μας που διαμορφώνουν μια ΕΕ της εξέλιξης, της συνοχής και του ταλέντου».
Την Πέμπτη 23 Μαΐου 2024, στις 17:30, ο ΣΕΒ διοργανώνει εκδήλωση με θέμα: «Ευρωεκλογές 2024: Ο κόσμος αλλάζει. Η Ευρώπη μπορεί;». Στην εκδήλωση, που θα συντονίσει ο κ. Αλέξης Παπαχελάς, Διευθυντής της εφημερίδας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, οι κκ. Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, Πρόεδρος ΔΣ ΣΕΒ, Αντιπρόεδρος ERT και Ευάγγελος Μυτιληναίος, Αντιπρόεδρος ΔΣ ΣΕΒ, Πρόεδρος Eurometaux, θα συζητήσουν για την κατεύθυνση και τις προτεραιότητες που θέτουν οι επιχειρήσεις και το πως μπορεί η ΕΕ να ανταποκριθεί με πειστικές απαντήσεις.
Δείτε την ειδική έκδοση του ΣΕΒ
