Ιδιωτικοί ντετέκτιβ στις ΗΠΑ προσλαμβάνονται ολοένα και πιο συχνά από μια νέα κατηγορία «πελάτη»: απολυταρχικές κυβερνήσεις, όπως του Ιράν και της Κίνας, τους εκμεταλλεύονται για να κάνουν τη βρόμικη δουλειά τους, παρακολουθώντας αντιφρονούντες.
Καθεστώτα χρησιμοποιούν ντετέκτιβ- εν αγνοία τους συνήθως- σε επιχειρήσεις με στόχο να παρακολουθήσουν, να παρενοχλήσουν, να απειλήσουν ή ακόμη και να επαναπατρίσουν αντιφρονούντες οι οποίοι ζουν νόμιμα στις ΗΠΑ, σύμφωνα με αξιωματούχους επιβολής του νόμου που επικαλούνται οι New York Times.
Όταν ο Μάικλ ΜακΚίβερ δέχθηκε πριν από δύο χρόνια ένα email από πελάτη, το αίτημα δεν διέφερε από αυτά που λαμβάνει τις δεκαετίες που εργάζεται ως ιδιωτικός ερευνητής στη Νέα Υόρκη.
Ένας πελάτης από το εξωτερικό του ζήτησε βοήθεια για να εντοπίσει οφειλέτη που το έσκασε από το Ντουμπάι και εκτιμούσε ότι βρισκόταν στο Μπρούκλιν. Ο ΜακΚίβερ έπρεπε να παρακολουθεί ένα σπίτι και να φωτογραφίζει όσους μπαινόβγαιναν από αυτό. Του είχαν ζητήσει να είναι διακριτικός, επειδή ο «στόχος» ήταν σε επιφυλακή.
Ο ΜακΚίβερ και ένας συνεργάτης του άρχισαν να παρακολουθούν εναλλάξ το σπίτι. Αλλά δεν παρατήρησαν πως και μια άλλη ομάδα έκανε το ίδιο. Ήταν πράκτορες του FBI, οι οποίοι σύντομα τους προειδοποίησαν: «Ο πελάτης σας δεν είναι αυτός που νομίζετε. Είναι κακοί άνθρωποι, που δεν έχουν καλό σκοπό», είπε ένας πράκτορας στον ΜακΚίβερ, σύμφωνα με τον τελευταίο.
Αργότερα, ο 71χρονος έμαθε ότι τον είχαν χρησιμοποιήσει πράκτορες των ιρανικών υπηρεσιών πληροφοριών, σε φερόμενο σχέδιο για την απαγωγή της Μασίχ Αλινετζάντ. Πρόκειται για γνωστή Ιρανοαμερικανίδα δημοσιογράφο που επικρίνει την Τεχεράνη για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, τη φυλάκιση και βασανισμό πολιτικών αντιπάλων.
«Φοβόμασταν ότι θα επιχειρούσαν να την αρπάξουν, να την μεταφέρουν στην πατρίδα της και πιθανόν να την σκοτώσουν», δήλωσε ο Τζέιμς Ντένεχι, πρώην επικεφαλής του τμήματος αντικατασκοπείας του FBI στη Νέα Υόρκη, που τώρα είναι διευθυντής του γραφείου της υπηρεσίας στο Νιούαρκ.
Κάνουν τη βρόμικη δουλειά
Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν απαγγελθεί κατηγορίες για περιπτώσεις στις οποίες ιδιωτικοί ερευνητές ενεπλάκησαν σε τέτοια σχέδια στη Νέα Υόρκη, την Καλιφόρνια και την Ιντιάνα. Αξιωματούχοι του FBI πιστεύουν ότι υπάρχουν κι άλλες τέτοιες υποθέσεις.
Οι περισσότεροι ντετέκτιβ φαίνεται πως χρησιμοποιήθηκαν άθελά τους και αργότερα συνεργάστηκαν με τις αρχές. Όμως, σε βάρος κάποιων απαγγέλθηκαν κατηγορίες.
Στην περίπτωση της Αλινετζάντ, οι ομοσπονδιακοί εισαγγελείς απήγγειλαν τον Ιούλιο του 2021 κατηγορίες για συνωμοσία για απαγωγή σε βάρος αξιωματούχου των ιρανικών υπηρεσιών πληροφοριών και τριών συνεργατών τους.
Όλοι τους βρίσκονται στο Ιράν και δεν είναι πιθανό να συλληφθούν εάν παραμείνουν εκεί. Αλλά, σύμφωνα με αξιωματούχους, στόχος- πέρα από την προστασία των πιθανών θυμάτων- ήταν να αποκαλυφθούν και να αποτραπούν σχέδια που έχουν καταστρωθεί στα ανώτερα κλιμάκια μιας ξένης κυβέρνησης.
Οι περισσότεροι ντετέκτιβ σήμερα αναλαμβάνουν υποθέσεις μέσω διαδικτύου, χωρίς να γίνεται κάποιο τετ α τετ με τον πελάτη. «Αν στην άλλη πλευρά είναι ένας επαγγελματίας των υπηρεσιών πληροφοριών, που μπορεί να πει ψέματα και να παραπλανήσει, μερικές φορές είναι δύσκολο να ελέγξεις σωστά αυτούς τους πελάτες», παραδέχθηκε ο Γουές Μπίρντεν, ιδιωτικός ερευνητής από το Ντάλας.
Κάποιοι από τους ιδιωτικούς ερευνητές έχουν εργαστεί στο παρελθόν στις υπηρεσίες επιβολής του νόμου. Ξέρουν πώς να κάνουν δουλειά στον δρόμο, που μπορεί να αποτελέσει τη βάση για μια επιχείρηση υπηρεσίας πληροφοριών, τις οποίες ξένες κυβερνήσεις μπορούν να κάνουν φθηνά και από απόσταση ασφαλείας. Τους χρησιμοποιούν στο πεδίο και κάνουν σε μεγάλο βαθμό τη βρόμικη δουλειά τους, λέει ο Ντένεχι του FBI.
Η παρακολούθηση της δημοσιογράφου
Tον Ιούλιο του 2020 o Μάικλ ΜακΚίβερ έλαβε email με το οποίο του ζητούσαν να παρακολουθήσει ένα σπίτι στο Μπρούκλιν. Εκεί, αποδείχθηκε αργότερα, ζούσε η Μασίχ Αλινετζάντ.
«Επικοινωνώ μαζί σας εκ μέρους πελάτη που αναζητά πρόσωπο από το Ντουμπάι, το οποίο διέφυγε από εκεί για να αποφύγει την αποπληρωμή χρέους», ανέφερε ο αποστολέας, Κίγια Σαντέγκι. Η δημοσιογράφος που έχει δεχθεί απειλές για σύλληψη- ή και χειρότερη μοίρα- λόγω των ρεπορτάζ της, αναγκάστηκε να διαφύγει από το Ιράν το 2009. Τον Ιούλιο συνελήφθη έξω από το σπίτι της ένας άνδρας με γεμισμένο αυτόματο όπλο.
Ο ΜακΚίβερ δεν ήξερε τίποτα για την Αλινετζάντ. Το email του Σαντέγκι ανέφερε ότι χρειάζονταν οι υπηρεσίες του για την παρακολούθηση της πιθανής διεύθυνσης του ατόμου που αναζητούσαν. Ζήτησε από τον ντετέκτιβ φωτογραφίες και βίντεο υψηλής ποιότητας με τα πρόσωπα και τα αυτοκίνητα που πηγαινοέρχονταν και αν ήταν δυνατόν φωτογραφίες των φακέλων στο γραμματοκιβώτιο.
Ο Σαντέγκι σύμφωνα με το κατηγορητήριο είναι πράκτορας των ιρανικών υπηρεσιών πληροφοριών. Ο συγκεκριμένος αναζητούσε και προσλάμβανε ντετέκτιβ στις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Βρετανία, για να παράσχουν υπηρεσίες στην Τεχεράνη.
Αφού άρχισε να στέλνει υλικό στον Σαντέγκι, τον Οκτώβριο του 2020 ο ντετέκτιβ δέχθηκε τηλεφώνημα από το FBI και συμφώνησε να συνεργαστεί με τις αρχές. Συνέχισε την επικοινωνία, εν γνώσει του FBI, όπως και την παρακολούθηση. Μάλιστα, κάποια στιγμή ο Σαντέγκι του ζήτησε εάν μπορούσε να στήσει κάμερα απέναντι από το σπίτι και να του στέλνει live εικόνα.
Τώρα, ο ΜακΚίβερ δεν μπορεί να πιστέψει ότι του ξέφυγαν τα προειδοποιητικά σημάδια. Όπως τα αιτήματα του Σαντέγκι, που έπρεπε να του φανούν ύποπτα, ή οι ερωτήσεις που έκανε και έμεναν αναπάντητες. Για παράδειγμα, δεν του είπε ποτέ το όνομα του ανθρώπου που υποτίθεται ότι αναζητούσε ο πελάτης.
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, οι εμπλεκόμενοι είχαν αναζητήσει διαδρομές από το σπίτι της Αλινετζάντ προς τις ακτές του Μπρούκλιν, αλλά και μεθόδους για να την μεταφέρουν με σκάφος στη Βενεζουέλα και από εκεί στο Ιράν. Ο ντετέκτιβ δεν έχει καμία αμφιβολία ότι θα μπορούσαν να το κάνουν αυτό.
Επιχείρηση «κυνήγι της αλεπούς»
Αν και ο ΜακΚίβερ δεν κατηγορήθηκε για τίποτα, ο Μάικλ ΜακΜέιχον δεν .ήταν τόσο τυχερός. Ο 55χρονος ντετέκτιβ, πρώην αστυνομικός στη Νέα Υόρκη, συνελήφθη το 2020. Κατηγορείται μεταξύ άλλων ότι ενήργησε ως παράνομος πράκτορας της κινεζικής κυβέρνησης. Οι εισαγγελείς υποστηρίζουν ότι ήταν μέρος της προσπάθειας να αναγκαστεί Κινέζος πολίτης, που ζει στο Νιου Τζέρσεϊ, να επιστρέψει στη χώρα του.
Ο ΜακΜέιχον δήλωσε ότι έμεινε έκπληκτος και πως δεν γνώριζε ότι δούλευε για την Κίνα. «Όταν διάβασα τη μήνυση σε βάρος μου, αρρώστησα. Όπως δείχνει το παρελθόν μου, έχω αφιερώσει τη ζωή μου στην τήρηση του νόμου και ποτέ δεν έχω διαπράξει έγκλημα, ούτε θα το έκανα», τόνισε.
Μια γυναίκα επικοινώνησε μαζί του και του είπε πως μεσολαβούσε εκ μέρους πελάτη από την Κίνα, ο οποίος αναζητούσε στο Νιου Τζέρσεϊ κάποιον που είχε κλέψει χρήματα από κινεζική κατασκευαστική εταιρεία.
Ο ΜακΜέιχον έκανε πέντε παρακολουθήσεις στο Νιου Τζέρσεϊ, το 2016 και το 2017 και κάθε φορά ενημέρωνε το τοπικό αστυνομικό τμήμα ότι ήταν παρκαρισμένος έξω από μία κατοικία. Αυτό, λέει, αποτελεί απόδειξη πως δεν είχε τίποτα να κρύψει.
Ένα πρωί, τον Οκτώβριο του 2020 ξύπνησε από χτυπήματα στην πόρτα του σπιτιού του. Περίπου δέκα πράκτορες και αστυνομικοί είχαν πάει για να τον συλλάβουν.
Ο ΜακΜέιχον και κάποιοι άλλοι κατηγορούμενοι- μερικοί από τους οποίους βρίσκονται στην Κίνα- ήταν μέρος μιας επιθετικής εκστρατείας της κινεζικής κυβέρνησης με τίτλο «επιχείρηση κυνήγι της αλεπούς», σύμφωνα με αξιωματούχους του υπουργείου Δικαιοσύνης. Ο ντετέκτιβ ήταν αναπόσπαστο μέρος του σχεδίου, υποστηρίζουν εισαγγελείς του Μπρούκλιν.
Έπειτα από την πολύμηνη έρευνα του Μάικλ ΜακΜέιχον, οι συγκατηγορούμενοί του σχεδίασαν μια επιχείρηση για την παρενόχληση του ατόμου που είχαν βάλει στο στόχαστρο και τον επαναπατρισμό του, μέσω ψυχολογικού εξαναγκασμού.
Ο ντετέκτιβ, σύμφωνα με τους εισαγγελείς, ήξερε ότι η κινεζική κυβέρνηση έψαχνε το συγκεκριμένο άτομο. Ενώ τον παρακολουθούσε, έστειλε στον εαυτό του ένα email από αγγλόφωνη κινεζική εφημερίδα, που ανέφερε τον εν λόγω άνδρα ανάμεσα στους 100 φυγάδες που αναζητούνταν σε εκστρατεία κατά της διαφθοράς.
Από την πλευρά του, ο δικηγόρος του ντετέκτιβ, Λόρενς Λάστμπεργκ, δήλωσε ότι δεν έχει δει ούτε μία απόδειξη πως ο ΜακΜέιχον είχε οποιαδήποτε υπόνοια πως δούλευε για την κινεζική κυβέρνηση. Ο ίδιος υπογράμμισε πως δεν του έδωσαν καμία ευκαιρία να συνεργαστεί με τις αρχές.
Με πληροφορίες από NYT
