Ελληνιστί: «Πραξικόπημα ή όχι;». Για όσους έχουν δει το κλασσικό φιλμ «Αγάπα με αν τολμάς» ο τίτλος του άρθρου -σε συνδυασμό με την πραγματικότητα των ημερών που ζούμε- τους έχει ήδη σίγουρα «μιλήσει». Ο Julien και η Sophie του «Αγάπα με αν τολμάς» συνομολογούν σε ένα απίστευτα τρελό παιχνίδι μεταξύ τους: προκαλούν ο ένας τον άλλον σε επικίνδυνες ακραίες αποδείξεις της τόλμης τους χρησιμοποιώντας ένα μικρό κουτί ως κεντρική «σκυτάλη» της ατέρμονα επαναλαμβανόμενης αυτής ιστορίας προκλήσεων. Κάθε φορά που έρχεται η ώρα της παράδοσης της σκυτάλης από τον έναν στον άλλον, μία φράση την συνοδεύει: «Cap ou pas cap?» δηλαδή «Τολμάς ή δεν τολμάς;»...και έτσι το ακραίο παιχνίδι διαιωνίζεται μεταξύ τους με το μέγεθος της πρόκλησης κάθε φορά να διαστέλλεται όπως ακριβώς και το σύμπαν των διαστάσεων της πολύπλοκης σχέσης τους.
Σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε στον Julien και την Sophie του «Αγάπα με αν τολμάς», η εθνική μας αυτή ακροβασία μου αφήνει την γεύση και την αίσθηση μιας μη-τόλμης, σαν να μην είναι τολμημένη αλλά ασύνειδη και μοιρολατρική.
Νιώθω λίγο τις τελευταίες μέρες σαν να παρακολουθώ σκηνές από το «Αγάπα με αν τολμάς» και τις τόσο υπέροχα δοσμένες συμβολικές τους προεκτάσεις. Θα μου πείτε: «το τραβάς από τα μαλλιά, κοπελιά!», θα σας πω: «ίσως να έχετε και δίκιο αλλά έτσι το
ένιωσα, έτσι το σκέφτηκα και εννοείται πως μιλώ πάντα αλληγορικά». Όλα αυτά τα πολλά φοβερά που μας βρήκαν φέτος το καλοκαίρι -χαρακτηρισμένα από πολλούς ως συνταγματικές, δημοκρατικές και θεσμικές εκτροπές, πραξικοπήματα, εθνικοί εκβιασμοί και άλλα πολλά- έχουν όλα κάτι το ακραίο, ή καλύτερα, φέρουν μαζί τους τον αέρα των άκρων, έναν αέρα ακραία εκφρασμένης ακροβασίας (ανεξάρτητα από το αν συμφωνούμε ή όχι με κάθε έναν από αυτούς τους χαρακτηρισμούς ξεχωριστά). Σε αντίθεση όμως με ό,τι συνέβαινε στον Julien και την Sophie του «Αγάπα με αν τολμάς», η εθνική μας αυτή ακροβασία μου αφήνει την γεύση και την αίσθηση μιας μη-τόλμης, σαν να μην είναι τολμημένη αλλά ασύνειδη και μοιρολατρική. Σαν πιο πολύ τα πράγματα να μας οδήγησαν σε αυτήν και αυτή η αίσθηση μου δημιουργείται πιο πολύ βλέποντας την φρικιαστική ή υπνωτισμένη έκπληξή μας ως κοινωνία μπροστά στα γεγονότα, μία έκπληξη που άλλους μας αφήνει άναυδους, άλλους μας παγώνει, άλλους μας υπνωτίζει. Είναι μία έκπληξη που προσωπικά την θεωρώ ασύμβατη με την έννοια της τόλμης, μια έκπληξη που μας δημιουργεί περισσότερο μια ανάγκη αυτοάμυνας απέναντι στα πράγματα. Όχι, δεν μπορεί αυτό να είναι προϊόν τόλμης. Εδώ θα ήθελα να ξεκαθαρίσω πως η δική μου αίσθηση της τόλμης δεν έχει τίποτα μα τίποτα κοινό με τις τάσεις αυτοκαταστροφής. Αντίθετα, τόλμη για μένα νοείται η τόλμη να μείνεις, να ανήκεις, να αντιμετωπίσεις κατάματα την αλήθεια και τις δυσκολίες της, έστω και αργά, έστω και σε αυτό το φρικαλέο και -για
μένα ασυγχώρητο, για να εξηγούμαστε- «και 5». Ίσως λοιπόν -λέω ίσως- έχουμε μπλέξει τους εαυτούς μας στο λάθος δίλημμα. Ίσως -
λέω ίσως- το διακύβευμα να μην είναι ή ύπαρξη ή μη ενός «πραξικοπήματος» ή μη εναντίον την χώρας μας, ενός «Coup ou pas Coup?». Ίσως η εποχή των φαντασμάτων να τελείωνε οριστικά κάποτε? Τι λέτε? Ίσως το ειλικρινές και το κρίσιμο διακύβευμα να είναι το «Cap ou pas cap?» της Sophie και του Julien, που προέρχεται από το «Capable ou pas capable?» που στα ελληνικά σημαίνει «Δύνασαι ή δεν δύνασαι;», «Μπορείς ή δεν μπορείς;», «Τολμάς ή δεν τολμάς;». Και κάτι μου λέει πως θα μείνουμε και θα τολμήσουμε στην καρδιά μιας Ευρώπης που θα μας περιέχει και θα την περιέχουμε.
σχόλια