Όπως αυτοί οι αλήτες αποδόμησαν τον Shakespeare, τον Lynch, τον Superman, τον Disney και τον τρισχαριτωμένο σαλεμένο που μπήκε γυμνός σε ένα μπαρ του κώλου στη Ρωσία και απαιτούσε να τον σκοτώσουν, έτσι και εγώ θα αποδομήσω την παράσταση που είδα! Θα πατήσω πάνω στο έργο τους για να λάμψω και να αφήσω στην ιστορία της καλλιτεχνικής παραφιλολογίας την πιο τσαλακωμένη παρτιτούρα.
Τα μπέδρεψα ε; Ok, αλλά και εγώ στην παράσταση μπερδεύτηκα λίγο. Έχανα που και που το νοηματικό νήμα, αλλά τέχνη κάνουν οι άνθρωποι δεν λύνουν δευτεροβάθμιες εξισώσεις. Ζητάς από μαθηματικό μαγεία; Γιατί ζητάς από έναν θίασο, μετά από κάθε σκηνή, να σου επισυνάπτει και ένα «ισοδυναμεί» ή «συνεπάγεται»; Κανείς δεν σου κρατάει το χεράκι μικρό μου, περιπλανήσου στο άπειρο των συνειρμών.
Όχι δεν τους ήξερα όπως φαντάζομαι ούτε και εσύ τους γνωρίζεις. Είδα μια αναπαραγωγή της αφίσας στο facebook και πήγα. «Δεν έχω δει ποτέ τον Άμλετ», σκέφτηκα. Ε, δεν τον είδα. Ήταν ο Gamlet, λέει. Γιατί τον είπαν Gamlet θα μου πεις. Γιατί έτσι (G)καύλωσαν, πού θες να ξέρω κοπελιά; Δεν τόλμησα να ρωτήσω. Η παράσταση αποδείχθηκε ότι έχει ψυχαναλυτικό χαρακτήρα, οπότε καταλαβαίνεις δεν ρίσκαρα. Διέγνωσα ωστόσο ότι ο Gamlet ήθελε να πάρει αποστάσεις από τον Άμλετ, είναι ένας ήρωας σε σύγχυση, με απώλεια προσανατολισμού και αδυναμία προσαρμογής τόσο στο έργο όσο και στην ενήλικη πραγματικότητα. Είναι ένα ανήλικο έργο για ενήλικες. Είναι σαν να λέμε ο Simba στην αγκαλιά του Jim Morrison ο οποίος είναι ο πραγματικός Clark Kent, μέσα από τη στολή του Superman σαν τον οποίο θα ήθελε να είναι ο Άμλετ που θυμίζει απελπιστικά τον Οιδίποδα και τον Ορέστη. Ρώσικες μπάμπουσκες or ματριόσκες.
Λοιπόν, είδα ένα πανδαιμόνιο από ποιητικό λόγο, sexy και funny dancing, υπαρξιακή αναζήτηση με ύφος «smile after orgasm», παιδικά φετίχ, αστεία πολύ πνευματώδη που σε κάνουν να χαμογελάς, αλλά όχι να γελάς. Καλά, αν θέλεις γέλα. Είδα ιμπρεσιονιστικές και ασυνήθιστες λήψεις (facetime), φόνους, δακρυγόνα νεροπίστολα, τους ηθοποιούς σε μια παροξυσμική νιρβάνα να περιγράφουν το ματς Άμλετ–Λαέρτη ανταλλάσοντας γλωσσόφιλα, τους θεατές να ανταλλάσουν, με τη σειρά τους, ματιές μικροαστικής αλληλοαναγνώρισης για να επιβιώσουν και να επιβεβαιώσουν ότι οι ίδιοι είναι σώοι και αμέτοχοι. Για αυτό οι ηθοποιοί πληρώνονται, για να γίνονται οι κασκαντέρ της εφαρμοσμένης φαντασίας. Στα φιλιά ζήλεψα, το παραδέχομαι, αλλά δεν είναι για να ζεις πολύ σε τέτοιους rainbow εφιάλτες, κοιτάς από την κλειδαρότρυπα και όπου φύγει, φύγει.
Στη συνέχεια θα βρεθείς ασφαλής σε κάποιο μαγαζί της περιοχής και θα προβληματιστείς με τους φίλους σου για το αν αυτό που είδες άξιζε και πόσο. Ρώτα και τον barman, ποια η πιθανότητα να μην είναι άνεργος ηθοποιός;
Ψέματα δεν λέω, στους άλλους δυο άρεσε, αλλά με επιφυλάξεις. «Αν θέλετε να μηρυκάσετε κάτι πιο συνηθισμένο να πάτε αλλού. Μια ζωή την έχουμε άλλωστε ή θα εκτεθείτε στο διφορούμενο ή δείτε για νιοστή φορά τις ίδιες παραστάσεις, από τους ίδιους ανθρώπους, για τους ίδιους θεατές, στα ίδια θέατρα», τους είπα με ύφος σαιξπηρικό. Μήπως έχασε η υποκριτική τον νέο Δημήτρη Χορν; Σταμάτησα με έπιασε ασφυξία. Ήμουν κάτι παραπάνω από πειστικός. Τις επόμενες ώρες γλώσσα δεν έβαλαν μέσα τα χρυσούλια μου. Μου είπαν μάλιστα ότι είχε παίξει και ο Cumberbatch τον Άμλετ και όχι τον Gamlet -ευτυχώς που γεννήθηκε στην χώρα του Shakespeare γιατί στην Ελλάδα δεν θα είχε καμία τύχη με αυτό το επίθετο, αν τον λέγανε Μητσοτάκη κάτι μπορεί και να κατάφερνε- εγώ και πάλι την παράσταση στο «Από Μηχανής Θέατρο» θα έβλεπα, δεν ξέρω γιατί, ίσως γιατί με το pop ύφος εξαγνίζει την ματαιότητα και την ματαιοδοξία, ίσως γιατί το πένθιμο story αποκαθηλώνεται από τον διάχυτο σουρεαλισμό και το σκηνοθετικό μοντάζ, ίσως γιατί με έκανε να μην αισθανθώ τον παραμικρό σεβασμό για τον Shakespeare. Τα παιδιά δεν σέβονται τους απόντες, τους κάνουν πλάκα και χοροπηδούν ξέφρενα μέχρι να τους ακούσουν να πλησιάζουν. Τότε υποδύονται κάτι που δεν είναι, πότε τα ένοχα και πότε τα σοβαροφανή. Boring! Τα παιδιά δεν σέβονται αλλά φοβούνται και όποιος φοβάται μεταμορφώνεται σε ανάμνηση εκείνου που ήταν πριν μάθει να φοβάται.
Ο Shakespeare είναι απών και εγώ ήθελα να δω το τεθλασμένο είδωλο του Άμλετ μέσα από τα μάτια των ανθρώπων της γενιάς μου, να ακούσω τον απόηχο των λέξεών του μέσα από τις φωνές τους. Ήθελα την επίγευση ενός έργου σερβιρισμένου από τα καυλωμένα σώματα των νέων δημιουργών. Δεν ήθελα να εγκαταλείψουμε την εποχή μας για να έρθουμε σε επαφή με τον Shakespeare αλλά να τον ξεθάβαμε και να τον τραβούσαμε από το αυτί στο σήμερα.
-Πες ρε γιατί πέθανες;
-To be, or not to be, that is the question.
Ο Gamlet μια ελάχιστη, στυγνή στιγμή πριν την αιωνιότητα περιφέρεται μες το superman βρακάκι του, αγορασμένο από λαϊκή στο Μεταξουργείο, με μια ομπρέλα φονική σαν ξίφος, σε μια videoclipάτη μέθεξη, σε ένα κολάζ ηρώων του 17ου αιώνα καδραρισμένων στον κόσμο του 20ου και παρακολουθείται από το κοινό του 21ου, περιμένοντας να μεταμορφωθεί από Clark Kent σε Superman ή και Jim Morrison. Αλίμονο!
Ο σύγχρονος θεατής του επιταχυνόμενου scroll down, της πολύγλωσσης και πολύχρωμης υπερπραγματικότητας, ο τεχνολογικά μεταμφιεσμένος καταναλωτής, ο τηλεθεατής του αδιάκοπου zapping έχει εκπαιδευτεί σε μια άλλη ταχύτητα, σχεδόν υπερσεξουαλική, ζει σε πανδαιμόνιο, δεν ξέρω αν μπορεί να ταυτιστεί με ένα λογοτεχνικό αριστούργημα όπως ο σαιξπηρικός Άμλετ. Ο Gamlet θίγει τα ουσιώδη και παίζει με συνειδησιακές συνθέσεις των επιμέρους, ενώ οι συνένοχοί του πλάθουν με τα λερωμένα από την πλαστελίνη χεράκια τους μια υπερπραγματικότητα γεμάτη εικόνες, σύμβολα, μελωδίες, δικαιολογίες, ενοχές.
Οι ήρωες που τον πλαισιώνουν το ζουν κανονικά, μοιάζουν με μια παρέα μοντέρνων γελαστών δαιμόνων που άλλοτε υπερασπίζονται και άλλοτε κάνουν θεατρικό bullying στον «αθώο» τρελό rock star, την μαριονέτα του πεπρωμένου και του «must do». O Gamlet είναι γελαστός για να τον λυπηθούν και να τον αφήσουν ήσυχο, σαν τα ζωάκια του τσίρκου, αλλά αυτοί εκεί, επιμένουν. Διεγείρονται από το δράμα του, ίσως για να μην ασχοληθούμε ποτέ με τις δικές τους ιστορίες. Όπως το κοινό του θεάτρου ή της συναυλίας. Ο καθένας τους θα μπορούσε να είναι ένα διαφορετικό βάθος του ίδιου εγώ, του ανακυκλούμενου εμείς. O Gamlet είναι απών. Ο Gamlet είναι ο θίασός του.
-Γερτρούδη.
-Yes son.
- Θέλω να σε γαμήσω.
-Άμλετ.
-Yes son.
- I am your father!
Υ.Γ. Το ότι μου απέδειξαν ότι η Britney Spears και ο Shakespeare είναι συγγενείς, δεν θα το ξεπεράσω εύκολα. Δεν αποκλείω τη μέρα που θα παρακολουθήσετε την παράσταση να αποκαλύψουν και καλλιτεχνική συσχέτιση του Ομήρου με τον Μάκη Δημάκη. Μην το αφήσετε αυτό να περάσει έτσι.
