Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο ζητά εντάλματα σύλληψης για τον ηγέτη της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου με κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Ζητά επίσης εντάλματα για τον υπουργό Άμυνας του Ισραήλ Γιοάβ Γκαλάντ, καθώς και για δύο άλλους κορυφαίους ηγέτες της Χαμάς – τον Μοχάμεντ Ντιάμπ Ιμπραχίμ αλ Μάσρι, τον ηγέτη των Ταξιαρχιών Αλ Κάσεμ και γνωστότερο ως Μοχάμεντ Ντέιφ, και τον Ισμαήλ Χανίγια, τον πολιτικό ηγέτη της Χαμάς.Τι σημαίνει, όμως, αυτό;
Τα εντάλματα κατά των Ισραηλινών πολιτικών σηματοδοτούν την πρώτη φορά που το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης στοχεύει τον κορυφαίο ηγέτη ενός στενού συμμάχου των Ηνωμένων Πολιτειών. Η απόφαση φέρνει τον Νετανιάχου παρέα με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, για τον οποίο το Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον πόλεμο της Μόσχας κατά της Ουκρανίας.
Οι κατηγορίες εναντίον του Νετανιάχου και του Γκάλαντ περιλαμβάνουν «την πρόκληση εξόντωσης, πρόκληση πείνας ως μέθοδος πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της άρνησης των προμηθειών ανθρωπιστικής βοήθειας, σκόπιμης στόχευσης αμάχων σε σύγκρουση», είπε ο Χαν.
Όταν κυκλοφόρησαν αναφορές τον περασμένο μήνα ότι ο γενικός εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου εξέταζε αυτή την πορεία δράσης, ο Νετανιάχου είπε ότι τυχόν εντάλματα σύλληψης κατά ανώτερων ισραηλινών κυβερνητικών και στρατιωτικών αξιωματούχων «θα ήταν μια αγανάκτηση ιστορικών διαστάσεων» και ότι το Ισραήλ «έχει ένα ανεξάρτητο νομικό σύστημα που διερευνά αυστηρά όλες τις παραβιάσεις του νόμου».
Ερωτηθείς σχετικά με τα σχόλια του Νετανιάχου, ο Χαν είπε: «Κανείς δεν είναι υπεράνω του νόμου». Είπε ότι εάν το Ισραήλ διαφωνεί με το ΔΠΔ, «είναι ελεύθερο, παρά τις αντιρρήσεις του για τη δικαιοδοσία, να υποβάλλει προσφυγή ενώπιον των δικαστών του δικαστηρίου και αυτό τους συμβουλεύω να κάνουν».
Το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι μέλη του ΔΠΔ. Ωστόσο, το ΔΠΔ ισχυρίζεται ότι έχει δικαιοδοσία στη Γάζα, την Ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Δυτική Όχθη, αφού οι Παλαιστίνιοι ηγέτες συμφώνησαν επίσημα να δεσμευτούν από τις ιδρυτικές αρχές του δικαστηρίου το 2015.
Θα έχει συνέπειες για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου;
Σύμφωνα με την Deutsche Welle, ένα ένταλμα σύλληψης περιορίζει σημαντικά την ελευθερία μετακίνησης του Νετανιάχου και των υπουργών διεθνώς που καταζητούνται. Αυτό συμβαίνει επειδή και οι 124 εταίροι της Συνθήκης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου είναι υποχρεωμένοι να συλλαμβάνουν καταζητούμενους στο έδαφός τους και να τους παραδίδουν στο Δικαστήριο. Είναι εξάλλου και ο λόγος που ο Ρώσος πρόεδρος δεν συμμετέχει σε διεθνείς συναντήσεις από τότε που το Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψής του για την απαγωγή παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία.
Θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει την πολιτική του Ισραήλ, καθώς η χώρα εντείνει τη στρατιωτική της εκστρατεία κατά της Χαμάς, όπως υποστηρίζει, αλλά με χιλιάδες θύματα μεταξύ των αμάχων. Ένας από τους Ισραηλινούς αξιωματούχους μάλιστα, δήλωσε ότι η πιθανότητα το δικαστήριο να εκδώσει εντάλματα σύλληψης επηρέασε τη λήψη αποφάσεων του Ισραήλ τις τελευταίες εβδομάδες.
Τα εντάλματα σύλληψης από το δικαστήριο θεωρούνται από μεγάλο μέρος του κόσμου ως ταπεινωτική ηθική επίπληξη, ιδιαίτερα προς το Ισραήλ, το οποίο εδώ και μήνες αντιμετωπίζει διεθνή αντίδραση για τη συμπεριφορά του στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Μπάιντεν, ο οποίος τη χαρακτήρισε «υπερβολική».
Σε γενικές γραμμές, οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι πολεμούν σύμφωνα με τους νόμους του πολέμου και ότι λαμβάνουν σημαντικά μέτρα για την προστασία των αμάχων, κατηγορώντας τη Χαμάς ότι τους χρησιμοποιεί ως ανθρώπινη «ασπίδα» και αναγκάζει το Ισραήλ να τους καταδιώξει εκεί. Η Χαμάς αρνήθηκε ότι διέπραξε θηριωδίες στις 7 Οκτωβρίου, υποστηρίζοντας ότι οι μαχητές της προσπάθησαν να αποφύγουν να βλάψουν τους αμάχους.
ICC Prosecutor Karim Khan explains the charges against top Hamas and Israeli leadership in detail in this excerpt from his interview with @amanpour this morning at The Hague.
— CNN International PR (@cnnipr) May 20, 2024
The world exclusive airs in full today at 1pm ET | 6pm BST on @cnni pic.twitter.com/fyXkclT8BQ
Τι σημαίνει για τη Χαμάς
Με έδρα τη Χάγη, το ΔΠΔ είναι ένα ανεξάρτητο δικαστήριο που ιδρύθηκε με συνθήκη το 2002 για να καθιστά στρατιωτικούς και πολιτικούς ηγέτες υπεύθυνους για παραβιάσεις του ανθρωπιστικού δικαίου, όταν το νομικό σύστημα ενός κράτους δεν μπορεί ή δεν θέλει να το κάνει.
Το δικαστήριο αναγνώρισε το 2015 το κράτος της Παλαιστίνης ως υπογράφοντα κράτος και το 2021 ορίστηκε ότι έχει δικαιοδοσία στη Δυτική Όχθη, τη Γάζα και την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Η Παλαιστίνη δεν αναγνωρίζεται από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και πολλές άλλες χώρες.
Υποβάλλοντας αυτές τις αιτήσεις για την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης, ενεργεί σύμφωνα βάσει του Καταστατικού της Ρώμης.Στις 5 Φεβρουαρίου 2021, το Προδικαστικό Τμήμα Ι αποφάσισε ότι το Δικαστήριο μπορεί να ασκήσει την ποινική του δικαιοδοσία για την κατάσταση στο κράτος της Παλαιστίνης και ότι το εδαφικό πεδίο εφαρμογής της δικαιοδοσίας αυτής εκτείνεται στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Η εντολή αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη και περιλαμβάνει την κλιμάκωση των εχθροπραξιών και της βίας από τις 7 Οκτωβρίου 2023. Έχει επίσης δικαιοδοσία επί εγκλημάτων που διαπράττονται από υπηκόους Κρατών Μερών και από υπηκόους μη Κρατών Μερών στο έδαφος ενός Κράτους Μέρους.
