«Αβάσιμες» χαρακτηρίζουν τα υπουργεία Προστασίας του Πολίτη και Μετανάστευσης και Ασύλου, σε κοινή ανακοίνωσή τους, τις καταγγελίες του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch) για τις επαναπροωθήσεις.
Σε έκθεσή του το Παρατηρητήριο, που δημοσίευσε την Πέμπτη καταγγέλλει ότι τα ελληνικά σώματα ασφαλείας στην περιοχή του Έβρου «χρησιμοποιούν υπηκόους τρίτων χωρών που φαίνονται να κατάγονται από τη Μέση Ανατολή ή τη Νότια Ασία για να επαναπροωθήσουν αιτούντες άσυλο στην Τουρκία».
Η έκθεση 29 σελίδων με τίτλο «Their Faces Were Covered: Greece’s Use of Migrants as Police Auxiliaries in Pushbacks», διαπίστωσε ότι η ελληνική αστυνομία θέτει υπό κράτηση αιτούντες άσυλο στα χερσαία σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας στον ποταμό Έβρο, αφαιρώντας τους πολλές φορές τα περισσότερα ρούχα τους και κλέβοντας τα χρήματα, τα τηλέφωνα και άλλα υπάρχοντά τους. Στη συνέχεια, παραδίδουν τους πρόσφυγες σε μασκοφόρους, οι οποίοι τους αναγκάζουν να μπουν σε μικρές βάρκες, τους μεταφέρουν στη μέση του ποταμού Έβρου, τους ρίχνουν στο παγωμένο νερό και τους απωθούν με σκοπό να φτάσουν στην τουρκική πλευρά.
Τι απαντά η Ελλάδα
«Αισθανόμαστε την υποχρέωση να εκφράσουμε τη σοβαρή μας ανησυχία και λύπη για την ποιότητα της έκθεσης» αναφέρουν τα υπουργεία σε απάντηση των ισχυρισμών του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
«Πρώτον διότι η οργάνωση υιοθετεί άκριτα καταγγελίες βασιζόμενες αποκλειστικά σε συρραφή τηλεφωνικών συνεντεύξεων, τις οποίες δεν επιβεβαιώνει βάσει αξιόπιστων και βάσιμων αποδεικτικών στοιχειών» εξηγούν για να συνεχίσουν σημειώνοντας: «Δεύτερον οι όποιες περιγραφές δράσης αλλοδαπών στα σύνορα, αν ευσταθούν και σε όσο βαθμό τυχόν ευσταθούν, προδίδουν μάλλον συγκρούσεις και ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ των κυκλωμάτων των λαθροδιακινητών. Κυκλώματα τα οποία δυστυχώς συνεχίζουν να λειτουργούν και να εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο».
Σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση οι «τακτικές όπως αυτές που περιγράφονται στην έκθεση δεν ανταποκρίνονται στις επιχειρησιακές διαδικασίες των ελληνικών αρχών και της FRONTEX που μάχονται καθημερινά τα δίκτυα των λαθροδιακινητών και σώζουν ανθρώπινες ζωές. Τονίζουμε πάντως ότι, η ενισχυμένη παρουσία στον Έβρο έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση των παράνομων αφίξεων και σε τεράστια απώλεια εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες για τους διακινητές. Καλούμε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να απόσχουν από την παροχή στήριξης σε αυτές τις παράνομες δραστηριότητες».
Παράλληλα, επισημαίνουν πως η Ελλάδα ως κράτος-μέλος της ΕΕ, «παραμένει προσηλωμένη στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εφαρμόζει την σχετική με αυτά εθνική, ενωσιακή και διεθνή νομοθεσία και διερευνά κάθε αναφερόμενο περιστατικό και, επιπλέον των τακτικών ερευνών που διενεργούνται από τη Δικαιοσύνη, διαθέτει ανεξάρτητους ελεγκτικούς μηχανισμούς, όπως την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, αρμόδιους για τη διερεύνηση καταγγελιών για αυθαίρετες και παράνομες πρακτικές. Καλούμε όλους όσοι αναφέρουν τέτοιες καταχρήσεις να παράσχουν τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία στις αρμόδιες εθνικές Αρχές για να διερευνηθούν».
Οι καταγγελίες που προκάλεσαν την αντίδραση της Ελλάδας
Οι ελληνικές αρχές απασχολούν υπηκόους τρίτων χωρών, με καταγωγή από τη Μέση Ανατολή ή τη Νότια Ασία, για να απωθήσουν τους αιτούντες άσυλο στα χερσαία σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας, κατήγγειλε το Human Rights Watch (HRW) σε έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Η έκθεση 29 σελίδων με τίτλο «Their Faces Were Covered: Greece’s Use of Migrants as Police Auxiliaries in Pushbacks», διαπίστωσε ότι η ελληνική αστυνομία θέτει υπό κράτηση αιτούντες άσυλο στα χερσαία σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας στον ποταμό Έβρο, αφαιρώντας τους πολλές φορές τα περισσότερα ρούχα τους και κλέβοντας τα χρήματα, τα τηλέφωνα και άλλα υπάρχοντά τους. Στη συνέχεια, παραδίδουν τους πρόσφυγες σε μασκοφόρους, οι οποίοι τους αναγκάζουν να μπουν σε μικρές βάρκες, τους μεταφέρουν στη μέση του ποταμού Έβρου, τους ρίχνουν στο παγωμένο νερό και τους απωθούν με σκοπό να φτάσουν στην τουρκική πλευρά.
«Δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι η ελληνική κυβέρνηση είναι υπεύθυνη για τις παράνομες απωθήσεις στα σύνορά της και η χρήση πληρεξουσίων για τη διεξαγωγή αυτών των παράνομων πράξεων δεν την απαλλάσσει από καμία ευθύνη», δήλωσε ο Μπιλ Φρέλικ, διευθυντής για τα δικαιώματα των προσφύγων και μεταναστών στο Human Rights. «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να κινήσει επειγόντως νομικές διαδικασίες ώστε να λογοδοτήσει η ελληνική κυβέρνηση για παραβίαση της νομοθεσίας της ΕΕ που απαγορεύει τις συλλογικές απελάσεις».
Το Human Rights Watch πήρε συνεντεύξεις από 26 Αφγανούς μετανάστες και αιτούντες άσυλο, 23 από τους οποίους απωθήθηκαν από την Ελλάδα στην Τουρκία μέσω του ποταμού Έβρου μεταξύ Σεπτεμβρίου 2021 και Φεβρουαρίου 2022. Οι 23 άνδρες, 2 γυναίκες και ένα αγόρι είπαν ότι τέθηκαν υπό κράτηση από άνδρες που φέρονταν να ανήκουν στις ελληνικές αρχές. Η κράτηση αυτή διαρκούσε συνήθως για περίπου 24 ώρες με ελάχιστο έως καθόλου φαγητό ή πόσιμο νερό. Στη συνέχεια, επαναπροωθούνταν πίσω στην Τουρκία. Οι άνδρες και το αγόρι κατήγγειλαν ότι ξυλοκοπήθηκαν από φερόμενους Έλληνες αστυνομικούς.
Συνολικά 16 από τους ερωτηθέντες είπαν ότι τα σκάφη που τους μετέφεραν πίσω στην Τουρκία οδηγούνταν από άνδρες που μιλούσαν αραβικά ή γλώσσες της Νότιας Ασίας. Είπαν ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους άνδρες φορούσαν μαύρες στολές ή στολές κομάντο και είχαν καλύψει τα πρόσωπά τους. Τρία άτομα μίλησαν για τους άνδρες που τους μετέφεραν με τα σκάφη. Οι οδηγοί του σκάφους, όπως καταγγέλλουν, ήταν επίσης μετανάστες που εργάζονταν για την ελληνική αστυνομία με υποσχέσεις ότι θα τους παρασχεθούν έγγραφα που θα τους επέτρεπαν να ταξιδέψουν στη συνέχεια.
Ένας 28χρονος πρώην διοικητής του αφγανικού στρατού που επαναπροωθήθηκε στην Τουρκία στα τέλη Δεκεμβρίου, είπε ότι είχε μια συνομιλία με έναν Πακιστανό που μετέφερε το σκάφος πίσω στην Τουρκία: «Ο οδηγός του σκάφους είπε: "Είμαστε εδώ και κάνουμε αυτή τη δουλειά για τρεις μήνες και μετά μας δίνουν ένα έγγραφο. Με αυτό, μπορούμε να κυκλοφορούμε ελεύθερα εντός Ελλάδας και μετά μπορούμε να βγάλουμε εισιτήριο για άλλη χώρα"».
«Στα σύνορα, μας περίμεναν άλλοι άνθρωποι. Από τη γλώσσα τους, μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε ότι ήταν Πακιστανοί και Άραβες. Αυτοί οι άντρες μας πήραν τα λεφτά και μας χτύπησαν. Με χτύπησαν με ξύλα. Μας έριξαν στη μέση του ποταμού. Το νερό ήταν ως το στήθος μου και περάσαμε [προς την Τουρκία]», ανέφερε 18χρονος νεαρός Αφγανός περιγράφοντας τη μεταφορά του από το κέντρο κράτησης προς το ποτάμι.
