Δύο χιλιάδες παιδιά και ανήλικοι μετανάστες ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες σε κέντρο συγκέντρωσης των ΗΠΑ, στην έρημο του Τέξας, αποκαλύπτει ρεπορτάζ του BBC.
Έφηβοι και εργαζόμενοι στον καταυλισμό που έχει στηθεί στην στρατιωτική βάση Fort Bliss στο Ελ Πάσο περιγράφουν τις μολυσματικές ασθένειες, το επικίνδυνο φαγητό και τις αναφορές για σεξουαλική κακοποίηση, την ώρα που οι αρμόδιες αρχές απαγορεύουν την είσοδο σε δημοσιογράφους. Φωτογραφίες, βίντεο και ηχογραφημένα ντοκουμέντα όμως αποκαλύπτουν την κατάσταση που επικρατεί.
Τους τελευταίους μήνες οι ροές από την Κεντρική Αμερική προς τις ΗΠΑ έχουν ενταθεί, καθώς μετανάστες ελπίζουν να ξεφύγουν από τη βία, τις φυσικές καταστροφές και την οικονομική δυσχέρεια που επικρατεί στις χώρες τους, ιδίως εν μέσω πανδημίας. Ειδικοί εκτιμούν πως σε αυτό έχει συμβάλλει και η πεποίθηση πως η κυβέρνηση Μπάιντεν θα είναι πιο ήπια σε σχέση με την διακυβέρνηση Τραμπ, παρότι η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις έχει ζητήσει από τους μετανάστες να «μην έρθουν» στις ΗΠΑ.
Στις τέντες του καταυλισμού στεγάζονται περισσότεροι από 2.000 έφηβοι και παιδιά που πέρασαν μόνα τους τα σύνορα ΗΠΑ - Μεξικό και τώρα περιμένουν για να επανενωθούν με συγγενείς τους στις ΗΠΑ. Η έρευνα του BBC φέρνει στο φως τις μαρτυρίες για σεξουαλική κακοποίηση, εξάρσεις Covid και ψείρες.
Ένα παιδί μπορεί να περιμένει για ώρες πριν δεχτεί ιατρική βοήθεια, δεν υπάρχουν αρκετά καθαρά ρούχα και ορισμένες δίνουν στα πεινασμένα παιδιά να φάνε κρέας που δεν έχει ψηθεί επαρκώς, σύμφωνα με το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ, που βασίστηκε σε ντοκουμέντα και μαρτυρίες υπαλλήλων και παιδιών.
Οι συνθήκες διαβίωσης στον καταυλισμό
Ο καταυλισμός στο Fort Bliss αποτελείται από τουλάχιστον 12 τέντες που, κατά καιρούς, στεγάζουν ακόμα και εκατοντάδες παιδιά η κάθε μία. Αγόρια και κορίτσια περνούν τον περισσότερο χρόνο τους σε τέντες, βγαίνοντας μόνο για μία ή δύο ώρες για να παίξουν ή να στηθούν σε κάποια τεράστια ουρά για να λάβουν το γεύμα τους.
Εργαζόμενοι που επικαλείται το BBC μεταφέρουν πως το φαγητό τρώγεται «ως επί το πλείστον» αλλά ένας 15χρονος που αφέθηκε να αποχωρήσει καταμαρτυρά ότι του έδιναν να φάει άψητο κρέας. «Κάποιες φορές το κοτόπουλο είχε αίμα. Δεν μπορούσαμε να αντέξουμε την πείνα και το τρώγαμε αλλά αρρωσταίναμε».
Τέντες έχουν στηθεί και για τους μεγάλους αριθμούς άρρωστων παιδιών που οι ίδιοι οι ανήλικοι αποκαλούν "Covid city", πόλη του κορωνοϊού. «Εκατοντάδες παιδιά έχουν βρεθεί θετικά με Covid», λέει ένας από τους υπαλλήλους που ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος, καθώς απαγορεύεται στους εργαζόμενους να μιλούν για τον καταυλισμό. Στην εικόνα έρχονται να προστεθούν τα κρούσματα γρίπης και βακτηριακών λοιμώξεων που έχουν αναφερθεί από τα τέλη Μαρτίου, οπότε και άνοιξε ο καταυλισμός.
Παιδιά που χρειάζονται άμεση ιατρική βοήθεια έχουν παραμεληθεί. Σε μία κρυφή ηχογράφηση από σύσκεψη του προσωπικού τον Μάιο, που περιήλθε στην κατοχή του BBC, ένας εργαζόμενος ακούγεται να μιλά άσχημα σε ένα παιδί που βήχει φτύνοντας αίμα. Η αναμονή για κάποιον ειδικό, ξεπερνούσε τις τρεισήμισι ώρες.
Ο 15χρονος που μίλησε στο BBC, αφέθηκε μετά από 38 ημέρες κράτησης. Ο ίδιος λέει πως νόσησε με Covid-19 σε μικρό χρονικό διάστημα από την είσοδό του στον καταυλισμό, και μάλιστα ασθένησε βαριά. Αφού ανάρρωσε, οδηγήθηκε πίσω σε μία κατάμεστη σκηνή όπου αρρώστησε ξανά. «Όταν πηγαίναμε να ζητήσουμε φάρμακα, μας κοιτούσαν με «βρώμικο» τρόπο και γελούσαν πάντα μεταξύ τους», λέει ο έφηβος που επίσης προτίμησε να παραμείνει ανώνυμος.
«Οι ψείρες οργιάζουν», λέει υπάλληλος στο BBC. «Και μία από τις βασικές ελλείψεις είναι τα κιτ κατά των ψειρών». Περίπου 800 κορίτσια ζούσαν απομονωμένα τον περασμένο μήνα εξαιτίας των ψειρών.
Φωτογραφίες και βίντεο που διέρρευσαν από τις εγκαταστάσεις και δόθηκαν από εργαζόμενους στο BBC, δείχνουν σειρές σαθρών κρεβατιών, με κενά ελάχιστων εκατοστών το ένα από το άλλο, σε τεράστιες σειρές μέσα στις αχανείς τέντες. «Νομίζω πως η πολυκοσμία είναι ένας από τους λόγους που διαδίδονται οι ασθένειες», λέει ένας υπάλληλος.
Σα να μην έφταναν όλα αυτά, άγριες αμμοθύελλες χτυπούν την βάση, καθώς σαρώνουν την έρημο Chihuahuan. Οι τέντες τραντάζονται και κάποιες ανοίγουν με αποτέλεσμα η άμμος να μπαίνει στο εσωτερικό. «Πρέπει κυριολεκτικά να προστατεύσεις το κορμί σου από την άμμο», λέει μία υπάλληλος. «Στο τέλος της ημέρας είμαστε απλώς καλυμμένοι με άμμο από πάνω μέχρι κάτω». Παρότι προσφέρονται ντους, πολλά παιδιά επιλέγουν να μην πλένονται καθώς δεν έχουν καθαρά ρούχα για να αλλάξουν. Υπάρχει έλλειψη εσωρούχων, ρούχων και παιδικών παπουτσιών.
Τι ισχυρίζονται οι αρχές
Η αρμόδια υπηρεσία HHS, που συνάπτει συμβόλαια με ιδιώτες για την υποστήριξη της λειτουργίας του καταυλισμού, διατείνεται πως δεσμεύεται από την διαφάνεια αλλά δεν επέτρεψε την είσοδο στο BBC. Χωρίς να απαντήσει στις συγκεκριμένες, βαρύτατες καταγγελίες, η HHS περιορίστηκε σε μία δημόσια ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία ο καταυλισμός «πληροί τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις για την φροντίδα των παιδιών, όπως οι καθαροί και άνετοι χώροι για ύπνο, γεύματα, τουαλέτες, πλυντήρια, εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες και πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας».
Αναφορές για σεξουαλική κακοποίηση
Αίσθηση προκαλούν και οι αναφορές για κακοποίηση παιδιών από εργαζόμενους στο Fort Bliss camp. Σε μία εκπαιδευτική συνεδρία που ηχογραφήθηκε μυστικά από υπάλληλο και δόθηκε στο BBC, μία υπάλληλος ακούγεται θορυβημένη. «Έχουμε ήδη πιάσει προσωπικό με ανηλίκους» σε απρεπείς καταστάσεις, είπε. Άλλη υπάλληλος καταγγέλλει στο BBC πως η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας μίλησε στο προσωπικό για έναν βιασμό. «Αναφέρθηκε βιασμός, δίνουν στα κορίτσια τεστ εγκυμοσύνης», λέει. «Και άκουσα τις προάλλες πως άλλος ιδιώτης που έχει συμβόλαιο (σ.σ με την HHS) πιάστηκε σε μία τέντα αγοριών».
Σε τι κατάσταση βρίσκονται τα παιδιά
Πολλά από τα παιδιά στο Fort Bliss αντιμετωπίζουν βαριά κατάθλιψη, σύμφωνα με εργαζόμενους, και διαπιστώνονται αρκετές περιπτώσεις αυτοτραυματισμών. «Νόμιζα ότι δεν θα βγω από εκεί μέσα, ότι δεν θα ξαναδώ την οικογένειά μου», λέει ο 15χρονος που μίλησε στο BBC. «Κάποιες νύχτες κλαίγαμε. Κατά τη διάρκεια της χειρότερης φάσης, ήμουν κοντά στο να αυτοκτονήσω».
Περίπου 12.000 παιδιά ζουν σε εκτάκτως στημένες εγκαταστάσεις, χωρίς να είναι ξεκάθαρες οι ακριβείς συνθήκες διαβίωσης. Πάνω από ένα εκατομμύριο μετανάστες έχουν προσπαθήσει να περάσουν τα σύνορα φέτος, σύμφωνα με τη συνοριοφυλακή των ΗΠΑ - σχεδόν διπλάσιοι από το 2020. Πολλοί ενήλικες απελαύνονται εξαιτίας των κανονισμών για τη δημόσια υγεία που έχουν τεθεί σε ισχύ από την εποχή Τραμπ. Όμως στα περισσότερα παιδιά επιτρέπεται να παραμείνουν επί Τζο Μπάιντεν. Τα περισσότερα προέρχονται από τη Γουατεμάλα, την Ονδούρα και το Ελ Σαλβαδόρ.
Περίπου το 80% εξ αυτών έχουν συγγενείς στις ΗΠΑ αλλά το σύστημα συχνά αποτυγχάνει τα να επανασυνδέσει γρήγορα με οικείους τους. Κατά μέσο όρο, τα παιδιά αυτά περνούν τουλάχιστον 31 ημέρες σε καταυλισμούς.
Με πληροφορίες από BBC