Ο πιο μεγάλος μετεωρίτης που έπεσε ποτέ στη Γη, «έβρασε» τα νερά των ωκεανών αλλά και δημιούργησε τις κατάλληλες συνθήκες για να ευδοκιμήσει η ζωή στον πλανήτη.
Ο τεράστιος μετεωρίτης -που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 2014- προκάλεσε ένα τσουνάμι μεγαλύτερο από οποιοδήποτε άλλο στη γνωστή ανθρώπινη ιστορία και «έβρασε» τους ωκεανούς, όπως ανακάλυψαν οι επιστήμονες.
Ο διαστημικός βράχος, ο οποίος ήταν 200 φορές μεγαλύτερος από αυτόν που εξάλειψε τους δεινόσαυρους, έπεσε στη Γη όταν ο πλανήτης μας ήταν στα σπάργανα πριν από τρία δισεκατομμύρια χρόνια.
Επιστήμονες επισκέφθηκαν στο σημείο πρόσκρουσης που έχει προσδιοριστεί στη Νότια Αφρική και απέσπασαν κομμάτια βράχου για να καταλάβουν τη συντριβή. Η ομάδα βρήκε στοιχεία ότι οι τεράστιες κρούσεις αστεροειδών δεν έφεραν μόνο καταστροφή στη Γη - βοήθησαν να ευδοκιμήσει η πρώιμη ζωή. «Γνωρίζουμε ότι μετά τη δημιουργία της Γης για πρώτη φορά, υπήρχαν ακόμα πολλά συντρίμμια που πετούσαν γύρω από το διάστημα και τα οποία θα μπορούσαν να συντρίψουν τη Γη», λέει η καθηγήτρια Νάντια Ντράμπον από το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, επικεφαλής συγγραφέας της νέας έρευνας.
«Αλλά τώρα ανακαλύψαμε ότι η ζωή ήταν πραγματικά ανθεκτική στον απόηχο μερικών από αυτές τις γιγάντιες κρούσεις, και ότι στην πραγματικότητα άνθισε και ευδοκίμησε», λέει. Ο μετεωρίτης S2 ήταν πολύ μεγαλύτερος από τον διαστημικό βράχο που είναι σήμερα ο πιο γνωστός: Αυτός που οδήγησε στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια είχε περίπου 10 χιλιόμετρα πλάτος, ή σχεδόν το ύψος του Έβερεστ.
Αλλά ο μετεωρίτης S2 είχε πλάτος 40-60 km και η μάζα του ήταν 50-200 φορές μεγαλύτερη.
Χτύπησε όταν η Γη ήταν ακόμα στα πρώτα της χρόνια και φαινόταν πολύ διαφορετική. Ήταν -κατά βάση- ένας υδάτινος κόσμος με λίγες μόνο ηπείρους να προεξέχουν από τη θάλασσα. Η ζωή ήταν πολύ απλή - μικροοργανισμοί που αποτελούνταν από μεμονωμένα κύτταρα.
Πώς έφθασαν οι επιστήμονες στο σημείο πρόσκρουσης
Το σημείο πρόσκρουσης στην Νότια Αφρική είναι ένα από τα παλαιότερα μέρη στη Γη με υπολείμματα συντριβής μετεωρίτη.
Η καθηγήτρια Ντράμπον ταξίδεψε εκεί τρεις φορές με τους συναδέλφους της, οδηγώντας όσο το δυνατόν πιο μακριά στα απομακρυσμένα βουνά πριν κάνει πεζοπορία την υπόλοιπη διαδρομή. Οι τοπικοί οδηγοί τους συνόδευαν με πολυβόλα για να τους προστατεύσουν από άγρια ζώα όπως ελέφαντες ή ρινόκεροι, ή ακόμα και λαθροθήρες στο εθνικό πάρκο.
Έψαχναν για σφαιρίδια ή μικροσκοπικά θραύσματα βράχου, που πιθανόν να είχαν μείνει πίσω μετά τη σύγκρουση του μετεωρίτη με τον πλανήτη μας. Συνέλεξαν εκατοντάδες κιλά βράχου και τα πήγαν πίσω σε εργαστήρια για ανάλυση.
Η καθηγήτρια Ντράμπον στοίβαξε τα πιο πολύτιμα κομμάτια στις αποσκευές της. «Συνήθως με εμποδίζει η ασφάλεια, αλλά τους δίνω μια μεγάλη ιδέα για το πόσο συναρπαστική είναι η επιστήμη και μετά βαριούνται πραγματικά και με αφήνουν να περάσω», λέει.
Τι συνέβη στη Γη όταν τη χτύπησε ο μετεωρίτης
Η ομάδα έχει τώρα αναπαραστήσει ακριβώς αυτό που έκανε ο μετεωρίτης S2 όταν έπεσε βίαια στη Γη. Προκάλεσε έναν κρατήρα 500 χιλιομέτρων και κονιορτοποίησε πετρώματα που εκτινάχτηκαν με απίστευτα γρήγορες ταχύτητες για να σχηματίσουν ένα σύννεφο που έκανε κύκλους σε όλο τον κόσμο. «Φανταστείτε ένα σύννεφο βροχής, αλλά αντί να πέφτουν σταγόνες νερού, είναι σαν σταγόνες λιωμένου βράχου να βρέχουν από τον ουρανό», λέει η Ντράμπον.
Ένα τεράστιο τσουνάμι σάρωσε όλη την υδρόγειο, έσκισε τον πυθμένα της θάλασσας και πλημμύρισε τις ακτές. Το τσουνάμι του 2004 στον Ινδικό Ωκεανό ήταν μηδαμινό σε σύγκριση, λέει η Ντράμπον. Όλη αυτή η ενέργεια είχε δημιουργήσει τεράστιες ποσότητες θερμότητας που έβρασαν τους ωκεανούς προκαλώντας εξάτμιση έως και δεκάδων μέτρων νερού. Επίσης αυξήθηκε η θερμοκρασία του αέρα έως και 100 βαθμούς Κελσίου.
Οι ουρανοί είχαν γίνει μαύροι, πνιγμένοι από σκόνη και σωματίδια. Χωρίς το φως του ήλιου να διεισδύσει στο σκοτάδι, η απλή ζωή στη στεριά ή σε ρηχά νερά που βασιζόταν στη φωτοσύνθεση θα είχε εξαφανιστεί. Αυτές οι κρούσεις είναι παρόμοιες με αυτές που βρήκαν οι γεωλόγοι για άλλες μεγάλες κρούσεις μετεωριτών και είχαν υποψίες για το S2.
Πώς η σύγκρουση βοήθησε τη ζωή στη Γη
Αλλά αυτό που ανακάλυψε στη συνέχεια η καθηγήτρια Ντράμπον και η ομάδα της ήταν εκπληκτικό. Τα πετρώματα έδειξαν ότι οι βίαιες διαταραχές παρέσυραν θρεπτικά συστατικά όπως ο φώσφορος και ο σίδηρος που τροφοδοτούσαν απλούς οργανισμούς. «Η ζωή δεν ήταν μόνο ανθεκτική, αλλά στην πραγματικότητα ανέκαμψε πολύ γρήγορα και ευδοκίμησε», λέει.
«Είναι όπως όταν πλένεις τα δόντια σου το πρωί. Σκοτώνει το 99,9% των βακτηρίων, αλλά μέχρι το βράδυ έχουν επιστρέψει όλα, σωστά;», εξηγεί.
Τα νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ήταν σαν ένα γιγάντιο λίπασμα να απλώθηκε στον πλανήτη, στέλνοντας απαραίτητα συστατικά για τη ζωή όπως ο φώσφορος σε όλο τον κόσμο. Το τσουνάμι που σάρωνε τον πλανήτη θα είχε επίσης φέρει νερό πλούσιο σε σίδηρο από τα βάθη στην επιφάνεια, δίνοντας στα πρώιμα μικρόβια επιπλέον ενέργεια.
Τα ευρήματα προσθέτουν την όλο και επικρατέστερη άποψη μεταξύ των επιστημόνων ότι η πρώιμη ζωή στην πραγματικότητα βοηθήθηκε από τη βίαιη διαδοχή των βράχων που χτυπούσαν τη Γη στα πρώτα της χρόνια, λέει ο καθηγητής Ντράμπον. «Φαίνεται ότι η ζωή μετά την κρούση συνάντησε πραγματικά ευνοϊκές συνθήκες που της επέτρεψαν να ανθίσει», εξηγεί.
Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο επιστημονικό περιοδικό PNAS.
Με πληροφορίες από BBC
