Να φύγει κανείς ή να μη φύγει;

Το πρώτο μετά-ταξιδικό σύνδρομο από την στιγμή που θα γυρίσεις πίσω από την παρθενική σου επίσκεψη στη Νέα Υόρκη είναι ότι δεν θα ξαναδείς καμία ταινία που έχει γυριστεί στο Μεγάλο Μήλο, το ίδιο. Το Manhattan του Γούντι θα σου φαίνεται σαν slideshow των φωτογραφιών σου (όταν συνέδεσες την ψηφιακή με την τηλεόραση) και η 25η ώρα θα είναι εκεί να σου θυμίζει την βουτιά σου στα κακόφημα στενά του Μπρούκλιν, εκεί που η hype επίφαση χάνετε κάπου μεταξύ των κομψευόμενων εβραίων και των μαύρων που επισκευάζουν παλιά ψυγεία και αυτοκίνητα κάτω από ένα highway (η ζωή από κάτω δηλαδή). Τα δε «Φιλαράκια» θα αποτελούν για πάντα την απόλυτη αναγωγή της παρέας που έζησε σε ένα δρόμο απέναντι από το Μέγαρο Μουσικής (όπως η δική μου) και αποφάσισε την εσαεί ιδρυματοποίηση της σε ένα στενό δρομάκι, όπου οι φωνές των εκατέρωθεν μπαλκονιών θα ακύρωναν τις χρεώσεις των εταιριών κινητής τηλεφωνίας. Γιατί η Νέα Υόρκη είναι ακριβώς αυτό. Ούτε το πολυκατάστημα Macy’s (μια δυσαναλόγως με το κόστος ζωής πανάκριβη μπούρδα που δεν έχει καν ηλεκτρονικά είδη), ούτε η υπερφίαλη 5η λεωφόρος με τα πατριωτικά (μετα-9/11) σημαιάκια και τους εορτασμούς του Αγίου Πατρικίου από τους μεθυσμένους Ιρλανδούς, ούτε το πληγωμένο Ground Zero μπορούν να αντιπροσωπεύσουν το κλίμα της απόλυτης (έστω και εν μέσω των απαγορεύσεων του Μπλούμπεργκ) ελευθεριότητας μια πόλης που αν και απαγορεύει καθολικά το κάπνισμα στην ουσία δεν απαγορεύει τίποτα που θα μπορούσε να θεωρηθεί προσβλητικό ή αναπόφευκτα ρατσιστικό για την πολυφυλετικό πληθυσμό της. Από το πάνκικο East Village (που νομίζεις ότι ανάμεσα στις μυρωδιές των φελάφελ και τις βιτρίνες των s&m stores θα αναδυθεί το φάντασμα το Dee Dee Ramone) μέχρι το gay West Village με τις avant garde γκαλερί και την μυρωδιά από τα σκατάκια των σκύλων που περιφέρουν με στυλ τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια της περιοχής και από το εβραϊκό μετά-βιομηχανικό Lower East Side μέχρι το Spanish Harlem το Manhattan είναι ο ομφαλός του κόσμου. Δεν είναι ψέμα, ούτε καν κάποιο lifestyle κλισέ βορρά για ανακύκλωση από τους συντάκτες περιοδικών που μην έχοντας πατήσει το πόδι τους στην Αμερική αναπαραγάγουν την μυσταγωγική (την ποιά;) ατμόσφαιρα του meatpacking district και την ρομαντικότητα του Central Park. Η δική μου Νέα Υόρκη είναι το δέος του Alphabet City που έγραφε κάποτε η Σώτη Τριανταφύλλου, τα action figures από τις ταινίες του (συνάδελφου στην πραγματική ζωή) Spiderman, τα υπόγεια της 2ηε λεωφόρου (κάπου εκεί μεταξύ 1ου και 2ου δρόμου) που μπορείς να καπνίσεις στην ζούλα ακούγοντας τον τελευταίο δίσκο των Yeah Yeah Yeahs, το Trash & Vaudeville της St. Marks όπου ο κλώνος του Ίγκι Ποπ πουλάει ροζ πένες για κιθάρα και τα t-shirt που φορούσαν οι Ramones, τα κλειστοφοβικά sushi bar που σερβίρουν υπέροχο sashimi σε τιμές McDonalds, το Hammerstain που λες και βγήκε από το Pleasantville και παίζουν όλες οι hot μπάντες της σεζόν, τα ερυθρόλευκα φουγάρα καταμεσής των δρόμων που φτύνουν καπνό από τον εξαερισμό του μετρό, το CBGB’s που το αδηφάγο real estate αποφάσισε να το καταβροχθίσει για να χτίσει ακόμα ένα απρόσωπο mall και τις ατελείωτες μακριές βόλτες από το Queens μέχρι το Long island, εκείνες τις βόλτες όπου η αυτοπεποίθηση του Μανχάταν την βλέπεις να καταρρέει μπροστά στην επιβίωση και την λαϊκή ευδαιμονία. Η Νέα Υόρκη είναι παρεξηγημένη. Δεν είναι η πόλη των εύκολων ονείρων, του πρωτοεπίπεδου εντυπωσιασμού και των ουρανοξυστών. Η γοητεία της Νέας Υόρκης είναι η ύπαρξης μια πόλης μέσα στην πόλη. Μια πόλης ζωντανής σαν θηρίο ανήμερο έτοιμο να σε κατασπαράξει μόνο όταν εξοκείλεις από την υπερφωτισμένη παράνοια της Times Square και από τα θέατρα του Broadway και περπατήσεις στα άλλοτε κακόφημα στενά της (αυτά που με τόσο ζέση «ξέπλυνε» ο Τζουλιάνι και βρεθείς στο πίσω μέρος εκείνου του μπαρ που δούλευε η Ντέμπι Χάρι, το ίδιο στο οποίο ο Λου Ριντ έγραφε το “I’m waiting for my man”. Γιατί η Νέα Υόρκη δεν είναι ούτε η γερουσιάστρια Χίλαρι Κλίντον, ούτε το προοδευτικό-φιλελεύθερο πολιτικό ρεύμα των κατοίκων της, αλλά ούτε εκείνα τα πάμφθηνα indie δισκάδικα το Μπρούκλιν, αλλά μια περιρρέουσα ανοχή για το οτιδήποτε που θυμίζει τα παλιά κοινόβια ή έστω ένα μεταμοντέρνο (χωροθετημένο σε μια μητρόπολη) Γούντστοκ όπου ο καθένα μπορεί να σκύψει να σηκώσει ένα κομμάτι λάσπη και να το πετάξει όπου θέλει αρκεί να έχει μια προκήρυξη στην κωλότσεπη για να δικαιολογήσει την πράξη του. Η Νέα Υόρκη είναι μια πόλη που αλλάζει. Στήνει αυτί στις παγκόσμιες αλλαγές (μάλλον φτύνει την φτηνή αντίθεση στην παγκοσμιοποίηση) και τις υιοθετεί με τον πλέον δημοκρατικό τρόπο είτε αυτό σημαίνει απαγόρευση του καπνίσματος είτε την απόλυτη εξίσωση των ιθαγενών με τους μετανάστες. Μια πόλη που μετατοπίζεται κοινωνικοπολιτικά διαρκώς, ξεκομμένη από τις υπόλοιπες πολιτείες των ΗΠΑ, μια πόλη που θα μπορούσε να κολυμπάει σε ευρωπαϊκά νερά και να βαπτίζει τις ακρότητες της με μεγαλύτερη ευκολία από ότι θα έκανε ένας μεσογειακός λαός. Λένε ότι η Νέα Υόρκη δεν θα αναρρώσει ποτέ από τι πληγές τις 11ης Σεπτεμβρίου και όμως εγώ είδα ένα απέραντο bedadin να κυλάει σαν ποτάμι ανάμεσα από την καταρρακωμένη ψυχολογία των κατοίκων της, μια θέληση επιστροφής που άλλοτε οδηγεί στον συντηρητισμό και άλλοτε τονίζει τα χαρακτηριστικά της υπερήφανης ιδιοσυγκρασίας των νεουρκέζων. Ίσως γιατί όταν πέφτει ο ήλιος στο Central Park κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει τον σοκαριστικό αντικατοπτρισμό στα νερά της λίμνης Jackie Kennedy του Dakota Building, δηλαδή εκεί που δολοφονήθηκε ο Τζον Λένον εκείνο το βράδυ. Και αυτό είναι ιστορία. Ποπ, μοντέρνα, σύγχρονη. Δηλαδή ότι ακριβώς είναι η Νέα Υόρκη.