«Πριν μερικούς μήνες, οι προσπάθειες της Ευρωπαϊκή Ένωσης ήταν ένα χάλι, αλλά τα προβλήματα ήταν προσωρινά. Οι ΗΠΑ, αποδείχθηκε πως είχαν πιο μακροχρόνιες προκλήσεις», σχολιάζουν οι New York Times στην ανάλυσή τους για το εμβολιαστικό πρόγραμμα κατά του κορωνοϊού στις δύο ηπείρους.
Στην αρχή, «ο φόβος και οι αλληλοκατηγορίες συντάραξαν τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ενώ η Ουάσινγκτον απέπνεε αυτοπεποίθηση. Τον Απρίλιο, η ΕΕ ήταν πίσω από τις ΗΠΑ στο εμβολιαστικό πρόγραμμα και το χάσμα διευρυνόταν ραγδαία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επέπληττε την Ευρώπη για απαράδεκτα αργό ρυθμό».
Όμως η προσπάθεια των ΗΠΑ κορυφώθηκε τον Απρίλιο και μετά έκανε «βουτιά», ενώ η εμβολιαστική καμπάνια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, «που τόσο πρόσφατα είχε γίνει αποδέκτης χλευασμού, προχώρησε ταχύτερα από κάθε άλλη περιοχή στον κόσμο» συνεχίζει η αμερικανική εφημερίδα.
Αυτή την εβδομάδα, η ΕΕ ξεπέρασε τις ΗΠΑ σε εμβολιασμούς, με σχέση με τον πληθυσμό της. Τον Ιούλιο, χορηγούσε δόσεις με τετραπλάσιο ρυθμό από τις ΗΠΑ, «μια μεταστροφή που ήταν δύσκολο να την φανταστεί κανείς την περασμένη άνοιξη».
«Στην αρχή, όσο οι ΗΠΑ και μερικά ακόμα κράτη εκτινάσσονταν μπροστά στο εμβολιαστικό πρόγραμμα, οι Ευρωπαίοι υπονόμευαν τις ίδιες τις εμβολιαστικές τους καμπάνιες με επανειλημμένα παραστρατήματα και καθυστερήσεις στις αγορές εμβολίων, και κλόνιζαν την εμπιστοσύνη του κοινού για κάποια από τα εμβόλια», σχολιάζουν οι Elian Peltier και Josh Holder που υπογράφουν την ανάλυση.
Τώρα το ευρωπαϊκό μπλοκ θα κλείσει αυτή την εβδομάδα με αναλογία 105 δόσεις εμβολίων ανά 100 κατοίκους. Τουλάχιστον το 70% όλων των ενηλίκων έχει κάνει μία δόση. Την ίδια ώρα οι ΗΠΑ βρίσκονται στις 103 ανά 100 κατοίκους και στο 69% των ενηλίκων πολιτών. «Η διαδικασία ήταν πολύ επιτυχημένη», λέει η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν.
«Αλλά η αντιστροφή δεν είναι απλώς μία ιστορία προσπάθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών-μελών της να επιλύσουν τα αρχικά προβλήματα. Για την ακρίβεια οι εμβολιαστικές καμπάνιες τους απέχουν πολύ από το να απαλλαγούν από τα προβλήματα. Βασικές πολιτικές διαφορές μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης τις έβαλαν σε μονοπάτια που αποκλίνουν».
Στην Ευρώπη, πολλοί δεν εμπιστεύονται τα εμβόλια και τις κυβερνήσεις τους, αλλά στις ΗΠΑ η αντίσταση στα εμβόλια είναι πιο διαδομένη και πιο σφοδρή, ιδίως μεταξύ των συντηρητικών. Τα προγράμματα εμβολιασμού στην ΕΕ έχουν επιβραδυνθεί τελευταία, αλλά όχι στις ΗΠΑ που η πτώση είναι μεγαλύτερη από 80%.
Ποσοστό του πληθυσμού που επιθυμεί να κάνει το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού
Η χάραξη της πολιτικής είναι πολύ πιο κεντρική στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, σε σχέση με τις ΗΠΑ όπου μπλεγμένοι ομοσπονδιακοί, πολιτειακοί και τοπικοί κανονισμοί, έχουν σαν αποτέλεσμα πολύ διαφορετικές προσεγγίσεις από περιοχή σε περιοχή. Οι κεντρικές κυβερνήσεις έχουν περισσότερο έλεγχο στο σύστημα υγείας και είναι πρόθυμες να δώσουν εντολές και να ακολουθήσουν τακτικές πίεσης για να ωθήσουν τους πολίτες να κάνουν το εμβόλιο.
«Μπαίνουμε σε μία νέα φάση στην Ευρώπη, που πολλοί ηγέτες έχουν πει ότι ο εμβολιασμός δεν θα είναι υποχρεωτικός, αλλά η εξάπλωση του ιού τους έκανε να συνειδητοποιήσουν πως τα σκληρά κίνητρα θα μπορούσαν να είναι επιθυμητά», λέει ο διευθυντής του βελγικού think tank Bruegel Institute, Guntram Wolff.
Στη Γαλλία, οι κάτοικοι οφείλουν να δείχνουν «πάσο υγείας» για εκδηλώσεις σε κλειστούς χώρους, που να αποδεικνύει ότι είτε έχουν εμβολιαστεί, είτε έχουν αρντηκό τεστ. Αρχής γενομένης από τον Αύγουστο, θα το επιδεικνύουν και σε μπαρ και εστιατόρια. Ανεμβολίαστοι μαθητές λυκείου θα πρέπει να μένουν σπίτι αν εντοπίζεται κρούσμα Covid-19, ενώ οι εμβολιασμένοι μαθητές θα επιτρέπεται να μπαίνουν στις αίθουσες. Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε πως στόχος είναι να τεθούν περιορισμοί στους ανεμβολίαστους, αντί να επιβληθούν σε όλους.
Η Ιταλία ανακοίνωσε μέτρα την περασμένη εβδομάδα. Οι Γερμανοί πρέπει να επιδεικνύουν απόδειξη εμβολιασμού ή αρνητικά τεστ για να δειπνήσουν στο εσωτερικό εστιατορίων. Στη Βρετανία, οι κάτοικοι θα πρέπει να είναι εμβολιασμένοι για να μπουν σε νυχτερινά κέντρα διασκέδασης από τον Σεπτέμβριο. Οι κυβερνήσεις σε Ελλάδα, Ιταλία και Γαλλία απαιτούν από τους υγειονομικούς υπαλλήλους να εμβολιαστούν, αλλιώς, σε κάποιες περιπτώσεις, κινδυνεύουν να μην πληρώνονται (σ.σ με άδεια άνευ αποδοχών).
Στις ΗΠΑ, οι προσπάθειες να καταστεί ο εμβολιασμός προαπαιτούμενους για δημοσίους υπαλλήλους, κορυφώθηκαν αυτή την εβδομάδα. Ο πρόεδρος Μπάιντεν ανακοίνωσε την Πέμπτη πως όλοι οι πολίτες που είναι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι θα πρέπει να είναι εμβολιασμένοι κατά του κορωνοϊού ή να υποβάλλονται τακτικά σε τεστ, κρατώντας αποστάσεις και τηρώντας κανόνες χρήσης μάσκας, με περιορισμούς στα περισσότερα ταξίδια. Παράλληλα έκανε έκκληση σε πολιτείες και τοπικές κυβερνήσεις να προσφέρουν 100 δολάρια σε κάθε πολίτη που θα εμβολιάζεται.
Όμως οι περισσότερες πολιτείες και τοπικές κυβερνήσεις δεν απαιτούν τον εμβολιασμό ούτε από τους υπαλλήλους τους.
«Στην αρχή, οι προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσιδίαζαν στην καρικατούρα που συχνά σκιαγραφούν οι επικριτές της: μια διογκωμένη γραφειοκρατία που βαδίζει το δικό της μονοπάτι. Οι ηγέτες της ΕΕ αποφάσισαν να αγοράσουν εμβόλια ως μία οντότητα, αντί να επιτρέψουν κάθε κράτος να διαπραγματευτεί ξεχωριστά, παρότι η Ένωση είχε μικρή εμπειρία με τεράστιες αγορές. Η διαδικασία για τα διατάγματα από κάθε κράτος - μέλος ήταν αργή, όπως ήταν αργή και η σύναψη συμφωνιών με τις φαρμακοβιομηχανίες. Και η ρυθμιστική αρχή φαρμάκων της ΕΕ ήταν πιο αργή από τις αντίστοιχες βρετανικές και αμερικανικές στην έγκριση των εμβολίων».
Οι NYT αναφέρονται και στις ελλείψεις και τα προβλήματα παράδοσης που αντιμετώπισε η ΕΕ με το εμβόλιο της AstraZeneca, καθώς και στην αναστολή της χρήσης του που προκάλεσαν οι σπάνιες περιπτώσεις θρομβώσεων. Πολιτικοί ηγέτες αμφισβήτησαν την αποτελεσματικότητά του και κάποιοι Ευρωπαίοι το απέφυγαν. Η Ευρώπη, όπως και οι ΗΠΑ, κατέληξαν να βασίζονται κυρίως στα εμβόλια της Pfizer και της Moderna. Όταν οι δόσεις τελικά μεταφέρθηκαν στα κράτη μέλη, εκείνα δυσκολεύτηκαν να ομαλοποιήσουν τις λεπτομέρειες διανομής.
Τελικά αυτά τα προβλήματα αποδείχθηκαν παροδικά, ενώ άλλα παραμένουν. Ευρώπη και ΗΠΑ αντιμετωπίζουν διστακτικούς απέναντι στα εμβόλια, αντικυβερνητική ρητορική, και προβληματισμό για την ασφάλεια και τα ατομικά δικαιώματα. Στην Γαλλία 160.000 βγήκαν στους δρόμους κατά των νέων μέτρων αυτό τον μήνα και ο Μακρόν αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει σε κάποιες από τις προτάσεις του.
Στην Ιταλία, οι αρχές ζητούν από τους πολιτικούς ηγέτες να υποστηρίξουν τον εμβολιασμό, αλλά κάποιοι το αποφεύγουν. Ο Ματέο Σαλβίνι, ηγέτης της δεξιάς Λίγκας, παραμένει ανεμβολίαστος. Η ΕΕ αντιμετωπίζει πολύ μεγαλύτερες ανισότητες γεωγραφικά από τις ΗΠΑ. Η πλουσιότερη Δύση, όπου σε πολλές χώρες πάνω από το 80% έχει κάνει τουλάχιστον μία δόση, προηγείται κατά πολύ της ανατολής. Μόλις το 19% των ενηλίκων στη Βουλγαρία και το 32% στη Ρουμανία έχουν εμβολιαστεί μερικώς. Είναι τα φτωχότερα μέλη της ΕΕ.
Ποσοστά εμβολιασμού στις Πολιτείες των ΗΠΑ και της ευρωπαϊκές χώρες.
Ποσοστά εμβολιασμού ανά ηλικία
Περίπου 20,5 εκατομμύρια δόσεων χορηγήθηκαν στην ΕΕ την περασμένη εβδομάδα. Το μέγιστο των 28,4 εκατομμυρίων είχε καταγραφεί στις αρχές Ιουνίου. Οι αρχές περιμένουν πως η πτώση θα συνεχιστεί, και ανησυχούν για το πόσο απότομη θα είναι. Χώρες που ήταν μπροστά στις αρχές του εμβολιαστικού προγράμματος, επιβράδυναν σημαντικά, ανακαλύπτοντας πως τμήματα του πληθυσμού τους είναι δύσκολο να πειστούν.
Η Βρετανία και το Ισραήλ, παραμένουν μπροστά από σχεδόν όλα τα κράτη της ΕΕ. «Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, όσοι ήθελαν να κάνουν εμβόλιο, το έκαναν, αλλά αυτό ήταν το εύκολο κομμάτι», παρατηρεί ο καθηγητής λοιμωδών νοσημάτων και επιδημιολογίας στο Ερευνητικό Κέντρο Helmholtz της Γερμανίας, Gerard Krause. «Το επόμενο βήμα στην Ευρώπη, θα είναι να φτάσει εκεί που υπάρχει ανάγκη για να αντιμετωπίσει τα λεκτικά, πολιτιστικά και γεωγραφικά εμπόδια».
Με πληροφορίες από New York Times
