Το έργο Με νύχια και με δόντια του Θόρντον Ουάιλντερ, εμπνευσμένο από την «Aγρύπνια των Φίννεγκαν» του Τζέιμς Τζόυς, είναι μια παράδοξη ιστορία του ανθρώπινου είδους και μια αλληγορική ανάγνωση για το τέλος του κόσμου και της Ιστορίας. Κάνει πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη το 1942, ενώ στην Ευρώπη βρίσκεται στην κορύφωσή του ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Περιγράφει πέντε χιλιάδες χρόνια από τη ζωή μιας τυπικής μικροαστικής αμερικανικής οικογένειας, που αγωνίζεται να επιβιώσει μέσα σ’ έναν ατέλειωτο κύκλο από πλημμύρες, λοιμούς, παγετώνες και πολέμους. Η πρώτη πράξη διαδραματίζεται την Εποχή των Παγετώνων, στη δεύτερη βρισκόμαστε σε ένα παραθαλάσσιο θέρετρο πριν από έναν μεγάλο κατακλυσμό και στην τρίτη επιστρέφουμε στο σπίτι της πρώτης πράξης, αυτή τη φορά όμως μετά από έναν πολυετή πόλεμο. Αν και η υπόθεση θα χαρακτηριστεί μη αληθοφανής και εξεζητημένη και το πρώτο ανέβασμα του έργου θα χτυπηθεί από μια μεγάλη μερίδα της κριτικής, σε λίγους μήνες το Με νύχια και με δόντια θα κερδίσει το βραβείο Πούλιτζερ ως το καλύτερο θεατρικό έργο της χρονιάς.

 

Ο Θόρντον Ουάιλντερ γράφει με ασυνήθιστη πρωτοτυπία, φροντίζοντας να εμπλουτίσει το μοντέρνο ύφος γραφής του με χιούμορ αλλά και ειρωνεία, με απώτερο στόχο ν΄ αναδείξει τον άνθρωπο ως υπαίτιο αλλά και ταυτόχρονα ως θύμα των δεινών που ο ίδιος προκαλεί στον εαυτό του, στον πολιτισμό και στον κόσμο που δημιούργησε. Ο συγγραφέας επιθυμεί επίσης ν’ αξιοποιήσει στο έπακρο τα θεατρικά μέσα που σπάνε την ψευδαίσθηση, προτείνοντας συνεχώς την επικοινωνία- αλληλεπίδραση ανάμεσα στη σκηνή και την πλατεία.

 

Η Σοφία Μαραθάκη, με όχημα τη νέα μετάφραση του Αλέξη Καλοφωλιά, που έγινε ειδικά για την παράσταση, επιχειρεί να μεταφέρει εκ νέου στη σκηνή το θεατρικό σύμπαν του Θόρντον Ουάιλντερ. Με την ομάδα θεάτρου ΑΤΟΝΑλ —που ερευνούν και δοκιμάζουν τις διαφορετικές φόρμες, τον ρυθμό, το γκροτέσκο, τους αφηγηματικούς κώδικες— ανεβάζουν το Με νύχια και με δόντια, σε μια χρονική περίοδο όπου δεν μπορεί παρά να νοηθεί ως οριακή για την ανθρωπότητα, μέσα από τις συνεχείς κρίσεις που καλείται ν’ αντιμετωπίσει σε σημαντικούς τομείς όπως η οικονομία, το περιβάλλον, οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες διαβίωσης και τα ανθρώπινα δικαιώματα.