Chief Rebel Angel [Films vol. 25]

Facebook Twitter
0

If… του Lindsay Anderson, 1968, Μ. Βρετανία, 111’

Όλοι την περάσαμε την εφηβεία. Περίοδος με σπυράκια, που οι ορμόνες βάραγαν κόκκινο και όλοι ήθελαν να ξεκινήσουν μια προσωπική επανάσταση. Ένας αργός θάνατος της παιδικότητας εν όψει μιας επερχόμενης ενηλικίωσης. Άλλοι ήταν πιο στωικοί στη λήψη των εξωτερικών ερεθισμάτων και σε μια νεογέννητη κοσμοθεωρία ενώ άλλοι ήθελαν να δουν τον κόσμο γύρω τους να καίγεται ενώ αυτοί κράταγαν το σπίρτο με παιχνιδιάρικο χαμόγελο.

Όσοι είπαν ότι το σχολείο εκείνων των χρόνων είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας είχαν άδικο και δίκιο ταυτοχρόνως. Άδικο επειδή δε συναναστρέφεσαι καθημερινά πλην κάποιων συγκεκριμένων ατόμων και το δείγμα πληθυσμού είναι πολύ μικρότερο από αυτό που μετέπειτα θα συναντήσεις. Δίκιο επειδή οι δομές ιεραρχίας μέσα σε αυτό το «κουκλόσπιτο» της κοινωνίας είναι ξεκάθαρες. Και όταν είσαι ένας έφηβος της δεύτερης κατηγορίας από αυτές που προαναφέραμε, είσαι ψιλο-λούμπεν.

Έτσι και ο πρωταγωνιστής του If. Ο Mick. Αυτά τα βλέπει ξεκάθαρα και θέλει την αλλαγή τους. Ο λυκειάρχης του σχολείου αρρένων, στο οποίο στέλνονται εσώκλειστοι αυτός και η παρέα του, φοράει τη μουτσούνα του σπλαχνικού πατέρα, και οι επιφανέστεροι των μαθητών, που συναποτελούν τα κεφάλια του συλλόγου τους είτε τον κράζουν με την πρώτη ευκαιρία είτε τον ξυλοφορτώνουν επειδή αμαυρώνει τη συνολική εικόνα τους (τους φωνάζουν Whips, μαστίγια, γιατί αυτά κραδαίνουν για τη χαλιναγώγηση των ασυμμόρφωτων συμμαθητών). Είσαι στη θέση του. Στη βιδώνει ή όχι?

Η ταινία χωρίζεται σε 7 κεφάλαια, από την επιστροφή των μαθητών στα έδρανα μέχρι την αμφισβήτηση των πάντων όπου εν τέλει… όχι, δεν μπορώ να κάνω spoiler. Στο ενδιάμεσο, ο Mick συζητάει θέματα φιλοσοφίας με τους φίλους του, κάνει κοπάνα και κλέβει μια μηχανή, γνωρίζει μια κοπέλα και την προσεγγίζει με τον πλέον βίαιο τρόπο, ξιφομαχεί για πλάκα και άλλα πολλά.

Δε νομίζω να μπορούσε να ταιριάξει καλύτερος στο καλούπι αυτού του ρέμπελου από τον Malcolm McDowell. 3 χρόνια πριν την καθιέρωσή του ως την προσωποποίηση του αντισυμβατικού και του φοβήτρου του καθωσπρεπισμού στο Κουρδιστό Πορτοκάλι (Morituri Te Salutant), παρουσιάζεται, στο ντεμπούτο του στη μεγάλη οθόνη, όχι ως ένας γραφικός απόγονος του James Dean, αλλά ως φιλοσοφημένο και πεινασμένο για ζωή μαθητούδι που νιώθει το αίμα να ανακυκλώνεται στο σώμα του.

Η ταινία καθαυτή αποτελεί μια αλληγορία πάνω στην κοινωνία και τα ηθικά διλήμματα που τίθενται από τα άτομα των κατωτέρων τάξεων: συμβιβασμός ή αίμα? Ποια είναι η πιο ορθή μέθοδος για να περάσεις το μήνυμα σου στους υπόλοιπους? Γίνεσαι μισάνθρωπος ή φιλάνθρωπος όταν νιώθεις τη μπότα πάνω από το κεφάλι σου και ακούς κοροϊδευτικά γέλια? Μέσα στα πλαίσια του αυστηρού, συντηρητικού μα συνάμα επιβλητικού (και, προσωπικά μιλώντας, γοητευτικά μουντού) βρετανικού campus, η αλληγορία ξεδιπλώνεται, δίνοντας την ευκαιρία του προβληματισμού μέσα σε ένα σφιχτοδεμένο και κατά τ’ άλλα ευχάριστο σενάριο.

Ο Anderson χρησιμοποιεί τα χρώματα και τον ήχο προς όφελος της ατμόσφαιρας. Μέσα στο πέρασμα της έγχρωμης πλοκής, παρεμβάλλει γκρίζα πλάνα από πιο συναισθηματικά φορτισμένες σκηνές. Τον έρωτα ενός νεαρού μαθητή με ένα μεγαλύτερό του, την εκκλησιαστική λειτουργία, τις βίαιες ερωτοτροπίες του Mick με την κοπέλα. Ο ήχος επιτείνει την ατμόσφαιρα, δεν την τονίζει απλά. Το λιντσάρισμα του πρωταγωνιστή από τα κεφάλια του συλλόγου δίνεται περισσότερο ηχητικά παρά οπτικά. Η προσφυγή του σε ένα συγκεκριμένο ψαλμό για να δώσει την τόσο επιθυμητή μα προσωρινή γαλήνη  προσφέρει επίσης ένα ανάλογο συναίσθημα.

Ένα αριστούργημα της 7ης Τέχνης, από αυτά που σε κάνουν να επαναπροσδιορίζεις τον κινηματογράφο σε στιγμές πλήξης από τον ανιαρό συρφετό κακών ταινιών και τις πολλαπλές αναγνώσεις των κλασσικών αριστουργημάτων ως αντίδοτο σε αυτές. Ψάξτε την έκδοση της Criterion Collection με τα πλούσια extras.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Σωτήρης Ντάλης / «Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επικεφαλής της Μονάδας Έρευνας για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Πολιτική σχολιάζει τον αντίκτυπο της πανδημίας και της εκλογής Μπάιντεν στην Ευρώπη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Σωτήριος Σέρμπος / «Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Τι σηματοδοτεί η εποχή Μπάιντεν και τι αφήνει πίσω του ο απερχόμενος Πρόεδρος; Απαντά στη LiFO ο Σωτήριος Σέρμπος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης και Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ελλάδα / Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ο καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και μέλος της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας μιλά για τα τελευταία δεδομένα της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Νικόλας Σεβαστάκης / Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ένας Γουίλι Σταρκ της εποχής μας. Υπάρχει κάτι σημαντικό που χωρίζει τη λαϊκιστική φαντασία των χρόνων του Μεσοπολέμου –όπως την αναπλάθει το μυθιστόρημα του Γουόρεν– από τα πλήθη που είδαμε να βγαίνουν από τα μεσαιωνικά σπήλαια των social media για να ορμήσουν προς το Καπιτώλιο.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ελλάδα / Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ο καθηγητής Φαρμακολογίας, Φαρμακογονιδιωματικής και Ιατρικής Ακριβείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακολογίας, Ευάγγελος Μανωλόπουλος, μιλά στη LiFO για τα εμβόλια και τις φαρμακευτικές αγωγές που εξετάζονται. Απαντά για το δεύτερο κύμα της πανδημίας, εξηγεί ποια είναι η αλήθεια για τις ΜΕΘ, πότε θα αποχωριστούμε τις μάσκες αλλά και πότε προβλέπεται η επάνοδος στην κανονικότητα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τech & Science / Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τι θα σημάνει η γενική χρήση των εμβολίων; Θα εφαρμοστούν νέοι κανόνες σχετικά με τον εμβολιασμό; Πότε προσδιορίζεται η έναρξή του; Και τι γίνεται με τους αρνητές;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Νικόλας Σεβαστάκης / Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Η όποια στρατηγική για τον εμβολιασμό χρειάζεται να είναι σκληρή με τον νεοφασισμό των fake news και της ωμής παραπλάνησης. Την ίδια στιγμή, όμως, πρέπει να εντάξει τις ανησυχίες, τις αντιρρήσεις και τις δεύτερες σκέψεις πολλών ανθρώπων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ελλάδα / Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ο πνευμονολόγος-εντατικολόγος στο νοσοκομείο Παπανικολάου μιλά για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις ΜΕΘ και τις μελλοντικές ανησυχίες του σχετικά με την πανδημία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ελλάδα / Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχολιάζει όλες τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ