«Ανησυχίας και πανικό» αισθάνονται κάτοικοι της Καμπούλ, με την ανομία να αυξάνεται στους δρόμους της πρωτεύουσας, σύμφωνα με αυτοπτες μάρτυρες.
Πολλά καταστήματα και γραφεία παραμένουν κλειστά. Η αίσθηση αβεβαιότητας κυριαρχεί.
Ελάχιστες γυναίκες κυκλοφορούν στους δρόμους με πολλούς φοβισμένους κατοίκους να κρύβονται. Οι οικογένειες σχεδιάζουν να ντύσουν τα νεαρά κορίτσια τους με χιτζάμπ και μακρύτερα και πιο χαλαρά φορέματα με την ελπίδα ότι θα επιστρέψουν στο σχολείο όταν αυτά ανοίξουν ξανά.
Ο Hamidullah Abawi, εκπρόσωπος του Αφγανιστάν στη φιλανθρωπική οργάνωση Street Child, δήλωσε ότι η κατάσταση έχει κοπάσει ελαφρώς από τότε που οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την Καμπούλ την Κυριακή, αλλά δεν έχει μείνει «καμία κυβέρνηση, καμία αστυνομία, ούτε κανόνες».
Μιλώντας στο βρετανικό inews από την Καμπούλ, ο Abawi είπε πως «Οι Ταλιμπάν προσπαθούν να ασφαλίσουν την πόλη, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει ανησυχία και πανικός καθώς πολλοί χρησιμοποιούν αυτήν την ευκαιρία για εγκληματικές δραστηριότητες».
Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν εκτεταμένες λεηλασίες στην πρωτεύουσα, με αρκετές συλλήψεις. Ένοπλοι ληστές εισέβαλαν στο σπίτι ενός πρώην βουλευτή στην περιοχή Καλά-ε-Φατουλάχ.
«Οι άνθρωποι φοβούνται πολύ και προσπαθούν να φύγουν από τη χώρα», πρόσθεσε ο Abawi. «Το αεροδρόμιο έχει κλείσει και δυστυχώς οι τραγικές σκηνές του αεροδρομίου ανησύχησαν πολλούς ανθρώπους ότι οι εμπορικές πτήσεις μπορεί να μην ξεκινήσουν ποτέ».
Μερικοί - κυρίως άνδρες - βγήκαν στους δρόμους. Περίπου το ένα τρίτο των καταστημάτων έκλεισαν, αλλά μερικά αρτοποιεία άνοιξαν τώρα σε όλη την Καμπούλ, ενώ οι πωλητές φρούτων επέστρεψαν για να εργαστούν στους δρόμους της πόλης.
Η 30χρονη Wahida Noori, που ζει στην Καμπούλ λέει «ότι τα περισσότερα γραφεία, πανεπιστήμια, σχολεία και άλλα μέρη είναι ακόμα κλειστά και δεν έχουν ξεκινήσει να λειτουργούν».
Μιλώντας από το σπίτι της στην Καμπούλ, όπου παραμένει κρυμμένη, πρόσθεσε πως «Οι γυναίκες ανησυχούν ιδιαίτερα για το αν θα τους επιτραπεί να εργαστούν υπό τη νέα κυβέρνηση. Όλοι οι άνθρωποι ανησυχούν για το μέλλον και για τα παιδιά τους.
Είμαι σοκαρισμένη που η διεθνής κοινότητα δεν θα υποστηρίζει το Αφγανιστάν και τον Αφγανικό λαό όπως πριν. Ένας μεγάλος αριθμός στρατιωτών και αμάχων έγιναν μάρτυρες».
Ανέφερε ακόμα ότι αξιωματούχοι των Ταλιμπάν φρουρούσαν το κτίριο του Υπουργείου Γυναικών στο κέντρο της Καμπούλ, όπου τη Δευτέρα έγιναν διαμαρτυρίες για την πιθανή απειλή των δικαιωμάτων των γυναικών υπό τη θεοκρατική διακυβέρνηση.
Η Noori μετακόμισε στην Καμπούλ από την επαρχία Λογκάρ, νότια της πρωτεύουσας, πέρυσι με την αδερφή της. Ξεκίνησε μια νέα δουλειά σε μια ανθρωπιστική οργάνωση που βοηθά εσωτερικά εκτοπισμένους ανθρώπους.
Αλλά τώρα φοβάται ότι μπορεί να μην είναι πλέον σε θέση να εργαστεί υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν. Ο φίλος της στο Mazar-e-Sharif, στο βόρειο Αφγανιστάν, επρόκειτο να ξεκινήσει μια νέα δουλειά, αλλά της είπαν την Τρίτη ότι «η κατάσταση είναι άγνωστη προς το παρόν».
Ορισμένα σχολεία έκλεισαν για την περίοδο των εξετάσεων και πρόκειται να ανοίξουν αυτό το Σαββατοκύριακο, αλλά πολλά νεαρά κορίτσια περιμένουν να μάθουν αν μπορούν να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους.
Είπε ότι ορισμένες οικογένειες έκαναν προετοιμασίες, όπως το ντύσιμο των νεαρών κοριτσιών τους με χιτζάμπ και μακρύτερα και πιο χαλαρά φορέματα για να ταιριάζουν με την αυστηρή απαίτηση των Ταλιμπάν για λιτά ρούχα που, κατά τους ίδιους, πρέπει να φορούν οι γυναίκες και τα κορίτσια.
Σε ορισμένες περιοχές, οι τοπικές αρχές των Ταλιμπάν δήλωσαν ότι περιμένουν οδηγίες από τους ηγέτες σχετικά με το αν όλα τα παιδιά θα έχουν πρόσβαση στα σχολεία, ενώ σε άλλες, οι μαχητές δήλωσαν ότι θέλουν να λειτουργήσουν επειγόντως σχολεία για κορίτσια και αγόρια.
Η Noori δεν έχει φύγει από το σπίτι της από την Κυριακή και βασίζεται στον άντρα της αδελφής της, που είναι οδηγός ταξί και εργάζεται ακόμα για να της φέρει φαγητό. Έχει ακούσει ότι υπάρχουν λιγότερες γυναίκες στους δρόμους και ότι οι Ταλιμπάν μαχητές περιπολούν σε κάθε περιοχή.
Οι άνθρωποι δεν είναι σίγουροι πώς να λάβουν τις υποσχέσεις των Ταλιμπάν για δικαιοσύνη και προσεγγίσεις με τη διπλωματία. «Αυτή τη φορά, οι Ταλιμπάν έχουν υιοθετήσει μια διαφορετική πολιτική από ό, τι στο παρελθόν, τώρα συμπεριφέρονται σχετικά καλά» λέει η Noori.
Χάος επικρατεί στο Διεθνές Αεροδρόμιο Χαμίντ Καρζάι και σήμερα, όπου τουλάχιστον επτά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους τις τελευταίες ημέρες προσπαθώντας να διαφύγουν από την κυριαρχία των Ταλιμπάν. Μερικοί έπεσαν από τα αεροπλάνα αφού πρώτα επιχείρησαν απεγνωσμένα να κρατηθούν κατά την απογείωση.
Βίντεο στο Twitter δείχνουν Ταλιμπάν μαχητές να πυροβολούν στον αέρα, καθώς Αφγανοί πολίτες σπρώχνονται σε μάταιες προσπάθειες διαφυγής από τη χώρα. Οι δρόμοι προς το αεροδρόμιο είναι γεμάτοι καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες δυτικές χώρες προσπαθούσαν να απομακρύνουν τους πολίτες και το προσωπικό τους.
Οι Ταλιμπάν προσπάθησαν να μετριάσουν τον φόβο πως η ηγεσία τους θα σημάνει τον κατατρεγμό των γυναικών, καθώς σε δήλωσή τους ανέφεραν ότι οι γυναίκες ενθαρρύνονται να επιστρέψουν στην εργασία τους, ακόμη και να ενταχθούν στην κυβέρνηση.
«Το Ισλαμικό Εμιράτο δεν θέλει οι γυναίκες να είναι θύματα», πρόσθεσε ο Εναμουλά Σαμανγκάνι, μέλος της πολιτιστικής επιτροπής των Ταλιμπάν.
Οι γυναίκες παρουσιάστριες ειδήσεων είχαν τη δυνατότητα να συνεχίσουν τα καθήκοντά τους την Τρίτη, μετά από αναφορές που τις ήθελαν να έχουν απομακρυνθεί και να παραμένουν στα σπίτια τους μετά την πτώση της Καμπούλ. Η Beheshta Arghand, παρουσιάστρια του αφγανικού καναλιού Tolo News, πήρε συνέντευξη από έναν αξιωματούχο των ΜΜΕ των Ταλιμπάν ζωντανά στον αέρα από την πρωτεύουσα.
Η προσοχή άρχισε να στρέφεται στο πώς μια κυβέρνηση των Ταλιμπάν θα άλλαζε τη ζωή των αμάχων καθώς οι ξένοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον, αναγνώρισαν ότι οι Ταλιμπάν θα είναι οι επόμενοι κυβερνήτες του Αφγανιστάν.
Ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν Suhail Shaheen επέμεινε ότι όλοι οι πολίτες στο Αφγανιστάν θα έχουν το δικαίωμα να εργαστούν και να σπουδάσουν μέχρι το πανεπιστημιακό επίπεδο. Μιλώντας στο Sky News σήμερα, πρόσθεσε ότι «χιλιάδες» σχολεία συνέχισαν να λειτουργούν μετά την κατάληψη των Ταλιμπάν.
Οι ηγέτες διεθνώς ωστόσο, παραμένουν σκεπτικοί απέναντι στις υποσχέσεις των Ταλιμπάν. Ο Tom Tugenhadt, πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε ότι οι υποσχέσεις των Ταλιμπάν είναι «εντελώς αναξιόπιστες».
Ο Tom Dannatt, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Street Child, είπε στο «ότι πρέπει να ελπίζουμε και να προσευχόμαστε» ότι οι Ταλιμπάν θα τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους να διατηρήσουν την πρόσβαση των παιδιών στην εκπαίδευση.
«Τώρα περιμένουμε να δούμε αν ο συμβιβασμός των Ταλιμπάν - που υπόσχεται τη συνεχή εκπαίδευση των παιδιών - είναι αυτός που ήταν πρόθυμοι να συνάψουν μέχρι να αποκτήσουν πλήρη εξουσία», είπε.
«Θα δούμε μια κυβέρνηση των Ταλιμπάν όπως στα τέλη της δεκαετίας του 1990 με πολύ ζοφερές προοπτικές για τα παιδιά - ειδικά τα κορίτσια; Ή μήπως οι Ταλιμπάν έχουν πλέον εξελιχθεί πραγματικά για να διατηρήσουν μια πιο μετριοπαθή και περιεκτική στάση σχετικά με την εκπαίδευση των παιδιών - ιδιαίτερα την πρωτοβάθμια εκπαίδευση;» διερωτήθηκε.
Ο Mustapha Ben Messaoud, πρόεδρος των επιχειρήσεων της Unicef, εξέδωσε μια προειδοποίηση για την «σοβαρή» κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στο Αφγανιστάν μετά τη νίκη των Ταλιμπάν. «Το Αφγανιστάν για πολλά χρόνια, ήταν ένα από τα χειρότερα μέρη στη γη για να είσαι παιδί», είπε σε δήλωσή του την Τρίτη.
«Τις τελευταίες εβδομάδες έχει γίνει χειρότερο. Καθώς μιλάμε, εάν δεν αναλάβουμε δράση αμέσως, η πρόβλεψη της Unicef για το 2021 είναι ότι ένα στα δύο παιδιά (κάτω των πέντε ετών) θα υποστεί σοβαρό υποσιτισμό», πρόσθεσε.
Προέτρεψε τους Ταλιμπάν να διατηρήσουν την πρόσβαση των γυναικών και των παιδιών στην εκπαίδευση, προσθέτοντας ότι «τα δικαιώματα των κοριτσιών που έχουν κερδίσει σκληρά πρέπει να προστατεύονται».
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, δήλωσε τη Δευτέρα ότι ο οργανισμός «λαμβάνει σοκαριστικές αναφορές για αυστηρούς περιορισμούς στα ανθρώπινα δικαιώματα» σε όλη τη χώρα.
«Ανησυχώ ιδιαίτερα μετά από αναφορές για αυξανόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά των γυναικών και των κοριτσιών του Αφγανιστάν», είπε σε έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Με πληροφορίες του inews
