το περιβάλλον, ζωτικό μέρος της λύσης
Η πορεία που οδήγησε στην κατάρρευση των ισπανικών τραπεζών, είχε ξεκινήσει από ένα φιλόδοξο σχέδιο της δεκαετίας του 1990: ένα πρόγραμμα 2 εκατομμυρίων τουριστικών κατοικιών για εύπορους Βορειοευρωπαίους που θα ξόδευαν τα λεφτά τους στην Ιβηρική. Οι ισπανικές ακτές της Μεσογείου εγκλωβίστηκαν σε τείχη τσιμέντου, οι περιορισμένοι υδάτινοι πόροι βρέθηκαν σε πρωτοφανή πίεση, όμως οι διεθνείς οικονομικοί κύκλοι θεώρησαν το εγχείρημα επιτυχία. Όλα αυτά μέχρι την κρίση του 2008, όταν η αγορά ακινήτων πάγωσε και 800.000 κατοικίες έμειναν απούλητες: οι ισπανικές τράπεζες βρέθηκαν εκτεθειμένες, και η οικονομική χρεοκοπία ήρθε να συναντήσει την οικολογική κατάρρευση.
Δεν είναι η φυσικά η μόνη φορά που η οικονομική αποτυχία βαδίζει χέρι με χέρι με την οικολογική υποβάθμιση.
- Στις Η.Π.Α. η μεγάλη κρίση του 2008 ξέσπασε όταν οι διεθνείς τιμές καυσίμων έκαναν ξαφνικά απαγορευτική την καθημερινή χρήση ΙΧ για αποστάσεις δεκάδων χιλιομέτρων και οδήγησαν χιλιάδες οφειλέτες να σταματήσουν να πληρώνουν τις δόσεις για το στεγαστικό νεόδμητων κατοικιών στη μέση του πουθενά.
- Στην Ελλάδα, η Δυτική Μακεδονία που έχει επί δεκαετίες μια οικονομία εξορύξεων, έχει μονίμως και τους υψηλότερους δείκτες ανεργίας παρά τις άφθονες και καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας της ΔΕΗ.
Όλα αυτά αποτελούν μάλλον ψιλά γράμματα για το πολιτικό μας προσωπικό, που δείχνει να πιστεύει ότι οι εκπτώσεις στο περιβάλλον κάνουν οπωσδήποτε καλό στην οικονομία. Προωθούν έτσι ειδικό θεσμικό πλαίσιο για 700.000 τουριστικές κατοικίες στα ελκυστικότερα ελληνικά τοπία (προφανώς με την ελπίδα ότι θα έχουν καλύτερη τύχη από τις ισπανικές), σπεύδουν να επεκτείνουν παντού όπου μπορούν την αδιέξοδη οικονομία εξορύξεων της Δυτ. Μακεδονίας, αποφασίζουν νέες αυξήσεις στα εισιτήρια των συγκοινωνιών (τριπλασιάζοντας τα σε σύγκριση με το 2009), υπόσχονται πακτωλούς υδρογονανθράκων αποσιωπώντας ότι η Ρουμανία και η Αλβανία βγάζουν πετρέλαιο από τη δεκαετία του 1930 χωρίς να έχουν δει ίχνος ευημερίας.
Ο προσανατολισμός της πραγματικής οικονομίας θα έπρεπε να είναι από τα κύρια διακυβεύματα των εκλογών. Αποδεχόμαστε την οικονομία Αλβανίας και Ρουμανίας που προωθούν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ στη σκιά του Μνημονίου, ή επιλέγουμε να αλλάξουμε τον προσανατολισμό της; Κι αν ναι, σε ποια κατεύθυνση;
Στο θέμα αυτό οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουν Πράσινη Στροφή στην οικονομία, με βασικούς πυλώνες την αναζωογόνηση της υπαίθρου, την απεξάρτηση από πετρέλαιο και λιγνίτη, την αναβάθμιση των συλλογικών αγαθών ως αντιστάθμισμα στην απώλεια αγοραστικής δύναμης, την προώθηση θεσμών Κοινωνικής Οικονομίας. Καμιά άλλη δύναμη δε φαίνεται, όμως, να δίνει προτεραιότητα σε τέτοια θέματα: ακόμη κι όταν υποστηρίζουν τοπικές κινηματικές δράσεις όπως με τα χρυσωρυχεία της Χαλκιδικής ή με την εκποίηση του Ελληνικού, τα βλέπουν απλώς ως επιπλέον αντιστάσεις απέναντι στο Μνημόνιο.
Το σύνολο σχεδόν των ελληνικών κομμάτων φαίνεται να θεωρεί σήμερα το περιβάλλον είτε πολυτέλεια, είτε αναπόφευκτη παράπλευρη απώλεια:
- Στις περασμένες εκλογές, το WWF ΕΛΛΑΣ είχε απευθύνει έκκληση στους πολιτικούς αρχηγούς να δεσμευτούν ότι η κρίση δε θα αποτελούσε άλλοθι για εκπτώσεις στο περιβάλλον: απάντησαν μόνο οι Οικολόγοι Πράσινοι και οι Πειρατές.
- Στην τελευταία σύνοδο της Ε.Ε. το διεθνές WWF παρουσίασε τεκμηριωμένη έκθεση ότι το ελληνικό Μνημόνιο έχει ξεκάθαρα αρνητική περιβαλλοντική διάσταση, χειρότερη μάλιστα από όλες τις άλλες χώρες του Μηχανισμού Στήριξης. Καμιά από τις γνωστές αντιμνημονιακές δυνάμεις δεν έσπευσε να αξιοποιήσει πολιτικά την έκθεση.
Μόνη λογική εξήγηση είναι ότι αδυνατούν να δουν τη διασύνδεση του περιβάλλοντος με την κοινωνική και οικονομική διάσταση: χωρίς ταυτόχρονες απαντήσεις για οικονομία, κοινωνία και περιβάλλον, είμαστε καταδικασμένοι να ανακυκλώνουμε τα αδιέξοδα.
Στην πραγματικότητα το περιβάλλον είναι ζωτικό μέρος της λύσης. Ως φυσικοί πόροι και ως ποιότητα ζωής, αποτελεί ουσιαστικά την τελευταία μας ευκαιρία να ζήσουμε όλοι ανθρώπινα, ανεξάρτητα από αγοραστική δύναμη. Γιατί, σε καιρούς λιτότητας, η υποβάθμιση των συλλογικών αγαθών μας κάνει δυο φορές φτωχούς.
Γι’ αυτό ακριβώς και επιμένουμε ότι, σε αυτές τις εκλογές, η ψήφος στους Οικολόγους Πράσινους είναι αυτή που μπορεί να κάνει τη διαφορά....
Γιάννης Παρασκευόπουλος
Επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας των Οικολόγων Πράσινων
σχόλια