ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΕΛΙΝΑ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ
Φέτος, περάσαμε τα Χριστούγεννα δίπλα στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, στη Λέσβο, ανθρώπους που βρίσκονται μακριά από τους δικούς τους για να σταθούν κοντά σ’ εκείνους που τους έχουν ανάγκη. Στον Μόλυβο, λίγο πιο έξω από το χωριό, βρίσκεται ο ξενώνας που φιλοξενεί κάποια μέλη της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Ήταν παραμονή Χριστουγέννων, βράδυ, όταν φτάσαμε κι εμείς. Δίπλα στο τζάκι, πολύ κοντά στο rooter, καθόταν η γιατρός Χούλια Γκοθάλμπες. Είχε ανοίξει το laptop της και μιλούσε στο Skype με τους δικούς της ανθρώπους στη Σεβίλλη που της έστελναν ευχές και της τραγουδούσαν δυνατά κι εκείνη γελούσε με την καρδιά της. Ανάμεσα σε δύο κόσμους καλούνται να ζήσουν οι άνθρωποι της οργάνωσης, που αφήνουν το σπίτι, τη βάση τους, για να βρεθούν εκεί όπου υπάρχει ανάγκη, όπως εδώ, στη Λέσβο. Στο νησί δουλεύουν αυτή την περίοδο 131 άτομα από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Και, ασφαλώς, δεν είναι μόνο γιατροί εκείνοι που θα πρέπει να αποχωριστούν την περίοδο των γιορτών τους δικούς τους ανθρώπους αλλά και διοικητικό προσωπικό, μεταφραστές, πολιτισμικοί διαμεσολαβητές, τεχνικό προσωπικό, ψυχολόγοι, καθαριστές. Όλοι μια ομάδα που έχει κοινό σκοπό να περιθάλψει και να ανακουφίσει τους πρόσφυγες.
Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα είχαν περιθάλψει 10.630 ανθρώπους μέχρι και τον Νοέμβριο, 6.154 εκ των οποίων μόνο τους δύο τελευταίους μήνες.
Εκείνο που ίσως δεν φαντάζεται κανείς είναι ο βαθμός οργάνωσης που απαιτείται για να υλοποιηθεί ένα επιχειρησιακό σχέδιο τέτοιου βεληνεκούς, όταν μάλιστα οι παράμετροι αλλάζουν μέρα με τη μέρα. Ο Daniel Huescar, συντονιστής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Λέσβο, μας υποδέχτηκε στα κεντρικά γραφεία της οργάνωσης στη Μυτιλήνη, μπροστά σε έναν πίνακα. Εκεί έχει σχεδιαστεί ο χάρτης του νησιού κι έχουν σημειωθεί οι ακτές τις οποίες προσεγγίζουν συχνότερα οι πρόσφυγες, όπως και τα σημεία όπου παρέχεται φροντίδα. «Παρατηρούμε πως τον τελευταίο καιρό υπάρχουν αλλαγές στα σημεία όπου φτάνουν οι πρόσφυγες, χωρίς να ξέρουμε τον λόγο. Πλέον, δεν προσεγγίζουν μόνο το βόρειο τμήμα αλλά και περιοχές κοντά στο λιμάνι της Μυτιλήνης» μας δείχνει με τον μαρκαδόρο. Κάθε αλλαγή σημειώνεται εδώ, προκειμένου να προσαρμοστεί το σχέδιο αντίστοιχα. Ο συντονισμός όλης της επιχείρησης είναι εξαιρετικά απαιτητικός, ενώ το προσωπικό που εργάζεται εδώ καλείται να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των επιμέρους κέντρων και να παρέχει καθοδήγηση.
Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα είχαν περιθάλψει 10.630 ανθρώπους μέχρι και τον Νοέμβριο, 6.154 εκ των οποίων μόνο τους δύο τελευταίους μήνες. Εξοπλισμένα ιατρεία υπάρχουν καταρχάς στη Μόρια και στο Καρά Τεπέ, όπου παρέχεται άμεση ιατρική φροντίδα. Ένα μικρό κοντέινερ λειτουργεί ως αίθουσα αναμονής στη Μόρια, ενώ στο δεύτερο οι Γιατροί εξετάζουν, με τη βοήθεια των νοσηλευτών και διερμηνέων οι οποίοι μεταφράζουν όσα λένε οι ασθενείς. «Αντιμετωπίζουμε πολλά περιστατικά» θα μας πει η γιατρός Μαρία Γρηγοράκη που προσφέρει τις υπηρεσίες της δύο μήνες τώρα στο νησί, αλλά «είναι σαν να έχει περάσει ένας χρόνος λόγω της έντασης και του φόρτου εργασίας. Υπάρχουν πολλοί τραυματισμοί και ασθένειες του αναπνευστικού λόγω του ταξιδιού, αλλά και χρόνιες νόσοι, νευρολογικά προβλήματα και επιληπτικές κρίσεις. Επίσης, πρέπει να φροντίσουμε για την υγεία πολλών βρεφών και μωρών που έρχονται εδώ στη Μόρια και στο Καρά Τεπέ, όπως και ανθρώπους με ειδικές ανάγκες. Ευτυχώς, όμως, έχουμε άψογη συνεργασία με το νοσοκομείο της Λέσβου». Τόσο στο δικό της βλέμμα όσο και σε εκείνο των πολιτισμικών διαμεσολαβητών που έχουν άμεση επικοινωνία με τον κόσμο και τον ενημερώνουν για τις δομές και τους κανόνες υγιεινής διακρίνει κανείς τα σημάδια αυτής της εμπειρίας. «Δεν θα ξεχάσω έναν ηλικιωμένο κύριο που μου έλεγε ότι πονάει παντού, στα πόδια, στη μέση, στην πλάτη. Όταν σήκωσε την μπλούζα του, είδα ότι ήταν γεμάτος μώλωπες. Τον είχαν χτυπήσει οι διακινητές» θυμάται η Μαρία. Ο νεαρός Μοχάμεντ, διερμηνέας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, έχει τον δικό του λόγο που βρίσκεται σήμερα εδώ. «Εγώ ήρθα 14 ετών από το Αφγανιστάν στην Ελλάδα. Τότε δεν μας εξηγούσε κανείς τις διαδικασίες. Σήμερα, χαίρομαι πραγματικά που μπορώ να βοηθήσω τους ανθρώπους».
Εκτός από τις δομές στα δύο κέντρα υποδοχής, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διαθέτουν και μια κινητή κλινική που μπορεί να αντιμετωπίσει περιστατικά σε οποιοδήποτε σημείο του νησιού, είτε αφορούν πρόσφυγες είτε κατοίκους. Κατά κύριο λόγο, όμως, κινείται στην ευρύτερη περιοχή του λιμανιού στη Μυτιλήνη, όπου παρατηρείται αυξημένη ανάγκη λόγω των ανθρώπων που κατασκηνώνουν εκεί περιμένοντας το καράβι. Αξίζει να σημειωθεί πως μόνο η κινητή μονάδα έχει ανταποκριθεί στις ανάγκες 3.596 προσφυγών, το 34% των οποίων ήταν παιδιά. Επιπλέον, τρία ασθενοφόρα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα βρίσκονται διαρκώς σε επιφυλακή στο βόρειο τμήμα του νησιού, ενώ η οργάνωση επισκεύασε άλλα τρία ασθενοφόρα που έθεσε στη διάθεση του νοσοκομείου για τις ανάγκες του ντόπιου πληθυσμού.
Δεν αρκεί μόνο η ιατρική φροντίδα
Προσπαθώντας να καλύψουν τα κενά που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή στο νησί, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δημιούργησαν ένα κέντρο προσωρινής φιλοξενίας στην περιοχή του Μανταμάδου, προσφέροντας ένα πρώτο καταφύγιο στους πρόσφυγες. Στο κέντρο μπορούν να αλλάξουν ρούχα, να εφοδιαστούν με κουβέρτες και να φορτίσουν τα τηλέφωνά τους, ώστε να επικοινωνήσουν με τους συγγενείς τους. Εκεί μπορούν να παραμείνουν όσες ώρες θελήσουν σε μεγάλες σκηνές που έχουν στηθεί στον χώρο για να προστατευθεί ο κόσμος από την κακοκαιρία. Μάλιστα, μία εξ αυτών, με αρκετές κλίνες, θερμαίνεται διαρκώς. Από εκεί −και πάλι με οργάνωση και κόστος των Γιατρών− πραγματοποιούνται δρομολόγια προς τη Μόρια και το Καρά Τεπέ. «Αυτό που έχουν κυρίως ανάγκη οι πρόσφυγες είναι να τους αντιμετωπίζουμε με αξιοπρέπεια. Τους υποδεχόμαστε όπως θα θέλαμε να μας υποδεχθούν κι εμάς» σημειώνει ο Νορβηγός Magne Bondkall, υπεύθυνος του καταυλισμού. Ο ίδιος περνά 16 ώρες περίπου εδώ, φροντίζοντας να υπάρχουν όλα τα υλικά που χρειάζονται και επιβλέποντας τα δρομολόγια που πραγματοποιούνται με πούλμαν που εκμισθώνει η οργάνωση για να μεταφέρεται ο κόσμος από τον Μανταμάδο στο Καρά Τεπέ και στη Μόρια.
Έναν ακόμη χώρο διαμονής με αυτόνομη θέρμανση θέλουν να δημιουργήσουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσωρινά κοντά στο λιμάνι, ώστε να παραμένουν εκεί ιδίως οι ευάλωτες ομάδες −ηλικιωμένοι, γυναίκες και παιδιά− όσο περιμένουν το νυχτερινό δρομολόγιο για τον Πειραιά.
Παρότι οι επενδύσεις στο νησί, τόσο από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα όσο και από άλλες μεγάλες ΜΚΟ, εκτιμάται ότι ανέρχονται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, οι συνθήκες απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν κατάλληλες. «Τα κέντρα καταγραφής παραμένουν απαράδεκτα, προκαλούν ντροπή. Αυτό που χρειάζεται είναι μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση και διαχείριση των πόρων. Δεν είναι ακατόρθωτο να αλλάξει η κατάσταση, δεν είναι δύσκολο. Είναι όμως θέμα πολιτικής απόφασης που δεν αφορά μόνο την ελληνική κυβέρνηση αλλά την Ευρώπη συνολικά» θα τονίσει ο Daniel Huescar, επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Λέσβο. Μια ομπρέλα που καλύπτει στην ουσία παράλληλα προγράμματα, από την παροχή ιατρικής βοήθειας ως την αρωγή στο έργο διάσωσης των προσφύγων στη θάλασσα με τα τρία σκάφη που έχει παραχωρήσει η Greenpeace, η οποία συνδράμει και με ανθρώπινο δυναμικό. «H μόνη μας ευχή για το 2016 είναι ασφαλή χερσαία περάσματα για τους πρόσφυγες» σημειώνει η Χριστίνα Ψαρρά, μέλος της ομάδας των επιχειρήσεων διάσωσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Λέσβο. «Να μη χρειάζεται ο κόσμος να παίρνει αυτό το τεράστιο ρίσκο. Έτσι μόνο θα γίνουμε κι εμείς αχρείαστοι».
Πώς μπορείς να βοηθήσεις κι εσύ τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα
Η περίθαλψη προσφύγων στη Λέσβο αλλά και οι επιχειρήσεις διάσωσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Αιγαίο γίνονται πραγματικότητα αποκλειστικά χάρη στη βοήθεια των υποστηρικτών της οργάνωσης. Βοήθησε κι εσύ τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα να συνεχίσουν το έργο τους. Υποστήριξε τη δράση τους στην πρώτη γραμμή της προσφυγικής κρίσης, κάνοντας μια δωρεά με έναν από τους εξής τρόπους:
Μέσω τράπεζας, κάνοντας μια κατάθεση
ALPHA BANK: IBAN GR 09 0140 1040 1040 0278 6014 420
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Μετά την κατάθεση, μην ξεχάσεις να ενημερώσεις στο τηλέφωνο 210 5 200 500 για την αποστολή της απόδειξης.
Μέσω Ιnternet, κάνοντας δωρεά:
Μέσω PAYPAL ή VIVA PAYMENTS στη διεύθυνση www.msf.gr/support ή «Αγοράζοντας» ένα δώρο (ένα ιατρικό κιτ, εμβόλια, θεραπευτική τροφή) για κάποιον που το έχει ανάγκη στο www.msfgifts.gr
σχόλια