Της Ρούλας Τσουλέα από τα Νέα
Τα «θύματα» δίνουν πάντοτε την ίδια περιγραφή: την ώρα που τους αγγίζει κάποιος, κατά κανόνα άγνωστος, νιώθουν ένα σοκ και αμέσως το πέος τους αρχίζει να «συρρικνώνεται».
Φαντάζει απίστευτο αλλά συμβαίνει στ' αλήθεια. Όχι ότι πραγματικά εξαφανίζεται το πέος των ανδρών αυτών, αλλά οι ίδιοι έτσι πιστεύουν και νιώθουν, καθώς εκδηλώνουν μια αληθινή ψυχολογική διαταραχή, η οποία αποκαλείται koro.
Η διαταραχή αυτή εμφανίζεται σε ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες, στις οποίες είναι βαθιά ριζωμένη και η πίστη ότι η μαύρη μαγεία είναι υπαρκτή και ουαί και αλίμονο αν ανταμώσει κανείς τον «μάγο».
Στο προσκήνιο την επανέφερε μία Αμερικανίδα ανθρωπολόγος, η οποία περιέγραψε προσφάτως στο περιοδικό «Pacific Standard» την εμπειρία της σε μια μικρή πόλη της Δημοκρατίας της Κεντρικής Αφρικής, όταν συνάντησε δύο αλλόφρονες άνδρες οι οποίοι δήλωναν πως τους είχαν κλέψει το πέος τους.
Όπως γράφει η δρ Λουϊζα Λόμπαρτ, από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, τα πράγματα συνέβησαν ως εξής: την προηγούμενη μέρα, ένας ταξιδιώτης χαιρέτησε δια χειραψίας έναν πωλητή τσαγιού, ο οποίος αμέσως ένιωσε το «σοκ» και «αισθάνθηκε» ότι το πέος του αρχίζει να συρρικνώνεται.
Άρχισε να ουρλιάζει, μαζεύτηκε πλήθος και ξαφνικά ένας δεύτερος άντρας άρχισε να φωνάζει, λέγοντας πως έπαθε ακριβώς το ίδιο.
Η πρώτη αντίδραση στην είδηση πιθανώς είναι να βάλει κάποιος τα γέλια, αλλά το θέμα μόνο για γέλια δεν είναι.
Οι πάσχοντες από koro, οι οποίοι κατά κανόνα - αλλά όχι πάντοτε - είναι άνδρες, στ' αλήθεια πιστεύουν ότι τα γεννητικά τους όργανα συρρικνώνονται ή συμπτύσσονται προς το σώμα τους, και μερικοί λένε πως δεν μπορούν πλέον καν να τα δουν.
Ο πανικός που τους πιάνει δεν αφορά μόνο τη σεξουαλικότητά τους, αλλά και τη ζωή τους, διότι πιστεύουν ακράδαντα πως εάν δεν «θεραπευθούν», υπάρχει κίνδυνος να πεθάνουν.
Για να αποτρέψουν, λοιπόν, περαιτέρω συρρίκνωση, τα θύματα δένουν σφικτά το πέος τους με σκοινιά ή με μεταλλικά ελάσματα, ενώ κάποιοι ζητούν από μέλη της οικογένειάς τους να το κρατούν σφικτά έως ότου έρθει ο «γιατρός» - συνήθως ο ντόπιος σαμάνος ή θεραπευτής.
Το koro αναφέρεται κυρίως στην Αφρική τις τελευταίες δεκαετίες, αν και έχει τις ρίζες του στην κινεζική μεταφυσική. Το 2005, εξάλλου, αποτέλεσε το αντικείμενο επιστημονικής μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Culture, Medicine and Psychiatry».
Την μελέτη υπογράφουν οι δρες Βίβιαν Ντζοκότο, αναπληρώτρια καθηγήτρια Αφρικανικών-Αμερικανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Commonwealth της Βιρτζίνια, και Γκλεν Άνταμς, από το Κέντρο Αφρικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Κάνσας.
Όπως σημειώνουν στο άρθρο τους, από το 1998 έως το 2005 αναφέρθηκαν στον Τύπο επτά χωρών της Δυτικής Αφρικής τουλάχιστον 56 ξεχωριστά περιστατικά «συρρίκνωσης», «εξαφάνισης» ή «κλοπής» γεννητικών οργάνων.
Πώς μπορεί, όμως, κάποιος να πιστεύει στ' αλήθεια ότι χάνει το πέος (ή τον κόλπο ή το στήθος, στην περίπτωση των γυναικών) επειδή τον άγγιξε κάποιος; Και πώς μπορεί την άποψη αυτή να ενστερνίζονται και άλλοι;
Από ψυχιατρικής απόψεως, το koro μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί ως παράδειγμα μαζικής υστερίας ή παραίσθησης, στο οποίο μια συλλογική πολιτισμική πεποίθηση εκδηλώνεται σε έναν άνθρωπο ως αληθινό βίωμα.
Στην περίπτωση της υποσαχάριας Αφρικής, την μαζική υστερία μπορεί να τροφοδοτεί το γεγονός ότι περισσότεροι από τους μισούς κατοίκους (το 55%, σύμφωνα με δημοσκόπηση του 2010 που διεξήχθη σε 18 υποσαχάριες χώρες) πιστεύουν ακράδαντα στην μαγεία και στις δυνατότητές της.
Η πίστη αυτή τους κάνει να θεωρούν πως τα πάντα μπορεί να συμβούν – και σε αυτά τα «πάντα» συμπεριλαμβάνεται η εξαφάνιση των γεννητικών οργάνων.
Δεδομένου ότι οι πάσχοντες από koro ξαναβρίσκουν την λογική – και τα γεννητικά τους όργανα – μέσα σε λίγες ώρες ή μέρες από τη στιγμή που θα πεισθούν ότι η «ασθένεια» πέρασε ή δεν υπήρξε ποτέ, η ιστορία θα μπορούσε να έχει ευτυχισμένο τέλος.
Δυστυχώς όμως δεν έχει, διότι η μαζική υστερία για την «κλοπή» των γεννητικών οργάνων έχει ως συνέπεια να έχουν κατηγορηθεί αδίκως εκατοντάδες άνθρωποι και δεκάδες από αυτούς να έχουν πέσει θύματα λιντσαρίσματος, από το εξαγριωμένο πλήθος που συγκεντρώθηκε όταν το «θύμα» άρχισε να ουρλιάζει πως το «έκλεψαν».
σχόλια