— Τι είναι το Socrates Now;
Πρόκειται για ένα θεατρικό μονόπρακτο με θέμα την Απολογία του Σωκράτη, βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Πλάτωνα, που ακολουθείται από ανοιχτή συζήτηση με το κοινό. Δεκαπέντε χρόνια μετά την πρώτη παρουσίαση από το Ελληνικό Θέατρο Νέας Υόρκης, το Socrates Now μετράει πάνω από 350 παραστάσεις σε 18 χώρες ανά τον κόσμο. Από το 2011, δε, που ξεκίνησαν οι θερινές παραστάσεις στον προαύλιο χώρο του Μουσείου Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών στην Πλάκα, έχει γίνει θεσμός ως η πρώτη διαδραστική πολιτιστική εμπειρία που απευθύνεται στους ξένους επισκέπτες της πρωτεύουσας, στα αγγλικά.
— Πώς χρηματοδοτείται;
Η μέχρι τώρα διεθνής περιοδεία έχει υποστηριχτεί από δεκάδες σχολεία, πανεπιστήμια, θέατρα, δημόσιους οργανισμούς και ιδρύματα ανά τον κόσμο, τα οποία καλύπτουν μέρος των εξόδων παραγωγής, συχνά σε συνδυασμό με πωλήσεις εισιτηρίων. Αν και αναγνωρίζεται ως το πιο επιτυχημένο, πιθανότατα, εγχείρημα ελληνικής πολιτιστικής διπλωματίας, το Socrates Now δεν έχει δεχτεί ποτέ χρηματοδότηση από το ελληνικό κράτος. Αυτή την περίοδο τρέχουμε μια διεθνή καμπάνια crowdfunding με τον τίτλο «Σωκράτης Τώρα: για την Ελλάδα, για την Ευρώπη, για τον κόσμο», με σκοπό την αναβάθμιση της παραγωγής και της συνέχισης της περιοδείας σε Γερμανία, Ρωσία και Κίνα. Είμαστε ευγνώμονες στους μεγάλους δωρητές μας Pia Zombanakis Fund, Valerie Brackett και Nikolaos Monoyios Charitable Fund, αλλά και στους δεκάδες πολίτες που στηρίζουν οικονομικά την εκστρατεία με ενθουσιώδη μηνύματα.
Πάντα με συναρπάζουν οι αναφορές του κοινού σε αντίστοιχα παραδείγματα στοχοποίησης αποδιοπομπαίων τράγων και ανάλογες «δολοφονίες χαρακτήρων» στις μέρες μας, με παραδείγματα όπως αυτά των Snowden, Assange, Βαρουφάκη, αλλά και η αναγνώριση ότι το νέο και το διαφορετικό συχνά καταδικάζονται, γιατί είναι αδύνατο να τα συλλάβουμε και να τα κατανοήσουμε από την αρχή.
— Γιατί πιστεύεις ότι ο Σωκράτης συγκινεί μετά από τόσα χρόνια ανθρώπους από όλα τα μέρη του κόσμου;
O Σωκράτης δεν μας διδάσκει πώς να σκεφτόμαστε αλλά πώς να ζούμε. Πώς να αντιμετωπίζουμε τα μικρά και μεγάλα διλήμματα της καθημερινότητας. Aντί να δίνουμε εύκολες απαντήσεις, μας ωθεί να εξετάσουμε κάθε θέμα με τις σωστές ερωτήσεις. Η «μαιευτική» μέθοδος και η σωκρατική ηθική δεν αποτελούν θεωρίες, είναι στάση ζωής. Μέσα από την επαφή με θεατές και κοινό δεκάδων εθνικοτήτων, συνειδητοποιούμε πόσο βαθιά μπορεί αυτό το κείμενο να αγγίξει ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους, και πόσο χρήσιμο είναι να τον ανακαλύπτουμε ξανά και ξανά μέσα από το πρίσμα της ηθικής, πολιτικής και οικονομικής κρίσης που βιώνουμε ως ανθρωπότητα.
— Ποια είναι τα στερεότυπα που έχουν εντυπωθεί στην συνείδηση της κοινής γνώμης για το πρόσωπο του Σωκράτη;
Δυστυχώς, μεγάλο μέρος του κοινού θυμάται από τα σχολικά εγχειρίδια έναν βαρετό, σοβαρό Σωκράτη, που φιλοσοφεί και συχνά κουράζει. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα, όποτε τύχει να περιλάβουν την Απολογία, δεν καταφέρνουν να μεταδώσουν το χιούμορ, την ειρωνεία, την ευαισθησία και το δράμα που περιέχει ο λόγος του. Αυτά προσπαθούμε να ξαναζωντανέψουμε, ενσαρκώνοντας αυτή την ενοχλητική αλογόμυγα που αφυπνίζει το πολιτικό σώμα αλλά και έναν πολίτη βαθιά αφοσιωμένο στην πόλη και τους συμπολίτες του.
— Πώς ενεπλάκη φέτος το «National Geographic»;
Αυτή την περίοδο, το National Geographic ετοιμάζει μια σειρά ντοκιμαντέρ για την Ελλάδα, διερευνώντας τους παράγοντες που οδηγούν κάποιους λαούς να μεγαλουργήσουν και κάποιους άλλους να αφανιστούν. Ένα ειδικό συνεργείο ήρθε στη χώρα τους τελευταίους μήνες για να καλύψει κινηματογραφικά επιλεγμένες προσωπικότητες, μνημεία και δράσεις. Σε αυτό το πλαίσιο μάς ζητήθηκε να στήσουμε μια παράσταση με αποκλειστικό σκοπό την πλήρη κινηματογράφηση του Socrates Now. Έτσι, την Πέμπτη 27 Αυγούστου, στην πετρόχτιστη αυλή του Μουσείου Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών στην Πλάκα, καλέσαμε 100 πολίτες κάθε ηλικίας να συμμετάσχουν σε μια ιδιαίτερη παράσταση και στην καθιερωμένη ανοιχτή συζήτηση την οποία συντόνισε η καθηγήτρια Sara Monoson, επικεφαλής του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Northwestern στο Σικάγο.
— Ποια ήταν τα βασικότερα συμπεράσματα από τη συζήτηση που ακολούθησε; Ποια είναι η σύνδεση με το τώρα;
Πάντα προκαλούν αίσθηση αποσπάσματα της Απολογίας που συνδέονται άμεσα με την επικαιρότητα, με αναφορές στη διαφθορά, στην ολιγαρχία και στην αναζήτηση ισορροπίας μεταξύ της αρετής και του πλούτου. Η επιμονή του Σωκράτη στο ότι η υπεράσπιση του δίκαιου δεν συνδυάζεται με την ενεργό εμπλοκή στην πολιτική έδωσε το έναυσμα μιας συζήτησης για τον ορισμό και την ουσία της «πολιτικής» τότε και σήμερα. Πώς μπορούμε να αλλάξουμε την πολιτική πραγματικότητα στη χώρα μας, χωρίς να διαφθαρούμε ως άτομα; Τα συμπεράσματα είναι συνήθως στην κατεύθυνση της ενεργούς εμπλοκής σε δράσεις της Κοινωνίας Πολιτών και ενημερωμένων επιλογών σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας. Πάντα με συναρπάζουν οι αναφορές του κοινού σε αντίστοιχα παραδείγματα στοχοποίησης αποδιοπομπαίων τράγων και ανάλογες «δολοφονίες χαρακτήρων» στις μέρες μας, με παραδείγματα όπως αυτά των Snowden, Assange, Βαρουφάκη, αλλά και η αναγνώριση ότι το νέο και το διαφορετικό συχνά καταδικάζονται, γιατί είναι αδύνατο να τα συλλάβουμε και να τα κατανοήσουμε από την αρχή.
