Halber Mensch του Sogo Ishii, 1986, Ιαπωνία, 58’
Πέρσι τέτοια εποχή, θυμάμαι, δεν αναφερόμασταν στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο ως τέλη Οκτώβρη, αλλά παραμονές των Neubauten. Οι Einsturzende Neubauten είναι ένα από τα αγαπημένα συγκροτήματα εμένα και κάποιων φίλων μου και αυτή η συναυλία ήταν κάτι για το οποίο τουλάχιστον ανυπομονούσαμε. Και αποζημιωθήκαμε με το παραπάνω. Είναι κάτι άνευ σημασίας το να μιλήσεις για την καλλιτεχνική ωρίμανσή τους και τη μουσική τους κληρονομιά, τουλάχιστον μέσω διαδικτύου. Αλλά μιας και αναφέρθηκα στην ωρίμανση, ένα πισωγύρισμα στο χρόνο δεν θα ήταν άσχημο.
Το 1985 οι Neubauten κυκλοφόρησαν ένα από τα διαμάντια της πρώτης περιόδου τους, το Halber Mensch. Σε αυτό πάταγαν σταθερά στους βιομηχανικά άναρχους ήχους του παρελθόντος τους (παραγόμενους από βιομηχανικές ύλες και εργαλεία και όχι ένα synthesizer, παρακαλώ) και άνοιγαν πόρτες σε μια πιο μουσική δομή στον ήχο τους. Μια περιοδεία στην Ιαπωνία για ένα ανερχόμενο συγκρότημα πάντα είναι κάτι το αναπόφευκτο, όπερ και εγένετο. Σε εκείνο το ταξίδι τους ήρθαν σε επαφή με τον cult σκηνοθέτη Sogo Ishii και γύρισαν μια ταινία που αντιπροσωπεύει πλήρως το τότε πνεύμα τους, τόσο ως μουσικούς όσο και ως καλλιτέχνες-φιλόσοφους.
Το φιλμ ξεκινάει με πλάνα της Ιαπωνικής πόλης, στα οποία έρχονται να προστεθούν σωροί από βιομηχανικά μπάζα. Γρήγορη μετάβαση σε ένα εγκαταλελειμμένο εργοτάξιο όπου οι Neubauten παίζουν τον χείμαρρο του Armenia και τον Blixa Bargeld να δίνει μια ασφυκτική ερμηνεία προφέροντας «Τα ηφαίστεια είναι ακόμα ενεργά?» με την χαρακτηριστική κραυγή του βρέφους που διαμελίζεται. Το Sehnsucht ακολουθεί και η μπάντα εμφανίζεται ολόκληρη πλέον. Σωλήνες, αλυσοπρίονα, ένα καροτσάκι του σούπερ μάρκετ, λαμαρίνες και πέτρες συνοδεύουν την ηλεκτρική κιθάρα που απλά χρησιμοποιείται για ρυθμικούς λόγους και την παραληρηματική άρθρωση των λέξεων από τον Blixa. Διακοπή. Πλάνα ενός εμβρύου που επιπλέει στο διάστημα με κιουμπρικικό τρόπο συνοδευόμενο από τους ήχους του Letzes Biest. Το εργοτάξιο τυλίγεται στις φλόγες για τις ανάγκες του Abfackeln! και του Zerstorte Zelle. Το πόδι του F.M. Einheit καταναλώνεται από σκουλήκια κατά τη διάρκεια του Halber Mensch και καλλιτέχνες του πρωτοποριακού τρόπου θεατρικής ερμηνείας Butoh συνοδεύουν τη μπάντα στο κρεσέντο του Z.N.S. . Το Zeichnungen Des Patienten O.T. ερμηνεύεται στο σανίδι και το τέλος δίνεται με την μπάντα να επιστρέφει στο εργοτάξιο για το Der Tod Ist Ein Dandy και να κλείνει με μια μάλλον μινιμαλιστική ερμηνεία του Das Schaben στο κέντρο της πόλης η οποία μέσω περίτεχνων εφέ δείχνει να ερημώνει.
Αν αντέξατε να διαβάσετε μέχρι εδώ, οφείλω κάποιες εξηγήσεις. Οι Neubauten οπτικοποίησαν τον εφιάλτη του Halber Mensch μέσα σε ένα εργοτάξιο προς κατεδάφιση λίγες μέρες πριν αυτό αγγίξει το έδαφος. Γιατί όμως έγινε αυτό? Η φύση των στίχων τους εκείνης της περιόδου, για τους μη γερμανομαθείς, καταπιανόταν με μια μεταβιομηχανική απομόνωση, έναν εφιάλτη δημιουργημένο από τον Αρμαγεδώννα που ο ίδιος ο άνθρωπος δημιούργησε με τα μεταλλικά κατασκευάσματα του. Σε αυτόν τον εφιάλτη μόνο η παράνοια, η σήψη και η σκουριά ευδοκιμούν. Το εργοτάξιο γι’ αυτούς και, προφανώς, για τον Ishii είναι μια ρεαλιστικότατη παιδική χαρά στην οποία η μπάντα μπορεί να παίξει τα αγαπημένα της παιχνίδια όπως αυτή θέλει.
Δεν μπορούμε, σε καμία περίπτωση να μιλήσουμε για ένα μουσικό ντοκιμαντέρ, όχι με τον συμβατικό τρόπο. Αν θέλετε κάτι που να φέρνει σε ντοκιμαντέρ στο όλο εγχείρημα, το στήσιμο των οργάνων για τις ανάγκες των τραγουδιών και η καθαυτή ερμηνεία των κομματιών είναι τα μόνα στοιχεία που ρέπουν προς την κατεύθυνση αυτή. Κατά τ’ άλλα μιλάμε για την οπτικοποίηση του άσχημα όμορφου κόσμου τον οποίον μας έδωσαν στα τότε ντελίριο τους οι Neubauten, αναμεμειγμένη με cyberpunk αισθητική και την μυρωδιά των κλιβάνων των μεταλλείων.
Δεν χρειάζεται κάποιος να ξέρει γερμανικά για να παρακολουθήσει την ταινία. Ούτε εγώ ξέρω. Οι εκτελέσεις των τραγουδιών τους, η έρπουσα ατμόσφαιρα και η πλήρως καλλιτεχνική άποψη του όλου εγχειρήματος, αν αρέσκεται κανείς σε ακραία ηχοτόπια, τον κερδίζει αυτομάτως. Το όραμα είναι ξεκάθαρο και ειλικρινές, χωρίς καμία διάθεση αποπλάνησης του θεατή/ακροατή και πώληση λαγών αντί πετραχηλιών. Το DVD υπάρχει προς πώληση διαδικτυακά αλλά για τους πιο ανυπόμονους υπάρχει όλο και στο Youtube. Δεύτε λάβετε.
σχόλια