Τις τελευταίες βδομάδες έχει ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση για το ενεργειακό κόστος που αντιμετωπίζει η ελληνική μεταποίηση. Η πλειονότητα των παρεμβάσεων υποστηρίζουν ότι αυτό είναι απαγορευτικά υψηλό καθώς και ότι ο λόγος για την συγκεκριμένη πραγματικότητα είναι οι αυξήσεις των σχετικών φόρων. Έχει ενδιαφέρον λοιπόν να δούμε σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ και το ποσοστό των τιμών που αναλογεί στους φόρους.
Η Eurostat δημοσιεύει στοιχεία σχετικά με το κόστος φυσικού αερίου και το κόστος ηλεκτρισμού για τον μεταποιητικό κλάδο. Τα δεδομένα χωρίζονται σε έξι κλάσεις κατανάλωσης. Στα γραφήματα που θα ακολουθήσουν, παρουσιάζονται στοιχεία για την 2η και 5η κλάση (δηλ. την 2η χαμηλότερη και την 2η υψηλότερη αντίστοιχα).
Ας ξεκινήσουμε από το κόστος του φυσικού αερίου.
πηγή: Eurostat, υπολογισμοί συγγραφέα
Συγκεκριμένα για την 2η κλάση κατανάλωσης, η οποία αφορά τις μικρομεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις (SMEs) και οι οποίες αποτελούν την συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών μεταποιητικών μονάδων, η καθαρή τιμή (net price) φυσικού αερίου είναι η 3η υψηλότερη μεταξύ των χωρών της ΕΕ για τις οποίες υπάρχουν σχετικά στοιχεία.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ποσοστό της τελικής τιμής που αναλογεί στους φόρους.
πηγη: Eurostat, υπολογισμοί συγγραφέα
Η Ελλάδα βρίσκεται στην μέση της σχετικής κατάταξης με τους φόρους να αντιστοιχούν στο 20% της τιμής.
Η 5η κλάση κατανάλωσης αφορά τις ενεργοβόρες βιομηχανίες.
πηγή: Eurostat, υπολογισμοί συγγραφέα
Από άποψη τελικής τιμής, η Ελλάδα παρουσιάζει την 4η υψηλότερη στην ΕΕ, ενώ με βάση σύγκρισης την καθαρή τιμή, την 2η υψηλότερη.
πηγή: Eurostat, υπολογισμοί συγγραφέα
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στα δεδομένα της συγκεκριμένης κλάσης κατανάλωσης παρουσιάζει το γεγονός ότι οι φόροι αντιστοιχούν σε λίγο παραπάνω από το 10% της τιμής, ένα νούμερο που είναι το 3ο χαμηλότερο στην σχετική κατάταξη.
Τώρα ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας.
Στην 2η κλάση κατανάλωσης η Ελλάδα βρίσκεται στην μέση της σχετικής κατάταξης από άποψη τελικής τιμής και λίγο πάνω από αυτή με βάση το ποσοστό αυτής που αναλογεί σε φόρους.
πηγή: Eurostat, υπολογισμοί συγγραφέα
πηγή: Eurostat, υπολογιμοί συγγραφέα
Όσον αφορά τις ενεργοβόρες βιομηχανίες η Ελλάδα διαθέτει την 5η χαμηλότερη τελική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας ενώ με βάση τον φόρο κατατάσσεται πάλι στο 1ο μισό του αντίστοιχου πίνακα.
πηγή: Eurostat, υπολογισμοί συγγραφέα
πηγή: Εurostat, υπολογισμοί συγγραφέα
Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι πράγματι η τιμή του φυσικού αερίου που έχει να αντιμετωπίσει η ελληνική μεταποίηση είναι μεταξύ των υψηλότερων στην ΕΕ. Ο λόγος όμως πίσω από αυτή την κατάσταση δεν είναι οι υψηλοί φόροι, οι οποίοι είτε κινούνται στα επίπεδα του ευρωπαϊκού μέσου όρου, είτε αν επικεντρωθούμε στις ενεργοβόρες βιομηχανίες, είναι μεταξύ των χαμηλότερων στην ΕΕ. Από την άλλη πλευρά, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας κινούνται στον ευρωπαϊκό μέσο όρο ενώ εκείνες για τις ενεργοβόρες μονάδες είναι μεταξύ των χαμηλότερων στην ΕΕ. Βέβαια πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η ελληνική μεταποίηση είναι ιδιαίτερα πιεσμένη και έστω και οριακές μεταβολές μπορεί να έχουν ιδιαίτερα αρνητικό αντίκτυπο στις επιχειρήσεις του χώρου. Η επικρατούσα κατάσταση λοιπόν μεγέθυνε τον αρνητικό αντίκτυπο των αυξήσεων στους σχετικούς φόρους τα προηγούμενα χρόνια (αν και δεν αλλάζουν το γεγονός ότι το ποσοστό των φόρων ως προς την τιμή είναι σχετικά χαμηλό). Επίσης, γεννάται το ερώτημα τι μπορεί να γίνει βραχυπρόθεσμα για να ελαφρυνθεί το βάρος στον κλάδο. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι μπορεί να γίνει κάτι για να αλλάξει η καθαρή τιμή του φυσικού αερίου. Αντίθετα μια μεταβολή στην φορολογική επιβάρυνση είναι μέσα στην σφαίρα του εφικτού.
Υ.Γ. Αξίζει να σημειωθεί πως άλλο ένα γεγονός που μεγεθύνει τις αρνητικές συνέπειες των αυξήσεων στους φόρους είναι πως τα προιόντα της ελληνικής μεταποίησης είναι χαμηλής προστιθέμενης αξίας. Συνεπώς επιχειρήσεις και κλάδοι με χαμηλή προστιθέμενη αξία πλήττονται περισσότερο από αντίστοιχους με συγκριτικά υψηλότερη.
σχόλια