Συνεχίζονται σε παγκόσμιο επίπεδο οι αντιδράσεις για την υπόθεση των Silicon Valley Bank και Signature Bank με αναλύσεις για τις επιπτώσεις, καθώς και την προοπτική «παγκόσμιας μετάδοσης» της κρίσης που δημιουργήθηκε.
Η εξέλιξη με την SVB είναι σοβαρή υπόθεση και αποτέλεσμα μεγαλύτερης σύγκρουσης δυνάμεων, που δραστηριοποιούνται στον τομέα της τεχνολογίας, αλλά και στα χρηματοοικονομικά.
Το δίκτυο vox.com συνόψισε τις απαντήσεις σε εννέα καίριες ερωτήσεις σχετικά με την κρίση, η οποία δημιουργήθηκε από την κατάρρευση της Silicon Valley Bank και κατ’ επέκταση της Signature Bank.
1) Τι είναι η SVB και πόσο μεγάλη είναι;
Η Silicon Valley Bank ιδρύθηκε το 1983 στη Σάντα Κλάρα της Καλιφόρνια και γρήγορα εξελίχθηκε σε τράπεζα με αντικείμενο τον αναπτυσσόμενο εκεί τεχνολογικό τομέα και τους ανθρώπους, που τον χρηματοδοτούσαν.
Η ίδια η τράπεζα ισχυρίστηκε ότι θα χρηματοδοτήσει σχεδόν τις μισές από τις νεοφυείς επιχειρήσεις των ΗΠΑ που λαμβάνουν χρηματοδότηση με επιχειρηματικά κεφάλαια από το 2021. Είναι επίσης τραπεζικός εταίρος σε πολλές από τις εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων, που χρηματοδοτούν αυτές τις νεοφυείς επιχειρήσεις.
Η SVB αυτοαποκαλείται «χρηματοοικονομικός εταίρος στην σχετική με την καινοτομία οικονομία». Όλα αυτά ουσιαστικά σημαίνουν ότι είναι στενά συνυφασμένη με τη χρηματοοικονομική υποδομή της τεχνολογικής βιομηχανίας, ιδίως των νεοφυών επιχειρήσεων.
Η SVB είχε περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία όταν χρεοκόπησε, τα οποία είναι πολύ λιγότερα από τα 3,31 τρισεκατομμύρια δολάρια της JPMorgan Chase.
Αλλά η SVB είναι η μεγαλύτερη τράπεζα που χρεοκόπησε μετά τη «Μεγάλη Ύφεση», καθώς και μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες των ΗΠΑ, που χρεοκόπησαν ποτέ.
2) Τι συνέβη στην SVB;
Η Silicon Valley Bank δέχεται καταθέσεις από πελάτες και τις επενδύει σε γενικά ασφαλείς τίτλους, όπως ομόλογα. Καθώς η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αύξησε τα επιτόκια, τα ομόλογα αυτά έχασαν την αξία τους. Αυτό κανονικά δεν θα αποτελούσε πρόβλημα, αλλά επειδή υπήρξε επιβράδυνση στο επιχειρηματικό κεφάλαιο και την τεχνολογία γενικότερα, οι εισροές καταθέσεων μειώθηκαν και οι πελάτες άρχισαν να αποσύρουν τα χρήματά τους.
Την Τετάρτη, 8 Μαρτίου, η μητρική εταιρεία της SVB, SVB Financial Group, ανακοίνωσε ότι θα προβεί σε πώληση μετοχών ύψους 2,25 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αφού πρώτα πούλησε τίτλους ύψους 21 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το χαρτοφυλάκιό της με ζημία σχεδόν 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η κίνηση αυτή είχε ως στόχο να ενισχύσει τον ισολογισμό της. Αντ' αυτού, τρόμαξε τις αγορές και τους πελάτες. Η τιμή της μετοχής της SVB Financial σημείωσε πολύ μεγάλη πτώση την επόμενη μέρα. Μέχρι το πρωί της Παρασκευής, η διαπραγμάτευση της μετοχής είχε διακοπεί και υπήρχαν αναφορές ότι η SVB βρισκόταν σε συζητήσεις για πώληση.
«Οι άνθρωποι άρχισαν να φρικάρουν και δυστυχώς, όπως φαίνεται, δικαίως», δήλωσε ο Αλεξάντερ Γιόκουμ, αναλυτής της CFRA Research, που καλύπτει τον τραπεζικό τομέα. Γύρω στο μεσημέρι της Παρασκευής, οι ρυθμιστικές αρχές έκλεισαν την τράπεζα.
3) Πώς συνέβη αυτό τόσο γρήγορα;
Μέρος του συγκεκριμένου προβλήματος της SVB είναι ότι διακατεχόταν από συγκεντρωτισμό στις δραστηριότητές της. Η SVB εξυπηρετούσε τα επιχειρηματικά κεφάλαια και τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, καθώς ο τομέας αυτός τα πήγε καλά την τελευταία δεκαετία, και κατά συνέπεια το ίδιο και η SVB. Αλλά επειδή η τράπεζα είχε μεγάλη έκθεση σε έναν συγκεκριμένο κλάδο (τεχνολογίες), αυτό την εξέθεσε σε κινδύνους. Όταν τα πράγματα δυσκόλεψαν για την συγκεκριμένη ομάδα πελατών της, πολύ γρήγορα δυσκόλεψαν και για την ίδια τράπεζα.
«Αυτό απέδειξε ότι το να έχεις το 50% και πλέον των δραστηριοτήτων σου σε έναν κλάδο είναι πολύ επικίνδυνο. Είχαν καλύτερες επιδόσεις στην άνοδο, αλλά στην πτώση είναι που καταλαβαίνεις πόσο εκτεθειμένος είσαι», δήλωσε ο Γιόκουμ.
Δεν βοήθησε και το γεγονός ότι μια άλλη τράπεζα, η Silvergate, η οποία εξυπηρετούσε το πεδίο των κρυπτονομισμάτων, δήλωσε ότι κλείνει την Πέμπτη, δηλαδή μια μέρα πριν από το κλείσιμο της Silicon Valley Bank.
4) Τι σημαίνει αυτό για το τραπεζικό σύστημα και πόσο πρέπει να ανησυχεί κανείς για την τράπεζά του;
Υπάρχει ένα επιχείρημα που υποστηρίζει ότι είναι καλό για τις τράπεζες να καταρρέουν από καιρού εις καιρόν. Το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στην ιστορία των ΗΠΑ χωρίς τραπεζική χρεοκοπία ήταν από το 2004 έως το 2007, και, άπαντες γνωρίζουν τι συνέβη μετά από αυτό. Ο συνολικός τραπεζικός κλάδος είναι πιθανότατα ανεπηρέαστος. Και πάλι ίσως η SVB να τα είχε καταφέρει αν δεν είχαν αντιδράσει σπασμωδικά όλοι ταυτόχρονα.
Τούτου λεχθέντος, η κατάρρευση της SVB δεν είναι σπουδαία. Οι τραπεζικές μετοχές πάντως υποχωρούν και τα προβλήματα της SVB και της Silvergate προκαλούν άλλα προβλήματα σε άλλα επίπεδα.
«Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος μετάδοσης, επειδή οι τράπεζες είναι κατά βάση ένα παιχνίδι εμπιστοσύνης», δήλωσε πάντως ο Άαρον Κλάιν, ανώτερος οικονομικός συνεργάτης στο think tank Brookings Institution. «Όταν αυτά διαβρώνονται, το σύστημα καθίσταται λιγότερο σταθερό».
Ο Γιόκουμ πρόσθεσε ότι μπορεί να υπάρξουν περισσότερα προβλήματα καθώς η Fed συνεχίζει να αυξάνει τα επιτόκια σε μια προσπάθεια να φρεσκάρει την οικονομία και να μειώσει τον πληθωρισμό, ειδικά αν το κάνει επιθετικά. «Όσο περισσότερο αυξάνονται τα επιτόκια, τόσο περισσότερο οι τράπεζες που βρίσκονται οριακά, αρχίζουν να μετατρέπονται σε πρόβλημα», δήλωσε ο Γιόκουμ.
Παράλληλα οι ειδικοί συμβουλεύουν τους καταθέτες να μην αποσύρουν τις αποταμιεύσεις τους και να θυμούνται ότι στις ΗΠΑ οι τραπεζικές καταθέσεις μέχρι 250.000 δολάρια είναι ασφαλισμένες από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
5) Τι σημαίνει αυτό για τις εταιρείες τεχνολογίας στο εγγύς μέλλον;
Το πιο άμεσο ζήτημα για τις τεχνολογικές εταιρείες που είχαν δεσμευμένα χρήματα στην SVB και δεν τα έχουν βγάλει ακόμα είναι ένα πολύ μεγάλο ερώτημα, που δεν έχει προφανείς απαντήσεις. Ενώ οι ομοσπονδιακές αρχές έχουν εγγυηθεί καταθέσεις μέχρι 250.000 δολάρια, όπως προαναφέρθηκε, ανάλογα με το μέγεθος της εταιρείας, τα χρήματα αυτά αποτελούν ζητούμενο. Αυτό δεν ισχύει μόνο για εταιρείες που κατέθεσαν μετρητά στην SVB, αλλά και για άλλες περιπτώσεις όπως δάνεια ή πιστωτικές κάρτες.
Υπήρχαν επίσης πραγματικές ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις: Ακόμα και αν η νεοσύστατη επιχείρησή σας δεν χρησιμοποιούσε την SVB, οι προμηθευτές σας μπορεί να το είχαν κάνει. Και ενώ η ανακοίνωση της κυβέρνησης θεωρητικά προσφέρει στις περισσότερες εταιρείες τη διαβεβαίωση ότι θα μπορέσουν να πάρουν πίσω τα χρήματά τους τελικά, πιθανότατα θα υπάρξουν κάποια προβλήματα που θα πρέπει να επιλυθούν στο εγγύς μέλλον.
6) Γιατί η SVB ήταν σημαντική για τις εταιρείες τεχνολογίας και τι την έκανε να διαφέρει από άλλες τράπεζες;
Ένας τρόπος για να μετρήσει κανείς την επιρροή της SVB στον κόσμο της τεχνολογίας ήταν να παρακολουθήσει ένα συνέδριο τεχνολογίας, όπου η SVB ήταν συχνά εξέχων χορηγός και, μερικές φορές, τα στελέχη της ήταν επίσης ομιλητές.
Αλλά οι περισσότερες από τις διασυνδέσεις γίνονταν παρασκηνιακά: Σε αντίθεση με άλλες τράπεζες, λένε οι παρατηρητές της τεχνολογικής βιομηχανίας, η SVB ήταν πρόθυμη να συνεργαστεί με νεοσύστατες τεχνολογικές επιχειρήσεις με τρόπους που άλλες τράπεζες μπορεί να ήταν πιο απρόθυμες, όπως το να βοηθήσει υπαλλήλους αυτών των επιχειρήσεων να εξασφαλίσουν προσωπικά δάνεια κατοικίας.
Το πιο σημαντικό είναι ότι η SVB ήταν ιδιαίτερα ευέλικτη στο να δανείζει χρήματα σε νεοσύστατες τεχνολογικές επιχειρήσεις, παρόλο που δεν είχαν ελεύθερες ταμειακές ροές. Η SVB ήταν επίσης συχνά πρόθυμη να συνεργαστεί με ιδρυτές επιχειρήσεων, που δεν ήταν πολίτες των ΗΠΑ, κάτι που θα αποτελούσε εμπόδιο για τις πιο παραδοσιακές τράπεζες.
Τα οφέλη για την SVB θα μπορούσαν να είναι σημαντικά, καθώς εκτός από τη χρέωση τόκων, η εταιρεία συχνά λάμβανε δικαιώματα προαίρεσης επί μετοχών, που θα μπορούσαν να αποδώσουν αν η νεοσύστατη επιχείρηση εξαγοραζόταν ή γινόταν γνωστή στο χρηματιστήριο.
7) Κατέρρευσε η SVB τόσο γρήγορα επειδή ήταν συνδεδεμένη με την τεχνολογία;
Σίγουρα έτσι φαίνεται. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι ο κόσμος των τεχνολογικών νεοφυών επιχειρήσεων λειτουργεί σε στενό πλαίσιο αλληλεπίδρασης. Μια τεχνολογική εταιρεία που αποσύρει τα χρήματά της από μια τράπεζα είναι μια ιστορία που γρήγορα μεταδίδεται στους επικεφαλής άλλων εταιρειών, οι οποίοι στη συνέχεια ενημερώνουν με την σειρά τους εκπροσώπους άλλων εταιρειών και ούτω καθεξής.
«Η SVB ήταν εξαιρετικά ευάλωτη δεδομένης αυτής της επικοινωνιακής διασύνδεσης», λέει ο Τσάρλι Ο’ Ντονελ εταίρος στην εταιρεία VC Brooklyn Bridge Ventures.
Επίσης την Πέμπτη, 9 Μαρτίου, πλειάδα επιχειρηματικών κεφαλαιούχων συνιστούσαν ρητά στις εταιρείες χαρτοφυλακίου τους να τραβήξουν αμέσως τα χρήματά τους από την SVB. Ένας ιδρυτής νεοφυούς επιχείρησης δήλωσε στο Vox ότι έλαβε πέντε τηλεφωνήματα εκείνη την ημέρα από διαφορετικούς επενδυτές, που του έλεγαν να αποσύρει τα χρήματά του.
Ο Ο’ Ντόνελ υποστηρίζει ότι είπε στις εταιρείες χαρτοφυλακίου του να κάνουν το ίδιο. Λέει ακόμη ότι περίπου το ένα τρίτο από τις 60 περίπου εταιρείες του χαρτοφυλακίου του χρησιμοποιούσαν την SVB και ότι μέχρι το τέλος της ημέρας, την Πέμπτη, όλες εκτός από μία είχαν αποσύρει τα κεφάλαιά τους.
Υπάρχουν και άλλες, σχετικές θεωρίες που κυκλοφορούν στον κόσμο της τεχνολογίας, οι οποίες θα είναι πιο δύσκολο να αποδειχθούν, αλλά σίγουρα φαίνονται αληθοφανείς, λέει το VOX. Η μία είναι ότι οι ιδρυτές τεχνολογικών εταιρειών ήταν πιο επιρρεπείς στον πανικό επειδή είχαν έντονη επίγνωση των πρόσφατων κραχ στον τομέα των κρυπτονομισμάτων.
Ένα άλλο σενάριο είναι ότι οι νέοι ιδρυτές τεχνολογικών επιχειρήσεων δεν έχουν γενικά μακροχρόνιες σχέσεις με τις τράπεζές τους και μπορεί να μην έχουν συναντήσει ποτέ τους τραπεζίτες τους από κοντά, γεγονός που τους διευκολύνει να βλέπουν τις τράπεζες σαν εμπορεύματα , τα οποία μπορούν εύκολα να γίνουν αντικείμενο ανταλλαγών μεταξύ τους.
8) Τι είναι η ασφάλιση FDIC και πώς λειτουργεί; Και οι πελάτες της SVB θα πάρουν πίσω τα χρήματά τους;
Η Ομοσπονδιακή Εταιρεία Ασφάλισης Καταθέσεων, ή FDIC όπως λέγεται, δημιουργήθηκε μετά τη Μεγάλη Ύφεση, όταν πολλές τράπεζες χρεοκόπησαν και οι πελάτες τους έχασαν όλα τους τα χρήματα, για να προστατεύσει τους καταναλωτές που χρησιμοποιούν αμερικανικές τράπεζες και να παράσχει κάποια σταθερότητα στο αμερικανικό τραπεζικό σύστημα. Εάν μια τράπεζα-μέλος χρεοκοπήσει, οι καταθέσεις σε αυτήν εξακολουθούν να είναι ασφαλισμένες μέχρι το ποσό των 250.000 δολαρίων. Σε οτιδήποτε πέρα από αυτό δεν παρέχεται καμία εγγύηση.
Τουλάχιστον, έτσι λειτουργούσε παλαιότερα. Μετά την πτώχευση της SVB, το Federal Reserve Board, το Υπουργείο Οικονομικών και η FDIC ανακοίνωσαν ότι θα «διαθέσουν πρόσθετη χρηματοδότηση σε επιλέξιμα καταθετικά ιδρύματα», προκειμένου να αποζημιωθούν πλήρως οι καταθέτες.
Η χρηματοδότηση αυτή, σύμφωνα με την ανακοίνωση, θα προέλθει από δάνεια από το νεοσύστατο Πρόγραμμα Χρηματοδότησης Τραπεζικών Προθεσμιακών Συναλλαγών.
Επειδή αυτό είναι πολύ νέο, δεν γνωρίζουμε ακόμη πώς ακριβώς θα λειτουργήσουν όλα αυτά ή πότε οι καταθέτες μπορούν να περιμένουν να πάρουν πίσω τα χρήματά τους.
9) Τι συμβαίνει με τις περιφερειακές τράπεζες;
Το τοπίο δεν φαίνεται απίστευτο για τις περιφερειακές τράπεζες αυτή τη στιγμή, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, καθώς ο φόβος ότι μπορεί να αντιμετωπίσουν παρόμοια προβλήματα με την SVB εξαπλώνεται. Αλλά αυτά τα προβλήματα μπορεί να περιορίζονται στις πιο εξειδικευμένες τράπεζες. Αυτό μένει να το δούμε.
Αφού οι ρυθμιστικές αρχές της πολιτείας της Νέας Υόρκης έκλεισαν την Κυριακή την Signature Bank, η οποία είχε γίνει σημαντικός δανειστής στον κλάδο της κρυπτογράφησης, φάνηκε να ξεσπά «καταιγίδα» και γύρω από την First Republic Bank του Σαν Φρανσίσκο. Οι τιμές των μετοχών πολλών περιφερειακών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων των First Republic, PacWest, Western Alliance και άλλων, έπεσαν τη Δευτέρα εν μέσω της νευρικότητας της Wall Street, αν και έκτοτε έχουν αρχίσει να ανακάμπτουν.
Τέλος ο Γιόκουμ δήλωσε ότι δεν θα τον εξέπληττε αν μερικές άλλες τράπεζες αντιμετώπιζαν αντίστοιχα προβλήματα, αλλά πιθανότατα όχι πολλές και όχι οι μεγάλες, όπως για παράδειγμα η JPMorgan, η Wells Fargo και η Bank of America.
