Ο Πούτιν, ένας δεσποτικός καταπατητής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εσωτερικό και μια κακοήθης παρουσία στην παγκόσμια σκηνή, θεωρείται εδώ και καιρό - δικαίως - ένας κακός παίκτης. Αλλά έχει επίσης θεωρηθεί ως ορθολογικός - ένας πανούργος τακτικιστής που λειτουργεί με γνώμονα το προσωπικό του συμφέρον. Η απόφασή του όμως να ξεκινήσει έναν πόλεμο, τον πιο σημαντικό στην Ευρώπη εδώ και περισσότερες από επτά δεκαετίες, έχει τορπιλίσει αυτή την αντίληψη. Εδώ δεν έχουμε έναν πονηρό ορθολογικό παράγοντα, αλλά έναν διεστραμμένο τύραννο που διαπράττει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στο φως της ημέρας. "Όλα όσα πιστεύαμε αποδείχθηκαν λάθος", όπως δήλωσε στους New York Times ένας αναλυτής εξωτερικής πολιτικής στη Μόσχα για την στάση του Πούτιν.
"Δεν καταλαβαίνω τα κίνητρα, τους στόχους ή τα πιθανά αποτελέσματα", δήλωσε ένας άλλος. "Αυτό που συμβαίνει είναι πολύ παράξενο".
Ο Πούτιν απειλεί την Ουκρανία εδώ και μήνες, παρατάσσοντας στρατιωτικές δυνάμεις κατά μήκος των συνόρων και αντιστεκόμενος στα διπλωματικά ανοίγματα της Δύσης με στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης. Ο Μπάιντεν είχε προειδοποιήσει για εισβολή, αλλά μέχρι αυτή την εβδομάδα υπήρχε η αίσθηση -συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Ουκρανίας, όπου η ζωή συνεχιζόταν ως επί το πλείστον κανονικά μέχρι την επίθεση της Πέμπτης πριν από τα ξημερώματα- ότι μπορεί να μην φτάσουμε σε αυτό, ότι όλα αυτά θα μπορούσαν να είναι απλώς μπλόφες και φληναφήματα από το Κρεμλίνο. Μέχρι που ήρθε η πολιορκία.
Ο Πούτιν, σε ένα προκλητικό τηλεοπτικό διάγγελμα, γεμάτο τικ, ειρωνίες και θυμό, παρουσίασε μια αυθαίρετη, διαστρεβλωμένη ιστορία της Ουκρανίας και της Ρωσίας, υπονοώντας ότι η γειτονική χώρα αποτελεί απειλή για την ασφάλεια του δικού του έθνους. "Δεν μας άφησαν καμία άλλη επιλογή για την υπεράσπιση της Ρωσίας και του λαού μας, εκτός από αυτή που είμαστε αναγκασμένοι να χρησιμοποιήσουμε σήμερα", είπε καθώς ανακοίνωσε αυτό που ονόμασε "ειδική στρατιωτική επιχείρηση", προειδοποιώντας "εκείνους που μπορεί να μπουν στον πειρασμό να παρέμβουν" ότι "οι συνέπειες θα είναι τέτοιες που δεν έχετε δει ποτέ σε ολόκληρη την ιστορία σας". Στη συνέχεια εξαπέλυσε την επίθεσή του, μια αεροπορική επίθεση σε πόλεις σε ολόκληρη την Ουκρανία -όχι μόνο στις ανατολικές περιοχές που κήρυξε μονομερώς ανεξάρτητες νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα- και μια επακόλουθη χερσαία εισβολή, η οποία έφτασε μέχρι το Κίεβο, την πρωτεύουσα της χώρας. Όλα αυτά - αυτή η φρίκη - γίνονται στο όνομα του ρωσικού κοινού, μέρος του οποίου φαίνεται να είναι εξίσου εξοργισμένο με τους παρατηρητές στη Δύση για την απρόκλητη επίθεση του Πούτιν.
"Η χώρα μας, με εντολή του προέδρου Πούτιν, ξεκίνησε έναν πόλεμο με την Ουκρανία", δήλωσε ο Ρώσος δημοσιογράφος και νομπελίστας Ντμίτρι Μουράτοφ. "Και δεν υπάρχει κανείς να σταματήσει τον πόλεμο, οπότε μαζί με τη θλίψη νιώθουμε ντροπή".
Διαδηλώσεις ξεπήδησαν σε όλη τη Ρωσία για να αντιταχθούν στην επίθεση στην Ουκρανία, με τις αρχές να συλλαμβάνουν περισσότερους από 1.700 διαδηλωτές. Αρκετές δημόσιες προσωπικότητες της Ρωσίας μίλησαν επίσης κατά της εισβολής, ενώ μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας κινήθηκε προς την απομόνωση της Ρωσίας πολιτικά, οικονομικά και πολιτιστικά. Η Ρωσία δέχθηκε νέο γύρο αυστηρών κυρώσεων την Πέμπτη, με την απειλή περαιτέρω τιμωριών. Το Συμβούλιο της Ευρώπης, αποφάσισε να αναστείλει την εκπροσώπηση της Ρωσίας. Και πολλά πολιτιστικά ιδρύματα, που θεωρούνται σημαντικά για τη νομιμοποίηση της Ρωσίας στην παγκόσμια σκηνή, έκαναν πίσω: Την Πέμπτη, το Carnegie Hall και η Φιλαρμονική της Βιέννης ανακοίνωσαν ότι δεν θα φιλοξενούν πλέον τον μαέστρο Valery Gergiev, φίλο του Πούτιν, για παραστάσεις. Την Παρασκευή, οι αγώνες της Φόρμουλα 1 ανακοίνωσαν ότι δεν θα διοργανώσουν το ρωσικό Γκραν Πρι και η Ευρωπαϊκή Ένωση Ραδιοτηλεόρασης ανακοίνωσε ότι οι Ρώσοι καλλιτέχνες θα αποκλειστούν από τη συμμετοχή τους στον δημοφιλή διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision. "Είναι αδύνατο να εργάζεσαι για έναν δολοφόνο και να πληρώνεσαι από αυτόν", ανακοίνωσε η Ελένα Κοβάλσκαγια, διευθύντρια ενός κρατικού θεάτρου της Μόσχας, παραιτούμενη από τη θέση της.
Ο Πούτιν, και η εισβολή του στην Ουκρανία, εξακολουθούν να έχουν υποστηρικτές στη Ρωσία. Αλλά υπάρχει επίσης μια αυξανόμενη αίσθηση ότι ο Πούτιν είναι ένας άνθρωπος μόνος του, ο οποίος φαίνεται να ενεργεί λιγότερο με βάση τα άμεσα στρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας και περισσότερο με βάση αυτό που ο Μπάιντεν περιέγραψε ως μια μεγάλη φιλοδοξία να επανασυστήσει με το στανιό "την πρώην Σοβιετική Ένωση".
"Έχει γίνει ένας αποσυνάγωγος", δήλωσε στους Times ο πρώην σύμβουλος του Πούτιν, Gleb O. Pavlovsky, για τον ισχυρό άνδρα της Ρωσίας. "Περισσότερο απομονωμένος από ό,τι ήταν ο Στάλιν".
Ο Πούτιν διακατέχεται εδώ και καιρό από την επιθυμία να τον σέβονται, να τον εκτιμούν στη Ρωσία και να τον θεωρούν νομιμοφανή στην παγκόσμια σκηνή. Αλλά υποκύπτοντας στις πολεμοχαρείς αυτοκρατορικές φιλοδοξίες του, τοποθέτησε δια παντός τον εαυτό του, στο ρόλο του παρία. Το γεγονός ότι η εισβολή στην Ουκρανία αναζωπύρωσε τη διχογνωμία στην ίδια του τη χώρα και τον απομόνωσε από μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας δεν είναι μικρό πράγμα- συνέπειες τόσο συγκεκριμένες όσο και απώτερες ελλοχεύουν πίσω από την άδικη επίθεσή του. Το τραγικό, βέβαια, είναι ότι όλα αυτά δεν μπορούν να αναπληρώσουν τα δεινά και τις απώλειες που έχει ήδη δρομολογήσει. "Ο κόσμος έχει γυρίσει ανάποδα", δήλωσε στους Times ένας 44χρονος διαδηλωτής στη Μόσχα. "Δεν μπορώ καν να φανταστώ τις συνέπειες. Πρόκειται για μια καταστροφή".
Με στοιχεία από το Vanity Fair
