Το Korai παρουσιάζει την πρώτη ατομική έκθεση της Νάνας Σαχίνη στην Κύπρο με τίτλο Μέσα από το ξέφωτο. Η Καλυψώ κατοικεί σε ένα ξέφωτο, καλύπτει, αποπλανεί και εκπέμπει κύματα φωτός γύρω από τον πλανήτη Κρόνο. Η αποκάλυψη είναι μέρος της απόκρυψης, το υλικό του μύθου είναι αδιαχώριστο από την πλανητική αναφορά. Το ξέφωτο στο δάσος, το έδαφος-άνοιγμα, οι κρατήρες και τα χαλαρά συνδεδεμένα μεταξύ τους υλικά που λειαίνουν την επιφάνεια του ομώνυμου δορυφόρου συνδέονται πέρα από τη γλώσσα και τη φόρμα, ανακλούν το ένα το είδωλο του άλλου.
Το ξέφωτο στο φυσικό περιβάλλον αποτελεί ένα παράδοξο. Σχηματίζεται από ανεξέλεγκτους παράγοντες: τη σύσταση του εδάφους, την έλλειψη συστατικών του χώματος, από φυσικές καταστροφές, πυρκαγιές, χιονοστιβάδες ή και από ανθρώπινη παρέμβαση. Την ίδια στιγμή αποτελεί έναν τόπο ανάπτυξης της ζωής, καταφύγιο και χώρο ανάπαυσης για τους οδοιπόρους.
Ο Heidegger χρησιμοποιεί την έννοια του ξέφωτου, αναφερόμενος σε έναν χώρο μακριά από τις συμβάσεις, «μια ποιητική οικείωση των πραγμάτων και εναρμόνιση με τον κόσμο» που φέρει την έννοια της φροντίδας και της προστασίας. Η υποκειμενικότητά μας για τον Heidegger δεν είναι μια περίφρακτη οντότητα, αλλά μια ανοιχτή δομή δυνατοτήτων που δημιουργεί πέρασμα σε έναν χώρο νοητότητας. Αυτός ο χώρος είναι το ξέφωτο που προσκομίζει νέες οντότητες, πράγματα, λόγους λεξιλόγια, πρακτικές, πεποιθήσεις. Για τον Henry David Thoreau είναι ο χώρος της δυνητικής εγκατάστασης, η δυνατότητα για μια νέα πραγματικότητα, η πιθανή τοποθεσία ενός σπιτιού. Είναι η εδραίωση της καθημερινής ζωής και συνήθειας, το οικείο «που το έχουμε υποτάξει και περιφράξει».
Το ξέφωτο είναι χώρος συνάντησης και συνάθροισης, άνοιγμα και περίφραξη, προσκήνιο και περιθώριο . Είναι η τελετουργική φυγή, ο χώρος που χορεύουν οι μάγισσες στο συλλογικό φαντασιακό, εκεί που κατοικοεδρεύουν οι νύμφες, η πλατεία στην πόλη, η πολλαπλότητα που δεν περιχαρακώνεται. Είναι μια μόνιμη, δημιουργική αντίφαση.
Στο έργο της Νάνας Σαχίνη αντικείμενα καλύπτονται για να φανερώσουν τον κόσμο.
Το έργο δεν λειτουργεί ως αναπαράσταση αλλά ως ένα παιχνίδι κάλυψης και αποκάλυψης. Γλυπτικές εγκαταστάσεις από μαλακά υλικά, εκτυπώσεις, ελαστικά υφάσματα, ready-made (αντικείμενα από την κοινοτοπία της καθημερινότητας) δημιουργούν μια παιγνιώδη εγκατάσταση που υπενθυμίζει την αυτονομία των μερών της. Η εγκατάσταση αποτελεί ανοιχτό χώρο για μια επιτελεστική συνάθροιση, μια απόπειρα κατασκευής ενός πολυσχιδούς και ελαστικού περιβάλλοντος. Ο δορυφόρος Καλυψώ, οι σκιές και οι εκλείψεις τα σώματα από μάγισσες-πολεμίστριες, οι πληγές-ανοιχτοί ιστοί ταυτίζονται με την έννοια του ξέφωτου και την ίδια στιγμή συνδημιουργούν ένα ακόμα πλαίσιο συνοίκησης. Η Σαχίνη ευνοεί διαδικασίες ύπαρξης δεσμεύοντας τις μορφές της απέναντι σε εκείνα που δεν γνωρίζουν και τις συμπληρώνουν.
Η καλλιτέχνις συνδυάζει και επαναδιαμορφώνει υλικά ευρήματα και γλυπτικές φόρμες, ενώ εντάσσει και το ίδιο της το σώμα μέσα στο έργο. Τα τυπώματα αποκαλύπτουν ένα άνοιγμα στο δάσος με καλυμμένα σώματα, σιλουέτες που γίνονται μέρος του τοπίου, τοποθετημένες σε χαραγμένες οριοθετήσεις, σε κόγχες και κορμούς δέντρων, σε εσοχές στο χώμα. Τα υλικά, οι ιδέες και οι αναφορές της είναι πορώδεις, το ένα εισβάλλει στο άλλο. Επαναφέρουν στη μνήμη τις περφόρμανς της Ana Mendieta με τίτλο Silueta series(1973–1980) χωρίς όμως να υποδηλώνεται εδώ η απουσία του σώματος, αντίθετα, αυτό επιστρέφει στην υλικότητά του. Το έργο της Σαχίνη ανακαλεί το «τύλιγμα» και την κάλυψη μορφών από την ιστορία της τέχνης: την απεικόνιση τελετών, τις πτυχώσεις των υφασμάτων της γλυπτικής στο μπαρόκ, το νεκρικό σάβανο και τα μαρμάρινα γλυπτά πεπλοφόρων από το ροκοκό, τα καλυμμένα με ύφασμα πρόσωπα στο έργο του Rene Magritte. Ακόμα, τις ερωτικές μορφές των Hans Bellmer και Unica Zürn, την ιδέα του δώρου και τις τυλιγμένες μορφές αντικειμένων, αρχιτεκτονικών δομών και γυναικείων σωμάτων των Christo και JeanClaude, όπου το αντικείμενο γίνεται φόρμα και αισθητική απόφαση, ένας διαφορετικός τρόπος παρατήρησης του οικείου.
Στο πλέγμα που δημιουργεί η Σαχίνη, υποκείμενα και αντικείμενα μεταμορφώνονται μαζί. Το ύφασμα, το σώμα και η απεικόνισή του, η τρισδιάστατη απόδοση και η φωτογραφική αποτύπωση συντίθενται με τελετουργικές χειρονομίες. Μια μάσκα τοποθετείται σε σχέση με ένα συρματόπλεγμα, ένα πλαστικό κοχύλι με πέταλα που αποσυντίθενται, μέρη του σώματος με συσκευασίες προϊόντων, αρχέτυπα σπιτιών με προστατευτικά κελύφη θαλάσσιων οργανισμών. Έμβιες και μη παρουσίες προσεγγίζονται με φροντίδα, τραύματα καλύπτονται και αποκαλύπτονται. Οι μορφές της καλλιτέχνιδας τεντώνονται και παραμορφώνονται ανάμεσα στον τοίχο και στο πάτωμα. Τα έμφυλα χαρακτηριστικά τους διαφεύγουν με το τύλιγμα, ωστόσο παραμένει διάχυτη η αίσθηση της θηλυκότητας, η περιγραφή του σώματος και η σημασία της ευαλωτότητας και της επισφάλειας. Οι μορφές σκεπάζονται, το ύφασμα παίρνει τη θέση του δέρματος, του φτερώματος, των λεπιών ή γίνεται το σεντόνι με το οποίο τα παιδιά φτιάχνουν καταφύγια. Όλα τελικά υπάρχουν ως συστήματα κάλυψης συνταιριάζοντας μυστηριακές σκηνές από το μυθολογικό παρελθόν ή την επιστημονική φαντασία. Περιοχές ολόκληρες καλύπτονται από το βάρος της ιστορίας.
Εγκαίνια: Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου, 7-10 μ.μ.
Διάρκεια: 30 Σεπτεμβρίου – 19 Νοεμβρίου 2022
Επιμέλεια: Πάνος Γιαννικόπουλος
Κοραή 6-8 Λευκωσία
