Στην Ελλάδα χρεώνει το ναυάγιο του Μοντ Πελεράν ο Τάκης Χατζηδημητρίου, ο επικεφαλής της ελληνοκυπριακής ομάδας στην Δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά της Κύπρου, ο οποίος διετέλεσε για σειρά ετών βουλευτής της ΕΔΕΚ.
Τι γράφει ο κος Χατζηδημητρίου:
Η αποτυχία ήταν απρόσμενη κάτω από τις συνθήκες που συνέβη. Στην προηγουμένη σύνοδο, στο Μοντ Πελερέν, είχε επιτευχθεί πρόοδος στο πιο επίμαχο ζήτημα που ήταν το εδαφικό, σε βαθμό που θεωρήθηκε βέβαιο ότι η κατάληξη ήταν δυνατή.
Ακολούθησε το δεύτερο Πελερέν και απ' εδώ άρχισαν τα παραπατήματα:
1. Περιεπλάκη το εδαφικό, κατά τρόπο αχρείαστο, με την υποστήριξη από μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης της εκ των προτέρων συμφωνίας για τις εγγυήσεις.
2. Η ακραία θέση για τις εγγυήσεις έφερε σκλήρυνση της τούρκικης θέσης για το εδαφικό, που είναι η σοβαρότερη πλευρά για την επίλυση του προβλήματος.
3. Γνωρίζουμε την απροθυμία της τούρκικης πλευράς για εδαφικές παραχωρήσεις και ιδιαίτερα την πρόθεσή της για υπαναχώρησή σε ό,τι αφορά τη Μόρφου σε σχέση το σχέδιο του ΟΗΕ, του 2004.
4. Η εμπλοκή της Ελλάδας, με το δραματικό τρόπο που έγινε, έπληττε τον κεντρικό στόχο, που δεν είναι άλλος από τη διασφάλιση λύσης για μια ανεξάρτητη Κυπριακή Δημοκρατία.
5. Η εμφάνιση της ελληνοκυπριακής πλευράς ως οντότητας που κηδεμονεύεται από την Ελλάδα ενισχύει την τουρκική πολιτική ως κηδεμόνα της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας.
6. Η καλύτερη στήριξη που η Ελληνική Κυβέρνηση μπορεί να προσφέρει στην Κύπρο είναι να δηλώσει ότι αποσύρεται ως εγγυήτρια δύναμη και να δηλώσει ότι είναι έτοιμη να δεχθεί τις αποφάσεις που θα ληφθούν από τις δύο κοινότητες. Πρωταρχική της θέση πρέπει να είναι η υποστήριξη των θέσεων της κυπριακής ηγεσίας.
7. Πέραν αυτού, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης πρέπει να αφεθεί απερίσπαστος να χειριστεί τα πράγματα ως ο εκλεγμένος ηγέτης της ελληνοκυπριακής κοινότητας και ως υπεύθυνος ηγέτης ενός ανεξάρτητου κράτους.
Ευθύνες στην ελληνική πλευρά επιρρίπτει σήμερα με εκτενές δημοσίευμά της και η εφημερίδα «Πολίτης», η οποία τονίζει πως οι διαπραγματεύσεις «σκόνταψαν» στις επιδιώξεις των λεγόμενων μητέρων πατρίδων, της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Όπως σημειώνει η εφημερίδα, ο κ. Ακιντζί δεν θέλει να πάρει πάνω του την ευθύνη για τη συμφωνία στο εδαφικό, γιατί ενδεχόμενη επιστροφή εδαφών στους Ελληνοκυπρίους θα σημάνει αυτόματα και τη μετακίνηση περίπου 50 χιλιάδων ανθρώπων από τα σπίτια όπου κατοικούν σήμερα. Γι' αυτό το λόγο ο Τουρκοκύπριος ηγέτης προτιμά το θέμα αυτό να συζητηθεί παρουσία της Τουρκίας, στο πλαίσιο της διάσκεψης για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις.
Από την άλλη, γράφει ο «Πολίτης», η ελληνοκυπριακή πλευρά υπολόγιζε να πάρει τα τρία σημαντικά κριτήρια του εδαφικού τώρα και να φυλάξει την εκ περιτροπής προεδρία, για να τη διαπραγματευτεί μαζί με το θέμα της ασφάλειας/εγγυήσεων.
Γι' αυτό το λόγο, η ελληνοκυπριακή πλευρά ήταν έτοιμη να δώσει ημερομηνία για την πραγματοποίηση της διάσκεψης μόλις υπήρχε η συμφωνία για τα κριτήρια του εδαφικού και οι δυο πλευρές αντάλλαζαν χάρτες, οι οποίοι θα ήταν κοντά στις επιδιώξεις της κάθε πλευράς.
Στο Μοντ Πελεράν 1, οι δυο πλευρές έδωσαν ποσοστά εδάφους για την τουρκοκυπριακή πολιτεία, τα οποία θεωρούνταν ικανοποιητικά για την έναρξη της διαπραγμάτευσης (η ελληνοκυπριακή πλευρά μιλά για 28,2% και η τουρκοκυπριακή για 29,2% – την ώρα που η Τουρκία σήμερα κατέχει σχεδόν το 37% του εδάφους της Κύπρου).
Εντούτοις, και παρά το γεγονός πως η τουρκοκυπριακή πλευρά επέμενε να κλείσει η συμφωνία ως προς τα κριτήρια του εδαφικού στη συνάντηση του Μοντ Πελεράν 1, ο Νίκος Αναστασιάδης ζήτησε χρόνο προκειμένου να επιστρέψει στην Κύπρο και να ενημερώσει τα κοινοβουλευτικά κόμματα, καθώς και να συντονιστεί με την Αθήνα.
Όπως τονίζεται στο δημοσίευμα, οι δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον Νίκο Αναστασιάδη, απηχούν τις θέσεις του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά για το θέμα του Κυπριακού.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές τόσο από την Αθήνα όσο και από τη Λευκωσία, η εφημερίδα τονίζει πως ο Έλληνας ΥΠΟΙΚ -ο οποίος διαφωνεί κατηγορηματικά με την ιδέα για διατήρηση μιας μορφής εγγυήσεων με ημερομηνία λήξης– εδώ και μήνες έχει αναλάβει την πρωτοβουλία για το κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων –εν γνώσει του Προέδρου Αναστασιάδη, της κυπριακής κυβέρνησης και του ΑΚΕΛ– και ετοίμασε σχετικές προτάσεις/σενάρια.
Επικαλούμενος τις ίδιες πηγές, ο «Πολίτης» αναφέρει πως με βάση το πολιτικό σκηνικό που έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα και εξαιτίας των προβλημάτων στο εσωτερικό της κυβέρνησης, «ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν θα ήθελε να φορτωθεί το Κυπριακό και μια νέα Ζυρίχη, γι' αυτό και άφησε τους χειρισμούς του θέματος στον υπουργό Εξωτερικών».
Μάλιστα, γράφει η εφημερίδα, για το λόγο αυτό ο κ. Κοτζιάς ετοίμασε ένα non paper με τις θέσεις της Αθήνας στο Κυπριακό, το οποίο απέστειλε προχθές σε κυβερνητικά στελέχη, πολιτικά και άλλα πρόσωπα με email, στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρει ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει συμφωνήσει για τη συμμετοχή της σε πολυμερή διάσκεψη υπό την αίρεση ότι θα υπάρξει προηγούμενη συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας για τα θέματα των εγγυήσεων και της ασφάλειας.
Το έγγραφο στάλθηκε στις 5:45 μ.μ. και αποσύρθηκε λίγο μετά, και συγκεκριμένα στις 8:30 μ.μ., με τη σημείωση να «θεωρηθεί άκυρο».
«Είναι η πρώτη φορά, εδώ και πολλά χρόνια», σημειώνει η εφημερίδα, «που το ελληνικό ΥΠΕΞ μοιράζει non paper για το Κυπριακό».
Η εφημερίδα σημειώνει ακόμη πως πολιτικοί κύκλοι στην Ελλάδα εκτιμούν ότι οι Τσίπρας και Κοτζιάς πιστεύουν ότι εάν κλείσει το Κυπριακό θα ανοίξει θέμα διευθέτησης των ελληνοτουρκικών διαφορών, κάτι που θεωρούν ότι δεν συμφέρει τη χώρα αυτή την περίοδο. Οι ίδιοι κύκλοι εκτιμούν, επίσης, ότι, μέσω του Κυπριακού, η Ελλάδα παίζει το χαρτί της στην ΕΕ για το προσφυγικό.
Στη συνέχεια, ο «Πολίτης» επικαλούμενος καλά πληροφορημένη πηγή κοντά στο Μαξίμου τονίζει ότι κατά την προχθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία Τσίπρα-Ερντογάν, ο Τούρκος Πρόεδρος εμφανίστηκε εξοργισμένος με τους Ευρωπαίους για το προσφυγικό και εξέφρασε σφοδρά παράπονα λέγοντας ότι η Τουρκία έκανε αυτά που έπρεπε να κάνει, αλλά οι Ευρωπαίοι αθέτησαν τις υποσχέσεις τους, όπως χαρακτηριστικά είπε.
«Πάντως, παρόλο που αφέθηκε να διαρρεύσει ότι η συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν διευθετήθηκε και μάλιστα για τις 4 Δεκεμβρίου, το Μαξίμου το διαψεύδει»,τονίζει στο δημοσίευμά της η εφημερίδα, για να σημειώσει ότι σύμφωνα με τη Λευκωσία, το ναυάγιο στο Μοντ Πελεράν 2 και η υπαναχώρηση της τουρκοκυπριακής πλευράς σε σχέση με τα κριτήρια του εδαφικού οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι Ελλάδα και Τουρκία δεν κατάφεραν να συνεννοηθούν.
Τέλος, όπως σημειώνει ο «Πολίτης», το Μαξίμου αφήνει να διαρρεύσει ότι όλα γίνονται σε πλήρη συνεννόηση με τον Κύπριο Πρόεδρο, καθώς και ότι η Αθήνα διαφωνεί με οτιδήποτε λιγότερο από μηδενικές εγγυήσεις και αποχώρηση όλων των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο και μάλιστα μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα (δύο χρόνια το πολύ).
«Εάν ο κ. Αναστασιάδης θέλει να συμφωνήσει σε κάτι άλλο –όπως εγγυήσεις και παραμονή μικρού αριθμού Τούρκων στρατιωτών με ημερομηνία αποχώρησης– τότε ας αναλάβει ο ίδιος τις ευθύνες του, λέει η Αθήνα. Επιπλέον, μέλη του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ –τα οποία παρακολουθούν με πραγματική ανησυχία τη στάση του Έλληνα πρωθυπουργού και του ΥΠΕΞ Νίκου Κοτζιά– μιλούν με το ΑΚΕΛ, το οποίο, μέχρι στιγμής, τους καθησυχάζει», καταλήγει το δημοσίευμα.
Ν. Χριστοδουλίδης: «Δεν υπήρξε ακραία θέση από την Αθήνα»
Στο μεταξύ, με δήλωση του στο ΑΠΕ -ΜΠΕ, ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης χαρακτηρίζει «λανθασμένη» την προσέγγιση, να μπαίνουν στο «ίδιο καλάθι» η Ελλάδα με την Τουρκία σε σχέση με το Κυπριακό.
Ο κ. Χριστοδουλίδης τονίζει ότι δεν συμμερίζεται τις αναφορές περί αρνητικής στάσης της ελληνικής κυβέρνησης, που επηρέασαν τις διαπραγματεύσεις για το εδαφικό και δεν κατέληξαν σε συμφωνία.
Σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο, ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος αποκάλυψε ότι μεταξύ του Προέδρου Αναστασιάδη και του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, υπήρξε συνεννόηση για «πολύ συγκεκριμένη ημερομηνία», την οποία όμως απέφυγε να αναφέρει, για την σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης, αν στις διαπραγματεύσεις στην Ελβετία τηρούνταν τα όσα είχαν συμφωνηθεί.
Πριν τη μετάβαση για την πρώτη φάση στο Μον Πελερέν, είπε ο κ. Χριστοδουλίδης, είχε συμφωνηθεί ότι θα πρέπει να γίνει ουσιαστική συζήτηση επί των κριτηρίων του εδαφικού, κατάληξη επί αυτών και αποτύπωσή τους σε συγκεκριμένους χάρτες και την ίδια στιγμή να δοθεί μια ημερομηνία για την πολυμερή διάσκεψη.
«Δεν υπήρξε ακραία θέση» από την ελληνική κυβέρνηση, υπογράμμισε ο κ. Χριστοδουλίδης, ο οποίος επεσήμανε ότι η θέση της Αθήνας, την οποία η Λευκωσία θεωρεί σημαντική, είναι πως πριν από μια πολυμερή διάσκεψη για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις «πρέπει να προετοιμαστεί το έδαφος μεταξύ Αθήνας- Άγκυρας για να μην υπάρξει αποτυχία». Συνεπώς, πρόσθεσε, είναι «απολύτως ορθή» η προσέγγιση της ελληνικής κυβέρνησης.
Σε ερώτηση, αν έχει νόημα, μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων στην Ελβετία, μια συνάντηση μεταξύ των Τσίπρα και Ερντογάν, ο κ. Χριστοδουλίδης απάντησε «σίγουρα έχει», παρόλο που επεσήμανε ότι οι δηλώσεις Ερντογάν για την συνθήκη της Λωζάνης είναι αρνητικές και δεν διευκολύνουν την συζήτηση. Η συζήτηση μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις σε σχέση με την λύση του Κυπριακού «πρέπει να αρχίσει, διότι θα βοηθήσει στο ξεκαθάρισμα των τουρκικών προθέσεων», ανέφερε ο κ. Χριστοδουλίδης.
Εξάλλου, ο κ. Χριστοδουλίδης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, για μια διάσκεψη τύπου Μπούργκενστογκ (2004 για σχέδιο Ανάν), ως «μέση» λύση ανάμεσα στην πενταμερή και πολυμερή διάσκεψη, παραδέχθηκε ότι «υπάρχει συναντίληψη» μεταξύ Αναστασιάδη και Ακιντζί. Είπε όμως, ότι το θέμα δεν συζητήθηκε, γιατί δεν επήλθε συμφωνία στην Ελβετία. «Αν φθάσουμε σε συμφωνία στα κριτήρια του εδαφικού και στον χάρτη, θα δούμε και το θέμα της συμμετοχής στην διάσκεψη», πρόσθεσε.
Αναφορικά με το εδαφικό και το κριτήριο του αριθμού των Ελληνοκυπρίων προσφύγων που θα μπορούν να επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση, ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε ότι «η Μόρφου είναι ουσιαστικό μέρος της συζήτησης του εδαφικού» και σε καμία περίπτωση το ζήτημα αυτό δεν μπορεί να αφεθεί σε μία διεθνή διάσκεψη. Πριν από την μετάβαση στο Moν Πελερέν είχα ξεκαθαρίσει, επεσήμανε, ότι δεν μπορεί να υπάρξει σύνδεση του κεφαλαίου της ασφάλειας-εγγυήσεων με το εδαφικό.
σχόλια