Ξεκινά άλλη μια σχολική χρονιά με παιδάκια να πηγαίνουν πρώτη μέρα σχολείο και να φεύγουν με παραγεμισμένες τσάντες, καμπουριαστά και δυσφορώντας. Αναρωτιέμαι ποιο παιδί όταν δει για παράδειγμα τα τριάντα τρία (33) βιβλία της Α' Γυμνασίου, θα αγαπήσει τη γνώση και την αναζήτησή της.
Μήπως τα αμφιβόλου κιόλας ποιότητας συγγράμματα έρχονται να «διευκολύνουν» τον εκπαιδευτικό, καταργώντας τον. Είναι άλλο επιμένω, ένα βιβλίο να παροτρύνει προς μια περαιτέρω αναζήτηση και άλλο να αποδυναμώνει τον εκπαιδευτικό. Για παράδειγμα το βιβλίο των εικαστικών συνοδεύεται από δύο ακόμα βιβλία, εργαστηρίου και ασκήσεων. Αναρωτιέμαι ο εκπαιδευτικός, ζωγράφος ή γλύπτης, απόφοιτος της σχολή Καλών Τεχνών, δεν ξέρει να οδηγήσει τους μαθητές του στη γνώση και δεν μπορεί να τους ευαισθητοποιήσει πάνω σε θέματα τέχνης ; Είναι βέβαιο ότι μπορεί ! Δεν είπα να μην υπάρχει αναλυτικό πρόγραμμα που να δίνει κατευθύνσεις και να συντονίζει το σχολείο πανελλαδικά, δεν είπα ότι δεν πρέπει να γίνονται υποδειγματικές διδασκαλίες ,είτε με στόχο την αξιολόγηση είτε και όχι, είπα μόνο ότι όλα αυτά τα βιβλία και τα πληρώνει ο έλληνας φορολογούμενος και επιβαρύνουν το περιβάλλον και τελικά δεν τα χρησιμοποιούμε!
Ποιος χαρακτηρίζει επιτυχημένο τον σπουδαγμένο; Με ποια λογική αυτόν που χαρακτηρίζει η κοινωνία και η σχολική κοινωνία «Κακό» μαθητή, πρέπει το σχολείο να τον εκβιάσει με ακριβά μαθήματα, που αναζητούν, όσοι γονείς μπορούν να πληρώσουν για να γίνει το «ασχημόπαπο», κύκνος.
Οι εκπαιδευτικοί μας δεν είναι και τόσο άχρηστοι, όπως παλιότερα τους έχει χαρακτηρίσει μια εξουσία νωθρή και άβουλη. Δεν είναι βρωμιάρηδες! Είναι άνθρωποι, οι οποίοι ενεπλάκησαν με την παιδαγωγική διαδικασία, γιατί αγαπούν την γνώση και μέσα από το όραμά τους για ένα καλύτερο μέλλον, θέλουν διακαώς να μεταλαμπαδεύουν την γνώση , αλλά και την αγάπη για την αναζήτησή της.
Με την τεχνολογία και την κακή της χρήση οι μαθητές δεν αναγνωρίζουν την αξία του βιβλίου, αυτού του τόσο επώδυνου αντικειμένου, που τους έχεις τσακίσει τη μέση και το οποίο τελικά το μεταφέρουν, αλλά δεν το χρησιμοποιούν. Στις ερευνητικές εργασίες ( projects )του Λυκείου, οι μαθητές , ούτε να ακούσουν για αναζήτηση σε βιβλιοθήκες και βιβλία, αφού μόνη πηγή πληροφόρησης για αυτούς είναι το Internet και μόνη πρακτική το clopy paste. Αυτή που θα μπορούσε να είναι μια εργασία για σκέψη και δημιουργία, γίνεται διεκπεραίωση για έναν βαθμό.
Εκεί που αναλωνόμαστε σε συγγραφή αστείων συγγραμμάτων και βοηθημάτων, με τα οποία κάποιοι κερδοσκοπούν,γιατί να μην ενθαρρύνουμε πανελλαδικά και όχι κατ΄εξαίρεση τη δημιουργία Βιβλιοθήκης στο σχολείο ώστε και η διδασκαλία κάποιων μαθημάτων να γίνεται στο χώρο αυτό και καθηγητής να διευκολύνει τους μαθητές του στην αναζήτηση του βιβλίου για μια εργασία; Δεν παροτρύνουμε έτσι τους μαθητές και σε μια πιο διευρυμένη αναζήτηση της γνώσης;
Δεν είναι δυνατό το βιβλίο να είναι λαομίσητο και απεχθές για τον μαθητή, άρα και εν συνεχεία για τον ενήλικα. Πως θα δημιουργηθεί ο ενεργός και σκεπτόμενος πολίτης του κόσμου, που θα αναζητά την ενημέρωση του και θα εκφράζει σθεναρά την καλά τεκμηριωμένη του σκέψη και γνώμη;
Όταν υπάρχουν, ευτυχώς ελάχιστοι, αυτοί που δεν εντάσσονται ποτέ στο εκπαιδευτικό σώμα και που εμπλέκονται τυχαία με την εκπαίδευση για τους τρεις λόγους June, July, August, τι μπορείς να περιμένεις ; Άσε που το τρίμηνο ήταν μύθος για τον ενεργό εκπαιδευτικό, που δεν αναζητά την βολή του, αλλά ανήσυχα επιδιώκει να δημιουργεί κάθε φορά ένα νέο πλαίσιο δημιουργικής δράσης για αυτόν και τους μαθητές του. Με χαρά είδαμε την αντικατάσταση των τριμήνων από τετράμηνα και στο Γυμνάσιο. Δεν είναι λίγοι οι εμπνευσμένοι εκπαιδευτικοί, ούτε αποτελούν εξαιρέσεις ! Καλύτερες σχολικές γιορτές για τα παιδιά ! Για τους μαθητές μας γίνονται οι γιορτές και όχι για να δειχθούν οι υπεύθυνοι καθηγητές ! Όσο μεγαλύτερο αριθμό μαθητών μπορεί να εμπλέξει κανείς για την οργάνωση μιας γιορτής, τόσο πιο πετυχημένη θα είναι και θα πληρείται και ο παιδαγωγικός της στόχος, να δίνει αξία σε κάθε μαθητή και να αξιοποιεί τις δεξιότητες των «Καλών» κα των «Κακών» μαθητών. Ευτυχώς αυτοί οι χαρακτηρισμοί θεωρούνται και είναι πια, παρωχημένοι.
Γνώρισα με μεγάλη χαρά τις προάλλες σε ένα καφέ στο Κιάτο μια οικογένεια με τρεις κόρες, η μεγάλη είκοσι χρονών, η άλλη μαθήτρια ακόμα και η τρίτη μωρό. Η μεγάλη μου έλεγε ότι δεν την ενδιέφεραν τα γράμματα και αποφάσισε να ασχοληθεί με τις ελιές και τη σταφίδα που παρήγαγε η οικογένειά της. Χάρηκα!
Ποιος χαρακτηρίζει επιτυχημένο τον σπουδαγμένο; Με ποια λογική αυτόν που χαρακτηρίζει η κοινωνία και η σχολική κοινωνία «Κακό» μαθητή, πρέπει το σχολείο να τον εκβιάσει με ακριβά μαθήματα, που αναζητούν, όσοι γονείς μπορούν να πληρώσουν για να γίνει το «ασχημόπαπο», κύκνος . 'Έτσι ανθίζει και δεν σταμάτησε ποτέ να ευημερεί η παραπαιδεία, παλιά τα Φροντιστήρια, τώρα τα Κέντρα Μελέτης, με την εκλαϊκευμένη , μασημένη τροφή, που αν γινόταν θα επιθυμούσαν οι γονείς να την εμφυτεύσουν χωρίς κόπο στο κεφάλι των παιδιών τους. Το ζητούμενο ! Καλός βαθμός στο σχολείο με ή χωρίς αντίκρισμα. Επίσης ήσυχο μυαλό των εργαζομένων γονιών, που θέλουν πια να γυρίσουν στο σπίτι τους και να βρουν παιδιά, ταϊσμένα, διαβασμένα και έτοιμα για ύπνο.
Το ασχημόπαπo δεν υπάρχει. Ήταν πάντα Κύκνος και δεν το βλέπαμε. Όχι πια παιδιά εξαντλημένα, υποτιμημένα, κακά αξιολογημένα, καταρρακωμένα. Δεν χρειάζεται ένα παιδί με νοητική υστέρηση να μπει οπωσδήποτε στο Πανεπιστήμιο ως «ειδική κατηγορία». Και να μπει, πως θα βγει ; Ή ακολουθούμε την άποψη της ελληνικής ταινίας σημασία έχει να «Τρουπώσει» ! Κανένα επάγγελμα, ακόμα και σε περίοδο κρίσης, δεν είναι κληρονομικό χάρισμα ! Το μήλο δεν πέφτει πάντα κάτω από τη μηλιά ! Ο γιος του γιατρού δεν γίνεται υποχρεωτικά γιατρός, ούτε η κόρη του δικηγόρου, ούτε του τραγουδιστή, τραγουδιστής ή τραγουδίστρια ! Δεν φταίμε και εμείς που ακούμε!
Γίνεται όμως υποχρεωτικά, ένας άνθρωπος που ακολουθεί την πορεία που διαλέγει, την υπηρετεί, όσο καλά μπορεί, χαίρει εκτίμησης και κυρίως είναι ευτυχισμένος. Απλά θέματα στη ζωή. Η ευτυχία δεν γράφεται με χρυσά γράμματα, γράφεται με το χρώμα της ψυχής.
Ήρθε η ώρα για ευτυχισμένα παιδιά! Όχι κακομαθημένα ! Να μην τους κλείνουμε το στόμα, ούτε να ελέγχουμε τη σκέψη τους με «ακριβές» παροχές, ούτε να τη ποδηγετούμε με εκβιασμούς και φωνές!
Όταν καλείς μια νέα ζωή, έχεις υποχρέωση να την κάνεις ευτυχισμένη. Αυτό προϋποθέτει ψυχική υγεία και σταθερότητα. Και το παιδί με έναν αόρατο λώρο τα αφουγκράζεται όλα. Δεν είναι χαζό, ούτε τόσο μικρό. Ο άνθρωπος γεννιέται σοφός και καταστρέφεται με σύστημα από νοσηρούς οικογενειακούς ή και εκπαιδευτικούς μηχανισμούς!
Ο γονιός, όποια και να είναι η εκπαίδευσή του, δεν έχει καμία σημασία, και ο εκπαιδευτικός πρέπει να ξαναβρούν το ανάστημά τους για να μεταλαμπαδεύσουν αγάπη για τη γνώση και να δημιουργήσουν σκεπτόμενους ανθρώπους. Μόλις βρουν την αξία τους θα μπορούν να μεταδώσουν αξίες.
Ας μην τσακίζουμε λοιπόν το ανάστημα μαθητών και εκπαιδευτικών με ανώφελα σχολικά συγγράμματα, ας ενθαρρύνουμε την αγάπη για το καλό βιβλίο και ας ξαναβρεί το κύρος του ο καθηγητής, που μπορεί να εμπνεύσει και να ξεδιπλώσει τις ικανότητες των μαθητών του δίνοντας κάθε φορά αξία σε αυτό που ο καθένας μπορεί να κάνει, χωρίς να τσαλακώνει την προσωπικότητά του, αλλά επαινώντας την προσπάθεια του.
Η γνώση και η αναζήτησή της θα είναι πάντα το αντίδοτο για όλα τα δεινά. Κανείς δεν μπορεί να χειραγωγήσει, ούτε να παραπλανήσει έναν άνθρωπο που έχει μάθει να διαβάζει, να εξετάζει, να συγκρίνει, να ταυτοποιεί, να σκέπτεται. Αυτό είναι ο στόχος της Παιδείας, η όρθωση του ανθρώπινου λόγου και σκέψης.
Μαρία Μαρή
Θεατρολόγος - Εκπαιδευτικός
