Η αναπάντεχη, για πολλούς, νίκη του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ την προηγούμενη Τρίτη έχει ξεσηκώσει θύελλα συζητήσεων, η οποία πιθανότατα θα διαρκέσει πολύ καιρό ακόμα. Εμείς εδώ, υπό το αστικό πρίσμα της στήλης, θα ασχοληθούμε με τον τρόπο που ψήφισαν οι κάτοικοι των μικρών και μεγάλων πόλεων και αυτοί των αγροτικών περιοχών.
Ας αρχίσουμε από τα βασικά: πυκνότητα του πληθυσμού και ποσοστό αστικοποίησης μιας Πολιτείας. Η υποψηφιότητα της Κλίντον στηρίχθηκε σε Πολιτείες όπου η πυκνότητα του πληθυσμού είναι μεγάλη (0,71), όπως και το ποσοστό της αστικοποίησης (0,63). Από την άλλη, τα ποσοστά του Τραμπ ήταν αυξημένα στις Πολιτείες όπου οι περισσότεροι εργαζόμενοι πηγαίνουν στη δουλειά με αυτοκίνητο (0,53) –ένα στοιχείο που δείχνει την εξάπλωση του πληθυσμού σε μεγάλη γεωγραφική επιφάνεια–, καθώς και στις Πολιτείες όπου το ποσοστό των ιδιοκτητών κατοικίας (homeowners) είναι μεγάλο (0,61). Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η υποψηφιότητα Τραμπ στηρίχθηκε ισχυρά από τους λευκούς ψηφοφόρους που ζουν στην πόλη όπου γεννήθηκαν. Τραμπ ψήφισε επίσης, αλλά σε χαμηλότερο ποσοστό, και η πλειοψηφία των λευκών ψηφοφόρων που ζουν εκτός της πόλης στην οποία γεννήθηκαν, αλλά σε δύο ώρες απόσταση από αυτήν, ενώ εκείνοι που μένουν περισσότερο από δύο ώρες μακριά προτίμησαν την Κλίντον. Να σημειώσουμε ότι αρκετές έρευνες συνδέουν την εσωτερική μετανάστευση με υψηλότερο επίπεδο μόρφωσης.
Ένας από τους λόγους που εξηγεί αυτήν τη διαίρεση είναι, φυσικά, η οικονομία. Στις μικρότερες πόλεις και στις αγροτικές περιοχές έχουν χαθεί θέσεις εργασίας από τη μεγάλη ύφεση του 2008, που δεν έχουν επιστρέψει ακόμα.
Τα στοιχεία από το Brookings είναι ακόμα πιο διαφωτιστικά. Σε αυτές τις εκλογές ψήφισαν 11,4 εκατ. περισσότεροι άνθρωποι απ' ό,τι στις τελευταίες. Το 47% αυτών των έξτρα ψήφων προήλθε από αγροτικές περιοχές και μικρές πόλεις, παρόλο που αυτές οι περιοχές συγκεντρώνουν μόνο το 36% του εκλογικού σώματος. Επίσης, η υποστήριξη προς τον Τραμπ σε αυτές τις περιοχές ήταν πολύ πιο έντονη (58%) απ' ό,τι στον προηγούμενο υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων Μιτ Ρόμνεϊ το 2012 (56%). Αυτές οι διαφορές (1% στις μικρές πόλεις και 3,5% στις αγροτικές περιοχές) μπορεί να φαντάζουν μικρές στον Έλληνα ψηφοφόρο, όμως υπήρξαν κρίσιμες για την εξασφάλιση Πολιτειών όπως η Πενσιλβάνια, το Μίσιγκαν, το Γουισκόνσιν και άλλες στις οποίες ο νικητής παίρνει όλες τις εκλεκτορικές ψήφους. Αντίθετα, στο κέντρο των μεγάλων πόλεων και στα προάστια κοντά στο κέντρο και ο Τραμπ και η Κλίντον έχασαν ψήφους σε σχέση με το 2012, ενώ σημείωσαν αναλογικά μεγάλα κέρδη οι υποψήφιοι των τρίτων κομμάτων.
Ας περάσουμε όμως στο γιατί. Ένας από τους λόγους που εξηγεί αυτήν τη διαίρεση είναι, φυσικά, η οικονομία. Στις μικρότερες πόλεις και στις αγροτικές περιοχές έχουν χαθεί θέσεις εργασίας από τη μεγάλη ύφεση του 2008, που δεν έχουν επιστρέψει ακόμα. Όμως δεν είναι μόνο η οικονομία. Η πολιτική επιστήμονας Κάθι Κρέιμερ από το Πανεπιστήμιο του Γουισκόνσιν έχει μια εξήγηση για τον λόγο που η ομώνυμη Πολιτεία ψήφισε ρεπουμπλικάνο υποψήφιο για πρώτη φορά από το 1984. Η Κρέιμερ επισκεπτόταν επί χρόνια τις μικρές πόλεις και τις αγροτικές περιοχές της Πολιτείας κάνοντας έρευνα για το βιβλίο της The politics of resentment και ανακάλυψε, μετά από ατελείωτες ώρες συζητήσεων με τους κατοίκους, μια ισχυρή αίσθηση ταυτότητας και μια ψυχολογία «εμείς εναντίον αυτών» – «αυτοί» είναι οι κάτοικοι των μεγάλων πόλεων. Μιλάμε για ανθρώπους σε πρώην βιομηχανικά προπύργια που είδαν τις δουλειές τους να φεύγουν στο εξωτερικό και νιώθουν ότι η υπόλοιπη κοινωνία τούς έχει προσπεράσει. Γι' αυτούς η κοινωνία είναι η εικόνα που εκφράζεται μέσα από την τηλεόραση, δηλαδή οι μεγάλες πόλεις κυρίως, όπου, σύμφωνα με την οπτική των συγκεκριμένων ψηφοφόρων, εδρεύουν οι ελίτ που τους περιφρονούν, που τους αποκαλούν ρατσιστές, ανόητους κ.ά., όπου διοχετεύονται όλοι οι πόροι για την εκπαίδευση, τις δημόσιες συγκοινωνίες κ.λπ.
Φαίνεται, λοιπόν, ξεκάθαρα ότι μιλάμε για δύο Αμερικές. Στη μια πλευρά βρίσκονται το κέντρο και τα κοντινά σε αυτό προάστια των μεγάλων πόλεων, κοσμοπολίτικες και πυκνοκατοικημένες περιοχές με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και χαμηλή ανεργία, που αισιοδοξούν για το μέλλον. Από την άλλη βρίσκονται οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών και των μικρών πόλεων που αισθάνονται αδικημένοι, έχουν πληγεί από την ανεργία και φοβούνται για το μέλλον. Και οι δύο πλευρές ενδιαφέρονται για μια νέα εναλλακτική, που εκλογικά όμως εκφράζεται διαφορετικά.
Τrivia
Ο θρίαμβος του Τραμπ
Οι πέντε Πολιτείες όπου πήρε τα μεγαλύτερα ποσοστά ο Τραμπ είναι με τη σειρά: Γουαϊόμινγκ 7.174.248 ψήφοι, δηλαδή 70,1%, Δ. Βιρτζίνια 68,7%, Oκλαχόμα 65,3%, Β. Ντακότα 64,1%, Aλαμπάμα 62,9%.
Άλλαξες γνώμη; Ξαναψήφισε!
Τουλάχιστον 7 Πολιτείες επιτρέπουν στους ψηφοφόρους τους να ξαναψηφίσουν εάν άλλαξαν γνώμη, εάν έχουν ψηφίσει πριν από την ημέρα των εκλογών. Το Γουισκόνσιν δίνει το δικαίωμα στους ψηφοφόρους της Πολιτείας να αλλάξουν γνώμη πριν η ψήφος τους καταμετρηθεί επίσημα την ημέρα των εκλογών. Και μόνο μία ψήφος μετράει (φυσικά). Άλλες Πολιτείες που το επιτρέπουν είναι οι Mινεσότα, Πενσιλβάνια, Νέα Υόρκη, Κονέκτικατ και Mισισίπι.
To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
σχόλια