ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ

Επειδή βλέπω συχνά πυκνά να αναφέρονται κάποια νούμερα, κι επειδή το βλέπω και σε παρέες να σκοτώνονται για ποσοστά (ο τάδε Κοινωνιολόγος δημοσίευσε αυτό, η τάδε Γιατρός εκείνο) θα ήθελα να σας πω να μην δίνετε και πολύ σημασία στις έρευνες σχετικά με την συμπεριφορά των ανθρώπων.Θα βρεθείτε εκτός πραγματικότητας, και θα σας εξηγήσω γιατί.Έχετε αναρωτηθεί, ή έχετε ψάξει να βρείτε πως διεξάγονται αυτές οι ιστορίες; Σε πόσους δόθηκε το ίδιο ερωτηματολόγιο; Πόσο χρόνο κόστισε η εκάστοτε έρευνα; Υπήρχαν σε καθε ερώτηση αρκετές απαντήσεις ώστε να επιλέξει ο καθένας ακριβώς αυτή που τον αντιπροσωπεύει; Ή ήταν αναγκασμένος να καταλήξει σε κάποια που ήταν έστω κοντά στα δεδομένα τα δικά του; Η πιο συνηθισμένη ερώτηση όσων καλούνται να απαντήσουν είναι: "Δεν υπάρχει η απάντηση που θέλω, να το αφήσω κενό;". Και η απάντηση είναι: "Μην το αφήνεις κενό, διάλεξε αυτή που σε αντιπροσωπεύει περισσότερο". Επίσης: πολλοί άνθρωποι ακόμη και όταν απαντάνε ανώνυμα, ψεύδονται. Είτε συνειδητά, είτε γιατί έχουν λάθος εικόνα για τον εαυτό τους. Να το εξηγήσω και αυτό. Ας υποθέσουμε ότι η ερώτηση είναι: "Βαθμολογήστε από το 1 μέχρι το 5 πόσο καλή εντύπωση αφήνετε στους άλλους". Κάποιος άνθρωπος θα σταυρώσει το 4, ενώ αν απαντούσαν τρίτοι για τον ίδιο, θα σταυρώνανε το 1. Καταλαβαίνετε τι μπάχαλο δημιουργείται και πόσο αληθινά στοιχεία θα έχουμε να επεξεργαστούμε. Κάποτε έγινε μια έρευνα σχεδόν το ίδιο χρονικό διάστημα σε δυο Πανεπιστήμια. Ρωτήθηκαν φοιτητές, όχι μόνο της ίδιας χώρας αλλά και σε κοντινές πόλεις: τα αποτελέσματα ήταν τελείως διαφορετικά, πράγμα που θα έλεγε κανείς ότι είναι αδύνατο. Άλλο παράδειγμα, παραμένοντας σε ερωτηματολόγια που μοιράστηκαν σε φοιτητές ενός συγκεκριμένου Πανεπιστημίου: αξιολογήθηκαν ξεχωριστά οι απαντήσεις αντρών/γυναικών. Ήταν σαν να είχαν απαντήσει άνθρωποι που μένουν σε διαφορετικές χώρες και δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Την ίδια στιγμή παραπάνω από τους μισούς δήλωσαν ότι σχετίζονται με άτομο από το ίδιο Πανεπιστήμιο. Επίσης, στο τέλος υπήρχε μια ερώτηση τύπου: "Απαντήσατε ειλικρινά σε όλες τις ερωτήσεις;". Μαντέψτε. Ε λοιπόν όχι, δεν απαντήσανε ειλικρινά σε όλες τις ερωτήσεις σε ένα ποσοστό που άγγιζε το 80% στις γυναίκες και αν θυμάμαι καλά 60% των αντρών. Άρα λογικά, ακυρώνεται το όλο εγχείρημα, έτσι δεν είναι; Όχι, δεν είναι έτσι. Χρησιμοποιείται το δείγμα δίχως να γίνεται αναφορά στην τελευταία ερώτηση. Τόσο απλά. Υπάρχουν και χειρότερα. Μερικές φορές δεν είναι καθόλου τυχαίο ΠΟΙΟΥΣ ρωτάνε. Ρωτάνε εκείνους που θα τους πούνε αυτό που θέλουν να ακούσουν, αυτό που τους βολεύει και χρειάζονται για να ολοκληρωθεί μια εργασία ή ένα βιβλίο. Οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν ό,τι διαβάσουν ως δεδομένο. Κάποτε ειπώθηκε από μια συγγραφέα ότι το 90% των ερωτηθέντων παντρεμένων γυναικών "παραδέχτηκαν" ότι εκμεταλλεύονται τους άντρες τους. Ποτέ όμως καμία γυναίκα δεν απάντησε σε μια τέτοια ερώτηση. Η ερώτηση ήταν: "Είσαστε εξαρτημένες από το εισόδημα του άντρα σας;". Και η απάντηση ήταν σε ένα μεγάλο ποσοστό: "Ναι". Καταλαβαίνετε λοιπόν τι γίνεται μερικές φορές. Πείτε το παραπληροφόρηση ή απάτη, δεν έχει σημασία.Αυτή η Κυρία ήθελε να πιάσει τον σφυγμό των "αγανακτισμένων" αντρών, και το πέτυχε μια χαρά. Άλλο παράδειγμα. Κάποτε ρώτησαν 1.000 άτομα σε μια ευρωπαϊκή πόλη αν θεωρούνε ότι το Ισλάμ ανήκει στην Ευρώπη. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας. Ο καθένας που την διάβασε πήρε σαν δεδομένο ότι ρωτήθηκαν ντόπιοι. Οι περισσότεροι όμως στην πραγματικότητα δεν ήταν ντόπιοι, αλλά άνθρωποι με καταγωγή από μουσουλμάνικές χώρες. Αυτά και πολλά άλλα συμβαίνουν, μην κρέμεστε από αριθμούς και ποσοστά. Κι εμένα μου αρέσει να ενημερώνομαι για σχετικές εργασίες, έχω όμως επίγνωση περί τίνος πρόκειται και πολλές φορές βγάζουν αμέσως μάτι ποιές είναι για τον σκουπιδοτενεκέ. Μερικές φορές δίνεται κάποιο ερωτηματολόγιο στο τέλος μιας εκδήλωσης ή μετά την προβολή μιας ταινίας. Ακόμη και μετά την επίσκεψη ενός Μουσείου. Καταλαβαίνετε ότι όλοι είναι επηρεασμένοι μια τέτοια στιγμή, και δεν απαντάνε όπως θα απαντούσαν υπό "κανονικές" συνθήκες: μιλάει το συναίσθημα.Να κρατάτε λοιπόν πάντα πισινή, μην κατεβάζετε αμάσητο ό,τι σας σερβίρει ό καθένας. Για κάθε "πιστοποιημένη" έρευνα, υπάρχει μια άλλη που την αντικρούει, να είσαστε σίγουροι. Κι όσο αφορά το τι κάνει ή δεν κάνει ο κάθε άνθρωπος, επικεντρωθείτε σε αυτόν που έχετε απέναντί σας κάθε φορά. Θα σας πει όσα δεν μπορούνε να σας πούνε 100 στατιστικές για το ποιός είναι.