του Κώστα Μαργιόλη από το ΒΗΜΑ
Δεν ευθύνεται για όλα τα δεινά της οικονομίας η Ελλάδα. Το συμπέρασμα από το εκτενές αφιέρωμα της γαλλικής Le Monde στην παγκόσμια οικονομία μοιάζει τόσο προφανές όσο και ξεχασμένο καθώς ο διεθνής τύπος έχει αναγάγει ξανά (όπως και στο πρόσφατο παρελθόν) το ελληνικό ζήτημα σε «μητέρα όλων των παθών» της παγκόσμιας οικονομίας.
Με μια πιο ψύχραιμη ματιά, όπως αυτή της Monde, γίνεται σαφές ότι οι παθογένειες που ταλανίζουν σήμερα την παγκόσμια οικονομική σφαίρα έχουν τη ρίζα τους «στις αναποτελεσματικές πολιτικές που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση της τρέχουσας, πολύμορφης οικονομικής κρίσης». Ο πολιτικός κόσμος αλλά και οι οικονομικοί αναλυτές δείχνουν να μην έχουν αντλήσει τα κατάλληλα διδάγματα από την κρίση του 2008, σημειώνει εύστοχα η εφημερίδα.
Οι πληγές της οικονομίας συνοψίζονται στα ακόλουθα στοιχεία:
1. Η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας στις ΗΠΑ και την Ευρώπη συνιστά τον υπ'αριθμόν ένα κίνδυνο. Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για ανάπτυξη κοντά στο 1,6% για τις ΗΠΑ και 1,9% στην ευρωζώνη, ποσοστά κατώτερα των αρχικών εκτιμήσεων. Αλλά και για το 2012 δεν αναμένεται σημαντική βελτίωση στην αμερικανική οικονομία ενώ για την Ευρώπη προβλέπεται περαιτέρω μείωση του ρυθμού ανάπτυξης στο 1,4%.
2. Η συνταγή της λιτότητας που εφαρμόζεται με θρησκευτική ευλάβεια στην Ευρώπη (και όχι μόνο στον «προβληματικό» Νότο) φέρνει πιο κοντά αντί να απομακρύνει το φάσμα της ύφεσης. Προσπαθώντας να εξισορροπήσουν τα δημοσιονομικά τους στοιχεία «σκοτώνει εν τη γενέσει τους τις όποιες ελπίδες ανάπτυξης». Και αυτό διότι οι προσπάθειες επικεντρώνονται υπερβολικά στον τομέα της μείωσης δαπανών και όχι σε πολιτικές αύξησης εσόδων. Και σε αυτήν την περίπτωση η Ελλάδα συνιστά τυπικό παράδειγμα.
3. Οι αντοχές των κοινωνιών εξαντλούνται και η οργή περισσεύει. Τα κινήματα των Αγανακτισμένων σε Ισπανία και Ελλάδα και οι ταραχές στο Λονδίνο αποτελούν στιγμιότυπα μιας κοινωνίας που βρίσκεται δικαίως σε αναβρασμό. Η έλλειψη εμπιστοσύνης έναντι των πολιτικών μπορεί να μην εκδηλώνεται μέχρι στιγμής με βίαιο τρόπο στις ΗΠΑ όμως η αύξηση της ανεργίας φέρνει στα όριά τους και τους Αμερικανούς.
4. Ο θρίαμβος της οικονομικής ορθοδοξίας που επιτάσσει σκληρή νομισματική και δημοσιονομική πολιτική διαπερνά τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Τόσο η στάση της Γερμανίας έναντι των υπολοίπων οικονομιών της ευρωζώνης όσο και οι πολιτικές που προωθούν οι Ρεπουμπλικανοί και το κόμμα του τσαγιού στις ΗΠΑ διαπνέονται από τις ίδιες αρχές: δεν θα πληρώσουμε «εμείς» για «εσάς».
5. Η ασταθής ισορροπία μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου. Μετά την υποβάθμιση των ΗΠΑ από τον οίκο Standard & Poor's οι δύο οικονομίες βρέθηκαν απολογούμενες και αλληλοκατηγορούμενες για τις αμυντικές δαπάνες και για τη συντήρηση μιας πολεμικής μηχανής με τεράστιο κόστος. Ο άλλος παράγοντας όξυνσης των σχέσεων των δύο άσπονδων φίλων είναι η άτεγκτη στάση της κινεζικής κυβέρνησης στο ζήτημα της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις από διεθνείς οργανισμούς το Πεκίνο επιμένει σε ένα (συμφέρον για την εθνική οικονομία) φτηνό γουάν.
6. Η πολλάκις μνημονευθείσα πρόταση της επιβολής κανόνων στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα παραμένει στη σφαίρα των ιδεών τρία χρόνια μετά την κατάρρευση της Lehmann Brothers. Αντιθέτως το όργιο της κερδοσκοπίας φέρνει στο χείλος της χρεοκοπίας ολόκληρες οικονομίες. Για περιορισμό των αδιαφανών χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ή απαγόρευση διαπραγμάτευσης παράγωγων προϊόντων ούτε λόγος ενώ ακόμα και η θέσπιση φόρου επί των συναλλαγών απλώς κοσμεί τον κατάλογο των ωραίων ιδεών.
7. Αντίθετα με τη αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα (Fed) η ΕΚΤ και ο Ζαν - Κλοντ Τρισέ παραμένουν προσκολλημένοι στη λογική του αποπληθωρισμού εφαρμόζοντας μια σφιχτή νομισματική πολιτική που μπορεί να μην αφήνει τον τιμάριθμο να «εκτραπεί» όμως καθιστά το κοινό νόμισμα πολύ ακριβό για τους «αδύνατους» της ευρωζώνης.
Σε σχέση με την κρίση χρέους η ΕΚΤ εμφανιζόταν αρχικά αρνητική στην αγορά εθνικών ομολόγων αλλά ακόμα και τώρα που προχωρά -κατά παρέκκλιση των αρχών της- σε αγορά κρατικών τίτλων το κάνει με τέτοιο τρόπο που είναι «σαν να σβήνει φωτιές με νεροπίστολο» σημειώνει η Monde.
σχόλια