Night of the Seagulls του Amando De Ossorio, 1975, Ισπανία, 89’
Μερικοί από εσάς ίσως κάνετε επιδρομές στο blog του Robix, του γνωστού διαδικτυακού guru του doom metal ήχου, ψάχνοντας κανένα καλό δισκάκι που ανεβάζει μια στο τόσο. Μερικοί από εσάς, επίσης ίσως, προσέχετε τις κεφαλίδες του blog του, που αλλάζουν κατά καιρούς. Μερικοί από εσάς θα ξέρετε ότι αυτές είναι παραλλαγές σε εξώφυλλα κλασσικών (?) obscure ταινιών, συνήθως προερχομένων από μεσογειακές χώρες (κυρίως από Ιταλία, που είχε την πρωτοκαθεδρία σε αυτές). Αυτή, λοιπόν, η ταινία αν και ισπανικής προελεύσεως είναι μια από αυτές.
Τη δεκαετία του 70, όλοι οι δυνάμει σκηνοθέτες ήθελαν να αποτυπώσουν κάτι το βδελυρό στην κάμερα προσβλέποντας στην αναγνώριση του Dario Argento. Λογικό επακόλουθο ήταν αυτές οι ταινίες να παράγονται σωρηδόν. Η θεματολογία τους κινούνταν στο μακάβριο: ενασχολήσεις με μυστικιστικά θέματα, κουβάδες αίματος, άφθονη γυμνή γυναικεία σάρκα, αυτή ήταν η συνταγή. Και εγένετο το giallo κίνημα.
Ο Amando de Ossorio, λοιπόν, δε μπορούσε να μην ακολουθήσει τη συνταγή, σαν καλός μάγειρας που ήταν. Τοποθέτησε την ιστορία των γλάρων που κρώζουν τη νύχτα σε ένα μεσογειακό χωριουδάκι, άμα τη αφίξει του γιατρού Henry Stein και της γυναίκας του σε αυτό. Η ανεξήγητη κατήφεια των μαυροφορεμένων κατοίκων απέναντι στο νιόφερτο στο χωριό ζευγάρι μόνο με αυτή ενός υγιούς οργανισμού την ώρα που εισέρχεται ένας ιός μέσα του μπορεί να παραλληλιστεί. Απαντήσεις στις ερωτήσεις τους σχετικά με τη συμπεριφορά των κατοίκων, του αφύσικου νυχτερινού κρωξίματος των γλάρων και των γυναικείων κραυγών που στοιχειώνουν την παραλία κάθε βράδυ, έρχεται να δώσει ο αλαφροΐσκιωτος του χωριού, Teddy. Φαντάσματα ιπποτών στοιχειώνουν το χωριό αναγκάζοντας τους κατοίκους κάθε εφτά χρόνια επί εφτά νύχτες να τους προσφέρουν από μια κοπέλα ως εξιλαστήριο θύμα με αντάλλαγμα την ασφάλεια του χωριού.
Η υπόθεση σίγουρα θυμίζει σε πολλούς ιστορίες που διηγούνται οι γηραιές κυρίες ακόμα και σήμερα στα χωριά και μπορεί αβίαστα να αποδοθεί στο μεσογειακό ταμπεραμέντο της παραγωγής. Το στοιχειωμένο χωριουδάκι, τα πνεύματα των ιπποτών προστατών/τυράννων, το μοτίβο του αλαφροΐσκιωτου, περίγελου μα συνάμα και γνώστη των μεγαλύτερων μυστικών της μικρής κοινωνίας, είναι όλα τους γνώριμα στην ιδιοσυγκρασία μας, μας μιλούν. Και το σκηνικό του, μονίμως συννεφιασμένου, ψαροχωριού μας πείθει ότι τα γυρίσματα θα μπορούσαν να αφορούν ένα δικό μας λαϊκό μύθο, μεταφερμένο στη μεγάλη οθόνη. Με λίγη φαντασία δηλαδή, και ένα πισωγύρισμα σε αυτές τις αθώες ηλικίες που ακούγαμε με ανοιχτό το στόμα τέτοιες ιστορίες, ένας κάποιος φόβος θα βρει έδαφος σαφώς πιο πρόσφορο μέσα στο θεατή. Τρόμος υποσυνείδητος, άρα επικίνδυνος.
Ο τρόμος εδώ δεν προέρχεται μόνο από ένα ψυχολογικό πλέγμα, το οποίο αφορά στο αν θα καταφέρουν οι πρωταγωνιστές να επιβιώσουν μέσα σε αυτή την τόσο ξενοφοβική περιοχή. Στον τρόμο συντελεί επίσης το μινιμαλιστικό ambient soundtrack δια χειρός Antón García Abril, γεμάτο με ανορθόδοξες ψαλμωδίες, εμπλουτισμένες με κραυγές και μουγκρητά. Η σκοτεινή ψυχεδέλειά του ντύνει τις αργόσυρτες σκηνές με τα σκελετωμένα φαντάσματα να καταδιώκουν τα θηράματα τους, με όμοιο τρόπο αυτού που οι Goblin ενίσχυαν ανέκαθεν τις διεστραμμένες φαντασιώσεις του Dario Argento.
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στα φαντάσματα των ιπποτών. Αργοί στις κινήσεις, απειλητικοί, αδίστακτοι, έστω και αν είναι ένα μάτσο κοκάλα που ανά πάσα ώρα θα μπορούσε να καταρρεύσει με χαρακτηριστικό κούφιο ήχο στο πάτωμα. Προσωπικά, ο συνειρμός, βλέποντας τις μορφές τους να επιβαίνουν ρακένδυτοι πλέον τα άλογά τους, με το Birth of a Nation του David Work Griffith (η σκηνή που η Ku Klux Klan βαίνει προς σωτηρία του αμερικάνικου Νότου από τα χέρια των Αφροαμερικάνων) ήταν αναπόφευκτος. Αυτό δεν ταυτίζεται σε καμία περίπτωση ως ρατσιστική κίνηση του σκηνοθέτη, όπως πολλοί θα ήθελαν να την εννοήσουν. Κατά την άποψή μου έγινε αθέλητα, φέρνοντας τα φαντάσματα του τότε κινηματογραφικού παρελθόντος στο παρόν, ευελπιστώντας πως θα καθοδηγήσουν την ταινία ώστε να γνωρίσει την επιτυχία.
Εν τέλει την επιτυχία δεν την έλαβε στο μεγάλο κοινό. Οι λίγοι, όμως που τη θυμούνται μέχρι και σήμερα είναι πλήρως φανατισμένοι, κάνοντας την ένα cult αριστούργημα για τους λάτρεις του είδους. Ο καιρός κατά κάποιον τρόπο τη δικαίωσε. Ελληνική έκδοση του DVD δεν υπάρχει.
Για όσους αναγνώρισαν τον εαυτό τους στον πρόλογο ή για όσους έστω ενδιαφέρονται, αφιερωμένο.
