Όταν ο κορωνοϊός Sars Cov 2 πρωτοεμφανίστηκε στη Γουχάν και άρχισε να εξαπλώνεται, στις αρχές του 2020, το καθεστώς της Κίνας με απολυταρχικές μεθόδους τακτικές φάνηκε να περιορίζει την έξαρση, διατυμπανίζοντας την επιτυχία της στον υπόλοιπο πλανήτη.
Τώρα, περισσότερα από δύο χρόνια αργότερα, η παραλλαγή Omicron σαρώνει περιοχές της Κίνας, ξεπερνώντας με ευκολία το «φράγμα» της στρατηγικής μηδενικών κρουσμάτων που ευαγγελιζόταν το Πεκίνο. Και «προφανώς κανείς σε θέση εξουσίας δεν τολμά να το πει», σχολιάζει το CNN.
«Η ίδια ακαμψία του πολιτικού συστήματος που οικοδόμησε το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα εμποδίζει την ικανότητα της χώρας να χειριστεί την εξαιρετικά μολυσματική παραλλαγή Omicron με οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση πέραν των lockdown» στρατιωτικής πειθαρχίας με ρομποτικούς σκύλους και drone να επιτηρούν τους έρημους δρόμους.
Η άνεση της Κίνας στη λογοκρισία, την προπαγάνδα και τον κοινωνικό έλεγχο περιόρισε την αρχική εξάπλωση του Covid-19 και επέτρεψε στο Πεκίνο να διαφημίσει την επιτυχή αντιμετώπισή του εν μέσω διεθνών συζητήσεων για την προέλευση του ιού. «Αλλά η λογοκρισία είναι ένα δίκοπο μαχαίρι που απομονώνει τώρα την πολιτική ελίτ του Πεκίνου και εμποδίζει την ανοδική κυκλοφορία έγκαιρων και συγκεκριμένων πληροφοριών.»
«Αυτή η επιδημία λογοκρίσιας και υπονόμευσης της αλήθειας, κοστίζει ακριβά στην Κίνα.»
Από τα μέσα Μαρτίου, περισσότερες από 70 πόλεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 40% της κινεζικής οικονομίας, έχουν εφαρμόσει μέτρα ελέγχου του Covid. Οι συνέπειες όχι μόνο για την Κίνα αλλά και για το παγκόσμιο εμπόριο και τις ήδη περιορισμένες αλυσίδες εφοδιασμού έχουν ανησυχήσει τους οικονομολόγους.
Αυτό δεν είναι πουθενά πιο εμφανές από ό,τι στη Σαγκάη, το «στολίδι του οικονομικού στέμματος» της Κίνας.
Καθώς οι αξιωματούχοι της πόλης παρατήρησαν μια έξαρση των λοιμώξεων, δοκίμασαν μερικούς αποκλεισμούς, ελπίζοντας να εμποδίσουν την εξάπλωση χωρίς να πλήξουν το εμπόριο. Αλλά αυτό δεν ανέκοψε τις μολύνσεις, οι οποίες πενταπλασιάστηκαν τις πρώτες εβδομάδες του Απριλίου αγγίζοντας τα 20.000 κρούσματα ημερησίως. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού, ιδίως οι ηλικιωμένοι, δεν έχουν εμβολιαστεί. Το εμβόλιο CoronaVac της κινεζικής Sinovac φέρεται επίσης να μην είναι πολύ αποτελεσματικό κατά της παραλλαγής Omicron.
Τελικά η κυβέρνηση της Σαγκάης θυμήθηκε τις τακτικές στη Γουχάν και σφράγισε τη μητρόπολη των 25 εκατομμυρίων κατοίκων. Το "Zero-Covid" συνεπάγεται κυριολεκτικά το κλείδωμα κάποιων ανθρώπων στα σπίτια τους, μαζικά τεστ, διακομηδή των μολυσμένων σε κέντρα καραντίνας και περιορισμό των περισσότερων κοινωνικών συναναστροφών σε μια προσπάθεια να σταματήσει η εξάπλωση του ιού στην κοινότητα.
«Ο σκληρός και αυθαίρετος τρόπος με τον οποίο έγινε στη Σαγκάη απέτυχε.» Η λαϊκή οργή ξεχείλισε σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης όπως το WeChat και το Weibo για τις ελλείψεις τροφίμων, τον βίαιο εγκλεισμό και τον χωρισμό των παιδιών από τους γονείς.
Ένας άνδρας τοποθέτησε ένα άδειο ψυγείο στο μπαλκόνι του διαμερίσματός του για να διαμαρτυρηθεί για την έλλειψη φρέσκων τροφίμων. Σκηνές με ιατρικούς υπαλλήλους με στολές επικίνδυνων ουσιών να σπρώχνουν ανθρώπους και ένα βίντεο με έναν εργαζόμενο να χτυπά μέχρι θανάτου με ένα φτυάρι έναν ύποπτο για μόλυνση σκύλο, έγιναν viral.
Η οργή για τους οικογενειακούς διαχωρισμούς ήταν τέτοια που οι αρχές εγκατέλειψαν εσπευσμένα την πρακτική αυτή. Και όταν ορισμένοι κάτοικοι άρχισαν να φωνάζουν οργισμένοι από τα παράθυρα των διαμερισμάτων τους, ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος παρακολούθησης προειδοποίησε: «Ελέγξτε την επιθυμία της ψυχής σας για ελευθερία. Μην ανοίγετε το παράθυρο και μην τραγουδάτε».
Τη δυσαρέσκεια ενέτειναν και οι αναφορές ότι οι αρχές καθυστέρησαν να δημοσιοποιήσουν την άνοδο των κρουσμάτων μέχρι τις δύο σημαντικές συνεδριάσεις του ΚΚΚ στο Πεκίνο, στις αρχές Μαρτίου. Επίσης, σε καταγραφή τηλεφωνικής συνομιλίας που διέρρευσε με έναν αναστατωμένο κάτοικο της Σαγκάης, αξιωματούχος του τοπικού γραφείου του Κινεζικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών παραδέχθηκε ότι το σύστημα υγείας βρισκόταν σε σύγχυση, ότι τα αποτελέσματα των εξετάσεων είχαν παραποιηθεί για να υποβαθμιστεί ο αριθμός των κρουσμάτων και ότι οι συμβουλές των επαγγελματιών υγείας αγνοούνταν.
«Αυτή η πανδημία έχει μετατραπεί σε πολιτικό ζήτημα που καταναλώνει τόσο πολύ ανθρώπινο δυναμικό, πόρους και χρήματα, μόνο και μόνο για να λυθεί αυτή η ασθένεια που μοιάζει με γρίπη. Ποια άλλη χώρα νομίζετε ότι κάνει τώρα αυτό το είδος πρόληψης επιδημιών;», ρωτούσε ο αξιωματούχος στην ηχογράφηση.
Η απάντηση είναι ότι καμία. Ελάχιστες χώρες, ακόμη και οι πιο αυταρχικές, διαθέτουν το δίκτυο επιτήρησης και τους μηχανισμούς κοινωνικού ελέγχου για να επιβάλουν κάτι παρόμοιο με τη στρατηγική μηδενικών κρουσμάτων Covid.
Το μπλόκο και το φιλτράρισμα στο κινεζικό διαδίκτυο, σε συνδυασμό με έναν μικρό στρατό λογοκριτών, τις πανταχού παρούσες κάμερες κλειστών κυκλωμάτων παρακολούθησης και λογισμικό αναγνώρισης προσώπου, σηκώνουν τείχη ανάμεσα στα λόγια και τις πράξεις.
«Το κράτος επιτίθεται σε κάθε απόπειρα πολιτικής οργάνωσης που μπορεί να αμφισβητήσει την κυριαρχία του στην πληροφόρηση και την εξουσία. Οι αξιωματούχοι δεν μπόρεσαν να σιγήσουν τους ανθρώπους που φώναζαν από τις ταράτσες και ανέβαζαν βίντεο από τα smartphones, αλλά οι διαμαρτυρίες δεν ενισχύθηκαν από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, τα οποία ελέγχονται αυστηρά.»
Η ροή των πληροφοριών στην Κίνα γίνεται ουσιαστικά από πάνω προς τα κάτω. Οι ακριβείς αναφορές της βάσης, ειδικά εκείνες που αποκαλύπτουν τα ελλείμματα και τα λάθη του καθεστώτος, σπάνια φτάνουν μέχρι τους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτική.
Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ έχει πλέον ταυτιστεί τόσο πολύ με την πολιτική μηδενικών κρουσμάτων Covid, που η αλλαγή πλεύσης θα ήταν μια τεράστια πολιτική υποχώρηση, καθώς ο ίδιος ετοιμάζεται για μια σχεδόν άνευ προηγουμένου τρίτη θητεία στο αξίωμα στο 20ό συνέδριο του κόμματος φέτος το φθινόπωρο.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η Κίνα τα έχει καταφέρει «στα χαρτιά» καλύτερα από πολλές άλλες χώρες στο χειρισμό της Covid-19. Έχει καταγράψει μόλις εννέα θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους σε σύγκριση με 2.983 στις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και ο άκρως περιορισμένος ορισμός της για τους θανάτους από το Covid-19 μπορεί εν μέρει να ευθύνεται γι' αυτό.
Το Πεκίνο έχει τώρα περιορίσει την εξάπλωση της νόσου και προβάλλει μια έξωθεν εικόνα κυβερνητικής επάρκειας. Αλλά όπως απέδειξε το lockdown στη Σαγκάη, όλα αυτά είχαν μεγάλο κόστος για την οικονομία, την ατομική ευημερία και thn ελευθερία των απλών Κινέζων πολιτών.
Κάποιοι από αυτούς μπορεί να είναι ευχαριστημένοι με το συμβιβασμό. Αλλά ακόμη και στο «λογοκριμένο τοπίο» πληροφοριών της Κίνας, φαίνεται ότι ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων δεν συναινεί σε αυτό.
Με πληροφορίες από CNN
